«روزنامه دریایی سرآمد » بررسی می کند؛

مدیریت صحیح سواحل شرط لازم برای توسعه اقتصادی

گروه دریاپایه - سیدعمران طباطبایی - آینده جهان از آن کشوری است که بتواند مدیریت دریاها را به خوبی انجام دهد. منابع دریایی یک کشور می‌تواند منبع غنی رشد اقتصادی آن کشور باشد و اینکه استفاده صحیح از دریاهای غنی ظرفیت های پیشرفت و ثروت افزایی را برای کشور فراهم کند.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، تأثیرات اقتصاد دریا بر رشد اقتصادی ایران باید بیش از پیش مورد بررسی دولت ایران قرار بگیرد. این نوع اقتصاد، از منابع آبی پایدار و قدرت دریاها برای توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال بهره می‌برد. این نوع از اقتصاد شامل فعالیت‌هایی نظیر شیلات، گردشگری دریایی و حمل ‌و نقل دریایی هم هست.
ایران با دسترسی به منابع غنی دریایی، ظرفیت بالایی برای توسعه اقتصاد دریا محور دارد. این روند می‌تواند به افزایش صادرات و اشتغال کمک و رشد اقتصادی پایداری را فراهم آورد. شناسایی مزایای این رویکرد از اهمیت بالایی برخوردار بوده و باید پژوهش‌های بیشتر با حمایت دولت در این زمینه انجام گیرد. 
تأثیرات کاهش تعرفه‌ها و افزایش بهره ‌وری نیروی کار و نهاده‌های واسطه‌ای در بخش‌های آبزی ‌پروری و حمل‌ و نقل دریایی اقتصاد را فزون می نماید. کاهش تعرفه‌ها می‌تواند به کاهش تولیدات آبزی‌پروری منجر و افزایش بهره‌وری نهاده‌های واسطه‌ای، می‌تواند به افزایش رفاه اقتصادی کشور کمک و تراز تجاری بخش‌های آبزی‌پروری و حمل ‌و نقل دریایی را بهبود بخشد. تمرکز بر بهره‌وری نیروی کار و سرمایه‌گذاری در این بخش می‌تواند در رشد اقتصادی کشور نقش بسزایی ایفا کند و جذب سرمایه‌گذاری خارجی را شامل گردد.

بهبود معیشت و اشتغال با اقتصاد دریامحور
اقتصاد دریامحور بهره گیری پایدار از منابع دریایی برای رشد اقتصادی، بهبود وضعیت معیشت و ایجاد اشتغال را سبب می شود. مناطق ساحلی به عنوان نواحی ارزشمند سیاسی و اقتصادی، با اهمیت ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک، در مقیاس جهانی و منطقه‌ای شناخته می‌شوند. ساحل‌ها به عنوان دروازه‌های ورودی کشور با ارزش بوده و اهمیت زیادی دارند. 
با هدف توسعه اقتصادی و سیاسی در منطقه و جهان، برنامه‌ریزی ساخت شهرها و سکونتگاه‌های ساحلی بر اساس استانداردها می تواند نگاهی نوآورانه به سواحل ایران بدهد.  سکونتگاه های ساحلی به عنوان دروازه‌های ورودی کشور در کنار سواحل، نقاط پایلوت و نمونه ای برای گردشگری و جذب توریست خواهند بود.

ویژگی سواحل استراتژیک ایران
در ایران باید هر گونه موانع سرمایه‌گذاری در مناطق ساحلی حذف شوند تا توسعه اقتصاد در تمامی حوزه‌ها حمایت شود. سواحل ایران در نقاط استراتژیک و اقتصادی واقع شده اند و می توانند با توسعه زیر ساخت ها از مهمترین مراکز حمل و نقل کشور باشند. همچنین از لحاظ دسترسی به آب‌های آزاد و فرهنگ گردشگری برای تبدیل به بنادر جهانی مناسبند. 
سیاست‌های کلی برای آمایش سرزمین با تمرکز بر دریا، سواحل و بنادر از اهمیت بسیار خاصی برخوردار است و توسعه دریایی باعث ارتقای اقتصاد و تولید داخلی می‌شود. امروزه استفاده از ظرفیت سواحل برای رشد اقتصادی در ایران فعال نبوده و توسعه فعالیت‌های دریایی نیازمند سرمایه‌گذاری است. تغییرات سیاسی با تأکید بر اقتصاد دریا محور باید انجام شود تا هر گونه برنامه‌ریزی در نقاط نوار ساحلی، اقتصاد در ایران را رشد دهد. 

ظرفیت و ویژگی بنادر ایران
ظرفیت بنادر کشور بسیار کمتر از حد مجاز بوده و با توسعه بنادر و استفاده کامل از ظرفیت آنها، ایران به قطب تجاری و قطب عبور کالا و حمل و نقل دریایی تبدیل می‌شود. همچنین، با توجه به پتانسیل‌های دریایی موجود در ایران، باید در زیرساخت‌ها، تولید و خدمات و غیره با کشورهای همسایه و حتی بین ‌المللی همکاری و حضور مؤثر در دنیا را تقویت کنیم.
اقتصاد دریامحور باید به عنوان محور اصلی اقتصاد تأکید شود که برای تحقق آن نیاز به ایجاد زیرساخت‌های اقتصادی از جمله تأمین نیروی انسانی مورد نیاز هستیم. اقتصاد دریا و سواحل شامل کشف صنایع مختلفی نظیر صنایع دریایی، معدن‌کاوی دریایی و تجارت و خدمات دریایی و غیره است که به افزایش اشتغال در بخش‌های مختلف تولیدی و خدماتی مبتنی بر دریا و غیر دریا منجر می شود.

استفاده محدود ایران از اقتصاد دریایی
ایران برخلاف دیگر کشورهای ساحلی که از سواحل خود حداکثر استفاده را می برند، نتوانسته است از ظرفیت‌های اقتصاد دریایی خود به طور کامل بهره ببرد و در این زمینه فعالیت های بسیار محدودی داشته است. توسعه دریا محور نرخ بیکاری را در کشور کاهش می دهد. نسبت به گذشته، با گسترش جهانی شدن و تفاهم نامه های بین المللی، تمرکز کشورها در رشد منابع اقتصادی فزونی یافته است. از منظر اقتصادی، سرمایه گذاری های بلند مدت و توسعه زیرساخت ها بسیار لازم و ضروری است.
سواحل جزء نواحی استراتژیک کشورمان به شمار می آیند که به جهت انزوای جغرافیایی در طرح های کلان ملی کم تر مورد توجه قرار گرفته در صورتی که دارای ظرفیت عظیمی در انواع حوزه ها برای رونق اقتصاد هستند. در سطح محلی توسعه سواحل نگرش مثبت نسبت به کارامدی کشورمان را افزایش می دهد.

توسعه سواحل در سطح ملی و بین المللی
در سطح ملی نیز توسعه سواحل کنترل ناهنجاری های سیاسی، اجتماعی، امنیتی و غیره در منطقه و حتی جهان سبب شده و باعث شکل گیری جهش عظیمی در اقتصاد ایران می گردد که در نتیجه آن رشد اقتصادی، کاهش بیکاری، کنترل تورم و بالا رفتن رفاه عمومی ایجاد شده و همچنین در پرتو بهبود اقتصاد، قدرت کشور هم در دنیا افزایش می یابد. 
در سطح بین المللی توسعه سواحل زمینه ساز انواع همکاری های مشترک بین دیگر کشورها می شود که این موضوع به نوبه خود از ایران تصویری مقتدر در جامعه جهانی ترسیم نموده و باعث ارتقاء قدرت کشورمان می گردد.
توسعه دریا محور و بهره اقتصاد از دریا علاوه بر توسعه اقتصادی، فراتر از شیلات و گردشگری دریایی رفته و شامل حوزه‌هایی از جمله حمل و نقل دریایی، گردشگری دریایی و انرژی‌های تجدیدپذیر می‌شود. اقتصاد دریامحور نقشی اساسی، توسعه‌ای و کنشگرانه دارد.

برنامه بهره برداری از ظرفیت های سواحل
امروزه در ایران از دریا، این نعمت خدادادی به نحو کافی بهره‌برداری نشده و فعالیت‌های بیشتر در حوزه سواحل شهری و روستایی و تأسیسات بندری و نظامی باید به جد صورت گیرد. مناطق ساحلی ما اهمیت ژئواستراتژیک، ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک در مقیاس جهانی و منطقه‌ای دارند. ایران کمترین سهم تولید ناخالص ملی خود را از دریا تأمین می‌کند. توزیع نامتوازن جمعیت و عدم توجه به منابع نواحی مرزی نیز چالش‌های دیگری برای کشور ایجاد کرده است.
اگرچه عدم توسعه پایدار و متوازن در مراکز صنعتی و معدنی منافع اقتصادی برای کشور دارد، اما مشکلات زیست محیطی، کالبدی و اجتماعی ناشی از آن، نظیر آلودگی زیست محیطی و مشکلات اجتماعی از جمله مهاجرت های شغلی و دوگانگی فرهنگی، وجود دارد. بنابراین، استفاده از قدرت مناطق آزاد و ویژه برای توسعه الگوهای اقتصادی دریایی بسیار حیاتی است. باید توجه به مسائل کلیدی توسعه دریامحور، محیط زیست، اقلیم مناطق ساحلی، و تجارب بین المللی داشت و نیازهای ساکنان را در نظر گرفت تا توسعه صورت گیرد. 
تأکید بر ظرفیت حمل و نقل دریایی، رشد ابعاد کشتی‌ها، بسته‌بندی‌ها و یکپارچگی زنجیره تأمین محصولات در کشورمان منجر به توسعه بنادر و مناطق جدید با ظرفیت بالاتر دریایی می شود لذا ترتیب مکان‌های صنعتی باید بازنگری شده، به مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی توجه ویژه‌ای شود و نوآوری در زمینه دریایی در تمامی جنبه ها تشویق شود. ایران باید با هر گونه اقدامی که به مدیریت بهره‌وری منابع ساحلی و دریایی، توسعه اقتصادی صحیح و حمایت از شرکت‌های نوآور و استارتاپ‌ها کمک خواهد کرد بپردازد.
راه ‌اندازی خطوط دریایی بین کشورمان و دیگر کشورها برای توسعه تجارت و گردشگری، شتاب طرح‌های گردشگری دریایی را افزایش می دهد. حفاظت از ذخایر آبزیان بسیار برای ایران اهمیت دارد ولی اصلاً مسئولین امر به آن توجهی ندارند. اهمیت تعیین مقررات و لوایح لازم برای تحقق اقتصاد دریا محور نیز در ایران ضروری است. فعالیت‌ها در این زمینه باید در جهت تحقق سیاست‌های توسعه دریا محور آغاز شده و بخش خصوصی نیز بتواند در این فرایند نقش داشته باشد. در این مقوله اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت باید در نظر گرفته شوند. در بحث مدیریت یکپارچه در حوزه دریایی اکنون با چندگانگی مواجه ایم. 
مدیریت صحیح سواحل شرط لازم برای توسعه اقتصادی
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه