ایران و روسیه نقشه راه ترانزیتی ۲۰۲۵ را امضا کردند
​​​​​​​گروه حمل‌ونقل- کارشناسان معتقدند، بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های کشتیرانی و توسعه حمل‌ونقل کانتینری در دریای خزر یکی از موضوعات اساسی است که به‌عنوان یک راهکار کلیدی باید مورد توجه تمامی کشورهای حاشیه دریای خزر قرار گیرد. با چنین نگاهی است که جمهوری اسلامی ایران در سومین نشست مجمع اقتصادی خزر، پیشنهاد تشکیل کنسرسیوم لجستیک دریایی خزر را مطرح کرد.
به گزارش روزنامه دریایی سرآمد، وجود چنین شرکت‌هایی که منافع مشترک دارند، موجب تسهیل و رونق ترانزیت خواهد شد. حالا آنطور که از صحبت‌های مسئولان وزارت را‌‌ه‌وشهرسازی دولت چهاردهم مشخص است، این پیشنهاد با موافقت‌های اولیه همراه شده و قرار است در آینده نزدیک شاهد افزایش ترانزیت ترکیبی و تقویت همکاری‌های حمل‌ونقلی میان کشورهای حاشیه دریای خزر باشیم.
هرکدام از کشورهای حاضر در حاشیه دریای خزر در فرآیندها، بخشنامه‌ها، قوانین و مقررات، موضوعاتی را مورد توجه قرار داده‌اند که مجموع آن‌ها می‌تواند حرکت در مرزها را کند کرده و تحت‌الشعاع قرار دهد. کارشناسان و فعالان اقتصادی معتقدند که این مسئله ترانزیت را تسهیل نمی‌کند و باید به آن توجه ویژه داشت. در چنین شرایطی است که مسئولان وزارت راه‌وشهرسازی ایران موضوع دیجیتالی‌کردن کریدورها را به‌عنوان مقوله‌ای مهم مورد تأکید قرار می‌دهند. این هدف‌گذاری است که باید خیلی سریع محقق شود تا بتوان از تکنولوژی در حوزه کریدورها بهره‌مند شد.
استفاده حداکثری از ظرفیت کشتیرانی و رونق‌بخشی حمل‌ونقل کانتینری در دریای خزر دیگر موضوع مهمی بود که همه شرکت‌کنندگان در مورد آن اتفاق‌نظر داشتند و موضوع دیگر مربوط به تشکیل شرکت‌های مشترک همکاری حمل‌ونقلی بود، چراکه اگر شرکت‌های مشترکی داشته باشیم که ذی‌نفعان در آن شرکت دارای منفعت باشند، ترانزیت به‌خوبی شکل می‌گیرد. در این میان، دیگر موضوع مهم، در حوزه حمل‌ونقل هوایی بوده که مورد تأکید قرار گرفته است. جابه‌جایی مسافر و کالا دیگر مسئله مهم مطرح‌شده بود و در پنل مربوطه، فرصت در اختیار بخش خصوصی قرار گرفت.
تشکیل کنسرسیوم لجستیک دریایی خزر
در همین ارتباط سرپرست سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به تشکیل کنسرسیوم لجستیک دریایی خزر، گفت: ارتقای سطح همکاری‌های حملو‌نقلی ایران با کشورهای همسایه به‌ویژه همسایگان حاشیه دریای خزر ضرورت دارد. سعید رسولی می‌گوید: توسعه روابط با کشورهای همسایه از موضوعات بسیار مهم و در دستور کار دولت است. خوشبختانه طی موافقت‌نامه‌های دوجانبه و چندجانبه که پیش از این مدنظر قرار گرفته است، توانستیم موضوعات مهمی در پنل‌ها، قطعنامه و گزارش نهایی شاهد باشیم و در مسیر ارتقای سطح همکاری‌های ایران با کشورهای همسایه دریای خزر گام برداریم.
سرپرست سازمان بنادر و دریانوردی همچنین در مورد نحوه همکاری‌ها، قدرالسهم و توسعه همکاری‌های فی‌مابین، خاطرنشان کرد: با حضور وزیر حمل‌و‌نقل روسیه در ساختمان وزارت راه‌وشهرسازی ایران، شاهد امضای ۲سند بین وزرا بودیم که یک‌سند مربوط به نقشه راه همکاری‌های حمل‌ونقلی ۲۰۲۵ ایران و روسیه بود و یک‌سند نیز مربوط به همکاری شرکت ساخت زیربنای حملو‌نقل ایران با شرکت طرف مقابل خود بود. وی با اشاره به ضرورت افزایش همکاری‌های دو و چندجانبه، خاطرنشان کرد: سطح این اجلاس به نحوی است که هر ۵کشور برای توسعه همکاری‌های خود در حوزه خزر توافق و اجماع داشته و بر موضوعات مختلفی از جمله انرژی، محیط‌زیست، حمل‌ونقل، تجارت و...تاکید دارند.
سرپرست سازمان بنادر و دریانوردی همچنین به ابتکار عمل وزارت راه‌وشهرسازی که توسط معاون اول قرائت شد، اشاره کرد و گفت: موضوع تشکیل کنسرسیوم لجستیک دریایی خزر از سوی جمهوری اسلامی ایران مطرح و برای این کنسرسیوم مأموریت‌های متعددی احصاء شد که یکی از آن‌ها، تشکیل بانک اطلاعات جامع لجستیک مربوط به همه همسایگان دریای خزر بود. رسولی افزود: همچنین موضوع دیگر توسعه گردشگری و مسافری دریایی در دریای خزر بود که این مسئله از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و از سوی همه اعضا، مورد تاکید قرار گرفت. وی با بیان این‌که افزایش کشتیرانی منطقه، تکمیل و ایجاد سامانه مبادله اطلاعات الکترونیک برای تسهیل حمل‌و‌نقل در دریای خزر برای همه کشورهای همسایه دریای خزر، ذیل این کنسرسیوم تعریف شده است، عنوان کرد: بعد از اتمام این اجلاس با تصمیم جمهوری اسلامی ایران، قرار شد کارگروه‌هایی تصمیمات اتخاذشده را به‌صورت جدی و عملیاتی دنبال کنند؛ مسئله‌ای که موجب می‌شود خیلی سریع بتوان بر تصمیمات جامه‌عمل پوشاند.

به‌دنبال توسعه ترانزیت ترکیبی در خزر
از طرف دیگر، دیمیتری آزبروف، معاون وزیر حمل‌ونقل روسیه طی دیدار با سعید رسولی، معاون حمل‌ونقل وزیر راه‌وشهرسازی و سرپرست سازمان بنادر و دریانوردی، بر اهتمام تهران و مسکو برای افزایش ترانزیت ترکیبی از مسیر خزر، تسهیل و روان‌سازی عبور و حمل کانتینری از بنادر و راه‌اندازی کروز دریایی بین بندر انزلی و آستاراخان تاکید کرد. معاون وزیر حمل‌و‌نقل روسیه با بیان این‌که برای کاهش مشکلات حمل‌ونقل دریایی در خزر و تسهیل ورودوخروج کشتی‌ها از بنادر آمادگی داریم، تاکید کرد: مشکلات نوبت‌دهی کشتی‌ها و تخلیه کالاهای خاص و فسادپذیر از مواردی است که باید به سرعت برای رفع آن‌ها اقدام کنیم. آزبروف با اشاره به تجهیز و بهینه‌سازی بندر «ماخاچ‌کالا» برای تسهیل پهلودهی و تخلیه و بارگیری انواع کالاها، اظهار کرد: وزارت حمل‌ونقل روسیه به‌دنبال توافق جامع و کامل با ایران در زمینه‌های مختلف دریایی و بندری است.
سرپرست سازمان بنادر و دریانوردی نیز در دیدار با همتای روسی خود با بیان این‌که برای هم‌افزایی و توسعه همکاری‌های دریایی و دریانوردی با روسیه، به دنبال اجرای برنامه اقدام مشترک هستیم، تاکید کرد: توسعه همکاری‌ها در دوپروژه ریل-بندر و جاده-بندر را به موازات هم پیگیری می‌کنیم. رسولی با اعلام این‌که استفاده حداکثری از ظرفیت‌های لجستیکی و ترانزیتی در دریای خزر و توسعه همکاری‌های تجاری در یک‌بستر واحد، خواست دوکشور ایران و روسیه است، افزود: یکسان‌سازی تعرفه‌های بندری، تسهیل ترانزیت ترکیبی از مسیر خزر و روان‌سازی عبور کانتینری از بنادر دوکشور، نیاز به نقشه راه جامع دریایی دارد. معاون حمل‌ونقل وزیر راه‌وشهرسازی تاکید کرد: سازمان بنادر و دریانوردی برای برگزاری نشست تخصصی با مسکو به منظور دست‌یابی به نقشه راه جامع دریایی و برنامه اقدام مشترک در حمل‌ونقل دریایی آمادگی کامل دارد.

توافق‌نامه ترانزیتی ایران و روسیه
در همین حال، فرزانه صادق، وزیر راه‌وشهرسازی و ولادیمیروویچ استاروویت، وزیر حمل‌ونقل فدراسیون روسیه بعدازظهر سه‌شنبه (۳۰بهمن) دیدار دوجانبه داشتند. وزیر راه‌وشهرسازی ایران در این دیدار اظهار کرد: به‌طور حتم دیدارهای مستمر، روند رو به رشد همکاری‌های ما را رقم زده و این جلسات مستمر باید ادامه یابد تا هر دوکشور ایران و روسیه به اهداف خود در تکمیل کریدور شمال-جنوب دست یابند. وی افزود: سومین همایش اقتصادی خزر به‌طور قطع نقطه عطفی در همکاری‌های اقتصادی، تجاری و حمل‌ونقلی برای ایران و روسیه و سایر کشورهای حوزه خزر خواهد بود. «صادق» با اشاره به این‌که امروز نقشه راه همکاری مشترک حمل‌ونقلی و ترانزیتی ۲۰۲۵ و الحاقیه مطالعات مهندسی قرارداد اجرایی پروژه راه‌آهن رشت-آستارا به امضا می‌رسد، ابراز امیدواری کرد که قرارداد اجرایی ساخت راه‌آهن رشت-آستارا تا پایان ماه مارس ۲۰۲۵ بعد از نهایی‌سازی احجام و قیمت به امضا برسد. وی با بیان این‌که تملک اراضی مورد نیاز راه‌آهن رشت-آستارا در حال انجام است و سرعت گرفته، گفت: تملک اراضی ظرف یک‌سال انجام می‌شود. در پایان این نشست «نقشه راه همکاری‌های حمل‌ونقلی و ترانزیتی سال ۲۰۲۵» و «الحاقیه مطالعات مهندسی قرارداد اجرایی پروژه راه‌آهن رشت-آستارا» میان وزیر راه‌وشهرسازی جمهوری اسلامی ایران و وزیر حمل‌ونقل فدراسیون روسیه به
 امضا رسید.