گزارش «روزنامه سرآمد» از آخرین وضعیت شهر بندرعباس بعد از انفجار بندر شهیدرجایی
فردای فاجعه بندر
از36جان باخته،800 مصدوم تا نابودی 2هزار کانتینر و برخی تجهیزات در انفجار بندر شهیدرجایی
گروه بنادر- سعید قلیچی- غم و ماتم تمام خلیجفارس را فراگرفته. تمام ایران از روز شنبه داغدار بندرعباس است. آمار مصدومان و جانباختگان حادثه انفجار روز شنبه در بندر شهیدرجایی بندرعباس ساعت به ساعت در حال افزایش است. تعداد مفقودان این حادثه هنوز مشخص نیست. هنوز هم خبری از آمار نهایی تلفات و خسارات حادثه ظهر شنبه نیست. مردم بزرگترین بندر شهر ایران، اما هنوز در بهت و ماتم هستند.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، حوالی ظهر روز شنبه (6اردیبهشت) بود که صدای مهیب حاصل از انفجار در بندرعباس و برخی مناطق دیگر استان هرمزگان شنیده شد. علت حادثه، انفجاری بود که در بزرگترین و پیشرفتهترین بندر تجاری ایران یعنی بندر شهیدرجایی واقع در 23کیلومتری بندرعباس رخ داده بود. لرزش حاصل از موج این انفجار، اما کیلومترها آنطرفتر نیز احساس شد.
تصاویر منتشرشده از خودروها و ساختمانهای حاضر در محدوده بندر شهیدرجایی، نشاندهنده بزرگی این فاجعه بود. ساکنان شهر بندرعباس، اما از همان دقایق ابتدایی در شوک و بهت بودند. بندر شهیدرجایی از نظر بسیاری از فعالان و کارشناسان اقتصادی، نقش دروازه طلایی تجارت خارجی ایران را دارد. این مجموعه برای ساکنان بندرعباس، اما رنگ و بوی دیگری دارد.
تا زمان تهیه این گزارش تعداد جان باختگان حادثه انفجار بندر شهید رجایی بندرعباس براساس اخبار برخی منابع به 36 تن رسیده است. محمد جمالیان، عضو کمیسیون بهداشت مجلس میگوید که از این 36 جان باخته، 18 تن قابل شناسایی بودند و مابقی به دلیل سوختگی شدید قابل شناسایی نبوده و نیاز به تست دی ان ای دارند. این آمار در حالی در رسانهها منتشر شد که جمعیت هلال احمر ایران در اطلاعیه خود اعلام کرده بود که 28 نفر جان باخته و بنابر تایید اورژانس بیش از 1240 نفر در این حادثه زخمی شدند.
سهم بندر شهید رجایی از معیشت مردم بندرعباس
بندر شهیدرجایی در فاصله ۲۳کیلومتری غرب بندرعباس قرار دارد و با مساحتی بالغ بر ۲۴۰۰هکتار، یکی از گستردهترین مجموعههای بندری خاورمیانه بهشمار میرود. این بندر بهعنوان اصلیترین گلوگاه تجاری کشور، به ۸۰بندر بینالمللی متصل است و بخش عمدهای از تبادلات کالاهای صادراتی، وارداتی و ترانزیتی از طریق آن انجام میشود. این بندر با بهرهگیری از موقعیتی استراتژیک در سواحل خلیجفارس و در مجاورت تنگههرمز، مسیر ارتباطی ایران با بازارهای جهانی را هموار کرده است.
مهدی، یکی از ساکنان شهر بندرعباس است که به کار ترخیصکاری در گمرک بندر شهیدرجایی شاغل است. او روز شنبه در محل حضور نداشته، اما تجربه حضور و فعالیت در آن را دارد. مهدی در گفتوگویی با خبرنگار روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، میگوید: «تقریبا میتوان گفت اکثر خانوادههای ساکن بندرعباس، فردی را دارند که در مجموعه بندر شهیدرجایی مشغول فعالیت باشد. بسیاری از افرادی که آنجا مشغول کار هستند را کارگران تشکیل میدهند. از همان لحظه که صدای انفجار شنیده شد، بسیاری از خانوادهها نگران اعضای خانوادههای خود شده و مشغول پیگیری حال عزیزانشان شدند. برخی حتی از همان ساعات ابتدایی به بیمارستانهای شهر مراجعه کردند تا شاید بتوانند از وضعیت اعضای خانواده خود مطلع شوند. بندر شهیدرجایی برای ساکنان بندرعباس فقط یک بندر تجاری نیست، این مجموعه جزو قطبهای اصلی اقتصاد و اشتغال ساکنان این منطقه است.»
صف مردم نگران در بیمارستانها
جمعیت قابلتوجهی از ساکنان شهر بندرعباس در بندر شهیدرجایی مشغول کار روزانه هستند. وقتی صدای انفجار در بندر شنیده و موج انفجار داخل شهر احساس شد، همه شهر به بُهت فرو رفت. با گذشت دقایقی از این حادثه و پس از انتشار تصاویر ناشی از انفجار در شبکههای اجتماعی، نگرانی ساکنان بزرگترین بندر شهر کشور بیشتر و بیشتر شد. همان زمان بود که برخی خانوادههای بندرعباسی از خانههای خود خارج شدند. جمعیت شهر هنوز در حیرت بود و کمتر کسی از بزرگی فاجعه خبر داشت. همزمان که گروههای ایمنی و امدادی برای اطفایحریق و کمکرسانی به مصدومان حادثه به سوی بندر شهیدرجایی روانه میشدند، افرادی که پیگیر حال اعضای خانواده و دوستانشان بودند، خود را به بیمارستانها و مراکز درمانی شهر میرساندند.
علیرضا، اصالتی کُرد دارد اما سالهاست که با خانواده خود ساکن بندرعباس است. او هم مانند بسیاری از ساکنان بندرعباس کسی را داشته که در زمان وقوع انفجار در بندر شهیدرجایی مشغول کار بوده باشد. علیرضا در گفتوگو با خبرنگار روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد میگوید: «دایی من جزو نیروهای شاغل در بندر شهیدرجایی است و تقریبا هر روز برای کار به آنجا میرود، غیر از زمانی که برای انجام برخی کارهای اداری داخل شهر است. روز شنبه او قرار بود در بندر شهیدرجایی باشد. از همان ساعت ابتدایی بعد از حادثه تلاش و تماس ما برای پیداکردن او شروع شد. تماسها اما بیپاسخ بود و سرانجام به همراه بعضی از اعضای خانواده به محل بیمارستانهای شهر رفتیم تا شاید بتوانیم خبری از او پیدا کنیم.»
علیرضا در ادامه این گفتوگو، تصریح کرد: «فقط خانواده ما نبود. بسیاری از ساکنان شهر بهدنبال اعضای خانوادههای خود به محل بیمارستانها آمده بودند. ازدحام نسبتا زیادی در بیمارستانهای شهر و اطراف آنها بود. خیلی از خانوادهها بدون آنکه نشانی از اعضای خود بهدست آورند، محل را ترک کردند. خوشبختانه خانواده ما گمشده خود را پیدا کرد؛ او در یکی از بیمارستانها پس از درمان سرپایی مرخص شده بود، اما خانوادههایی بودند که نتوانستند اثری از اعضای خود را پیدا کنند و در نهایت نام آنها را در لیست مفقودیهای حادثه ذکر کردند.»
علیرضا در بخش دیگری از گفتوگویش با روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، میگوید: «دیروز مرکز انتقال خون شهر بندرعباس هم جزو محلهایی بود که شاهد ازدحام جمعیت مردم بود. پس از انتشار اخبار مبنی بر نیاز به واحدهای خونی در اثر حادثه انفجار، بسیاری از ساکنان شهر بندرعباس برای اهدای خون به مرکز انتقال خون مراجعه کردند و صف طولانی در آنجا ایجاد شد. البته فقط ساکنان بندرعباس نبودند که این کار را کردند. برخی از دوستان من در قشم هم صحبتهای مشابهی میکنند و میگویند زمانی که برای اهدای خون رفتند با صف داوطلبان مواجه شدند. مردم همدلی و همراهی خوبی در این زمان داشتند. باید قدردان همه مردم بندرعباس و استان هرمزگان و کشور بود.»
3روز عزای عمومی در هرمزگان
تعداد مصدومان و جانباختگان حادثه انفجار در بندر شهیدرجایی بندرعباس تا زمان تهیه این گزارش هنوز مشخص نیست. خبرهای رسمی بیش از یکهزار نفر مصدوم در اثر این حادثه را اعلام میکنند. وزارت بهداشت ایران در نخستین دقایق بامداد یکشنبه مصدومان انفجار و آتشسوزی در بندر شهیدرجایی را که در بیمارستان پذیرش شده بودند ۱۰۸۶نفر اعلام کرد و گفت: اکثر آنها ترخیص شدهاند. تعداد جانباختگان اما همچنان در حال افزایش است. تعداد مفقودشدگان نیز وضعیت مشابهی با جانباختگان دارند و هر ساعت افزایش پیدا میکنند.
ظهر روز شنبه بود که وزیر کشور که بهعنوان نماینده ویژه رئیسجمهور برای بررسی سانحه بندر شهیدرجایی به بندرعباس رفته بود، در بدو ورود به این شهر اعلام کرد که «اولویت اول، حفظ جان هموطنان و امداد و نجات است.» در همین راستا بود که اطلاعیهها، دستورالعملها و اقداماتی که از غروب روز شنبه در شهر بندرعباس پی گرفته شد، ناظر بر همین اولویتی بود که اسکندر مومنی در بندرعباس عنوان کرده بود. در همین رابطه علیرضا رئیسی، معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز بعدازظهر روز شنبه با صدور نامهای دستور تشکیل تیمهای بهداشتی در بندرعباس را صادر و برای این شهر «شرایط اضطرار» اعلام کرد.
صبح روز یکشنبه بود که رسانهها اعلام کردند، در پی وقوع انفجار و آتشسوزی گسترده در بندر شهیدرجایی، استاندار هرمزگان 3روز عزای عمومی در این استان اعلام کرد. محمد آشوری صبح یکشنبه به تلویزیون رسمی ایران گفت که این سهروز از امروز آغاز میشود. او همچنین گفت که احتمال افزایش تعداد قربانیان وجود دارد.
روز از نیمه گذشته بود که فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت چهاردهم با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: به دنبال حادثه ناگوار در بندر شهید رجایی بندرعباس، دولت چهاردهم فردا (دوشنبه ۸ اردیبهشت) را در سراسر کشور عزای عمومی اعلام کرد. سخنگوی دولت همچنین در این پیام ضمن ابراز همدردی مجدد با خانوادههای داغدار این حادثه تلخ، از پیگیری ویژه حادثه و سفر رئیسجمهور به بندرعباس خبر داده بود.
حضور ناگهانی رئیس جمهور در بندرعباس
حوالی ظهر روز یکشنبه بود که آشوری، استاندار هرمزگان از احتمال سفر قریب الوقوع مسعود پزشکیان، رئیس جمهور به بندرعباس برای بررسی وضعیت بندر شهید رجایی پس از حادثه انفجار خبر داد. روز از میانه گذشته بود که مسعود پزشکیان، رئیس جمهور وارد بندرعباس شد. او در بدو ورود به این شهر و در جمع خبرنگاران اظهار کرد: تلاشهای شبانهروزی نیروهای امدادی، از جمله آتشنشانی، امدادگران، سپاه و ارتش برای مهار آتش در بندر شهید رجایی همچنان ادامه دارد . وی ضمن قدردانی از تلاشهای شبانهروزی نیروهای امدادی تاکید کرد: مسئولان دولتی برای پیگیری و رفع مسائل بندر شهید رجایی و ایجاد تعاملات لازم در هرمزگان حضور دارند. پزشکیان خاطرنشان کرد: به منظور همدردی و همیاری با آسیبدیدگان حادثه بندر شهید رجایی به خانوادههای جانباختگان رسیدگی و به مجروحان کمک خواهد شد.
رئیس جمهور همچنین به صورت هوایی از بندر شهید رجایی بازدید کرد. این بازدید با هدف ارزیابی میدانی ابعاد حادثه آتشسوزی اخیر و بررسی روند پیشرفت عملیات اطفای حریق انجام شد. در جریان این بازدید، رئیس جمهور ضمن اطلاع از آخرین وضعیت مهار آتش و اقدامات انجام شده، بر لزوم تسریع در اطفای کامل حریق و جلوگیری از گسترش خسارتها تأکید کرد.
پزشکیان همچنین در بیمارستان خاتم الانبیا بندر عباس ضمن گفت وگو با مجروحان انفجار در بندر شهید رجایی، از پزشکان معالج آخرین وضعیت بیماران را جویا شد و دستورات لازم را صادر کرد. در این بازدید، رئیس جمهور ضمن حضور بر بالین تعدادی از مجروحان، در جریان آخرین وضعیت درمانی آنان قرار گرفت و با خانوادههای آسیبدیدگان دیدار و گفتوگو کرد. پزشکیان با ابراز همدردی با خانوادهها، بر لزوم تداوم مراقبتهای درمانی تا بهبودی کامل مصدومان تأکید کرد. رئیس جمهور همچنین با حضور در بخشهای مختلف این بیمارستان، از تلاشها و خدمات شبانهروزی کادر درمان تقدیر کرد و ضمن خدا قوت به پزشکان، پرستاران و کارکنان درمانی، نقش آنان را در مدیریت این حادثه، حائز اهمیت دانست.
یک ایران، داغدار بندرعباس شد
از ظهر روز شنبه که خبر انفجار در بندر شهیدرجایی در رسانهها منعکس شد، بسیاری از فعالان شبکههای مجازی نیز به ابراز همدردی با مردم داغدار بندرعباس پرداختند. گزارشهای رسمی از استقبال مردم در شهرهای مختلف از جمله شیراز، کرمان، تهران و سایر نقاط برای اهدای خون موردنیاز برای حادثهدیدگان فاجعه روز شنبه بود. بسیاری از فیلمسازان و بازیگران سینمای ایران، خوانندگان و سایر هنرمندان، فعالان اجتماعی و چهرههای سیاسی از روز شنبه با انتشار مطالبی در شبکههای اجتماعی، ضایعه دردناک مصدومیت و جان باختن هموطنانمان در حادثه انفجار در اسکله شهیدرجایی بندرعباس را تسلیت گفتند و یاد و خاطره جانباختگان را گرامی داشتند. همچنین سران و مقامات کشورهای مختلف نیز با انتشار پیامهای تسلیت خطاب به رهبر معظم انقلاب اسلامی و رئیسجمهور با حادثهدیدگان و بازماندگان حادثه انفجار بندر شهیدرجایی همدردی کردند.
پایان زودهنگام جشنواره موسیقی نواحی برای سوگواری
روز گذشته همچنین هفدهمین رویداد ملی موسیقی نواحی ایران پس از اعلام سهروز عزای عمومی در هرمزگان و آلودگی هوایِ بندرعباس، به کار خود پایان داد. آنطور که روابطعمومی این رویداد ملی موسیقی کشور اعلام کرده است: پس از اعلامِ تعطیلیِ شهر بندرعباس و با توجه به وضعیت نگرانکننده آلودگی هوا، ادامه اجراها و آمدنِ مخاطبان به سالنهای اجرا، دیگر جایز نیست. ازاینرو، هفدهمین رویداد ملی موسیقی نواحی ضمن همدردی با خانوادههای داغدیده و آرزوی سلامتی برای آسیبدیدگان، اجراهای خود را پایان میدهد. این رویداد، شبشنبه با پرداختن به مویهها و سوگوارههای اقوام مختلف ایران، همراهی و همدلیِ عمیقی با مردمان داغدیده هرمزگان داشت. رویداد ملیموسیقی نواحی ایران، از جمعه پنجم اردیبهشت کار خود را در هرمزگان و شهر بندرعباس آغاز کرده بود که پس از حادثه انفجار در بندر شهید رجایی، به کار خود پایان داد.
فستیوال «کوچه»ی بوشهر سوگوار مردم داغدار بندرعباس
شاید یکی از بزرگترین و بهترین جلوههای همدردی با مردم آسیبدیده و داغدار بندرعباس را در بخش دیگری از سواحل خلیجفارس و در استان بوشهر شاهد بودیم. با غروب آفتاب و وزیدن نسیم گرم بندر بوشهر، صدای سنج و دمام در فضای مدرسه سعادت- محل برگزاری فستیوال کوچه- پیچیده و هر ضربه دمام، ضربانی از داغ و دریغ را در دل حاضران نواخت. مردم، دانشآموزان، معلمان و چهرههای فرهنگی بوشهر گرد آمده بودند؛ چهرههایی که در روشنای لرزان شمعها، خیره به آسمان و خاک، سوگوار جانهای پرکشیده بندرعباس بودند. در میانه این فضای سرشار از اندوه، ناخدا ستوده بر پا ایستاده و شروهای سوزناک میخواند؛ شروهای که هر واژهاش همچون زخم تازهای بر جانها مینشست. مدرسه سعادت که سالها پیش طلایهدار آگاهی و فرهنگ بود، شنبهشب با زبان سنج، دمام و شروه، به روایت درد مردم جنوب برخاست. در این آیین رضا شریفیان، سیدروحالله صفوی و حیدر احمدی نیز در سوگ جانباختگان حادثه بندر شهیدرجایی شروهخوانی کردند.
بعد از ظهر دیروز نیز صفحه برگزارکنندگان فستیوال موسیقی کوچه در شبکههای اجتماعی با انتشار پستی از پایان فعالیت خود در سال جاری خبر داد. در این پیام اعلام شده بود که فستیوال کوچه به احترام همدردی با مردم داغدار هرمزگان تصمیم به پایان زودهنگام این فستیوال گرفته شده است. در بخشی از این پیام آمده بود: «جنوب خونهایه با یه نخلی وسطش، یه کُناری گوشهش، یه قایق کهنهای کنجش. یه اتاقیش اهوازه، یکیش بوشهره، یه یه بزرگ و پهن و قشنگیش بندرعباسه. خونهای که یه چیشش گریهس، دیگه دست و نی و نای نداره. کوچه رو به شرق، رو به بندر، زانو بغل میگیره و از منتهی الیه شادی رو به نهایت غم سکوت میکنه. روزهای دلخوشی ایران رو چشم به راهیم....»
ساعتها مبارزه بیامان برای کنترل حریق
حوالی ظهر روز یکشنبه بود که برخی منابع از پایان عملیات اطفایحریق در بندر شهیدرجایی خبر دادند، اما هنوز ساعتی از انتشار این خبر نگذشته بود که برخی رسانهها اعلام کردند که وزش باد موجب شعلهورشدن مجدد آتش در این بندر شد. در این میان خبرهایی مبنی بر انفجار برخی کانتینرهای دیگر هم در رسانهها منعکس شد.
احتمالا حالا که شما این مطلب را مطالعه میکنید، عملیات اطفایحریق با موفقیت به پایان رسیده است. عملیات مهار آتش توسط تیمهای آتشنشانی انجام شد. برای اطفای حریق بندر شهیدرجایی غیر از نیروهای آتشنشانی، چند فروند چرخبال آتشنشان و هواپیماهای آتشنشان نیز فعالیت داشتند. شدت حادثه، حجم گسترده دود و گسترش شعلهها، کار خاموشسازی را با دشواریهای زیادی مواجه کرده است. نیروهای امدادی با رعایت پروتکلهای ایمنی، در حال کنترل آتش و جلوگیری از گسترش بیشتر آن به سایر بخشها هستند. بررسی دقیق علت حادثه و ارزیابی میزان خسارات نیز در دستور کار قرار گرفته است.
حوالی ظهر روز یکشنبه بود که مسئولان ستاد بحران اعلام کردند که آتش بندر شهیدرجایی به کنترل درآمده و تمرکز نیروهای حاضر در میدان بر مهار آتش از زوایای مختلف قرار گرفته و موفقیت رو به جلو نیز داشته است. اسکندر مومنی، وزیر کشور نیز در محل حادثه بندر شهیدرجایی اعلام کرد: ۸۰درصد عملیات مهار آتش در این بندر انجام شده است و کار لکهگیری تا ساعات آینده به اتمام میرسد.
بندر شهیدرجایی حدود ۲هزار و ۴۰۰هکتار است. این بندر ظرفیت جابهجایی سالانه ۷۰میلیونتن بار را دارد که این رقم شامل سهمیلیون TEU محموله کانتینری است. بندر شهیدرجایی از ۲۳اسکله به عمق ۱۵متر تشکیل شده است که تنها یک اسکله بهدلیل انفجار دچار خسارت سنگین شده، اما شدت انفجار موجب توقف موقت عملیات تخلیه و بارگیری تا اطلاع بعدی شده است.
دستور وزیر کشور برای تشکیل کمیته ویژه
روز گذشته خبرگزاریهای رسمی اعلام کردند که وزیر کشور به منظور بررسی حادثه بندر شهیدرجایی، از روز شنبه در بندرعباس حضور دارد و دستور داده کمیتهای ویژه برای رسیدگی به خسارات تشکیل شود. به گزارش مرکز اطلاعرسانی وزارت کشور، بهدنبال وقوع حادثه انفجار در بندر شهیدرجایی در بندرعباس، به دستور اسکندر مؤمنی کمیتهای ویژه برای رسیدگی به خسارات تشکیل شد. استانداری هرمزگان اعلام کرد که دستورالعملها و سازوکارهای جبران خسارات بهزودی طی اطلاعیههای عمومی ابلاغ خواهد شد. همچنین طبق اعلام استانداری، برنامههای حمایتی لازم برای جبران خسارات آسیبدیدگان در دستور کار قرار دارد. براساس این گزارش، بلافاصله پس از حادثه، کمیتهای برای بررسی علل وقوع رویداد تشکیل شده بود تا ابعاد و دلایل این حادثه بهطور دقیق بررسی و اعلام شود.
حاشیههای انفجار بندر شهیدرجایی در بهارستان
ابوالقاسم جراره، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی نیز روز گذشته در تذکری گفت: متاسفانه سازمان بنادر که مسئول ارشد آن یک روز سابقه مسئولیت مرتبط ندارد، هیاتعامل آن ناقص است و ۲نفر از ۵نفر عضو هیاتعامل حضور دارند، وزیر راهوشهرسازی باید پاسخ دهد که آیا با این روش میتوان سازمان بنادر را مدیریت کرد. جراره در ادامه ضمن تشکر از همه کسانی که از دیروز تا به الان کار امدادرسانی به مردم حادثهدیده را انجام داده از جمله سازمان هلالاحمر، وزارت بهداشت، مراکز درمانی و همه کسانی که زحمت میکشند، گفت: از رئیس مجلس هم به واسطه اینکه تیمی را از مجلس اعزام کرد تا موضوع را بررسی کنند، بسیار سپاسگزارم و از دعای خیر همه مردم ایران اسلامی هم تشکر میکنم.
فاطمه جراره، نماینده مردم بندرعباس در مجلس نیز روز یکشنبه در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی گفت: اگر حادثه تلخ انفجار در بندر شهیدرجایی ناشی از قصور است، یکبار برای همیشه باید با مقصران بدون مماشات و تبعیض و بهصورت کاملا صادقانه و شفاف برخورد شود و آنان به سزای بیتعهدی خود برسند و در برابر دیدگان مردم مجازات شوند تا درسعبرتی برای دیگران شود. وی ادامه داد: از مسئولان مختلف در ستاد بحران و پدافند غیرعامل و سایر دستگاههای امدادرسان میخواهیم که علاوهبر تسریع جهت کمک به عبور از این مرحله، از حادثه دیروز عبرت بگیرند و با ارتقای ضریب امنیت، نقاط استراتژیک و میزان آمادگی پیش از بحران و حین آن را افزایش دهند.
2هزار کانتینری که در بندر شهیدرجایی سوخت
محمدرضا رضاییکوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس که در بندر شهیدرجایی حاضر است، نیز در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی درباره آخرین وضعیت آتشسوزی در این بندر اظهار داشت: مهار حریق تحت کنترل است، اما از آنجایی که از محتوای کانتینرها اطلاعی ندارند با رسیدن حرارت، این کانتینرها هم منفجر میشوند. هیچ تفکیکی در بین کانتینرها وجود ندارد و کانتینر موادغذایی و پوشاک در کنار یا روی کانتینرهای آتشزا چیده شده، به همین دلیل برخی کانتینرها با حرارت هم منفجر میشوند با اینکه حریق هنوز به آنها نرسیده است. وی ادامه داد: پیشبینی میکردیم که عملیات حریق تا 2ساعت دیگر به پایان برسد اما کانتینرها به دلیل حرارت بالا دچار حریق شدند و سایر کانتینرهای دیگر را درگیر حریق کردند و الان قسمت جدید از بندر دچار آتش شده است. رئیس کمیسیون عمران مجلس افزود: همزمان در حال تخلیه کانتینرها هستند که فاصله بین کانتینرها افزایش پیدا کند تا حریق به کانتینرهای دیگر سرایت نکند. رضاییکوچی درباره تعداد کانتینرهایی که دچار حریق شدند و از بین رفتهاند، گفت: فعلا بررسیهای دقیق انجام نشده، اما تخمین میزنند که بیش از 2هزار کانتینر از بین رفته باشد. وی با انتقاد از عدمرعایت مقررات در بندر شهیدرجایی، تاکید کرد: موضوع مهم این است که مقررات در جانمایی کانتینرها رعایت نشده و فاصله بین چیدمان منطبق با استانداردها نیست و بین کانتینرها متناسب با بار تفکیکبندی انجام نشده است و همه مواد کنار هم قرار گرفتند و متاسفانه استانداردهای انبارداری رعایت نشده است.
آخرین میزان خسارات انفجار بندر شهیدرجایی
مجتبی قهرمانی، رئیسکل دادگستری استان هرمزگان نیز اظهار کرد: دستگاه قضایی از اولین لحظات و دقایق وقوع حادثه در صحنه حضور میدانی داشته است همچنین تمام مسئولان استان نیز حضور پیدا کردند. دستگاه قضایی در راستای وظایف سازمانی خود بحث کمک به نجات افرادی که گرفتار بودند، بحث رسیدگی به مصدومان و خدماتی که باید به خانواده متوفیان داده شود با جدیت پیگیری کرده و اقداماتی انجام شده و ماموریتهای ما در حال انجام است. وی افزود: چند مسئله که در کنار این حادثه وجود دارد یک مورد مربوط به متوفیان بوده که کارهای آنها در حال انجام است. مورد دیگر مربوط به مصدمان این حادثه بوده که خدمات درمانی و مسائل پزشکیقانونی آنها و رسیدگی به درخواستهای آنها جزو اولویتهای دوم است. بحث خودروهایی که خسارت دیدند، خسارت اموال مردم، علت حادثه و مسائل مربوط به قصور احتمالی همگی در دست بررسی و اقدام است.
رئیسکل دادگستری استان هرمزگان اظهار کرد: از وزیر کشور درخواست کردیم که اگر امکان داشته باشد کمیسیونهایی تشکیل دهیم بهطوری که یک کمیسیون برای تعیین علت حادثه، یک کمیسیون برای تعیین قصور احتمالی مدیران مربوطه، یک کمیسیون برای پرداخت خسارت چندینهزار دستگاه خودروهایی که مربوط به مردم است و یک کمیسیون نیز برای تعیینتکلیف دیه و صدمات بدنی که افراد متحمل شدند. وزیر کشور نیز ظاهراً این درخواست را قبول کرده و دستورات لازم را صادر کردهاند. قهرمانی اظهار کرد: دستگاه قضایی با تمام توان و قدرت پای احقاقحقوق مردم و دولت و همچنین حقوق خسارتدیدگان ایستاده است. تمام تلاش ما این است که با کمترین زحمت و دردسر خسارتهای مالی و صدمات بدنی مردم را جبران کنیم. اگر امکان داشته باشد و به نتیجه برسیم کمیسیونهایی تشکیل میدهیم که بدون پرونده خسارتها را پرداخت کنند و اگر این مورد به نتیجه نرسید، قطعاً به روشهای قانونی از طریق تقدیم دادخواست و شکایت حقوق مردم را پیگیری میکنیم و هیچ نگرانی وجود ندارد.
رئیسکل دادگستری استان هرمزگان گفت: شرکتهای بیمهگر در محل حضور دارند و تقریباً تمام محوطهها تحت پوشش بیمهای هستند و بخشی از خسارتها قطعاً از طریق بیمهها جبران میشود. وی افزود: پیشنهاد و درخواست دستگاه قضایی استان به شرکتهای بیمه این است که با سختگیری کمتری خسارتها را پوشش دهند. حتی از مسئولیتهای اجتماعی شرکتهای بیمه برای جبران خسارتها در این زمینه استفاده شود. همچنین پیشنهاد میکنم که اگر ممکن باشد شرکتهای بزرگ خودروساز کشور پای کار بیایند و از باب مسئولیت اجتماعی خودروهایی که محصول شرکتهای خود آنهاست را بازسازی کنند تا بخشی از تعلمات و آسیبهایی که شهروندان ما متحمل شدند، جبران شود.
بیخبری برخی صاحبان بار از کانتینرهای خود
مسعود دانشمند، عضو هیاتمدیره کانون موسسات حملونقل نیز در گفتوگویی با «ایلنا» با اشاره به وضعیت کانتینرهایی که طعمه حریق شدند، گفت: هم بندر و هم کانتینرهای موجود در بندر حتما بیمه هستند و اساسا هر کانتینری که از کشتی پیاده و وارد محوطه بندری شود، بیمه هستند، حال اینکه پوشش بیمهای چگونه باشد، موضوع دیگری است. وی تاکید کرد: در حال حاضر صاحبان بار از وضعیت کالا و بار خود در بندر شهیدرجایی اطلاعی ندارند و باید پس از اطفایحریق و از سرگیری فعالیتها به این موضوعات رسیدگی شود و برای اعلام خسارت به بیمه نیاز به اطلاعات دقیق و درست است. تعیینتکلیف پرداخت خسارتها و جایگزینکردن کالاهایی بهویژه مواد اولیه برای تولید مجدد، حداقل ٣ تا ۵ماه زمان میبرد.
«دانشمند» درباره ضربه اقتصادیای که پس از این انفجار به بندر شهیدرجایی وارد شد با توجه به اینکه این بالاترین ظرفیت کانتینری را در اختیار دارد، اظهار داشت: توجه داشته باشیم که انفجار در انبار کانتینری رخ داده و سایر سایتها را تحت تاثیر قرار نداده است. بندر شهیدرجایی بندرعباس ٣حوضچه دارد که این حوضچهها هیچ مشکلی ندارند و تجهیزات هیچ آسیبی ندیدهاند. «دانشمند» درباره کشتیهای معطلمانده در اسکله و لنگرگاه گفت: حتما دموراژ بابت اسم توقف پرداخت میشود و سازمان بنادر و بیمه خسارت را پرداخت میکنند کمااینکه امکان انتقال کشتیهای کوچک به بندر پیرامونی مانند بندر لنگه، قشم و بندر بوشهر وجود دارد. از سوی دیگر، توجه داشته باشیم که سالهاست کشتیهای بزرگ کانتینری یعنی بیش از ١٠هزار TEU وارد بندر شهیدرجایی نمیشوند، در حال حاضر کشتیهای کوچک زیرهزار TEU فعال هستند که این کشتیها را بهراحتی میتوان به بنادر کوچک انتقال داد و از آنجا با کامیون انتقال به مقصد انجام شود.
تکذیب وجود محموله نظامی در بندر شهیدرجایی
روز گذشته نیز سردار رضا طلایینیک، سخنگوی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در گفتوگویی تلویزیونی در مورد برخی شایعات مطرحشده درباره حادثه بندر شهیدرجایی، گفت: درخصوص حادثه طبق بررسیها و مستندات هیچگونه محموله وارداتی یا صادراتی برای سوخت یا کاربرد نظامی در محدوده حادثه آتشسوزی در بندر شهیدرجایی وجود نداشته و ندارد. وی افزود: برخی خبرسازیها که با فضاسازی هدفمند از سوی رسانههای بیگانه برای همسویی با عملیات روانی دشمنان انجام میشود، مسبوق به سابقه است و همواره هوشمندی ملت ایران خنثیکننده عملیات رسانهای دشمنان است.
سخنگوی وزارت دفاع تأکید کرد: همانطور که در خبرها گفته شده با محوریت سازمان مدیریت بحران و وزارت کشور، علل اصلی و جانبی حادثه آتشسوزی بندر شهیدرجایی اعم از ایمنی، امنیتی و ... با کمک دستگاههای ذیربط در زمان مقتضی از سوی مسئولان کشوری اعلام خواهد شد. سردار طلائینیک با بیان اینکه باید در فضای رسانهای و در برابر عملیات رسانهای و روانی دشمن هوشمند باشیم، گفت: هیچگونه محموله وارداتی یا صادراتی برای سوخت یا کاربرد نظامی در محدوده حادثه و در مجموع در بندر شهیدرجایی وجود ندارد.
آغاز فعالیتها در بندر شهیدرجایی
فرزانه صادق، وزیر راهوشهرسازی دیروز در یک گفتوگوی تلویزیونی اعلام کرد: ترانزیت کالا و حمل یکسره در بندر شهیدرجایی از سر گرفته شده و فعالیت در این بندر طبق روال در حال انجام است. او تصریح کرد: هماکنون فعالیتهای مختلف بارگیری، تخلیه و ... طبق روال گذشته در سایر زونها و بخشهای بندر شهیدرجایی بندرعباس در حال انجام است. وزیر راهوشهرسازی اظهار داشت: بخشهای مختلفی در بندر شهیدرجایی فعالیت دارند که روز گذشته فقط یکی از آنها دچار حریق شد؛ در سایر زونها فعالیتهای بارگیری و تخلیه سوختی، فلهای و کانتینری طبق روال گذشته در حال انجام است. «صادق» همچنین خاطرنشان کرد: اقدامات اطفایحریق مطابق دستورات وزیر کشور و مدیریت بحران و نیز جابهجاییها تحت کنترل بوده و با همدلی و هماهنگی همه نیروهای نظامی، انتظامی و آتشنشانان، مهار آتش در حال انجام است.
پیش از ظهر روز گذشته نیز گمرک جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: تشریفات گمرکی حمل یکسره و ترانزیت خارجی، صادرات و واردات در گمرک شهیدرجایی از سر گرفته شده است. پس از برگزاری جلسه ویژه تیم فنی و پشتیبانی گمرک ایران جهت آغاز مجدد انجام تشریفات گمرکی در محل درب خروج واردات گمرک بود که رئیسکل گمرک ایران پس از بررسی زیرساختها و اطمینانخاطر از وضعیت موجود، دستور آغاز تشریفات گمرکی حمل یکسره محمولههای کالاهای اساسی و واحدهای تولیدی را صادر کرد. گمرک همچنین در اطلاعیه دیگری اعلام کرد: پیگیریها حکایت از آن دارد که انجام تشریفات گمرکی خروج ترانزیت خارجی، صادرات و واردات در گمرک شهیدرجایی بندرعباس مجدداً آغاز شده است.
آمادگی سندیکای بیمه برای جبران خسارات
سندیکای بیمهگران ایران در اطلاعیهای اعلام کرد که صنعت بیمه آمادگی دارد هرچه سریعتر خسارات وارده در بندر شهیدرجایی را پس از ارزیابی به بیمهگذاران جبران کند. سندیکای بیمهگران ایران در این اطلاعیه آورده است: ضمن عرض تسلیت به مردم شریف ایران بابت حادثه ناگوار انفجار در یکی از ترمینالهای اختصاصی بندر شهیدرجایی در بندرعباس که منجربه از دست رفتن جان تعدادی از هممیهنان عزیز شد و با آرزوی سلامتی برای مصدومان این حادثه ناگوار و شکیبایی برای خانوادههای داغدار، به اطلاع میرساند در پی وقوع حادثه آتشسوزی، انفجار و وارد آمدن خساراتی به افراد در محل حادثه و ساختمانهای اطراف، با تاکید بر اولویت همافزایی همه نهادها برای نجات حادثهدیدگان، با توجه به رسالت صنعت بیمه کشور برای جبران بهموقع و منصفانه خسارتهای وارده به اشخاص تحت پوشش، سازمانهای دولتی و فعالان اقتصادی، از زمان اعلام این خبر، شرکتهای بیمه، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سندیکای بیمهگران ایران و شورای هماهنگی شرکتهای بیمه در استان هرمزگان در جهت ارزیابی شرایط حادثه و برآورد خسارتها، اقدامات و هماهنگیهای لازم را بهعمل آوردهاند.
گروه کشتیرانی ایران آماده خدماترسانی بیوقفه
کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیز در پی حادثه دلخراش آتشسوزی در بندر شهیدرجایی، آمادگی خود را برای خدماترسانی بدون وقفه در جهت تأمین نیازهای صنایع و مردم اعلام کرد. در اطلاعیه این گروه کشتیرانی ضمن ابراز تسلیت و همدردی با مردم شریف و نجیب بندرعباس و خانوادههای آسیبدیده، آمادگی خود را برای خدماترسانی بدون وقفه در جهت تأمین نیازهای صنایع و مردم اعلام کرد. همچنین در بخشی از پیام گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران آمده است: کارکنان گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران ضمن عرض تسلیت به خانوادههای داغدار و آرزوی صحت و سلامت کامل برای مصدومان و عذرخواهی بابت تأخیر ناخواسته بهوجودآمده در عملیات این بندر، در تلاش هستند تا هرچه سریعتر با ساماندهی شرایط خدماترسانی در بندر شهیدرجایی، انجام مأموریتهای ملی خود را با قدرت ادامه دهند؛ لذا تا زمان فراهمشدن این شرایط و با توجه به وسعت عملیات گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در بنادر مختلف کشور، این آمادگی وجود دارد تا عملیات تخلیه و بارگیری کالا در سایر بنادر از جمله بنادر امامخمینی (ره)، چابهار، بوشهر، کیش، لنگه، عسلویه و خرمشهر را بهصورت ترکیبی و حمل یکسره به ثمر رسانند.
وضعیت واردات کالاهای اساسی در کشور
بررسی آمارهای گمرک حکایت از آن دارد که سهم بندر شهیدرجایی از واردات کالاهای اساسی زیاد نیست و تنها نزدیک به ۸درصد از مجموع کل کالاهای اساسی وارداتی به کشور را به خود اختصاص داده است. براساس بررسیهای بهعملآمده، بیش از ۵۸درصد از واردات کالاهای اساسی به کشور از طریق گمرک بندر امامخمینی (ره) صورت میگیرد. همچنین نزدیک به ۱۳درصد از واردات کالاهای اساسی نیز به بندر امیرآباد در استان مازندران اختصاص دارد. گمرکات نوشهر، چابهار و بندر انزلی نیز در رتبههای بعدی قرار دارند. بنابراین گزارش، در سال۱۴۰۳ بیش از ۲۵میلیون و ۳۵۴هزارتن انواع کالاهای اساسی وارد کشور شد که تنها ۲میلیونتن به گمرک شهیدرجایی بندر عباس اختصاص داشته است.
وزیر جهاد کشاورزی نیز بر تسریع در هدایت کشتیهای حامل کالاهای اساسی آماده پهلوگیری به بنادر دیگر و بندر امامخمینی (ره) تاکید کرد و خواستار پیگیری جدی و دقیق این موضوع شد. غلامرضا نوریقزلجه در جلسه ستاد مدیریت بحران وزارت جهادکشاورزی با اشاره به حادثه بندر شهیدرجایی افزود: در راستای اقدامات فوری، مدیرعامل پشتیبانی امور دام ماموریت یافته است که به محل اعزام شده و انتقال کانتینرهای یخچالدار به محلهای دارای برق را پیگیری کند و در صورت نیاز، از امکانات وزارتخانه برای کمک به بخش خصوصی بهره گیرد، زیرا سرمایه این بخش هم سرمایه ملی کشور محسوب میشود. وزیر جهادکشاورزی اظهار داشت: براساس اطلاعات اولیه واصله از همکاران مستقر در محل حادثه، به نظر میرسد کالاهای اساسی موجود در بندر آسیب جدی ندیدهاند و در روند تامین کالاهای اساسی مشکلی نخواهد بود.
زیان خودروهای وارداتی در اثر انفجار
انفجار در محوطه کانتینری بندر شهیدرجایی رخ داده است و براساس گزارشها شدت انفجار به حدی بود که موج آن تا شعاع زیادی باعث ایجاد خسارت و آسیب شد. بسیاری از خودروها و ساختمانهای نزدیک محل انفجار بهشدت آسیب دیدند. همچنین براساس گزارشها، خودروهای وارداتی که در پارکینگهای نزدیک به محل انفجار نگهداری میشدند، دچار آسیبهای جدی شدند. تصاویر منتشرشده نشاندهنده خرابی گسترده در این خودروهاست. البته گزارشها حاکی از آن است که خودروهای وارداتی متعلق به انجمن جانبازان که در پارکینگهای دورتر از محل انفجار نگهداری میشدند، آسیبی ندیدهاند. برخی شرکتهای بیمه اعلام کردهاند که تا زمان مشخصشدن علت دقیق انفجار، پاسخگوی درخواستهای پرداخت خسارت نخواهند بود. این موضوع نگرانیهایی را برای مالکان خودروهای آسیبدیده به همراه داشته است. با توجه به گستردگی خسارات، انتظار میرود که بررسیهای دقیقتری از سوی مراجع ذیربط انجام تا علت دقیق حادثه مشخص شود و اقدامات لازم برای جبران خسارات وارده به مالکان خودروها صورت گیرد. برای اطلاعات بیشتر و پیگیری وضعیت خودروهای آسیبدیده، مالکان میتوانند به وبسایت رسمی گمرک ایران و شرکتهای بیمه مربوطه مراجعه کنند.
دروازه تجارت بسته نمیماند
بندر شهیدرجایی بهعنوان بزرگترین بندر تجاری ایران، نقش کلیدی در زنجیره تأمین و اقتصاد ملی کشور ایفا میکند. این بندر با بهرهگیری از موقعیتی استراتژیک در سواحل خلیجفارس و در مجاورت تنگههرمز، مسیر ارتباطی ایران با بازارهای جهانی را هموار کرده است. این بندر با در اختیار داشتن دوپایانه کانتینری مدرن، قابلیت جابهجایی بیش از ۶میلیون TEU کانتینر در سال را داراست. ظرفیت فعلی تخلیه و بارگیری انواع کالا در این بندر بالغ بر ۹۰میلیونتن در سال برآورد شده که معادل بیش از ۵۳درصد عملیات بندری کل کشور است. گمرک مستقر در این بندر، با سهمی نزدیک به ۸۰درصد از ارزش تجارت خارجی ایران، بهعنوان اصلیترین مرکز ترخیص کالا و صادرات غیرنفتی کشور شناخته میشود.
در راستای تقویت زیرساختها و افزایش ظرفیت عملیاتی، طرحهای توسعهای متعددی در بندر شهیدرجایی در دست اجراست. این طرحها شامل توسعه پایانههای کانتینری، احداث اسکلههای جدید، تعریض مسیرهای دسترسی و تجهیز بنادر به سیستمهای هوشمند لجستیکی است. بیش از ۳۵۰هزار میلیارد ریال سرمایهگذاری داخلی برای توسعه فاز سوم پایانه کانتینری بندر در نظر گرفته شده که پس از تکمیل، ظرفیت جابهجایی کانتینرها را تا بیش از ۸میلیون TEU در سال افزایش خواهد داد. بندر شهیدرجایی نهتنها در تأمین نیازهای تجاری کشور نقشی بیبدیل دارد، بلکه در رقابتهای منطقهای با بنادری چون جبلعلی و سلاله، جایگاه راهبردی ایران را در تجارت جهانی حفظ میکند. با توجه به افزایش تحرکات اقتصادی در منطقه خلیجفارس، توسعه پایدار و هوشمندانه بندر شهیدرجایی، تضمینکننده قدرت لجستیکی و اقتصادی کشور در سالهای آینده خواهد بود.
از ویژگیهای منحصربهفرد بندر شهیدرجایی میتوان به برخورداری از امتیازات مناطق ویژه اقتصادی، وجود اراضی قابل واگذاری برای فعالیت پشتیبانی، صنعتی، نفتی و خدماتی، وجود شبکههای آب، برق، تلفن، IT و سیستم دفع آبهای سطحی، امکان استفاده بهینه از شبکه ارتباطی داخلی و بینالمللی دریایی، راهآهن و جادهای، قرار گرفتن در مسیرهای اصلی کریدورهای ترانزیتی نظیر شمال و جنوب، شرق و غرب برای تسهیل ترانزیت کالا به کشورهای آسیایمیانه، حوزه خلیج فارس و دریای عمان، افغانستان ، پاکستان و عراق ، دسترسی به آبهای آزاد و حداکثر استفاده از مزیتهای حملونقل دریایی، مجاورت با مراکز و قطبهای اصلی تولیدی، صنعتی و پتروشیمی کشور و وجود شبکههای بانکی، اعتباری، بیمهای، گمرک و سایر مؤسسات خدماتی مرتبط و امکان استفاده از تسهیلات اعتباری و بانکی اشاره کرد.
نقدی از وضعیت شورای اطلاعرسانی استان هرمزگان
رسانه «صبح ساحل» با انتشار مطلبی آورده است: حادثه تلخ انفجار در بندر شهیدرجایی، بار دیگر ضرورت و اهمیت اطلاعرسانی بهموقع و دقیق در مواقع بحرانی را به نمایش گذاشت، اما عملکرد شورای اطلاعرسانی استان هرمزگان در این حادثه، نهتنها شایسته و درخورتوجه نبود، بلکه نشان از ناکارآمدی و عدمآمادگی این نهاد در مواجهه با بحرانها داشت. یکی از وظایف اصلی شورای اطلاعرسانی، مدیریت، ارائه اخبار و اطلاعات دقیق به مردم در شرایط خاص و بحرانی است. با این حال پس از گذشت چندین ساعت از وقوع حادثه، شاهد سکوت و بیتحرکی این شورا بودیم. همین رویکرد باعث انتشار گسترده اخبار جعلی و گمانهزنیهای بیپایهواساس درخصوص علت حادثه شد.
در بخش دیگری از این مطلب نیز آمده است: مدعیان توانمندی، هنوز هیچگونه واکنشی به این اتفاق تلخ و دردناک نداشتهاند؛ مسامحه، بیبرنامگی و نبود یکپارچگی در اطلاعرسانی صحیح در شورای اطلاعرسانی استان هرمزگان بهدنبال حادثه این حادثه، کاملا مشهود و ملموس بود. در این شرایط، فقدان یک سیستم اطلاعرسانی کارآمد و هماهنگ در استان هرمزگان به وضوح احساس شد و عدمتوجه مسئولان عالی استان به این مسئله میتواند تبعات جبرانناپذیری را در آینده به همراه داشته باشد. در نهایت، این حادثه باید زنگ خطری برای شورای اطلاعرسانی و دیگر نهادها باشد تا بهطور جدی به مسئله اطلاعرسانی در مواقع بحران بپردازند و از خواب غفلت بیدار شوند.
گروه بنادر- سعید قلیچی- غم و ماتم تمام خلیجفارس را فراگرفته. تمام ایران از روز شنبه داغدار بندرعباس است. آمار مصدومان و جانباختگان حادثه انفجار روز شنبه در بندر شهیدرجایی بندرعباس ساعت به ساعت در حال افزایش است. تعداد مفقودان این حادثه هنوز مشخص نیست. هنوز هم خبری از آمار نهایی تلفات و خسارات حادثه ظهر شنبه نیست. مردم بزرگترین بندر شهر ایران، اما هنوز در بهت و ماتم هستند.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، حوالی ظهر روز شنبه (6اردیبهشت) بود که صدای مهیب حاصل از انفجار در بندرعباس و برخی مناطق دیگر استان هرمزگان شنیده شد. علت حادثه، انفجاری بود که در بزرگترین و پیشرفتهترین بندر تجاری ایران یعنی بندر شهیدرجایی واقع در 23کیلومتری بندرعباس رخ داده بود. لرزش حاصل از موج این انفجار، اما کیلومترها آنطرفتر نیز احساس شد.
تصاویر منتشرشده از خودروها و ساختمانهای حاضر در محدوده بندر شهیدرجایی، نشاندهنده بزرگی این فاجعه بود. ساکنان شهر بندرعباس، اما از همان دقایق ابتدایی در شوک و بهت بودند. بندر شهیدرجایی از نظر بسیاری از فعالان و کارشناسان اقتصادی، نقش دروازه طلایی تجارت خارجی ایران را دارد. این مجموعه برای ساکنان بندرعباس، اما رنگ و بوی دیگری دارد.
تا زمان تهیه این گزارش تعداد جان باختگان حادثه انفجار بندر شهید رجایی بندرعباس براساس اخبار برخی منابع به 36 تن رسیده است. محمد جمالیان، عضو کمیسیون بهداشت مجلس میگوید که از این 36 جان باخته، 18 تن قابل شناسایی بودند و مابقی به دلیل سوختگی شدید قابل شناسایی نبوده و نیاز به تست دی ان ای دارند. این آمار در حالی در رسانهها منتشر شد که جمعیت هلال احمر ایران در اطلاعیه خود اعلام کرده بود که 28 نفر جان باخته و بنابر تایید اورژانس بیش از 1240 نفر در این حادثه زخمی شدند.
سهم بندر شهید رجایی از معیشت مردم بندرعباس
بندر شهیدرجایی در فاصله ۲۳کیلومتری غرب بندرعباس قرار دارد و با مساحتی بالغ بر ۲۴۰۰هکتار، یکی از گستردهترین مجموعههای بندری خاورمیانه بهشمار میرود. این بندر بهعنوان اصلیترین گلوگاه تجاری کشور، به ۸۰بندر بینالمللی متصل است و بخش عمدهای از تبادلات کالاهای صادراتی، وارداتی و ترانزیتی از طریق آن انجام میشود. این بندر با بهرهگیری از موقعیتی استراتژیک در سواحل خلیجفارس و در مجاورت تنگههرمز، مسیر ارتباطی ایران با بازارهای جهانی را هموار کرده است.
مهدی، یکی از ساکنان شهر بندرعباس است که به کار ترخیصکاری در گمرک بندر شهیدرجایی شاغل است. او روز شنبه در محل حضور نداشته، اما تجربه حضور و فعالیت در آن را دارد. مهدی در گفتوگویی با خبرنگار روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، میگوید: «تقریبا میتوان گفت اکثر خانوادههای ساکن بندرعباس، فردی را دارند که در مجموعه بندر شهیدرجایی مشغول فعالیت باشد. بسیاری از افرادی که آنجا مشغول کار هستند را کارگران تشکیل میدهند. از همان لحظه که صدای انفجار شنیده شد، بسیاری از خانوادهها نگران اعضای خانوادههای خود شده و مشغول پیگیری حال عزیزانشان شدند. برخی حتی از همان ساعات ابتدایی به بیمارستانهای شهر مراجعه کردند تا شاید بتوانند از وضعیت اعضای خانواده خود مطلع شوند. بندر شهیدرجایی برای ساکنان بندرعباس فقط یک بندر تجاری نیست، این مجموعه جزو قطبهای اصلی اقتصاد و اشتغال ساکنان این منطقه است.»
صف مردم نگران در بیمارستانها
جمعیت قابلتوجهی از ساکنان شهر بندرعباس در بندر شهیدرجایی مشغول کار روزانه هستند. وقتی صدای انفجار در بندر شنیده و موج انفجار داخل شهر احساس شد، همه شهر به بُهت فرو رفت. با گذشت دقایقی از این حادثه و پس از انتشار تصاویر ناشی از انفجار در شبکههای اجتماعی، نگرانی ساکنان بزرگترین بندر شهر کشور بیشتر و بیشتر شد. همان زمان بود که برخی خانوادههای بندرعباسی از خانههای خود خارج شدند. جمعیت شهر هنوز در حیرت بود و کمتر کسی از بزرگی فاجعه خبر داشت. همزمان که گروههای ایمنی و امدادی برای اطفایحریق و کمکرسانی به مصدومان حادثه به سوی بندر شهیدرجایی روانه میشدند، افرادی که پیگیر حال اعضای خانواده و دوستانشان بودند، خود را به بیمارستانها و مراکز درمانی شهر میرساندند.
علیرضا، اصالتی کُرد دارد اما سالهاست که با خانواده خود ساکن بندرعباس است. او هم مانند بسیاری از ساکنان بندرعباس کسی را داشته که در زمان وقوع انفجار در بندر شهیدرجایی مشغول کار بوده باشد. علیرضا در گفتوگو با خبرنگار روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد میگوید: «دایی من جزو نیروهای شاغل در بندر شهیدرجایی است و تقریبا هر روز برای کار به آنجا میرود، غیر از زمانی که برای انجام برخی کارهای اداری داخل شهر است. روز شنبه او قرار بود در بندر شهیدرجایی باشد. از همان ساعت ابتدایی بعد از حادثه تلاش و تماس ما برای پیداکردن او شروع شد. تماسها اما بیپاسخ بود و سرانجام به همراه بعضی از اعضای خانواده به محل بیمارستانهای شهر رفتیم تا شاید بتوانیم خبری از او پیدا کنیم.»
علیرضا در ادامه این گفتوگو، تصریح کرد: «فقط خانواده ما نبود. بسیاری از ساکنان شهر بهدنبال اعضای خانوادههای خود به محل بیمارستانها آمده بودند. ازدحام نسبتا زیادی در بیمارستانهای شهر و اطراف آنها بود. خیلی از خانوادهها بدون آنکه نشانی از اعضای خود بهدست آورند، محل را ترک کردند. خوشبختانه خانواده ما گمشده خود را پیدا کرد؛ او در یکی از بیمارستانها پس از درمان سرپایی مرخص شده بود، اما خانوادههایی بودند که نتوانستند اثری از اعضای خود را پیدا کنند و در نهایت نام آنها را در لیست مفقودیهای حادثه ذکر کردند.»
علیرضا در بخش دیگری از گفتوگویش با روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، میگوید: «دیروز مرکز انتقال خون شهر بندرعباس هم جزو محلهایی بود که شاهد ازدحام جمعیت مردم بود. پس از انتشار اخبار مبنی بر نیاز به واحدهای خونی در اثر حادثه انفجار، بسیاری از ساکنان شهر بندرعباس برای اهدای خون به مرکز انتقال خون مراجعه کردند و صف طولانی در آنجا ایجاد شد. البته فقط ساکنان بندرعباس نبودند که این کار را کردند. برخی از دوستان من در قشم هم صحبتهای مشابهی میکنند و میگویند زمانی که برای اهدای خون رفتند با صف داوطلبان مواجه شدند. مردم همدلی و همراهی خوبی در این زمان داشتند. باید قدردان همه مردم بندرعباس و استان هرمزگان و کشور بود.»
3روز عزای عمومی در هرمزگان
تعداد مصدومان و جانباختگان حادثه انفجار در بندر شهیدرجایی بندرعباس تا زمان تهیه این گزارش هنوز مشخص نیست. خبرهای رسمی بیش از یکهزار نفر مصدوم در اثر این حادثه را اعلام میکنند. وزارت بهداشت ایران در نخستین دقایق بامداد یکشنبه مصدومان انفجار و آتشسوزی در بندر شهیدرجایی را که در بیمارستان پذیرش شده بودند ۱۰۸۶نفر اعلام کرد و گفت: اکثر آنها ترخیص شدهاند. تعداد جانباختگان اما همچنان در حال افزایش است. تعداد مفقودشدگان نیز وضعیت مشابهی با جانباختگان دارند و هر ساعت افزایش پیدا میکنند.
ظهر روز شنبه بود که وزیر کشور که بهعنوان نماینده ویژه رئیسجمهور برای بررسی سانحه بندر شهیدرجایی به بندرعباس رفته بود، در بدو ورود به این شهر اعلام کرد که «اولویت اول، حفظ جان هموطنان و امداد و نجات است.» در همین راستا بود که اطلاعیهها، دستورالعملها و اقداماتی که از غروب روز شنبه در شهر بندرعباس پی گرفته شد، ناظر بر همین اولویتی بود که اسکندر مومنی در بندرعباس عنوان کرده بود. در همین رابطه علیرضا رئیسی، معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز بعدازظهر روز شنبه با صدور نامهای دستور تشکیل تیمهای بهداشتی در بندرعباس را صادر و برای این شهر «شرایط اضطرار» اعلام کرد.
صبح روز یکشنبه بود که رسانهها اعلام کردند، در پی وقوع انفجار و آتشسوزی گسترده در بندر شهیدرجایی، استاندار هرمزگان 3روز عزای عمومی در این استان اعلام کرد. محمد آشوری صبح یکشنبه به تلویزیون رسمی ایران گفت که این سهروز از امروز آغاز میشود. او همچنین گفت که احتمال افزایش تعداد قربانیان وجود دارد.
روز از نیمه گذشته بود که فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت چهاردهم با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: به دنبال حادثه ناگوار در بندر شهید رجایی بندرعباس، دولت چهاردهم فردا (دوشنبه ۸ اردیبهشت) را در سراسر کشور عزای عمومی اعلام کرد. سخنگوی دولت همچنین در این پیام ضمن ابراز همدردی مجدد با خانوادههای داغدار این حادثه تلخ، از پیگیری ویژه حادثه و سفر رئیسجمهور به بندرعباس خبر داده بود.
حضور ناگهانی رئیس جمهور در بندرعباس
حوالی ظهر روز یکشنبه بود که آشوری، استاندار هرمزگان از احتمال سفر قریب الوقوع مسعود پزشکیان، رئیس جمهور به بندرعباس برای بررسی وضعیت بندر شهید رجایی پس از حادثه انفجار خبر داد. روز از میانه گذشته بود که مسعود پزشکیان، رئیس جمهور وارد بندرعباس شد. او در بدو ورود به این شهر و در جمع خبرنگاران اظهار کرد: تلاشهای شبانهروزی نیروهای امدادی، از جمله آتشنشانی، امدادگران، سپاه و ارتش برای مهار آتش در بندر شهید رجایی همچنان ادامه دارد . وی ضمن قدردانی از تلاشهای شبانهروزی نیروهای امدادی تاکید کرد: مسئولان دولتی برای پیگیری و رفع مسائل بندر شهید رجایی و ایجاد تعاملات لازم در هرمزگان حضور دارند. پزشکیان خاطرنشان کرد: به منظور همدردی و همیاری با آسیبدیدگان حادثه بندر شهید رجایی به خانوادههای جانباختگان رسیدگی و به مجروحان کمک خواهد شد.
رئیس جمهور همچنین به صورت هوایی از بندر شهید رجایی بازدید کرد. این بازدید با هدف ارزیابی میدانی ابعاد حادثه آتشسوزی اخیر و بررسی روند پیشرفت عملیات اطفای حریق انجام شد. در جریان این بازدید، رئیس جمهور ضمن اطلاع از آخرین وضعیت مهار آتش و اقدامات انجام شده، بر لزوم تسریع در اطفای کامل حریق و جلوگیری از گسترش خسارتها تأکید کرد.
پزشکیان همچنین در بیمارستان خاتم الانبیا بندر عباس ضمن گفت وگو با مجروحان انفجار در بندر شهید رجایی، از پزشکان معالج آخرین وضعیت بیماران را جویا شد و دستورات لازم را صادر کرد. در این بازدید، رئیس جمهور ضمن حضور بر بالین تعدادی از مجروحان، در جریان آخرین وضعیت درمانی آنان قرار گرفت و با خانوادههای آسیبدیدگان دیدار و گفتوگو کرد. پزشکیان با ابراز همدردی با خانوادهها، بر لزوم تداوم مراقبتهای درمانی تا بهبودی کامل مصدومان تأکید کرد. رئیس جمهور همچنین با حضور در بخشهای مختلف این بیمارستان، از تلاشها و خدمات شبانهروزی کادر درمان تقدیر کرد و ضمن خدا قوت به پزشکان، پرستاران و کارکنان درمانی، نقش آنان را در مدیریت این حادثه، حائز اهمیت دانست.
یک ایران، داغدار بندرعباس شد
از ظهر روز شنبه که خبر انفجار در بندر شهیدرجایی در رسانهها منعکس شد، بسیاری از فعالان شبکههای مجازی نیز به ابراز همدردی با مردم داغدار بندرعباس پرداختند. گزارشهای رسمی از استقبال مردم در شهرهای مختلف از جمله شیراز، کرمان، تهران و سایر نقاط برای اهدای خون موردنیاز برای حادثهدیدگان فاجعه روز شنبه بود. بسیاری از فیلمسازان و بازیگران سینمای ایران، خوانندگان و سایر هنرمندان، فعالان اجتماعی و چهرههای سیاسی از روز شنبه با انتشار مطالبی در شبکههای اجتماعی، ضایعه دردناک مصدومیت و جان باختن هموطنانمان در حادثه انفجار در اسکله شهیدرجایی بندرعباس را تسلیت گفتند و یاد و خاطره جانباختگان را گرامی داشتند. همچنین سران و مقامات کشورهای مختلف نیز با انتشار پیامهای تسلیت خطاب به رهبر معظم انقلاب اسلامی و رئیسجمهور با حادثهدیدگان و بازماندگان حادثه انفجار بندر شهیدرجایی همدردی کردند.
پایان زودهنگام جشنواره موسیقی نواحی برای سوگواری
روز گذشته همچنین هفدهمین رویداد ملی موسیقی نواحی ایران پس از اعلام سهروز عزای عمومی در هرمزگان و آلودگی هوایِ بندرعباس، به کار خود پایان داد. آنطور که روابطعمومی این رویداد ملی موسیقی کشور اعلام کرده است: پس از اعلامِ تعطیلیِ شهر بندرعباس و با توجه به وضعیت نگرانکننده آلودگی هوا، ادامه اجراها و آمدنِ مخاطبان به سالنهای اجرا، دیگر جایز نیست. ازاینرو، هفدهمین رویداد ملی موسیقی نواحی ضمن همدردی با خانوادههای داغدیده و آرزوی سلامتی برای آسیبدیدگان، اجراهای خود را پایان میدهد. این رویداد، شبشنبه با پرداختن به مویهها و سوگوارههای اقوام مختلف ایران، همراهی و همدلیِ عمیقی با مردمان داغدیده هرمزگان داشت. رویداد ملیموسیقی نواحی ایران، از جمعه پنجم اردیبهشت کار خود را در هرمزگان و شهر بندرعباس آغاز کرده بود که پس از حادثه انفجار در بندر شهید رجایی، به کار خود پایان داد.
فستیوال «کوچه»ی بوشهر سوگوار مردم داغدار بندرعباس
شاید یکی از بزرگترین و بهترین جلوههای همدردی با مردم آسیبدیده و داغدار بندرعباس را در بخش دیگری از سواحل خلیجفارس و در استان بوشهر شاهد بودیم. با غروب آفتاب و وزیدن نسیم گرم بندر بوشهر، صدای سنج و دمام در فضای مدرسه سعادت- محل برگزاری فستیوال کوچه- پیچیده و هر ضربه دمام، ضربانی از داغ و دریغ را در دل حاضران نواخت. مردم، دانشآموزان، معلمان و چهرههای فرهنگی بوشهر گرد آمده بودند؛ چهرههایی که در روشنای لرزان شمعها، خیره به آسمان و خاک، سوگوار جانهای پرکشیده بندرعباس بودند. در میانه این فضای سرشار از اندوه، ناخدا ستوده بر پا ایستاده و شروهای سوزناک میخواند؛ شروهای که هر واژهاش همچون زخم تازهای بر جانها مینشست. مدرسه سعادت که سالها پیش طلایهدار آگاهی و فرهنگ بود، شنبهشب با زبان سنج، دمام و شروه، به روایت درد مردم جنوب برخاست. در این آیین رضا شریفیان، سیدروحالله صفوی و حیدر احمدی نیز در سوگ جانباختگان حادثه بندر شهیدرجایی شروهخوانی کردند.
بعد از ظهر دیروز نیز صفحه برگزارکنندگان فستیوال موسیقی کوچه در شبکههای اجتماعی با انتشار پستی از پایان فعالیت خود در سال جاری خبر داد. در این پیام اعلام شده بود که فستیوال کوچه به احترام همدردی با مردم داغدار هرمزگان تصمیم به پایان زودهنگام این فستیوال گرفته شده است. در بخشی از این پیام آمده بود: «جنوب خونهایه با یه نخلی وسطش، یه کُناری گوشهش، یه قایق کهنهای کنجش. یه اتاقیش اهوازه، یکیش بوشهره، یه یه بزرگ و پهن و قشنگیش بندرعباسه. خونهای که یه چیشش گریهس، دیگه دست و نی و نای نداره. کوچه رو به شرق، رو به بندر، زانو بغل میگیره و از منتهی الیه شادی رو به نهایت غم سکوت میکنه. روزهای دلخوشی ایران رو چشم به راهیم....»
ساعتها مبارزه بیامان برای کنترل حریق
حوالی ظهر روز یکشنبه بود که برخی منابع از پایان عملیات اطفایحریق در بندر شهیدرجایی خبر دادند، اما هنوز ساعتی از انتشار این خبر نگذشته بود که برخی رسانهها اعلام کردند که وزش باد موجب شعلهورشدن مجدد آتش در این بندر شد. در این میان خبرهایی مبنی بر انفجار برخی کانتینرهای دیگر هم در رسانهها منعکس شد.
احتمالا حالا که شما این مطلب را مطالعه میکنید، عملیات اطفایحریق با موفقیت به پایان رسیده است. عملیات مهار آتش توسط تیمهای آتشنشانی انجام شد. برای اطفای حریق بندر شهیدرجایی غیر از نیروهای آتشنشانی، چند فروند چرخبال آتشنشان و هواپیماهای آتشنشان نیز فعالیت داشتند. شدت حادثه، حجم گسترده دود و گسترش شعلهها، کار خاموشسازی را با دشواریهای زیادی مواجه کرده است. نیروهای امدادی با رعایت پروتکلهای ایمنی، در حال کنترل آتش و جلوگیری از گسترش بیشتر آن به سایر بخشها هستند. بررسی دقیق علت حادثه و ارزیابی میزان خسارات نیز در دستور کار قرار گرفته است.
حوالی ظهر روز یکشنبه بود که مسئولان ستاد بحران اعلام کردند که آتش بندر شهیدرجایی به کنترل درآمده و تمرکز نیروهای حاضر در میدان بر مهار آتش از زوایای مختلف قرار گرفته و موفقیت رو به جلو نیز داشته است. اسکندر مومنی، وزیر کشور نیز در محل حادثه بندر شهیدرجایی اعلام کرد: ۸۰درصد عملیات مهار آتش در این بندر انجام شده است و کار لکهگیری تا ساعات آینده به اتمام میرسد.
بندر شهیدرجایی حدود ۲هزار و ۴۰۰هکتار است. این بندر ظرفیت جابهجایی سالانه ۷۰میلیونتن بار را دارد که این رقم شامل سهمیلیون TEU محموله کانتینری است. بندر شهیدرجایی از ۲۳اسکله به عمق ۱۵متر تشکیل شده است که تنها یک اسکله بهدلیل انفجار دچار خسارت سنگین شده، اما شدت انفجار موجب توقف موقت عملیات تخلیه و بارگیری تا اطلاع بعدی شده است.
دستور وزیر کشور برای تشکیل کمیته ویژه
روز گذشته خبرگزاریهای رسمی اعلام کردند که وزیر کشور به منظور بررسی حادثه بندر شهیدرجایی، از روز شنبه در بندرعباس حضور دارد و دستور داده کمیتهای ویژه برای رسیدگی به خسارات تشکیل شود. به گزارش مرکز اطلاعرسانی وزارت کشور، بهدنبال وقوع حادثه انفجار در بندر شهیدرجایی در بندرعباس، به دستور اسکندر مؤمنی کمیتهای ویژه برای رسیدگی به خسارات تشکیل شد. استانداری هرمزگان اعلام کرد که دستورالعملها و سازوکارهای جبران خسارات بهزودی طی اطلاعیههای عمومی ابلاغ خواهد شد. همچنین طبق اعلام استانداری، برنامههای حمایتی لازم برای جبران خسارات آسیبدیدگان در دستور کار قرار دارد. براساس این گزارش، بلافاصله پس از حادثه، کمیتهای برای بررسی علل وقوع رویداد تشکیل شده بود تا ابعاد و دلایل این حادثه بهطور دقیق بررسی و اعلام شود.
حاشیههای انفجار بندر شهیدرجایی در بهارستان
ابوالقاسم جراره، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی نیز روز گذشته در تذکری گفت: متاسفانه سازمان بنادر که مسئول ارشد آن یک روز سابقه مسئولیت مرتبط ندارد، هیاتعامل آن ناقص است و ۲نفر از ۵نفر عضو هیاتعامل حضور دارند، وزیر راهوشهرسازی باید پاسخ دهد که آیا با این روش میتوان سازمان بنادر را مدیریت کرد. جراره در ادامه ضمن تشکر از همه کسانی که از دیروز تا به الان کار امدادرسانی به مردم حادثهدیده را انجام داده از جمله سازمان هلالاحمر، وزارت بهداشت، مراکز درمانی و همه کسانی که زحمت میکشند، گفت: از رئیس مجلس هم به واسطه اینکه تیمی را از مجلس اعزام کرد تا موضوع را بررسی کنند، بسیار سپاسگزارم و از دعای خیر همه مردم ایران اسلامی هم تشکر میکنم.
فاطمه جراره، نماینده مردم بندرعباس در مجلس نیز روز یکشنبه در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی گفت: اگر حادثه تلخ انفجار در بندر شهیدرجایی ناشی از قصور است، یکبار برای همیشه باید با مقصران بدون مماشات و تبعیض و بهصورت کاملا صادقانه و شفاف برخورد شود و آنان به سزای بیتعهدی خود برسند و در برابر دیدگان مردم مجازات شوند تا درسعبرتی برای دیگران شود. وی ادامه داد: از مسئولان مختلف در ستاد بحران و پدافند غیرعامل و سایر دستگاههای امدادرسان میخواهیم که علاوهبر تسریع جهت کمک به عبور از این مرحله، از حادثه دیروز عبرت بگیرند و با ارتقای ضریب امنیت، نقاط استراتژیک و میزان آمادگی پیش از بحران و حین آن را افزایش دهند.
2هزار کانتینری که در بندر شهیدرجایی سوخت
محمدرضا رضاییکوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس که در بندر شهیدرجایی حاضر است، نیز در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی درباره آخرین وضعیت آتشسوزی در این بندر اظهار داشت: مهار حریق تحت کنترل است، اما از آنجایی که از محتوای کانتینرها اطلاعی ندارند با رسیدن حرارت، این کانتینرها هم منفجر میشوند. هیچ تفکیکی در بین کانتینرها وجود ندارد و کانتینر موادغذایی و پوشاک در کنار یا روی کانتینرهای آتشزا چیده شده، به همین دلیل برخی کانتینرها با حرارت هم منفجر میشوند با اینکه حریق هنوز به آنها نرسیده است. وی ادامه داد: پیشبینی میکردیم که عملیات حریق تا 2ساعت دیگر به پایان برسد اما کانتینرها به دلیل حرارت بالا دچار حریق شدند و سایر کانتینرهای دیگر را درگیر حریق کردند و الان قسمت جدید از بندر دچار آتش شده است. رئیس کمیسیون عمران مجلس افزود: همزمان در حال تخلیه کانتینرها هستند که فاصله بین کانتینرها افزایش پیدا کند تا حریق به کانتینرهای دیگر سرایت نکند. رضاییکوچی درباره تعداد کانتینرهایی که دچار حریق شدند و از بین رفتهاند، گفت: فعلا بررسیهای دقیق انجام نشده، اما تخمین میزنند که بیش از 2هزار کانتینر از بین رفته باشد. وی با انتقاد از عدمرعایت مقررات در بندر شهیدرجایی، تاکید کرد: موضوع مهم این است که مقررات در جانمایی کانتینرها رعایت نشده و فاصله بین چیدمان منطبق با استانداردها نیست و بین کانتینرها متناسب با بار تفکیکبندی انجام نشده است و همه مواد کنار هم قرار گرفتند و متاسفانه استانداردهای انبارداری رعایت نشده است.
آخرین میزان خسارات انفجار بندر شهیدرجایی
مجتبی قهرمانی، رئیسکل دادگستری استان هرمزگان نیز اظهار کرد: دستگاه قضایی از اولین لحظات و دقایق وقوع حادثه در صحنه حضور میدانی داشته است همچنین تمام مسئولان استان نیز حضور پیدا کردند. دستگاه قضایی در راستای وظایف سازمانی خود بحث کمک به نجات افرادی که گرفتار بودند، بحث رسیدگی به مصدومان و خدماتی که باید به خانواده متوفیان داده شود با جدیت پیگیری کرده و اقداماتی انجام شده و ماموریتهای ما در حال انجام است. وی افزود: چند مسئله که در کنار این حادثه وجود دارد یک مورد مربوط به متوفیان بوده که کارهای آنها در حال انجام است. مورد دیگر مربوط به مصدمان این حادثه بوده که خدمات درمانی و مسائل پزشکیقانونی آنها و رسیدگی به درخواستهای آنها جزو اولویتهای دوم است. بحث خودروهایی که خسارت دیدند، خسارت اموال مردم، علت حادثه و مسائل مربوط به قصور احتمالی همگی در دست بررسی و اقدام است.
رئیسکل دادگستری استان هرمزگان اظهار کرد: از وزیر کشور درخواست کردیم که اگر امکان داشته باشد کمیسیونهایی تشکیل دهیم بهطوری که یک کمیسیون برای تعیین علت حادثه، یک کمیسیون برای تعیین قصور احتمالی مدیران مربوطه، یک کمیسیون برای پرداخت خسارت چندینهزار دستگاه خودروهایی که مربوط به مردم است و یک کمیسیون نیز برای تعیینتکلیف دیه و صدمات بدنی که افراد متحمل شدند. وزیر کشور نیز ظاهراً این درخواست را قبول کرده و دستورات لازم را صادر کردهاند. قهرمانی اظهار کرد: دستگاه قضایی با تمام توان و قدرت پای احقاقحقوق مردم و دولت و همچنین حقوق خسارتدیدگان ایستاده است. تمام تلاش ما این است که با کمترین زحمت و دردسر خسارتهای مالی و صدمات بدنی مردم را جبران کنیم. اگر امکان داشته باشد و به نتیجه برسیم کمیسیونهایی تشکیل میدهیم که بدون پرونده خسارتها را پرداخت کنند و اگر این مورد به نتیجه نرسید، قطعاً به روشهای قانونی از طریق تقدیم دادخواست و شکایت حقوق مردم را پیگیری میکنیم و هیچ نگرانی وجود ندارد.
رئیسکل دادگستری استان هرمزگان گفت: شرکتهای بیمهگر در محل حضور دارند و تقریباً تمام محوطهها تحت پوشش بیمهای هستند و بخشی از خسارتها قطعاً از طریق بیمهها جبران میشود. وی افزود: پیشنهاد و درخواست دستگاه قضایی استان به شرکتهای بیمه این است که با سختگیری کمتری خسارتها را پوشش دهند. حتی از مسئولیتهای اجتماعی شرکتهای بیمه برای جبران خسارتها در این زمینه استفاده شود. همچنین پیشنهاد میکنم که اگر ممکن باشد شرکتهای بزرگ خودروساز کشور پای کار بیایند و از باب مسئولیت اجتماعی خودروهایی که محصول شرکتهای خود آنهاست را بازسازی کنند تا بخشی از تعلمات و آسیبهایی که شهروندان ما متحمل شدند، جبران شود.
بیخبری برخی صاحبان بار از کانتینرهای خود
مسعود دانشمند، عضو هیاتمدیره کانون موسسات حملونقل نیز در گفتوگویی با «ایلنا» با اشاره به وضعیت کانتینرهایی که طعمه حریق شدند، گفت: هم بندر و هم کانتینرهای موجود در بندر حتما بیمه هستند و اساسا هر کانتینری که از کشتی پیاده و وارد محوطه بندری شود، بیمه هستند، حال اینکه پوشش بیمهای چگونه باشد، موضوع دیگری است. وی تاکید کرد: در حال حاضر صاحبان بار از وضعیت کالا و بار خود در بندر شهیدرجایی اطلاعی ندارند و باید پس از اطفایحریق و از سرگیری فعالیتها به این موضوعات رسیدگی شود و برای اعلام خسارت به بیمه نیاز به اطلاعات دقیق و درست است. تعیینتکلیف پرداخت خسارتها و جایگزینکردن کالاهایی بهویژه مواد اولیه برای تولید مجدد، حداقل ٣ تا ۵ماه زمان میبرد.
«دانشمند» درباره ضربه اقتصادیای که پس از این انفجار به بندر شهیدرجایی وارد شد با توجه به اینکه این بالاترین ظرفیت کانتینری را در اختیار دارد، اظهار داشت: توجه داشته باشیم که انفجار در انبار کانتینری رخ داده و سایر سایتها را تحت تاثیر قرار نداده است. بندر شهیدرجایی بندرعباس ٣حوضچه دارد که این حوضچهها هیچ مشکلی ندارند و تجهیزات هیچ آسیبی ندیدهاند. «دانشمند» درباره کشتیهای معطلمانده در اسکله و لنگرگاه گفت: حتما دموراژ بابت اسم توقف پرداخت میشود و سازمان بنادر و بیمه خسارت را پرداخت میکنند کمااینکه امکان انتقال کشتیهای کوچک به بندر پیرامونی مانند بندر لنگه، قشم و بندر بوشهر وجود دارد. از سوی دیگر، توجه داشته باشیم که سالهاست کشتیهای بزرگ کانتینری یعنی بیش از ١٠هزار TEU وارد بندر شهیدرجایی نمیشوند، در حال حاضر کشتیهای کوچک زیرهزار TEU فعال هستند که این کشتیها را بهراحتی میتوان به بنادر کوچک انتقال داد و از آنجا با کامیون انتقال به مقصد انجام شود.
تکذیب وجود محموله نظامی در بندر شهیدرجایی
روز گذشته نیز سردار رضا طلایینیک، سخنگوی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در گفتوگویی تلویزیونی در مورد برخی شایعات مطرحشده درباره حادثه بندر شهیدرجایی، گفت: درخصوص حادثه طبق بررسیها و مستندات هیچگونه محموله وارداتی یا صادراتی برای سوخت یا کاربرد نظامی در محدوده حادثه آتشسوزی در بندر شهیدرجایی وجود نداشته و ندارد. وی افزود: برخی خبرسازیها که با فضاسازی هدفمند از سوی رسانههای بیگانه برای همسویی با عملیات روانی دشمنان انجام میشود، مسبوق به سابقه است و همواره هوشمندی ملت ایران خنثیکننده عملیات رسانهای دشمنان است.
سخنگوی وزارت دفاع تأکید کرد: همانطور که در خبرها گفته شده با محوریت سازمان مدیریت بحران و وزارت کشور، علل اصلی و جانبی حادثه آتشسوزی بندر شهیدرجایی اعم از ایمنی، امنیتی و ... با کمک دستگاههای ذیربط در زمان مقتضی از سوی مسئولان کشوری اعلام خواهد شد. سردار طلائینیک با بیان اینکه باید در فضای رسانهای و در برابر عملیات رسانهای و روانی دشمن هوشمند باشیم، گفت: هیچگونه محموله وارداتی یا صادراتی برای سوخت یا کاربرد نظامی در محدوده حادثه و در مجموع در بندر شهیدرجایی وجود ندارد.
آغاز فعالیتها در بندر شهیدرجایی
فرزانه صادق، وزیر راهوشهرسازی دیروز در یک گفتوگوی تلویزیونی اعلام کرد: ترانزیت کالا و حمل یکسره در بندر شهیدرجایی از سر گرفته شده و فعالیت در این بندر طبق روال در حال انجام است. او تصریح کرد: هماکنون فعالیتهای مختلف بارگیری، تخلیه و ... طبق روال گذشته در سایر زونها و بخشهای بندر شهیدرجایی بندرعباس در حال انجام است. وزیر راهوشهرسازی اظهار داشت: بخشهای مختلفی در بندر شهیدرجایی فعالیت دارند که روز گذشته فقط یکی از آنها دچار حریق شد؛ در سایر زونها فعالیتهای بارگیری و تخلیه سوختی، فلهای و کانتینری طبق روال گذشته در حال انجام است. «صادق» همچنین خاطرنشان کرد: اقدامات اطفایحریق مطابق دستورات وزیر کشور و مدیریت بحران و نیز جابهجاییها تحت کنترل بوده و با همدلی و هماهنگی همه نیروهای نظامی، انتظامی و آتشنشانان، مهار آتش در حال انجام است.
پیش از ظهر روز گذشته نیز گمرک جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: تشریفات گمرکی حمل یکسره و ترانزیت خارجی، صادرات و واردات در گمرک شهیدرجایی از سر گرفته شده است. پس از برگزاری جلسه ویژه تیم فنی و پشتیبانی گمرک ایران جهت آغاز مجدد انجام تشریفات گمرکی در محل درب خروج واردات گمرک بود که رئیسکل گمرک ایران پس از بررسی زیرساختها و اطمینانخاطر از وضعیت موجود، دستور آغاز تشریفات گمرکی حمل یکسره محمولههای کالاهای اساسی و واحدهای تولیدی را صادر کرد. گمرک همچنین در اطلاعیه دیگری اعلام کرد: پیگیریها حکایت از آن دارد که انجام تشریفات گمرکی خروج ترانزیت خارجی، صادرات و واردات در گمرک شهیدرجایی بندرعباس مجدداً آغاز شده است.
آمادگی سندیکای بیمه برای جبران خسارات
سندیکای بیمهگران ایران در اطلاعیهای اعلام کرد که صنعت بیمه آمادگی دارد هرچه سریعتر خسارات وارده در بندر شهیدرجایی را پس از ارزیابی به بیمهگذاران جبران کند. سندیکای بیمهگران ایران در این اطلاعیه آورده است: ضمن عرض تسلیت به مردم شریف ایران بابت حادثه ناگوار انفجار در یکی از ترمینالهای اختصاصی بندر شهیدرجایی در بندرعباس که منجربه از دست رفتن جان تعدادی از هممیهنان عزیز شد و با آرزوی سلامتی برای مصدومان این حادثه ناگوار و شکیبایی برای خانوادههای داغدار، به اطلاع میرساند در پی وقوع حادثه آتشسوزی، انفجار و وارد آمدن خساراتی به افراد در محل حادثه و ساختمانهای اطراف، با تاکید بر اولویت همافزایی همه نهادها برای نجات حادثهدیدگان، با توجه به رسالت صنعت بیمه کشور برای جبران بهموقع و منصفانه خسارتهای وارده به اشخاص تحت پوشش، سازمانهای دولتی و فعالان اقتصادی، از زمان اعلام این خبر، شرکتهای بیمه، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سندیکای بیمهگران ایران و شورای هماهنگی شرکتهای بیمه در استان هرمزگان در جهت ارزیابی شرایط حادثه و برآورد خسارتها، اقدامات و هماهنگیهای لازم را بهعمل آوردهاند.
گروه کشتیرانی ایران آماده خدماترسانی بیوقفه
کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیز در پی حادثه دلخراش آتشسوزی در بندر شهیدرجایی، آمادگی خود را برای خدماترسانی بدون وقفه در جهت تأمین نیازهای صنایع و مردم اعلام کرد. در اطلاعیه این گروه کشتیرانی ضمن ابراز تسلیت و همدردی با مردم شریف و نجیب بندرعباس و خانوادههای آسیبدیده، آمادگی خود را برای خدماترسانی بدون وقفه در جهت تأمین نیازهای صنایع و مردم اعلام کرد. همچنین در بخشی از پیام گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران آمده است: کارکنان گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران ضمن عرض تسلیت به خانوادههای داغدار و آرزوی صحت و سلامت کامل برای مصدومان و عذرخواهی بابت تأخیر ناخواسته بهوجودآمده در عملیات این بندر، در تلاش هستند تا هرچه سریعتر با ساماندهی شرایط خدماترسانی در بندر شهیدرجایی، انجام مأموریتهای ملی خود را با قدرت ادامه دهند؛ لذا تا زمان فراهمشدن این شرایط و با توجه به وسعت عملیات گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در بنادر مختلف کشور، این آمادگی وجود دارد تا عملیات تخلیه و بارگیری کالا در سایر بنادر از جمله بنادر امامخمینی (ره)، چابهار، بوشهر، کیش، لنگه، عسلویه و خرمشهر را بهصورت ترکیبی و حمل یکسره به ثمر رسانند.
وضعیت واردات کالاهای اساسی در کشور
بررسی آمارهای گمرک حکایت از آن دارد که سهم بندر شهیدرجایی از واردات کالاهای اساسی زیاد نیست و تنها نزدیک به ۸درصد از مجموع کل کالاهای اساسی وارداتی به کشور را به خود اختصاص داده است. براساس بررسیهای بهعملآمده، بیش از ۵۸درصد از واردات کالاهای اساسی به کشور از طریق گمرک بندر امامخمینی (ره) صورت میگیرد. همچنین نزدیک به ۱۳درصد از واردات کالاهای اساسی نیز به بندر امیرآباد در استان مازندران اختصاص دارد. گمرکات نوشهر، چابهار و بندر انزلی نیز در رتبههای بعدی قرار دارند. بنابراین گزارش، در سال۱۴۰۳ بیش از ۲۵میلیون و ۳۵۴هزارتن انواع کالاهای اساسی وارد کشور شد که تنها ۲میلیونتن به گمرک شهیدرجایی بندر عباس اختصاص داشته است.
وزیر جهاد کشاورزی نیز بر تسریع در هدایت کشتیهای حامل کالاهای اساسی آماده پهلوگیری به بنادر دیگر و بندر امامخمینی (ره) تاکید کرد و خواستار پیگیری جدی و دقیق این موضوع شد. غلامرضا نوریقزلجه در جلسه ستاد مدیریت بحران وزارت جهادکشاورزی با اشاره به حادثه بندر شهیدرجایی افزود: در راستای اقدامات فوری، مدیرعامل پشتیبانی امور دام ماموریت یافته است که به محل اعزام شده و انتقال کانتینرهای یخچالدار به محلهای دارای برق را پیگیری کند و در صورت نیاز، از امکانات وزارتخانه برای کمک به بخش خصوصی بهره گیرد، زیرا سرمایه این بخش هم سرمایه ملی کشور محسوب میشود. وزیر جهادکشاورزی اظهار داشت: براساس اطلاعات اولیه واصله از همکاران مستقر در محل حادثه، به نظر میرسد کالاهای اساسی موجود در بندر آسیب جدی ندیدهاند و در روند تامین کالاهای اساسی مشکلی نخواهد بود.
زیان خودروهای وارداتی در اثر انفجار
انفجار در محوطه کانتینری بندر شهیدرجایی رخ داده است و براساس گزارشها شدت انفجار به حدی بود که موج آن تا شعاع زیادی باعث ایجاد خسارت و آسیب شد. بسیاری از خودروها و ساختمانهای نزدیک محل انفجار بهشدت آسیب دیدند. همچنین براساس گزارشها، خودروهای وارداتی که در پارکینگهای نزدیک به محل انفجار نگهداری میشدند، دچار آسیبهای جدی شدند. تصاویر منتشرشده نشاندهنده خرابی گسترده در این خودروهاست. البته گزارشها حاکی از آن است که خودروهای وارداتی متعلق به انجمن جانبازان که در پارکینگهای دورتر از محل انفجار نگهداری میشدند، آسیبی ندیدهاند. برخی شرکتهای بیمه اعلام کردهاند که تا زمان مشخصشدن علت دقیق انفجار، پاسخگوی درخواستهای پرداخت خسارت نخواهند بود. این موضوع نگرانیهایی را برای مالکان خودروهای آسیبدیده به همراه داشته است. با توجه به گستردگی خسارات، انتظار میرود که بررسیهای دقیقتری از سوی مراجع ذیربط انجام تا علت دقیق حادثه مشخص شود و اقدامات لازم برای جبران خسارات وارده به مالکان خودروها صورت گیرد. برای اطلاعات بیشتر و پیگیری وضعیت خودروهای آسیبدیده، مالکان میتوانند به وبسایت رسمی گمرک ایران و شرکتهای بیمه مربوطه مراجعه کنند.
دروازه تجارت بسته نمیماند
بندر شهیدرجایی بهعنوان بزرگترین بندر تجاری ایران، نقش کلیدی در زنجیره تأمین و اقتصاد ملی کشور ایفا میکند. این بندر با بهرهگیری از موقعیتی استراتژیک در سواحل خلیجفارس و در مجاورت تنگههرمز، مسیر ارتباطی ایران با بازارهای جهانی را هموار کرده است. این بندر با در اختیار داشتن دوپایانه کانتینری مدرن، قابلیت جابهجایی بیش از ۶میلیون TEU کانتینر در سال را داراست. ظرفیت فعلی تخلیه و بارگیری انواع کالا در این بندر بالغ بر ۹۰میلیونتن در سال برآورد شده که معادل بیش از ۵۳درصد عملیات بندری کل کشور است. گمرک مستقر در این بندر، با سهمی نزدیک به ۸۰درصد از ارزش تجارت خارجی ایران، بهعنوان اصلیترین مرکز ترخیص کالا و صادرات غیرنفتی کشور شناخته میشود.
در راستای تقویت زیرساختها و افزایش ظرفیت عملیاتی، طرحهای توسعهای متعددی در بندر شهیدرجایی در دست اجراست. این طرحها شامل توسعه پایانههای کانتینری، احداث اسکلههای جدید، تعریض مسیرهای دسترسی و تجهیز بنادر به سیستمهای هوشمند لجستیکی است. بیش از ۳۵۰هزار میلیارد ریال سرمایهگذاری داخلی برای توسعه فاز سوم پایانه کانتینری بندر در نظر گرفته شده که پس از تکمیل، ظرفیت جابهجایی کانتینرها را تا بیش از ۸میلیون TEU در سال افزایش خواهد داد. بندر شهیدرجایی نهتنها در تأمین نیازهای تجاری کشور نقشی بیبدیل دارد، بلکه در رقابتهای منطقهای با بنادری چون جبلعلی و سلاله، جایگاه راهبردی ایران را در تجارت جهانی حفظ میکند. با توجه به افزایش تحرکات اقتصادی در منطقه خلیجفارس، توسعه پایدار و هوشمندانه بندر شهیدرجایی، تضمینکننده قدرت لجستیکی و اقتصادی کشور در سالهای آینده خواهد بود.
از ویژگیهای منحصربهفرد بندر شهیدرجایی میتوان به برخورداری از امتیازات مناطق ویژه اقتصادی، وجود اراضی قابل واگذاری برای فعالیت پشتیبانی، صنعتی، نفتی و خدماتی، وجود شبکههای آب، برق، تلفن، IT و سیستم دفع آبهای سطحی، امکان استفاده بهینه از شبکه ارتباطی داخلی و بینالمللی دریایی، راهآهن و جادهای، قرار گرفتن در مسیرهای اصلی کریدورهای ترانزیتی نظیر شمال و جنوب، شرق و غرب برای تسهیل ترانزیت کالا به کشورهای آسیایمیانه، حوزه خلیج فارس و دریای عمان، افغانستان ، پاکستان و عراق ، دسترسی به آبهای آزاد و حداکثر استفاده از مزیتهای حملونقل دریایی، مجاورت با مراکز و قطبهای اصلی تولیدی، صنعتی و پتروشیمی کشور و وجود شبکههای بانکی، اعتباری، بیمهای، گمرک و سایر مؤسسات خدماتی مرتبط و امکان استفاده از تسهیلات اعتباری و بانکی اشاره کرد.
نقدی از وضعیت شورای اطلاعرسانی استان هرمزگان
رسانه «صبح ساحل» با انتشار مطلبی آورده است: حادثه تلخ انفجار در بندر شهیدرجایی، بار دیگر ضرورت و اهمیت اطلاعرسانی بهموقع و دقیق در مواقع بحرانی را به نمایش گذاشت، اما عملکرد شورای اطلاعرسانی استان هرمزگان در این حادثه، نهتنها شایسته و درخورتوجه نبود، بلکه نشان از ناکارآمدی و عدمآمادگی این نهاد در مواجهه با بحرانها داشت. یکی از وظایف اصلی شورای اطلاعرسانی، مدیریت، ارائه اخبار و اطلاعات دقیق به مردم در شرایط خاص و بحرانی است. با این حال پس از گذشت چندین ساعت از وقوع حادثه، شاهد سکوت و بیتحرکی این شورا بودیم. همین رویکرد باعث انتشار گسترده اخبار جعلی و گمانهزنیهای بیپایهواساس درخصوص علت حادثه شد.
در بخش دیگری از این مطلب نیز آمده است: مدعیان توانمندی، هنوز هیچگونه واکنشی به این اتفاق تلخ و دردناک نداشتهاند؛ مسامحه، بیبرنامگی و نبود یکپارچگی در اطلاعرسانی صحیح در شورای اطلاعرسانی استان هرمزگان بهدنبال حادثه این حادثه، کاملا مشهود و ملموس بود. در این شرایط، فقدان یک سیستم اطلاعرسانی کارآمد و هماهنگ در استان هرمزگان به وضوح احساس شد و عدمتوجه مسئولان عالی استان به این مسئله میتواند تبعات جبرانناپذیری را در آینده به همراه داشته باشد. در نهایت، این حادثه باید زنگ خطری برای شورای اطلاعرسانی و دیگر نهادها باشد تا بهطور جدی به مسئله اطلاعرسانی در مواقع بحران بپردازند و از خواب غفلت بیدار شوند.

ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
اخبار روز
-
رییس جمهور: وضعیت فعلی مدیریت بنادر پذیرفتنی نیست
-
کمکرسانی نیروی دریایی ارتش به مصدومان بندر شهید رجایی
-
قشم در کنار بندرعباس؛ اعلام همبستگی و پشتیبانی عملیاتی از سوی بندر کاوه
-
عیادت وزیر راه و شهرسازی از مصدومان حادثه انفجار بندر شهید رجایی در بیمارستان نیروی دریایی ارتش
-
تکذیب اظهارات منتسب به مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان درباره حادثه بندر شهید رجایی
-
از سرگیری عملیات بندری در بندر شهید رجایی
-
آمادگی کامل نیروی دریایی ارتش برای مدیریت بحران حادثه بندر شهید رجایی
-
بورس انرژی مرجع قیمتگذاری سوخت کشتیها شد
-
کسب رتبه اول بهرهوری بخش آب کشور توسط شرکت آب و نیرو
-
افتتاح نیروگاه خورشیدی 10 مگاواتی صندوق ذخیره فرهنگیان توسط وزیر آموزش و پرورش
-
سد قوچم، حلقه واسط انتقال آب از غرب به شرق کردستان
-
محور چالوس چهارخطه می شود
-
تقدیر فرمانده سپاه از مرکز وکلا
-
سفر؛ آزمونی برای مسئولیت و آگاهی
-
رُمان نویسنده هرمزگانی به چاپ سوم رسید/ «آن تابستان»؛ سوژه مردمپسند ناب اقلیمی برای سینما
-
سرمایهگذاری در پروژههای شهری پیشرفت کرده، اما برخی چالشها باقی است
-
گام جدیددرنگهداشت محلات۲۷گانه منطقه یک باشروع بهار قرآن و طبیعت
-
بازدید مدیر دفتر یونسکو در تهران، از شناور تحقیقاتی «کاوشگر خلیج فارس»
-
صادرات محوری و توسعه فناوری رویکرد اصلی مناطق آزاد
-
تأکید هند بر توسعه چابهار همزمان با تهدید آمریکا