مینا صالحی، مینا حبیبی، کیمیا تقیان- خانه ها از دسته مکان هایی قلمداد می شوند که بخش اعظم از فعالیت های انسان در طی شبانه روز در آن صورت می گیرد در واقع چه افرادی که مدت زمان بسیاری را در خانه می‌گذرانند و چه افرادی که برای استراحت و آرامش از محیط خانه استفاده می کنند، لذا با توجه به شرایط ذکر شده ضرورت به طراحی مناسب آن با شرایط اقلیمی هر شهر ضرورت می‌یابد. 
شناخت بادگیرها 
در بخش‌هایی از ایران، بام شهرها و روستاها زیر سایه برج هایی دودکش مانند است که مجموعه ای از روزن های عمودی هم در سر دارد. اینها بادگیر است. در چنین مناطقی، با تابستان گرم و توان فرسا، بادگیر است که آسایش افراد و منظره آبادی ها را می سازد. جان فرایر، در اواخر قرن یازدهم-هفدهم در بندر عباس بوده، بادگیرهای این شهر را به خوبی از توصیف کرده است: بام همه بناها تخت است؛ به جز جاهایی که هواکش بیرون زده. این هواکشها که هوا را به درون خانه می آورد. برای زندگی در چنین کوره آتشینی بسیار لازم است. به همین سبب است که هیچ خانه ای را بدون چنین تعبیه ای نمی گذارند. از کشتی های روی آب منظره این بادگیرها بسیار چشم نواز است و اینها برای دلپذیر نمایاندن شهر به بیننده کافیست و مایه آسایش ساکنان هم از بیرون آنها را به زیبایی آراسته اند هم هر خانه را از باد خنکشان بهره مند نساخته اند. 
گویا در همه جای ایران و حاشیه دریای پارس این سازه ها را (بادگیر) می نامند که معنی «گیرنده باد» است. هرجا بتوان بر باد منظم تکیه کرد بادگیر هم فراوان است مانند سواحل دریای پارس و حاشیه جنوب غربی بیابان پارس در ایران، بادگیر برجی است توخالی که میانش را با تیغه ای آجری به چند بخش تقسیم کردند. سربادگیر رخنه هایی دارد که باد را به درون تنوره آن می کشد. اتاق های زرین با این بادگیرها تهویه و خنک می شود. وقتی باد نباشد یا بسیار اندک باشد، به اتاق ها هم بادی نمی رسد. در طول روز که بدنه بادگیر گرم میشود، هوای درونش به بالا می رود و بادگیر مانند دودکش عمل می‌کند، هوای گرم از بادگیر خارج می شود و هوای اتاق به جای آن به بادگیر می رود و هوای حیاط به درون اتاق کشیده می‌شود. وقتی در طول روز و بیش از آن در شب هوا ساکن باشد. چنین پدیده‌ای روی می دهد. 
در هنگام ورزش باد، تاثیر مثبت فشار مثبت هوا در جبهه رو به بادگیر با فشار منفی جبهه پشت به باد تقویت می‌شود. بدنه بادگیر در برابر باد می ایستد و در جبهه پشت به باد، جریان گردابی پدید می آید، وقتی هوا از دریچه‌های رو به باد وارد شد و به پای بادگیر رسید، بخشی از آن به سبب فشار منفی جریان گردابی به بالا بر می گردد. وقتی باد شدید است اثر این باد خروجی چندان اهمیتی ندارد ولی وقتی باد ضعیف است و با سرعت کمتر از ۰.۳ متر بر ثانیه اثر بازگشت هوا از بادگیر در ایجاد چرخه هوا در ساختمان چشمگیر است.
خواهیم دید که شاید هوایی که از بادگیر وارد اتاق میشود از هوای خود اتاق گرم تر باشد. در نگاه اول از نظر شرایط آسایش این نوع تناقض است اما اگر به نیازهای اصلی تن آدمی بنگریم، هم این تناقص رفع میشود و هم کارکرد بادگیر را بهتر در خواهیم یافت. در آب و هوای گرم، بدن باید حرارت از دست دهد، حرارت بدن از راه تابش و همرفت دفع می شود. وقتی دمای محیط بسیار بالا میرود، روش‌های معمول کاهش دما که در آب و هوای معتدل به کار میرود دیگر چندان کارا نیست. در واقع دمای هوا و دیوارها و کف و سقف با دمای پوست یکی می شود. این روشها به کلی از کار می افتد؛ مگر اینکه بدن بتواند عرق کند، در این اوضاع با تبخیر سطحی میتوان بدن را خنک کرد. از اینجاست که به اهمیت خشکی هوا می‌رسیم. هرچه هوا خشکتر باشد، عرق سطح پوست بیشتر تبخیر می‌شود و بدن خنک تر و آسوده تر خواهد بود. دیگر مهم نیست که این هوای خشک اندکی از هوای محیط گرم تر باشد. این هوا عرق را تبخیر می کند و همان اندازه تن را خنک میکند. 
سابقه و پراکندگی بادگیر در ایران 
افسوس که نخستین بنا که فرو می ریزد یا تغییر می کند بام است. باستان شناسان درباره رشته بخش زیرین بناها حرف‌های بسیار زیاد دارند اما مشکل بتوان درباره تاریخ اجرای بام چیزی گفت، با این حال میتوان گفت اشکال ساده از بادگیر از گذشته های بسیار دور در بناها رایج بوده است، در نقش‌های پاپیروس های یافت شده در مقایر دوران پادشاهی نو در مصر (۳۲۲ -۱۵۸۰بم)، تصاویری از بادیگرهای بر فراز خانه به چشم می‌آید، چنین بادگیرهایی یادآور بادگیرهای امروز بام های قاهره است، فنی که در این بادگیرها به کار رفته بسیار ساده و کارآمد است. اصول طبیعی طرح این بادگیرها همان است که در چادر پشمین بیابان گردان برقه در شرق لیبی میتوان دید. هواکش را با چند تکه چوب و طنابی کشیده نگه می دارند. در طول روز این هواکش باز می ماند و تهویه مطلوبی در چادر ایجاد می‌کند. می‌توان صورت های ساده و رایج بادگیرها را اینجا و آنجا دید، اما پی گرفتن تاریخ بادگیرهای پیچیده و پرداخته بسیار دشوارتر است. بعضی گفته‌اند که بین بادگیر و دو پس نشستگی تالار تختگاه بابل (ج ۰۰Gپ م) رابطه است. برخی دیگر آن را به نظام گردش هوشمندانه هوا در آتشکده ساسانی فیروزآباد مربوط می‌دانند. به هر حال بدون شواهد دیگر نمی‌توان درباره این سخنان چیزی گفت، اولین نمونه هستند بادگیر در ایران از قرن هشتم به بعد در دست است: یکی در خراسان و پنج بادگیر در یزد. بعضی از این بادگیرها دورو و بعضی چهاررو است، در دریچه های آنها هم نقش ها و جزئیات زیبا و پیچیده ای به کاربرده اند. دوره تیموریان در ایران دوره رونق معماری بود و یزد هم در این روزگار از مراکز تجاری و فکری کشور به حساب می آمد. بسیاری از نقش های پرکاربرد بادگیرهای یزد برگرفته از تزیینات بناهای تیموری این منطقه است و همچنین اندیشید که شکل و شمایل کلی بادگیرهای یزد در همین دوران ساخته و پرداخته شده باشد. مسافران قرن یازدهم تا هفدهم از بادگیرهایی در اصفهان و شیراز لار و کاشان را تبریز گفته اند. گویا در این زمان ساختن بادگیر بسیار رایج بوده است، تونو از این بادگیرها چنین گفته است: در شیراز، لار و دیگر سرزمین‌های گرم، برای کشیدن هوای تازه، بربالای خانه هاشان تعبیه هایی دارند. دیواری است با بلندی یک یا دو شاه رش و به همین پهنا. در این دیوار به فاصله هر سه پا دیوارهایی به عرض سه پا و به بلندی دیوار اصلی و عمود بر آن می سازند. در هر سوی دیوار اصلی چنین تیغه هایی هست و بر همه اینها سقفی سوار است. نتیجه این که از هر سو که باد بیاید بین دیوارها و سقف گرفتار می‌شود و از حفره ای که به همین منظور آنجاست، به سوی اتاق زیرین فرو می رود. جالب است که در این گزارش سخن از دریچه‌های عریضی است که چندان نسبتی با ظرافت بادگیرهای آشنای ایران ندارد. با رونق گرفتن و آبادی راه های تجاری بین یزد و کرمان و دریای پارس در قرن یازدهم و دوازدهم و هفدهم و هجدهم مناطقی چون لار و بندرعباس و بوشهر هم بادگیرهای ویژه خود را پرداختند، به تازگی ابزارهایی مانند پنکه و کولر آبی وارد ایران شده و در بسیاری از بناها استفاده می شود. زیباترین بادگیرهای ایران را در مناطق غربی پارس میتوان یافت؛ در شهرهایی مانند کاشان، نایین و یزد و کرمان. اوضاع آب و هوایی این مناطق درخور به کارگیری بادگیر است. روزهای گرم تابستان که عصرها با وزش باد اندکی خنک میشود. داده های سازمان هواشناسی ایران نشان می‌دهد در یزد، یاد غالب بعد از ظهرها از شمال غربی می وزد و سرعتی حدود ۹ متر بر ثانیه دارد و در کرمان باد غالب از شمال می وزد با سرعت ۱۰ تا ۱۴ متر بر ثانیه چنین باد هایی برای عملکرد بادگیر بسیار مناسب است.[۱۰]