گروه توسعه دریامحور - - همایش «بایسته های توسعه مکران» به همت خانه اندیشمندان علوم انسانی و مرکز توسعه امید پارسیان و با همکاری منطقه آزاد چابهار و مرکز پژوهش های اتاق ایران، روز دوشنبه ۲۶ آذر ۱۴۰۳ در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، همایش بایسته‌های توسعه مکران که به مناسبت هفته پژوهش و با حضور اندیشمندان، پژوهشگران، مدیران و مسئولان دولتی در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. در پنل علمی، پژوهشگران به بررسی ضرورت توسعه پایدار، به‌ویژه در حوزه کشاورزی و شیلات، تاریخچه بهداشت و سلامت و ظرفیت‌های توسعه‌ای مکران پرداختند. همچنین، توجه به بهره‌گیری از جوامع محلی و انرژی‌های تجدیدپذیر برای تسریع در روند توسعه سواحل مکران مطرح شد.
زهرا بهروزآذر، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده با حضور در این همایش با اشاره به لزوم توجه به فرهنگ، محیط زیست و منابع طبیعی در برنامه‌های توسعه‌ای، گفت: در بسیاری از مواقع، برنامه‌های توسعه‌ای تنها بر اساس دیدگاه اقتصادی طراحی می‌شود، در حالی که باید به فرهنگ و حفظ محیط زیست نیز توجه ویژه‌ای شود.
وی به اهمیت نقش مردم منطقه مکران در توسعه پایدار اشاره کرد و گفت: جذابیت و زیبایی مکران علاوه بر نعمات طبیعی و زیست‌محیطی، به فرهنگ، آداب‌ و رسوم و آیین‌های مردم این منطقه بازمی‌گردد. مردم مکران میراث‌دار و حافظ این ذخایر الهی هستند و توسعه پایدار بدون در نظر گرفتن آنها غیرممکن است.
بهروزآذر تأکید کرد که هر مدل توسعه‌ای باید مردم مکران، به‌ویژه زنان به‌عنوان نیمی از جمعیت فکری و متخصص منطقه، را در نظر بگیرد. او افزود: برای بهبود شرایط زندگی مردم مکران، تنها توسعه اقتصادی کافی نیست و ابعاد اجتماعی و فرهنگی توسعه پایدار نیز باید پررنگ شود. زنان این منطقه، با هنر و توانمندی‌های خود، ظرفیت‌های بزرگی را برای توسعه فراهم می‌کنند.
معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده در ادامه تصریح کرد که اولین گام برای توسعه مکران، توجه به زیرساخت‌های اولیه است. وی همچنین از مشکلات دسترسی به آب در این منطقه سخن گفت و بیان کرد که بیش از ۳۰ درصد روستاهای سیستان و بلوچستان از دسترسی به آب آشامیدنی محروم هستند، که این مسئله به‌ویژه برای زنان و کودکان مشکلات زیادی ایجاد می‌کند.
به گفته معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده، اگر می‌خواهیم مسائل اجتماعی منطقه را حل کنیم، باید ابتدا به ساخت زیرساخت‌های اولیه توجه کنیم. بهروزآذر همچنین به ابتکارات صورت‌گرفته در زمینه تولید انرژی‌های خورشیدی و تأمین برق از طریق سلول‌های خورشیدی توسط خانواده‌های منطقه و خریداری برق تولیدی توسط دولت، اشاره و تأکید کرد که این پروژه‌ها می‌توانند به‌عنوان برنامه‌های بلندمدت در دستور کار دولت قرار گیرند. در ادامه حسین مرعشی ابراز داشت: در مدت کوتاهی که سازمان میراث فرهنگی بودم، ۵۲ سفر استانی داشتم و به این نتیجه رسیدم بزرگ ترین مشکل این است که ایران را نمی شناسیم. باید این تذکر را بدهم که منطقه مکران باید مورد توجه باشد نه سواحل مکران. در این منطقه سه شهرا می توانیم هدف گذاری کنیم. چابهار که در آینده یک شهر یک میلیون نفری شود؛ جاسک هرمزگان که به اندازه نیمی از چابهار می تواند اهمیت داشته باشد و یک منطقه مکران مرکزی هم مابین این دو باشد. مکران مرکزی می تواند از سراسر ایران مهاجر بپذیرد. با تمرکز روی این سه نقطه، منطقه مکران می تواند چند میلیون نفر جمعیت داشته باشد.
در بخش دیگری از این همایش معین الدین سعیدی، بیان داشت: در مکران پارادوکس عجیبی وجود دارد. از یک سو یک نقطه بی نظیر گردشگری و تنها بندر اقیانوسی کشور را شاهد هستیم و از سوی دیگر، پایین ترین شاخص های توسعه را دارد. قاطبه ی متولیان توسعه، فهمی از مولفه های توسعه پایدار نداشته اند. مشارکت نخبگان در فرایندهای تصمیم گیری سواحل مکران چیزی در حد صفر بوده است. توسعه صرفا از طریق خشت و آجر ایجاد نمی شود و انسان، محور توسعه است. وجود ساختارهای مختلف به خودی خود توسعه ایجاد نمی کند، باید سهم جامعه محلی از فرایند توسعه مشخص شود.
عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی سابق نیز در این همایش گفت که اگر می‌خواهیم خلیج چابهار را به سمت توسعه ببریم باید این ساحل از محاصره نیروهای نظامی خارج و به مردم تحویل داده شود. توسعه مکران قاعدتاً باید از یک طرف به جامعه محلی وصل شود و از سوی دیگر به زنجیره ارزش جهانی متصل باشد. ما نیاز داریم از جنبه‌های شعاری خارج شویم و نگاه عمل‌گرایی داشته باشیم. تبدیل چابهار به منطقه آزاد یکی از خطاهای بزرگ بود چون جامعه محلی را از توسعه خارج می‌کند. باید خلیج چابهار را از محاصره نیروهای نظامی خارج کرد. چابهار باید به محل تولید تبدیل شود، نه بارانداز.
در ادامه همایش بایسته های مکران، محمدرضا احسان فر ابراز داشت: امروز بیش از یک دهه است که راجع به توسعه سواحل مکران صحبت می شود. از ظرفیت های بین المللی در طراحی توسعه استفاده نشده است. سهم اقتصاد دریا در تولید ناخالص کشور تنها دو درصد است. نقش سواحل مکران می تواند در افزایش این درصد برجسته باشد. ما متاسفانه مدیرانی داریم که تمرکزگرا هستند. هر چقدر که از مرکز کشور فاصله می گیریم، عمق محرومیت گسترده تر می شود. باید مدیرانی در منطقه مکران بگذاریم که اختیارات مرکز کشور را داشته باشند.محمدرضا واعظ مهدوی هم بیان داشت: ما برای علم و دانش کرامت والایی قائل هستیم. مصداق اجتماعی عدالت، برخورداری همگانی و کاهش نابرابری در شاخص های توسعه است. استان سیستان و بلوچستان در اکثر شاخص های توسعه در پایین ترین حد قرار دارد. ما توسعه را بدون ظرفیت سازی نیروی انسانی نمی توانیم مورد توجه قرار دهیم. بایستی امکانات و منابع به سمتی رود که فاصله شاخص های توسعه با میانگین کشوری پر شود.
براساس گزارش خبرگزاری‌ها، همایش بایسته‌های توسعه مکران که به مناسبت هفته پژوهش و با حضور اندیشمندان، پژوهشگران، مدیران و مسئولان دولتی در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. در پنل علمی، پژوهشگران به بررسی ضرورت توسعه پایدار، به‌ویژه در حوزه کشاورزی و شیلات، تاریخچه بهداشت و سلامت و ظرفیت‌های توسعه‌ای مکران پرداختند. همچنین، توجه به بهره‌گیری از جوامع محلی و انرژی‌های تجدیدپذیر برای تسریع در روند توسعه سواحل مکران مطرح شد. در این همایش، دیگر سخنرانان نیز به اهمیت مشارکت نخبگان، توجه به نیازهای اقتصاد ملی سواحل مکران و ضرورت ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه منطقه اشاره کردند. آنان همچنین بر لزوم حمایت بیشتر بنیادها و خیرین از استان سیستان و بلوچستان تأکید کردند.