در شرایطی که ضایعات بخش کشاورزی از سوی معاونت زراعت به طور میانگین تا ۵۰درصد اعلام شده، فعالان بخش به روز رسانی سیستم حمل و نقل و مکانیزه کردن کشاورزی را راهکاری برای به حداقل رساندن ضایعات می دانند.به گزارش اقتصادسرآمد، با توجه به رشد جمعیت جهانی و بحران هایی که دامنگیر جهان شده است کشت محصولات کشاورزی با بالاترین عملکرد و کمترین ضایعات از جمله مهمترین اقدامات در این بخش محسوب می شود. بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان با استفاده از جدیدترین تکنولوژی های روز و فناوری های نوین توانسته اند این اهداف را عملیاتی کنند. با این وجود در کشور هنوز در بحث عملکرد آنچنان که انتظار می رود بالا نیست و از آن طرف در بخش ضایعات نیز سهم قابل توجهی از تولیدات کشاورزی تبدیل به ضایعات می شود. به طوری که علیرضا مهاجر معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی چندی پیش اعلام کرد حدود نیمی از محصولاتی که در کشور تولید می شود تبدیل به ضایعات می گردد. به عبارت دیگر مهاجر اذعان داشته است که ضایعات در محصول سبزی بیش از ۷۰ درصد، در صیفی جات بیش از ۴۰ درصد و در مابقی محصولات بین ۲۰ تا ۲۵ درصد است که به طور میانگین عددی حدود ۵۰ درصد را نشان می‌ دهد.
بنابر گزارش سایت بازار ،به گفته کارشناسان ضایعات بخش کشاورزی به معنای هدرفت منابع آبی، خاکی و نیروی انسانی است که اصولا قابل جایگزینی هم نیستند. لذا در راستای پایین آوردن ضایعات محصولات کشاورزی باید از راهکارهای نوینی که در سطح دنیا استفاده می شود بهره برد تا ضمن تامین نیاز کشور از هدر رفت این منابع ارزشمند نیز جلوگیری گردد.
فرسوده بودن ناوگان کمباین کشور ضایعات بخش گندم را رقم می زند
عطاالله هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور در خصوص میزان ضایعات در حوزه گندم به بازار می گوید: به صورت خاص در بخش گندم ضایعات در دو مرحله رخ می دهد؛ یکی در مرحله تولید و دیگر در مرحله مصرف است.
هاشمی افزود: در واقع ضایعات مرحله تولید گندم مربوط به برخی امراض و آفت هاست که موجب یکسری خسارت ها و از بین رفتن محصولات می شود البته این دسته از ضایعات بسیار نادر است و قابل اعتنا نیست.
وی ادامه داد: از سوی دیگر در زمان برداشت نیز ضایعات داریم که به دلیل ریزش بالای کمباین ها است. دلیل آن هم این است که ناوگان کمباین کشور چندان به روز نیست و تا اندازه ای فرسوده است لذا ریزش کمباین ها بسیار بالاتر از استانداردهای جهانی است.
وی خاطر نشان کرد: از سوی دیگر یک درصد جزئی ضایعات هم در زمان حمل از مزرعه به سیلو، از سیلو به کارخانه و همچنین از کارخانه به جاهای دیگر داریم.
هاشمی در خصوص ضایعات بخش مصرف نیز اظهار داشت: این بخش ضایعات در واقع مربوط به نان و فرآورده های دیگری است که گندم مصرف می کنند. به اعتقاد بنده بزرگترین میزان ضایعات ما متعلق به این مرحله است؛ یعنی در خصوص گندم خبازی که برای نان مردم مصرف می شود به علت کیفیت پایین آردی که تولید می شود یا به دلیل بی‌ توجهی خبازان، حداقل ۲۰ درصد ضایعات در این بخش داریم. یعنی در مقطع تبدیل آرد به نان و مصرف آن بیشترین ضایعات را داریم.
ضایعات بالای بخش مصرف نشات گرفته از قیمت پایین آرد تحویلی به نانوایان است
این مقام مسئول در پاسخ به این سوال که چه اقداماتی می توان در راستای کاهش این حجم از ضایعات در بخش تولید و مصرف انجام داد، گفت: در خصوص ضایعات زمان تولید که اصولاً بیشترین آن مربوط به زمان برداشت و توسط کمباین ها است، راهکار این است که ناوگان کمباین کشور را به روز کنیم؛ به این معنا که کمباین های کلاس بالا را وارد مزارع کنیم همچنین کمباین های نو را با کمباین های فرسوده جایگزین کنیم و از سوی دیگر ناوگان حمل و نقل باید به روز رسانی شود.
فعالان بخش کشاورزی: از جمله عواملی که موجب می شود بخش قابل توجهی از محصولات کشاورزی تبدیل به ضایعات شود فرسوده بودن سیستم حمل و نقل، مکانیزه نبودن کشاورزی و عدم ارائه الگوی کشت به کشاورزان است لذا با اصلاح این موارد می توان ضایعات را کاهش داد.وی ادامه داد: در بخش مصرف هم حمل و نقل اهمیت دارد و هم اینکه نحوه پخت نان و نظارت بر خبازی ها حائز اهمیت است.رئیس بنیاد ملی خاطر نشان کرد: همه اینها نشات گرفته از قیمت پایین آرد تحویلی با نرخ یارانه ای به مرحله مصرف (خبازها) است. با توجه به اینکه نرخ بسیار پایین است اهمیت چندانی نمی دهند و در نتیجه در این بخش ضایعات بالای ۲۰ درصد می شود.وی ادامه داد: با آزاد کردن نرخ گندم و آرد تحویلی به خبازها، دادن یارانه مستقیما به مصرف کننده و همچنین نظارت بر بخش خبازی قابل حل شدن است.
مکانیزه کردن کشاورزی و به روز رسانی سیستم حمل و نقل؛ راهکاری برای کاهش ضایعات محصولات کشاورزی.