معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی با بیان اینکه سازمان بین‌المللی دریانوردی با هدف کاهش ۵۰ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۵۰، استفاده از راهکارهای نوآورانه را در دستور کار خود قرار داده است، گفت: آمونیاک آبی به عنوان یک سوخت جایگزین کربن‌، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.
به گزارش اقتصاد سرآمد، علی مهدی‌نیا در گفت‌وگوبا خبرنگار علمی ایرنا درباره رویکرد نوین در صنعت دریانوردی اظهار داشت: امروزه، در پی افزایش نگرانی‌ها از تغییرات اقلیمی و اثرات مخرب آن بر محیط زیست، صنعت دریانوردی به دنبال راهکارهایی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و دستیابی به اهداف تعیین شده توسط سازمان‌ بین‌المللی دریانوردی است.
وی افزود: صنعت کشتیرانی به عنوان یکی از بخش‌های کلیدی اقتصاد جهانی، مسئول بیش از ۸۰ درصد تجارت بین‌المللی است. با این حال، این صنعت با سهمی حدود ۳ درصد در انتشار جهانی گازهای گلخانه‌ای، یکی از منابع مهم آلودگی هوا نیز محسوب می‌شود و سالانه بیش از ۱۰۵۶ میلیون تن دی‌اکسید کربن را وارد جَو می‌کند که این حجم عظیم آلایندگی و تاثیرات مخرب آن بر تغییرات اقلیمی، کاهش اثرات زیست‌محیطی این صنعت را به یک ضرورت تبدیل کرده است.
معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی در ادامه گفت: توافق‌های بین‌المللی مانند دستورالعمل کیوتو و توافق‌نامه پاریس و همچنین اقدامات سازمان ملل از طریق اجلاس‌ها و اهداف توسعه پایدار بر کاهش آلودگی و توسعه فناوری‌های پاک در صنعت دریانوردی تاکید دارند. همچنین گزارش‌های هیات بین‌دولتی تغییرات آب و هوایی موسوم به آی.پی.سی.سی و کنوانسیون بین‌المللی جلوگیری از آلودگی ناشی از کشتی ها (MARPOL ۷۳/۷۸) نیز با هدف کاهش انتشار آلاینده‌ها در صنعت حمل و نقل دریایی، نقش مهمی در این راستا ایفا می‌کنند.به گفته مهدی‌نیا بر اساس گزارش هیات بین‌دولتی تغییرات آب و هوایی در سال ۲۰۱۹، پیش‌بینی می‌شود سطح دریاها تا سال ۲۰۵۰ حدود ۳۲ سانتی‌متر افزایش یابد که این امر فشار زیادی بر صنایع حمل‌ونقل و انرژی وارد می‌کند. سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) نیز با هدف کاهش ۵۰ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۵۰، استفاده از سوخت‌های جایگزین و راهکارهای نوآورانه را در دستور کار خود قرار داده است. وی درباره آمونیاک آبی توضیح داد که آمونیاک (NH₃) از ترکیب نیتروژن و هیدروژن تولید می‌شود. این فرآیند که به نام فرآیند هابر-بوش شناخته می‌شود، به طور گسترده در صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرمول شیمیایی این واکنش هم به N۲+۳H۲→۲NH۳N۲+۳H۲→۲NH۳ است. بر این اساس در تولید آمونیاک آبی، دی‌اکسید کربن (CO₂) ناشی از استخراج هیدروژن از گاز طبیعی جذب و در مخازن زیرزمینی ذخیره می‌شود.
معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی اظهار داشت که فناوری جذب و ذخیره‌سازی کربن (CCS) می‌تواند تا ۹۵ درصد از CO₂ تولیدی را حذف کند و نیتروژن که از هوا استخراج می‌شود، منبعی فراوان و تجدیدپذیر بوده و از نظر خواص فیزیکی هم آمونیاک گازی بی‌رنگ با بویی تند است که در دمای °C ۳۴/۳۳ −به مایع تبدیل می‌شود.
مزایای آمونیاک آبی
مهدی‌نیا به مزایای استفاده از آمونیاک آبی در صنعت دریانوردی پرداخت و گفت: این سوخت هنگام سوختن هیچ دی‌اکسید کربنی منتشر نمی‌کند و در صورت استفاده از فرآیند CCS، انتشار گازهای گلخانه‌ای در کل زنجیره تولید نیز به حداقل می‌رسد. احتراق آمونیاک، اکسیدهای گوگرد (SOx) یا ذرات معلق تولید نمی‌کند و اکسیدهای نیتروژن (NOx) نیز با استفاده از فناوری SCR قابل کنترل هستند. همچنین زیرساخت‌های موجود در بیش از ۱۲۰ بندر جهانی امکان ذخیره‌سازی و سوخت‌رسانی آمونیاک را فراهم کرده‌اند که از نظر چگالی انرژی، آمونیاک آبی با ۱۲.۷ مگاژول بر لیتر از سوخت‌های سنگین دریایی انرژی کمتری دارد، اما چگالی انرژی آن بیشتر از هیدروژن است.وی ادامه داد: حمل و نقل و ذخیره‌سازی آمونیاک در مقایسه با هیدروژن هم آسان‌تر است، زیرا در دمای بالاتری به مایع تبدیل می‌شود و نیازی به فشار بسیار بالا ندارد. با این حال، استفاده از آمونیاک آبی با چالش‌هایی مانند سمیت بالای آن همراه است که نیازمند رعایت نکات ایمنی در هنگام کار با آن است.