گروه آب و انرژی - ذخیره آب در منابع آب زیرزمینی از شیوه‌هایی است که می‌تواند مزایای قابل توجهی به جبعه ابزار مدیریت منابع آب کشور اضافه کند. به عقیده کارشناسان استفاده از شیوه سد زیر زمینی برای ذخیره آب در کشورهایی مانند ایران که سطح آب زیرزمینی نوسانی نسبت به فصول مختلف دارند، شیوه مناسبی تلقی شود.
به گزارش اقتصادسرآمد، فارس در نوشتاری آورده است: توسعه سدهای زیرزمینی در دستور کار قرار گرفته و طی ماه گذشته 150 هزار متر مکعب ظرفیت سدهای زیرزمینی معادل حجم 1084 اتوبوس بی‌ارتی به بهره‌برداری رسیده و ساخت 431 هزار متر مکعب سد زیرزمینی در دستور کار قرار دارد.
بر اساس متنون علمی منتشر شده در زمینه منابع ذخیره آب زیرزمینی، این منابع به 2 دسته کلی طبیعی و مصنوعی تقسیم‌بندی می‌شود. در نوع مصنوعی این مخازن، بشر به صورت یک پارچه و یا جزئی در زیر زمین سازه‌هایی را ایجاد و به کمک آن آب را ذخیره می‌کند.

اهداف ساخت سدهای زیرزمینی چیست؟
در این راستا، جواد صفاری، کارشناس مدیریت منابع آب در گفت‌وگو با فارس اظهار داشت: در ادبیات مدیریت منابع آب به مخازن آب زیرزمینی، سد زیرزمینی نیز اطلاق می‌شود و تفاوت آن با سایر مخازن آب این است که میزان نگهداشت آب از 35 هزار متر مکعب فراتر است.
این کارشناس مدیریت منابع آب گفت: تامین آب شرب مصرف، مدیریت منابع آب و جلوگیری از پیشروی آب شور به منابع آب زیرزمینی از جمله اهدافی است که ساخت سدهای زیر زمینی را توجیه می‌کند.

سد زیرزمینی تبریز مخزنی با ظرفیت معادل 400 خانه 100 متری
متخصصان صنعت آب ایران نیز مدتی است، زمینه توسعه سدهای زیرزمینی را در دستور کار قرار دادند. بر این اساس، 7 شهریور ماه بود که بزرگترین سد زیرزمینی کشور به ظرفیت 100 هزار متر مکعب در شهر تبریز ساخته و وارد مدار بهره‌برداری قرار گرفت.
برای درک فضای این سد زیرزمینی بهتر است بدانید، در صورتی که ارتفاع هر واحد مسکونی به متراژ 100 متر مربع 2.5 متر در نظر گرفته شود، 400 واحد مسکونی 100 متری در این مخزن به طور کامل جا خواهد گرفت. همچنین ابعاد این سد معادل 723 اتوبوس بی آر تی است.
مخزن ذخیره این طرح عظیم از بسیاری از سدهای سطحی کشور از جمله سد خنج، سد سرند و سایر سدها بیشتر است.
افزایش تاب‌آوری منابع آب یزد با بهره‌برداری از یک سد زیرزمینی 50 هزار متر مکعبی
سد مخزنی تبریز، تنها سد زیرزمینی بهره‌برداری شده کشور نیست و در روزهای گذشته نیز مخزن 50 هزار مترمکعبی یزد نیز با هزینه 250 میلیاردتومان به بهره‌برداری رسید. با ساخت این مخزن تاب آوری آبی استان در فصل تابستان از ۱۸ ساعت به ۲۴ ساعت و در فصل زمستان به ۴۵ ساعت افزایش پیدا می‌کند.به عبارت دیگر اگر کلیه منابع آبی شهر یزد قطع شود، منابع تامین آب برای 24 ساعت در تابستان و 45 ساعت در زمستان در این سد زیرزمینی ذخیره خواهد شد. لازم به ذکر است، این سد در حال افزایش ظرفیت به میزان 200 هزار متر مکعب است.

5 سد زیرزمینی در حال ساخت در ایران
بر اساس بروزترین اطلاعات شرکت آب و فاضلاب کشور هم علاوه بر 2 سد زیرزمینی احداث شده، ساخت و بازسازی 5 سد زیرزمینی دیگر در یزد، تبریز، همدان و بندرعباس در حال ساخت است. بر اساس این اطلاعات، مجموع ظرفیت سدهای زیرزمینی در حال ساخت کشور به 431 هزار متر مکعب می‌رسد که پیشرفت فیزیکی بالای 80 درصد را ثبت کرده‌اند.در این راستا، سید رسول علمدار، کارشناس مدیریت منابع آب کشور گفت: حرکت به سوی مکان‌یابی، ساخت و بازسازی سایت‌ها سدهای زیرزمینی به شیوه تمام مصنوعی می‌‎تواند ابزار حکمرانی منابع آب کشور را ارتقا دهد.این کارشناس مدیریت منابع آب تاکید کرد: ارتقای تاب آوری تامین آب می‌تواند دست نیروهای عملیاتی به هنگام حادثه و قطع ناگهانی منابع آب را بازتر کرده و زمان بیشتری برای حل مسئله را ایجاد کند.حرکت به سوی ساخت سدهای زیرزمینی به تازگی در کشور کلید خورده و متخصصان صنعت آب با اتکا به دانش فنی می‌توانند در 2 سال پیش رو ظرفیت بزرگی از این مخازن را به عنوان زیرساخت در اختیار رفاه مردم قرار دهند.