محمد راستاد، متولد سال 1346 دانش‌آموخته مدیریت دریایی از دانشگاه آنتورپ بلژیک و مدیرعامل اسبق سازمان بنادر و دريانوردي ( 1396 تا 1400 ) اين مدير اهل قلم با توجه به دانش و تجربه‌اي كه داشته، اقدام به نگارش كتابي با عنوان «توسعه دريايي از ايده تا عمل» كرده است كه در شرايط ادبيات مكتوب دريايي قابل توجه است. به همين بهانه ما در روزنامه دريايي اقتصادسرآمد گفت‌وگويي اختصاصي با وي انجام داده‌ايم كه در ذيل از نظرتان مي‌گذرد:

اقتصادسرآمد: چه شد كه براي نگارش كتاب در حوزه دريا دست به قلم شديد؟ از نيازها و انگيزه‌هاي تدوين اين كتاب بگوييد:
محمدراستاد: مقولۀ «توسعۀ دریامحور» همواره به‌عنوان یکی از دغدغه‌های مهم در سطح کلان کشور مطرح بوده و در اولویت توجه قرار داشته است. در همین راستا معمولاً تلاش شده تا در اسناد بالادستی به این مسئله توجه و مسیری برای بهبودِ وضعیت بهره گیری کشور از منافع بالقوۀ مرتبط با فعالیت‌‌های دریایی ترسیم شود. بسیاری از کارشناسان و مسئولانِ سطوح مختلف، نظرات متنوعی را پیرامون توسعۀ مبتنی بر دریا مطرح می نمایند. بدیهی است که پرداختن به موضوعی با این میزان اهمیت و اولویت، مستلزم نگرش جامع و همه جانبه توأم با شناخت کافی می باشد؛ از اين رو، تصمیم گرفتم تا با بهره بردن از تجربیات طولانی خود در این حوزه، با جزییات کامل به مقولۀ توسعۀ دریایی بپردازم تا ضمن معرفی تمام جوانب بخش‌هاي دریایی، از منظر خود، مسیر منتهی به توسعه را تشریح نمایم. امیدوارم محتوای کتاب بتواند برای ارتقای دانش ذی‌نفعان این بخش و عموم آحاد جامعه موثر واقع گردیده و از سوی دیگر مورد توجه مراکز تصمیم سازی‌هایِ مرتبط با آن، واقع گردد.

اقتصادسرآمد: چرا عنوان كتاب، «توسعه دريايي از ايده تا عمل» است؟ به نظر مي‌رسد طعنه‌اي در اين عنوان وجود دارد و مي‌رساند كه ايده هست، اما عمل به ايده در حوزه دريايي چندان چنگي به دل نمي‌زند!
محمدراستاد: خیر، به هیچ وجه منظور از انتخاب این عنوان برای کتاب، القای طعنه نبوده است. لیکن چنان‌چه ارادۀ جدی برای توسعۀ همه جانبۀ دریایی وجود داشته باشد، همان‌طور که در پاسخ به سوال قبل اشاره شد، لازم است بدواً ایده‌ها مبتنی بر دانش و شناخت جامع نسبت به این حوزه باشد و متعاقباً مسیر منتهی به توسعه شامل تمام اقدامات ضروری تشریح و تبیین گردد؛ بنابراين، هدف از این عنوان برای کتاب، زیر سئوال بردن نظرات گذشته و حال و برنامه‌های توسعۀ گذشته و جاری نیست کمااین‌که در بسیاری از بخش های کتاب به نقاط قوت حاصل از اقدامات انجام شده و ظرفیت هایی که ایجاد گردیده، پرداخته ام. طبعاً اهمیت بخش دریایی آن چنان زیاد است که می توان به هرآنچه که در گذشته گفته و نوشته شده، در قالب کتاب هایی از این دست مطالب جدیدی را افزود. 

اقتصادسرآمد: لطفا فصول كتاب را مختصر شرح دهيد و بفرماييد چينش اين فصول به چه منطقي صورت گرفته است؟
محمدراستاد: با توجه به این‌که در سطح عام، بیشترین تصور نسبت به بخش دریایی متوجه حمل و نقل و تجارت است، در فصل اول به وجوه متنوع فعالیت های دریایی پرداخته شده تا به‌طور کامل تمام اجزای مختلفِ مرتبط با دریا که می توانند منشاء ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی شوند معرفی گردند و در واقع ابعاد گستردۀ بخش دریایی بطور کامل معرفی و تشریح شود.
به دلیل اهمیتی که تجارت و حمل و نقل دریایی در ایجاد اشتغال و ارزش افزوده دارد، فصل دوم به این مبحث اختصاص داده شد و در آن  عوامل موثر بر حمل و نقل دریایی - روند تحول در صنعت کشتیرانی - حمل ونقل کانتینری - حمل ونقل دریایی کالاهای فله خشک - ترانزیت کالا از طریق دریا - حمل ونقل دریایی کالاهای فله مایع- حمل ونقل در آب‌های منطقه ای و رودخانه های قابل کشتیرانی- کاپوتاژ کالا از طریق دریا و خدمات لجستیک دریایی تشریح گردید.

عوامل تعیین کنندۀ مزیت های رقابتی
از آن‌جا که بازار فعالیت‌های دریایی همواره با تغییرات و تحولات مواجه است، رقابت گسترده ای در میان ذ‌ی‌نفعان و نقش آفرینان برای جذب سهم بیشتر از این بازار وجود دارد که مستلزم کسب مزیت‌های رقابتی می باشد. لذا در فصل سوم با عنوان عوامل تعیین کنندۀ مزیت های رقابتی، به موضوعاتی همچون موقعیت جغرافیایی- محدودۀ بازار- سرمایه گذاری و ظرفیت سازی- روابط تجاری و بین المللی- جذب سرمایه گذاری بین المللی- اتحادهای راهبردی- محصولات صادراتی- صنایع تولیدی- نقش آفرینی بخش خصوصی- تشکل های دریایی و نیروی انسانی متخصص اشاره گردیده است. 

نقش آفرینی بنادر در اقتصاد دریاپایه
با توجه به‌ این‌که این انتظار وجود دارد که بنادرِ تجاری بتوانند سهم مهمی در رونق اقتصادی کشور و محیط پیرامون خود داشته باشند، لذا لازم است تا چگونگی نقش آفرینی بهینۀ بنادر بررسی شود. با این منظور، فصل چهارم با عنوان نقش آفرینی بنادر در اقتصاد دریاپایه شامل ملزومات فیزیکی بنادر - سازوکارهای اجرایی و عوامل جانبی (جامعه دریایی و بندری- عملکرد بندر- هزینه های بندری- خدمات جانبی و لجستیکی- حمل و نقل چندوجهی- بهره گیری از فنآوری اطلاعات و ارتباطات- ارتقای نسل بندر- الگوی مدیریت بندر- قوانین و مقررات حاکم بر فعالیت های بندری و مبادلات تجاری خارجی- رقابت پذیری بندر) تشریح گردیده است. 

ضرورت فراگیر شدن فرهنگ دریایی در سطوح مختلف جامعه 
یکی از الزامات رسیدن به توسعۀ دریایی، فراگیر شدن فرهنگ دریایی در سطوح مختلف جامعه است. بنابراین، فصل پنچم تحت عنوان ترویج فرهنگ دریایی به موضوعاتی همچون ارجاع به تاریخ دریایی- معرفی حوزه وسیع و متنوع فعالیت های دریایی- آشنایی با ظرفیت های بالقوه توسعه از طریق دریا- برقراری امکان بازدید عموم به ویژه دانش آموزان و دانشجویان از فعالیت های دریایی- افزایش مطالب و محتوای مرتبط با دریا در کتاب های درسی- افزایش سهم و ظرفیت آموزش‌های تخصصی دریایی در رشته ها و مقاطع مختلف تحصیلی- ملموس نمودن تأثیر دریا در اقتصاد و زندگی روزمره- ارتقای فرهنگ حفاظت از محیط زیست دریایی- توسعۀ گردشگری دریایی- توسعۀ ورزش‌های آبی-افزایش سهم دریا در حوزۀ موسیقی، هنرهای نمایشی، رسانه های مکتوب و دیداری و شنیداری پرداخته است.