یک پژوهشگر موسسه تحقیقات دریای خزر درباره تغییرات مجموعه زیستی دریای خزر می گوید

ماهیان کاسپین به سمت آبهای عمیق مهاجرت کرده اند

گروه اقتصاد دریا -وحیده اسماعیلی-  ارتباط میان تبخیر در اکوسیستم دریا و صید وصیادی بطورمحسوس عمیق تراز تاثیر آن بر آبزی پروری بوده است. در نتیجه بطور کلی سرنوشت وضعیت صید با تولیدات اولیه در دریا، پراکنش و محیط زندگی آنها در ارتباط تنگاتنگ است. از آنجایی که ماهیان تحت تاثیر این تغییرات قرار می گیرند در نتیجه تغییرات اکوسیستم موجب افرایش دما، اسیدیته آب، کاهش اکسیژن محلول که موجب تغییردر شوری آب شده که می‌تواند اثرات زیان باری به دنبال داشته باشد. خصوصا اینکه بطور مشخص تغییرات در محیط زیست آبزیان با تغییرات اقلیم از طریق دما و تولیدات اولیه انجام می‌شود.
در همین رابطه ربانی‌ها ،پژوهشگر موسسه تحقیقات دریای خزر می گوید: یکی از تبعات تغییراقلیم ، تغییرات سیستمی دریای خزر و تاثیر آن بروی رفتار ماهیان استخوانی است. وی با تاکید به ویژگی قدرت شنا و جابجایی در ماهیان اضافه می کند: در تحقیقات انجام گرفته مشخص شده که با افزایش درجه دمای آب، ماهیان بیشتر به سمت عرض های بالا و یا به سمت آبهای عمیق مهاجرت کرده اند. در سالهای اخیر کاهش ذخایر آبزیان در سواحل دریای خزر به خصوص سواحل مازندران و کاهش صید، ناشی از مهاجرت ماهیان استخوانی به نقاط دیگردریا بوده است. این درحالیست که متاسفانه در سواحل دریای خزر، زیستگاههای حاشیه ای متصل و مصب های رود خانه ای مناسب برای سازگاری ماهیان استخوانی وجود ندارد و لذا آینده خوبی برای ذخایر ماهیان دریای خزر نمی بینم.
وی با بیان اینکه بخش جنوبی دریای خزر و آبهای کم عمق بهترین مکان برای زایش ماهیان سفید هستند و در حال حاضر ذخیره ماهی سفید در بخش ساحلی مازندران بیشتر تحت تاثیر قرار گرفته افزود: ماهی سفید برای تخم ریزی به رودخانه ها مراجعه می‌کند و در حال حاضر به دلیل تغییرات اقلیمی موجب شده این ماهی دچار رفتار بیولوژیک شود و ممکن است برای تخم ریزی به ابهای عمیق مهاجرت کند. در حال حاضر بحث آنوردما در بخش جنوبی دریای خزر منسوخ شده است.وی با بیان اینکه استان گلستان بیشترین تاثیر پذیری را در تغییرات اقلیمی و تغییررفتار های  بیولوژیک ذخایر دریای خزر داشته می افزاید: در حال حاضر دراین استان کفال ماهیان غالب شده اند و درصد کپور دریایی کم شده است. در واقع هر چقدر زیستگاه های ساحلی که مکانهای مهم و پرورشگاههای آبزیان محسوب می‌شود متاسفانه بهره برداری از این زیستگاه افزایش پیدا کرده است این زیستگاهها تخریب شده اند.
وی همچنین می‌گوید: معضل آلودگی های صنعتی و فاضلاب و ورود میکرو پلاستیک‌ها بر زنجیره غذایی دریای خزر تاثیر منفی گذاشته است.
ربانی‌ها در خصوص اقدامات موثر برای سازگاری و کاهش اثرات منفی تغییرات اقلیمی بروی ذخایر ماهیان استخوانی دریای خزر معتقد است: از همین حالا باید با برنامه ریزی از ورود فاضلاب به دریای خزر جلوگیری کرده و برداشت شن و ماسه را کاهش دهیم. جنگل کاری در حوضه های آبریز را تقویت کنیم. کشاورزان و صیادان وابسته به دریا باید تحت پوشش بیمه قرار بگیرند و به دلیل اینکه نوار ساحلی ما تحت تاثیر صید قرار دارد باید سیاستگذاری های دولتی در این بخش قوی ترعمل کنند. چراکه رزق و روزی مردم این بخش به شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرد. در نهایت باید سیستمها را تغییر داده و حمایتهای مالی و اقتصادی ایجاد کنیم. ربانی‌ها با بیان اینکه طی سالهای گذشته تغییرات اقلیمی و اثرات آن بروی اکوسیستم و بیولوژیک دریای خزر مورد بی توجهی در کشور قرار گرفته ولی از سوی دیگر طرحهای بهره برداری از دریا و زیستگاهای ساحلی گسترش یافت اظهار می‌کند: برای سازگاری با تغییرات اقلیمی باید مدیریت همه برنامه های خود را بروی مدیریت آب قرار دهیم و همه این طرح‌های برداشت را متوقف کنیم. در حالیکه اکوسیتم طبیعی همواره خود را بازیابی می‌کند اما اکوسیستم دریای خزر درشرایطی قرار دارد که خیلی سخت می تواند خود را بازیابی کند ازاینرو رو باید حفظ و اصلاح زیستگاههای ساحلی را در دستور کار قرار دهیم . با وجود اینکه می‌دانیم ماهی های دریای خزر در بخش جنوبی از گونه آنودرمای اقتصادی هستند نیاز شدیدی داریم برای احیای رودخانه ها، اما متاسفانه تاکنون اقدامی در این بخش صورت نگرفته است.
تغییرات در مجموعه زیستی دریای خزر
صیاد بورانی رییس پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی  نیز به مرور اظهار کرده است: تغییر اقلیم پدیده جهانی است که با گذشت زمان اثرات مشهودتر آن دراکوسیستم‌های آبی و خشکی دیده می شود. در این راستا ایران هم استثنا نبوده و آثار آن در ابعاد مختلف از جمله:خشکسالی، سیل، طوفان، پایین آمدن سطح دریای کاسپین قابل مشاهده است. در بررسی که در خصوص عوامل محیطی در دریای خزر صورت گرفت، افزایش درجه حرارت محیطی و درجه حرارت سطحی دریا مشاهده شد. همانگونه که مطالعات انجام شده در خصوص تغییر اقلیم نشان داده است افزایش دما آب موجب تغییرات در فیزیکی و شیمیایی آب و عوامل زیستی خواهد شد.
در دریای خزر، طی چند سال اخیر شاهد تغییرات در مجموعه زیستی در آبهای ایرانی بوده ایم که از آنجمله می‌توان به استقرار و تثبیت  نمونه مهاجم Mnemiopsis leidyi ، شکوفایی های مکرر پلانکتونی خصوصا ساینو باکترها در آبهای ساحلی اشاره کرد. شایان ذکر است در کنار این تغییرات محیطی، دستکاری های زیستگاهی و منابع طبیعی منطقه هم را نمی توان نادیده گرفت. مجموعه این عوامل به همراه تغییرات در ترکیب و میزان صید ماهیان خصوصا از نوع ماهیان رود کوچ، پژوهشکده را بر آن داشت با اجرای پروژه بررسی عوامل زیستی و غیرزیستی بر ذخایر ماهیان اقتصادی سفید و کفال در قالب تفاهم نامه با اداره کل شیلات گیلان، دلایل موثر بر این تغییرات ذخیره ماهیان را بررسی  کند که نتایج آن پس از پایان پروژه و با موافقت کارفرما در اختیار قرار خواهد گرفت.
ماهیان کاسپین به سمت آبهای عمیق مهاجرت کرده اند
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه