گروه استان‌ها - سکینه اسمی- آزاد راه ارومیه- تبریز با گذشت ۱۲ سال همچنان به صورت ناقص و بلاتکلیف در بین اختلاف نظر وزارت راه و پیمانکار این طرح رها شده و وعده ها برای رفع مشکل این طرح محقق نمی شود.
آزادراه ارومیه - تبریز از جمله طرح‌های زیربنایی حوزه راه در منطقه شمال غرب محسوب می‌شود، این آزادراه علاوه بر کاهش ۱۰ کیلومتری فاصله بین ۲ شهر، در صورت تکمیل بسترساز رشد و شکوفایی اقتصادی منطقه شمال غرب و توسعه صنعت گردشگری در مناطق پیرامون دریاچه‌ارومیه خواهد شد.
پروژه آزاد راه ارومیه تبریز به طول تقریبی ۱۶۴ کیلومتر از شهر ارومیه آغاز و با گذر از پل میان گذر دریاچه ارومیه و جزیره اسلامی با عبور از سه راهی خاصبان و جنوب شهر سهند به شهر تبریز متصل می‌شود.
این پروژه در ۶ قطعه اجرا می‌شود که قطعه اول و دوم آن در حوزه جغرافیایی آذربایجان غربی واقع شده و تمام ۶ قطعه این طرح مهم راهسازی به صورت ناقص اجرایی شده و قطعه سوم آن بین دو استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی بلاتکلیف رها شده و هنوز با گذشت بیش از یک دهه عملیات اجرایی آن آغاز نشده است.
با توجه به هم مرزی آذربایجان غربی با سه کشور خارجی از جمله ترکیه، عراق و جمهوری آذربایجان و نیز عنوان شاهراه ارتباطی ایران ولی متأسفانه این استان یک کیلومتر بزرگراه ندارد و اجرای این طرح مهم اقتصادی با توجه به ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در مرز سرو می‌تواند استان به خصوص ارومیه را به هاب بزرگ اقتصادی تبدیل کند.
به دلیل واقع شدن این آزاد راه در انتهای آذربایجان شرقی عنوان می‌شود این طرح مزیتی اقتصادی برای استان آذربایجان شرقی ندارد ولی برعکس این استان، اتمام آزاد راه ارومیه - تبریز مزیت‌های اقتصادی و حمل و نقلی زیادی برای آذربایجان غربی دارد، این در حالی است که هنوز با وعده‌های مکرر اراده‌ای برای رفع نواقص آن وجود ندارد.
هم اکنون مدیریت ساخت آزادراه ارومیه - تبریز که از سال ۹۱ آغاز شده در دست وزارت راه و شهرسازی است اما تعلل در خلع ید پیمانکار و جذب سرمایه گذار جدید موجب کندی و توقف روند اجرای این طرح و به یکی از چالش‌های اساسی و مطالبه جدی مردم تبدیل شده است.
قطعه سوم این طرح که با گذشت بیش از یک دهه هنوز وارد فاز اجرایی نشده است، به طول ۲۹ کیلومتر از ساحل شرقی دریاچه ارومیه تا سه راهی سرای (جزیره اسلامی) بوده و مسیر مصوب این قطعه عبور محور از پیرامون جزیره اسلامی یا گزینه ساحلی دریاچه ارومیه بود، ولی بنا به درخواست مقامات استانی و طرف مشارکت جهت تغییر کریدور در این قطعه از گزینه ساحلی به گزینه کوهستانی با احداث تونل در دست انجام است.
توقف و روند ناقص آزاد راه ارومیه - تبریز در حالی به روزهای پایانی دوازدهمین سال اجرای آن نزدیک می‌شود که رییس کل دادگستری آذربایجان غربی دی ماه امسال از تعیین ضرب الاجل یک ماهه دستگاه قضایی به متولیان راه‌ها و جاده‌های مواصلاتی محور آزاد راه ارومیه – تبریز خبر داد.ناصر عتباتی در این زمینه گفت: در راستای عمل به تکالیف حقوق عامه‌ای دستگاه قضایی، با توجه به وجود مشکلات عدیده در محور آزاد راه ارومیه به تبریز از جمله لکه گیری، مرمت، تجدید خط کشی، تعویض و ساماندهی گارد ریل‌ها و تابلوهای آسیب دیده و تأمین روشنایی مناسب که نوعاً موجب بروز تصادفات و به خطر افتادن جان شهروندان می‌شود، طی جلسه‌ای با متولیان امر مصوباتی به تصویب رسید.
وی ادامه داد: به موجب این مصوبات اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان متولی نگهداری آزاد راه ارومیه – تبریز شد و مقرر شد نسبت به رفع نواقص تعیین شده اقدام کند و شرکت ساخت و توسعه آزاد راه‌ها و شرکت بهره برداری و نگهداری آزاد راه ارومیه – تبریز مکلف به مرتفع کردن مشکلات این محور گردید.
عتباتی افزود: شروع و انجام عملیات تقاطع غیر همسطح این آزاد راه دیگر تکلیف این شرکت بود که مقرر شد ظرف مهلت یک ماه پایش و پیگیری مصوبات از طرف دستگاه قضایی انجام و در صورت مشاهده ترک فعل و عدم انجام مصوبات برخوردهای لازم قانونی معمول خواهد شد.
یکی از نمایندگان مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از بلاتکلیفی آزاد راه ارومیه - تبریز توسط وزارت راه گفت: این طرح در ۶ قطعه اجرا شده و همه قطعات آن ناقص هستند و پیگیری‌ها برای تعیین تکلیف این طرح بلاتکلیف مانده است.
وحید جلال زاده در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه وزارت راه در خصوص این پروژه باید پاسخگو باشد، عنوان کرد: با توجه به ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در مرز سرو اجرا و اتمام این طرح مزیت‌های اقتصادی زیادی برای استان دارد.
وی با بیان اینکه قطعه سوم این طرح با تغییر از عوارضی تا روستای سرای هم اکنون از روستای آغ گنبد تا روستای سرای مقرر شده اجرا شود، گفت: در این مسیر دو تونل رفت و برگشت باید اجرایی شود که هر تونل به طول کیلومتر و ۴۰۰ متر است اما هنوز اقدام قابل توجهی در این زمینه صورت نگرفته است.
نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی با اشاره به وعده‌های متعدد وزارت راه برای تعیین تکلیف این طرح اظهار کرد: تاکنون مقامات کشوری زیادی از این آزاد راه بازدید کرده و وعده‌های مکرر داده‌اند از وزرای راه دو دولت دوازدهم و سیزدهم نیز مکرر پیگیری‌ها صورت گرفته است، تاکنون نه تنها این وعده‌ها عملی نشده بلکه هیچ اتفاق خاصی نیز نیافته است.
جلال زاده با بیان اینکه هم اکنون این طرح زمین مانده و بلاصاحب بین دو استان آذربایجان غربی و شرقی است، گفت: با اتمام این طرح شاهد تحول در حوزه حمل و نقل و اقتصاد در استان به دلیل نزدیکی مسیر ترانزیت از طریق مرز سرو خواهیم بود.
رییس اداره حمل و نقل راه و شهرسازی آذربایجان غربی در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه متولی آزاد راه ارومیه - تبریز شرکت ساخت است ولی راه و شهرسازی استان به دلیل دغدغه و مطالبات مردمی این طرح را پیگیری می‌کند، افزود: تعیین تکلیف این آزادراه نیازمند مشخص شدن وضعیت پیمانکار این پروژه است.
ورود سرمایه گذار جدید و تسریع در روند اجرای طرح نیازمند پرداخت بدهی پیمانکار و مشخص شدن وضعیت آن است
آرش امینی با بیان اینکه قرار بود پیمانکار قبلی این پروژه خلع ید شود اما به دلیل بدهی به این پیمانکار هنوز نمی‌توان در این زمینه پروژه را تعیین تکلیف کرد، افزود: ورود سرمایه گذار جدید و تسریع در روند اجرای طرح نیازمند پرداخت بدهی پیمانکار و مشخص شدن وضعیت آن است.
وی اختلاف مالی بین شرکت سازنده و پیمانکار طرح را مورد اشاره قرار داد و گفت: پیمانکار خواهان این طرح از طریق عوارضی قطعه ۴ طرح بدهی خود را دریافت کند اما اختلاف نظرهایی در این زمینه وجود دارد و در نشست اخیر وزیر راه باید در این زمینه نظر دهد.
حمزه لو اضافه کرد: محور آزادراهی ارومیه - تبریز با اتصال ۲ مرکز استان به یکدیگر باعث کاهش مسافت بین شهرهای ارومیه و تبریز می‌شود و علاوه بر اتصال شهر ارومیه به شبکه آزادراهی کشور، به کریدور بزرگراهی غرب در داخل حوزه استحفاظی آذربایجان غربی متصل بوده و به پایانه مرزی سرو نیز دسترسی دارد.
وی اضافه کرد: این محور به طول ۱۵۱ کیلومتر در ۶ قطعه تفکیک شده که قطعات یک و ۲ به طول ۴۰ کیلومتر در حوزه آذربایجان غربی قرار دارد و سایر قطعات در حوزه استحفاظی آذربایجان شرقی است.
رییس اداره حمل و نقل راه و شهرسازی آذربایجان غربی ادامه داد: قطعه ۳ این محور آزادراهی به طول ۱۷ کیلومتر در حوزه استحفاظی آذربایجان شرقی بوده که شامل ۲ دستگاه تونل به طول ۲ کیلومتر است و با اجرای این تونل‌ها، مسیر ارومیه - تبریز نزدیک ۱۵ کیلومتر کوتاه‌تر می‌شود که در کاهش تصادفات هم بسیار مؤثر است.