گروه اقتصاد دریایی -محمد مونسان - کشتي های اقيانوس پيما بزرگترين سازه های متحرک ساخته شده به دست بشر بر روی کره زمين هستند. کشتی های افراماکس ساخته شده در شرکت صدرای بوشهر نيز بزرگترين مصنوعات مهندسی متحرک در تاريخ ايران هستند. طبق روال رايج و مرسوم در دنيا، مراسم آب اندازي اين کشتي مي توانست با حضور عامه مردم و به صورت يک جشن ملي برگزار شود که موجب تقويت اعتماد به نفس و انگيزش غرور ملی در جوانان و نوجوانان ايراني شود. مراسمی که سال های طولانی است که به دليل اهمال مديران مربوطه برگزار نمي شود!
به گزارش اقتصاد سرآمد، محمد مونسان عضو هيات مديره انجمن مهندسي دريايي ايران در یادداشتی تامل بر انگیز به اقتصاد سرآمد نوشت: دومين فروند از کشتي های افراماکس در شرکت صدرای بوشهر برای کشور ونزوئلا ساخته شد. اين کشتی به قدری عظيم است که شبيه يک جزيره شناور است و بزرگترين سازه متحرکی است که در کل تاريخ ايران ساخته شده است. اين نفتکش به طول 250 متر، عرض 44 متر و ارتفاع 21 متر ساخته شده و داراي آبخور 14.8 متر و تناژ سبک (وزن بدنه فولادی و ماشين آلات) 21 هزار و 200 تن است و هرکدام گنجايش حمل 113 هزار تن نفت خام را دارند يعنی تناژ کل کشتی در حالت بارگيری کامل حدودا برابر 135 هزار تن است. به گفته سازندگان اين کشتی، در ساخت آن 328 کيلومتر جوشکاری، 56 کيلومتر لوله‌کشي، 106 کیلومتر کابل کشی انجام شده و وزن ماشين‌آلات آن نيز 3 هزار و 660 تن است. عظمت اين کشتي به حدی است که توسط تصاوير ماهوارهای براحتی قابل رويت است. جهت درک ابعاد و عظمت اين کشتی بايد مقايسه نمود که تناژ يک لنچ باری چوبی بين 100 تا 700 تن است. پس از درک عظمت و ابهت ساخت اين کشتي، سئوال مهمي که پيش مي آيد اين است که چرا اين سازه باعظمت بدون يک مراسم باشکوه ملي آب اندازی شد؟ مگر چند نمونه از اين مصنوعات خارق العاده در طول تاریخ ايران ساخته شده؟ مگر اين کشتی بزرگترين سازه متحرک ساخته شده در تاريخ ايران نيست؟ چرا در حد و اندازه عظمت اين کشتي به آن توجه نشد؟ همه کشورهای دريايي مطرح دنيا برای آشنا کردن مردم عادی با فرهنگ دريايی، مراسم افتتاح پروژه های بزرگ دريايی به خصوص مراسم آب اندازی کشتی های تجاری و حتي نظامی را بسيار باشکوه و مجلل و با حضور مردم عادی و همچنين خانواده پرسنل شاغل در آن شرکت، سازمان يا کارخانه برگزار مي کنند. شکوه و عظمت اين مراسم چند ساعته به طورعميقی باعث تقويت فرهنگ دريايی در بين مردم يک کشور مي شود و عامه مردم، صنعت دريايي را مترادف با شکوه و افتخار کشور خود مي دانند. زيباترين جشن های دريايی را می توان در مراسم آب اندازی کشتی ها مشاهده کرد. مردم از نزديک، عظمت يک کشتی را می بينند و حس می کنند و عميقا به اين موضوع پی می برند که عظيم ترين مصنوعات متحرک تاريخ بشر در صنايع دريايی ساخته می شود. در اين مراسمات، صدها عکس و فيلم توسط خود مردم در فضاي مجازی منتشر می شود و اين خود بزرگترين ابزار فرهنگسازی دريايی است چراکه علاوه بر مردم حاضر در مراسم، هزاران نفر نيز در فضای مجازی اين تصاوير و فيلم ها را می بينند. 
حالا تصور کنيد در ايران چگونه است؟ بزرگترين و باعظمتترين پروژه های دريايی و ساخت کشتی و بنادر در ايران انجام می شود به طوری که می توانند باعث تحريک غرور و خودباوری در جوانان و نوجوانان ايران شوند ولی هيچ گاه اين اتفاق نمی افتد. چراکه مراسم دريايي معمولا با حضور چند نفر معدود از مسئولان و کارکنان کارخانه برگزار می شود که شکوه و زيبايی خاصي هم ندارد. يک مراسم مختصر و کوتاه و بدون تشريفات خاص. در دنيا اين مراسمات معمولا با برنامهريزيهاي مبسوط و حضور چند صد نفر يا بعضا چند هزار نفر از مردم عادی برگزار می شود به همراه اجرای موسيقی های زنده، سخنرانی مسئولان، اهدای هديه به دست اندرکاران آن پروژه، هم خوانی عمومی سرود ملی و سرودهای غرور انگيز و يکی دو مرحله پذيرايی مختصر. در برخي مواقع هم به مردم اجازه مي دهند براي دقايقی بر روي کشتی حضور داشته باشند. معمولا کل اين مراسم به طور زنده از تلوزيون استانی پخش ميشود به طوريکه افرادی که امکان حضور در مراسم را ندارند از پای تلوزيون بتوانند در اين جشن ملی و استانی شرکت کنند. اگر انتهای مراسم مصادف با غروب آفتاب باشد نيز مراسم نورافشانی باشکوه و زيبايی برگزار می شود. افسوس که در پروژه های بزرگ دريايی ايران هيچ يک از اين عوامل وجود ندارد و حتی از خانواده های خود پرسنل آن پروژه نيز دعوت نمی شود. مثلا مراسم آب اندازی پروژه ساخت کشتی نفتکش 113 هزار تني به عنوان بزرگترين سازه متحرک ساخته شده در کل تاريخ ايران چگونه برگزار شد؟ آيا هيچ خاطره ای از آن در ذهن مردم ايران و حتی جامعه دريايی وجود دارد؟ همچنين مراسم آب اندازی کشتی های کانتينربر 2200 کانتينری ايران-اراک و ايران-شهرکرد؟ يا افتتاح فاز اول بندر شهيد بهشتی چابهار؟ اين دست پروژه ها به ندرت در ايران انجام می شوند که بايد حداکثر استفاده را براي فرهنگ سازي دريايی برد. الان تصور کنيد چند درصد مردم ايران اين شانس را داشته اند که از نزديک، يک کشتی را ببينند. جاي تاسف است که حتی دانشجويان و فارغ التحصيلان رشته دريايی هم به ندرت می توانند اين شانس را داشته باشند که يک کشتی يا يک بندر را از نزديک ببينند. تصور قاطبه مردم ايران از کشتی، يک لنچ چوبی است. چرا تصور و ذهنيت مردم يک کشور دريايی با چند هزار کيلومتر ساحل بايد اين گونه باشد؟ در بسياری از کشورها، بخش محدودی از يک بندر را به پارک يا محلی برای حضور مردم تبديل می کنند به گونه ای که مردم عادی می توانند در طول سال، رفت و آمد کشتی ها و حتی تخليه و بارگيری آن ها را مشاهده کنند.
انشاء الله با حضور مديران جوان و خوش فکر در صنايع دريايي، مقدمات اين چنين اقداماتی فراهم شود. شايد هماهنگی چنين مراسماتی، چند هفته زحمت براي مديران ايجاد کند ولي براي چندين سال خاطره خوش دريايي در اذهان مردم ايجاد مي کند.    
سال 1924- توجه ويژه و تاريخي غربي ها به مراسم عمومي آب اندازي کشتي
*عضو گروه توسعه منطقه ای و دريامحور مجمع تشخيص مصلحت نظام و عضو هيات مديره انجمن مهندسي دريايي ايران