گزارش « اقتصاد سرآمد» از افزایش افسارگسیخته مصرف انرژی در ایران

نگرانی‌  در ناترازی تولید و مصرف بنزین 

گروه نفت و انرژی - همانطور که پیش‌بینی می‌شد به دلیل افزایش مصرف بنزین و گازوئیل و ناترازی تولید و مصرف، واردات بنزین و گازوئیل در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفته است. منابع آگاه از واردات گازوئیل به کشور خبرمی‌دهند. گازوئیل وارداتی از مبادی شمالی و حاشیه دریای خزر وارد شده است.  لازم طبق پیش‌بینی‌ها به زودی مصرف بنزین در داخل کشور از مجموع تولید پالایشگاه‌ها پیشی خواهد گرفت و ایران در آستانه خروج از جمع صادرکنندگان بنزین و بازگشت به عصر واردات بنزین است. طبق گزارش شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نخستین موعد سربه‌سر شدن تولید و مصرف بنزین در عید سال ۱۴۰۱ به وقوع خواهد پیوست.
به گزارش اقتصادسرآمد، در حوزه توزیع بنزین نیز از ابتدای سال جاری تاکنون روزانه حدود ۸۶.۳ میلیون لیتر بوده است که این عدد در سال گذشته ۷۵ میلیون لیتر بوده است که نشان از افزایش ۱۵.۲ درصدی مصرف این فرآورده در کشور است. این میزان مصرف در حالی است که تولید بنزین در کشور حدود ۱۰۵ میلیون لیتر است و این میزان باعث بروز برخی نگرانی‌ها در ناترازی تولید و مصرف بنزین و تبدیل کشور به واردکننده بنزین ایجاد کرده بود.
کند شدن روند پالایشگاه‌سازی و افزایش مصرف در سال‌های گذشته زمینه‌ساز تبدیل کشور از صادرکننده به واردکننده را فراهم آورده بود. به همین منظور دولت سیزدهم ساخت یک پالایشگاه سوخت محور ۳۰۰ هزار بشکه‌ای با نام شهید سلیمانی و تکمیل پتروپالایشگاه‌ها و پالایشگاه‌های میعانات گازی سیراف را در برنامه خود دنبال می‌کند.  این افزایش واردات در حالی است که برنامه وزارت نفت برای سال ۹۴، خودکفایی از واردات بنزین بود و حالا نه تنها این واردات صفر نشده بلکه افزایش نیز پیدا کرده است. این مسئله همزمان با کمبود بنزین سوپر در برخی جایگاه‌های سوخت صورت گرفته که اخیرا خبرگزاری‌ها آن را اعلام کرده بودند.
ایران در آستانه تبدیل شدن
 به واردکننده گازوئیل 
مهران محمدی کارشناس و مدرس حوزه اقتصاد انرژی در اینباره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: باید سناریو‌های جبرانی برای تولید گاز طراحی شود که اگر چنین نشود تا چند صباح دیگر به واردکننده گازوئیل تبدیل خواهیم شد.
نفت و گاز جزو انفال محسوب می‌شوند
وی با تأکید بر اینکه نفت و گاز جزو انفال محسوب می‌شوند، بنابراین باید دارایی زیرزمینی کشور را به حداکثر ثروت روزمینی تبدیل کنیم"، افزود: دولت به‌عنوان امانت‌دار حکومت اسلامی باید بهترین شیوه تولید را که همان تولید صیانتی است، به‌کار گیرد و با استفاده از فناوری‌های جدید در بخش پایین‌دستی ذخایر زیرزمینی را به حداکثر ارزش افزوده تبدیل کند و در این مسیر نیروی انسانی توانمند و باانگیزه به ما بسیار کمک می‌کند تا از تولید کننده گازوئیل به وارد کننده آن بدل نشویم.
حلقه مفقوده علت واردات گازوئیل به کشور
او در ادامه به اقتصاد سرآمد،افزود: شرکت ملی نفت تولیدکننده گاز است، اما در بحث بهینه‌سازی مصرف انرژی، موارد مهمی مطرح است که باید مدنظر قرار گیرد. چرا که ایران توانایی تولید گازوئیل مورد نیاز داخل و واردات را داراست مشروط به این که مدیریت مصرف داخل و مبادی قاچاق را با جدیت پیگیری کند.
افزایش افسارگسیخته میزان مصرف انرژی اولیه در بخش غیرمولد کشور
به اعتقاد وی، با ضعف عملکرد دولت در بخش بهینه‌سازی مصرف سوخت، هرروز با افزایش افسارگسیخته میزان مصرف انرژی اولیه در بخش غیرمولد کشور ، به روز بحرانی عدم پاسخگویی ظرفیت تولید به حجم مصرف داخلی و تبدیل ایران به واردکننده انرژی اولیه نزدیک و نزدیک‌تر می‌شویم.
محمدی می‌افزاید: آثار مصرف گازوئیل و مازوت در نیروگاه‌ها و صنایع را در آلودگی بیش از پیش هوای کلان‌شهرها در این روزها مشاهده می‌کنیم و به‌وضوح سوزش ریه‌های هموطنان را از سالها اهمال‌کاری در بخش بهینه‌سازی مصرف گاز بخش خانگی شاهد هستیم.
شدت بالای مصرف انرژی در ایران فقط محدود به گاز نیست، بلکه علاوه بر گاز، در آب، برق، بنزین و دیگر حامل‌های انرژی نیز پرمصرف هستیم و دولت‌ها نیز اغلب به‌جای اصلاح روند اقتصاد کشور و حل ریشه‌ای موضوع تورم، با نوعی باج‌دادن به مردم از جیب خود مردم، انرژی ارزان را در بخش خانگی و تولیدی عرضه کرده است و چرخ معیوب اقتصاد جاری کشور با انرژی یارانه‌ای و ارزان در شرایطی که هیچ عزمی برای اصلاح ساختارها نیست، همچنان لنگان لنگان می‌چرخد و هر روز با افزایش افسارگسیخته میزان مصرف انرژی اولیه در بخش غیرمولد کشور، به روز بحرانی عدم پاسخگویی تولید به مصرف داخلی و تبدیل ایران به واردکننده انرژی اولیه نزدیک و نزدیک‌تر می‌شویم.
دت مصرف انرژی در ایران از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۹ برخلاف نمودار جهانی که با حرکتی کاهشی روبه‌رو بوده است، یک روند صعودی را طی کرده و در سال ۲۰۱۹ نسبت به سال ۲۰۱۱ به ۳۳ درصد رشد رسیده است و اگر مصرف سوخت در کشور با همین روند ادامه پیدا کند، ایران واردکننده سوخت خواهد شد. چرا که این روند در دو سال اخیر تغییری نداشته است. در سبد سوخت به‌طور مشخص بنزین و نفت‌گاز که یکی از اهرم‌های راهبردی در بازار انرژی را به خود اختصاص می‌دهند، مدیریت و سازماندهی آن در بخش مصرف یکی از دغدغه‌های مهم امروز شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به عنوان متولی اصلی در تامین و توزیع این سوخت به شمار می‌رود.
عدم‌توسعه متوازن در صنایع پالایشی حوزه نفت خام در سال‌های گذشته، می‌تواند با مصرف افسارگسیخته شرایط را برای واردات آماده کند.
نگرانی‌  در ناترازی تولید و مصرف بنزین 
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه