مختصري از تاریخچه دریانوردی ایران؛ اقتصاد سرآمد منتشر می کند

ناوبندر مَکُران، بندری متحرک در آب هاي بين المللي

گروه دانش دريا - اميد اسماعيلي - به قدمت تاریخ می رسد این دریا با بادبان های برافراشته برفراز دکل ها، کشتی و آب، موج و دریا برساحل نشسته، آرام با خیال سفر. به اعماق می برند لنگرهای کشتی را میان مرجان های سفید، نشسته بر بستر دریا و مردان پارسی پارو برآب های نیلگون می سایند، به بلندای تاریخ. «بخشي ازمقدمه كليپ معرفي ناوبندر مَکُران است كه نداجا تهيه، ساخت و منتشر كرده است». در متن ذيل ضمن پرداختن به تاريخچه دريانوردي ايران، اهميت، ويژگي ها، مشخصات فني و توانمندی های عملیاتی ناوبندر مَکُران را شرح داده شده است. 

مختصري از تاریخچه دریانوردی ایران
به گزارش اقتصادسرآمد، در طول تاریخ و اعصار گذشته نخستین کسی که فرمان برافراشتن بادبان ها و لنگرکشیدن ناوگان کشتی ها برای عزیمت در دریاهای دوردست صادر و ضمن احتزاز پرچم کشور عزیزمان در آب های دوردست باعث حضور پرافتخار کشورمان در آب های فرامنطقه‌ای گردید «خشایارشا» بود.
بعد از خشایارشا به تدریج کشتی رانی ایران با فراز و نشیب هایی همراه گشت تا اینکه در زمان «شاه عباس صفوی» توجه زیادی به دریا و دریانوردی گردید و ناوگانی از کشتی ها به قصد عزیمت به سرزمین های دور و کشف سرزمین های ناشناخته تجهیز گردیدند و ضمن بیرون راندن کشورهای استعمارگر در جهت حفاظت از قلمرو مرزهای آبی کشور قلمروهای وسیع‌تری را نیز مسخر خود قرار دادند.
بعد ازآن هم در زمان «نادرشاه افشار» با تجهیز یگان های دریایی  و خرید سه فروند کشتی مدرن سبب گردید مرزهای دریایی کشور از گزند استعمارگران اروپایی حفظ و ناوگان دریایی کشور در آب های دوردست حضور پیدا کند. 
در زمان مظفرالدین شاه قاجار به دلیل اهمین یافتن نیروی دریایی ناوگان دریایی بوشهر تاسیس و برای خرید چندین فروند کشتی جدید از غرب به تدریج ناوگان دریایی کشور گسترش پیدا کرد تا اینکه در سال های 1311 و 1312 به دستور رضا شاه پهلوی ضمن تاسیس پایگاه دریایی خرمشهر، نسبت به تجهیز و بازسازی ناوگان دریایی کشور اقدام گردید. بعد از آن در سال 1334 و در دوران پهلوی فعالیت رسمی نیروی دریایی شکل گرفت تا مسئولیت حفاظت و نگهبانی از آب های سرزمین ایران در خلیج فارس و دریای عمان و دریای خزر را عهده دار شوند.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 به دلیل دارا بودن موقعیت ژئوپولتیک و ژئواستراتژیک ایران در خلیج فارس و دریای عمان و کوتاه شدن دست ابرقدرت ها به ویژه امریکا از مناقع حیاتی و حساس جمهوری اسلامی ایران سبب توطئه های شوم استکبار جهانی علیه ایران گردید و به دنبال آن با تهدید رژیم بعثی عراق به جنگ هشت ساله علیه ایران و همچنین اعمال تحریم های یک جانبه استکبار جهانی به سرکردگی ایران منجر گردید. با آغاز جنگ تحمیلی نیروی دریایی سپاه به موازات نیروی دریایی ارتش شکل گرفت و به نقش آفرینی در این زمینه موفق گردیده است تا پاسداری از مرزهای آبی را در کنار ارتش دو چندان و خدمات فنی مهندسی در این زمینه را توسعه دهند.

مشخصات، ویژگی ها و توانمندی های عملیاتی ناوبندر مَکُران
شناور کلاس جدید تحت عنوان پایگاه دریایی اعزام شونده نخستین ناوبندر امروزی است که کشور امریکا در سال 2013 بر اساس پلتفرم نفتکش آلاسگا، بر صدد توسعه و گسترش آن است. نخستین فروند از این کلاس 2017 عملیاتی و به آب های بین المللی اعزام گردید. بعد از آن به تدریج و برحسب نیاز دیگر کشورها به ساخت و آب اندازی شناورهای خود مبادرت ورزیدند. 
نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران حسب دستور فرماندهی معظم کل قوا در سال 1380 و با توجه به نیاز روز افزون برای پشتیبانی در دریا اقدامات لازم را برای اجرایی کردن منویات رهبري انقلاب در دستور کار خود قرار داد و با تغییر کابری کشتی های نفتکش و طراحی ناوبندر مبادرت نمود. در حال حاضر نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران در زمینه ساخت ناوبندر از کشورهای مطرح سازنده ناوها و شناورهای تندرو سطحی و زیرسطحی پیشتاز بوده، به گونه ای که به عنوان چهارمین قدرت دریایی جهان شناخته می شود. در این راستا نیروی دریایی ارتش و سپاه ضمن حفظ صیانت و پشتیبانی نیروها و اسکورت نفتکش ها در خلیج فارس و و دریای عمان و آب های دور دست نسبت به آماده سازی و بهره برداری شناورهای بزرگی اقدم نموده اند. یکی از این ناوبندرهای مهم و کابردی «ناوبندر مَکُران» می باشد که قبل از این به نام ناوبندر خلیج فارس مطرح بوده است و حاصل کار گروهی 50نفر و 72هزار ساعت کار در نیروی دریایی راهبردی ارتش می باشد که با تغییر کاربری همراه با تغییرات اساسی درواقع تولید شناور جدید را به ارمغان آورده است که نشان از ارتقاع جایگاه علمی و فنی کشور با هدف ارتقاع توان نظامی و رزمی نیروی دریای ارتش جمهوری اسلامی ایران و حاصل تعامل و همکاری کارخانجات نیروی دریایی ارتش جمهوري اسلامي و مجتمع کشتی سازی می باشد که روند گسترده آن نیز با برنامه‌ریزی انجام شده در دستور کار قرار دارد. این جزیره شناور 121هزار تنی بندری و پشتیبانی کننده است که هم نقش ایفا می کند و هم به عنوان بندری متحرک مورد استفاده قرار می گیرد. که به لحاظ لجستیکی می تواند تا 82هزار تن بار اعم از سوخت، آب شیرین مصرفی، مواد غذایی یخچالی و غیر یخچالی، انواع روغن، مهمات مورد نیاز، قطعات فنی و نان و دارو را برای یگان های رزمی و غیر رزمی در آب های دور دست حمل نماید. 

مشخصات فني ناوبندرمَكُران
ناوبندر موجود به طول 228 و عرض 42 متر این توانایی و قابلیت را دارد که به مدت 1000روز یعنی سه سال بر روی آب های بین المللی نظیر دریای عمان، خلیج عدن، اقیانوس اطلس و هند و هرجا که اراده کند تا تنگه های سوئز و کانادا بدون اینکه توقف و پهلوگیری داشته باشد به مانور دریایی خود ادامه دهد و عرشه آن قابلیت فرود و برخواستن هلیکوپترهایی با کلاس مختلف را دارد. همچنین به لحاظ پشتیبانی و تامین امنیت و حراست از آب های داخلی و خارجی با توجه به بروز اتفاقات اخیر در منطقه خاورمیانه علاوه بر پشتیبانی و تدارکات دریایی می تواند در هر لحظه با انجام عملیات واکنش سریع نسب به برخورد و مبارزه با دزدان دریایی و هرگونه حرکات مشکوک در محدوده جغرافیایی که به قصد تجاوزو به نفتکش ها و کشتی ها در آب های بین المللی را دارند اقدام و تجاوزین را مورد مجازات شدید قرار دهند. از ویژگی های این شناور عظیم الجثه می توان به انجام عملیات دریانوردي به دور کره زمین در مدت 92 شبانه‌روز با سرعت 10گره دریایی اشاره نمود.
ناوبندر مَکُران شناوری پایه ناو است که از یک تانکر مدل افراماکس ساخته شده است اندازه آبخور متوسطی دارد که این امر قابلیت دریانوردی آن را در آبراهه های مختلف و تنگه های حساس و حیات مویی اثر می گذارد. بر روی عرشه آن قابلیت نشست و برخواست بالگرد و نگهداری و سوخت رسانی و سرویس دهی به 5 فروند بالگرد از انواع مختلف اعم از RH، SH، AV، C KOBRA را دارد. این ناو بالگرد پرور به عنوان یک پایگاه کوچک هوا-دریا در آب های دوردست هم می‌تواند ایفای نقش نماید که افزایش توانمندی در ابعاد مختلف، عملیات های ضد سطحی و ضد زیرسطحی با استفاده از بالگردهاAV، عملیات مین روبی با استفاده از بالگرد RH، عملیات گشت و شناسایی، ترابری وحمل و نقل دریایی و آمبولانس دریای و انواع عملیات راپل تاکتیکی و نفوذ و خدمات مردم داری و بشردوستانه را برای سایر یگان ها در دریا فراهم سازد. 
در این ناوبندر امکان اسکان دائم 165 نفر نیروی معمول علاوه بر کارکنان سازمانی و یک گروهان مهناوی تکاور دریایی و عملیات ویژه را دارد. این ناوبندر به آب اندازی حداقل 4 فروند شناور تندرو، نفربر و راکت انداز از شناورهای تندرو طرح ولایت را هم دارا است به همین دليل این شناور می تواند بخوبی در عملیاهای ویژه‌ی مبارزه با پدیده شوم دزدان دریای، عملیات تصرف یگان شناور، عملیات یورش و پایش سطحی توسط شناورهای تندرو، عملیات راپل تاکتیکی و نفوذ از هوا هم شرکت کند. این شناور به لحاظ پشتیبانی و لجستیکی این امکان را دارد که برای حفاظت فیزیکی و پدافند هوایی شامل سلاح های پدافند هوایی ارتفاع پست و چندین سلاح سطحی در بعد بصری و راداری در شرایط مختلف اقدام نماید.
این شناور همچون یک دیدبان اطلاعاتی در عمق دریا و در فاصله ای دورتر و فراتر از خط ساحلی عمل می کند و مانند پست شنود متحرکی به عملیات دیده بانی می پردازد. این شناور اطلاعات را با تجهیزات پیشرفته دریافت و بصورت روزانه جمع آوری کرده و اطلاعات بصری، مادون قرمز، رادیویی، لیزری و ماهواره ای را به صورت شبانه روزی تحلیل و پردازش نموده و با بهره‌مندی از اطلاعات مخابراتی پیشرفته بصورت دیتا، تصویر، فیلم و در بستر امواج رادیویی و ماهوره‌ای و بصورت آن به پست های فرمانده‌ای و تصمیم‌گیری نداجا در ساحل ارسال می نماید تا جلوی هرگونه تهدید و اقدامات غیرمتعارف را بگیرد و برای مقابله با آن در کمال آمادگی باشند.
ناوبندر مَکُران بیمارستانی با قسمت هایی شامل آزمایشگاه، رادیولوژی، اتاق عمل، دندانپزشکی، داروخانه و بخش بستری است که پزشکان عمومی و متخصص و پیراپزشکی در آن انجام وظیفه می نمایند. تیم 10 نفره این بیمارستان شامل پزشکیار، پرستار، تکنسین فوریت های پزشکی، پزشک عمومی، پزشک متخصص بیهوشی، متخصص داخلی، متخصص جراحی عمومی و دندانپزشکی است. همچنین امکان جابجایی و انتقال بیماران از سایر یگان ها به ناوبندر مکران و انتقال آن ها  به صورت اورژانسی به نزدیکترین مرکز درمان در ساحل را فراهم می اورد.
این ناوبندر همچنین به عنوان ایستگاهی مخابراتی در باندهای مختلف UHF، HF، VHF می تواند به صورت رله های مخابراتی ماهوار‌ه‌ای امن برای ارسال پیام های ناوبری و پیام های رله‌ای سایر ناوهای شناور به ساحل، پیام ها را دریافت و ارسال نماید. ناوبندر مَکُران ارتش جمهوری اسلامی می‌تواند در آب های دور دست ماموریت های خود را به صورت دقیق و کمترین بازه زمانی به انجام برساند و در این راستا به تامین نیازهای لجستیکی سایر یگان ها کاربری بعنوان پایگاه کوچک هوا-دریا برپا، برای بالگردهای مستقر شده در آن، پایگاه شناورهای تندرو و حدودی مستقر، باند پرواز و ایستگاه کنترل برای پهبادهای مستقر شده در آن به عنوان تامین کننده نیازمندی های درمانی و بیمارستانی برای سایر یگان ها، کمک رسانی و مردمیاری و کمک های بشردوستانه به سایر شناورها در دریاها، مبارزه با دزدان دریایی، تامین موارد تعمیراتی فنی به سایر یگان ها شناور، ایجاد عملیات های مختلف ویژه دریایی با بهره گیری از بالگرد RHو اجرای عملیات نجات و آمبولانس با استفاده از بالگرد را فراهم سازد.

ارتش جمهوی اسلامی ایران چهارمین قدرت دریایی جهان
در ثانيه هاي پاياني كليپ نيروي دريايي ارتش درباره ناوبندرمَکُران آمده است: هم اکنون ارتش جمهوی اسلامی ایران می تواند با قدرت در آب های داخلی، شاهراه های بین المللی برای ایجاد امنیت و عملیات دریایی به عنوان چهارمین قدرت دریایی جهان در این عرصه به صورت فنی و عملیاتی فعالیت نماید و آینده ای درخشان را برای کشورمان به ارمغان آورد.
 ناوبندر مَکُران، بندری متحرک در آب هاي بين المللي
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه