اصلی ترین نکته در بهره برداری از دریا تغییر نوع نگاه به اقتصاد دریاست که باید مسئولان در امر قانون گذاری و اجرا، اولویت اصلی خود را بر دریا و مسائل مربوط به آن بنا نهند.به گزارش اقتصادسرآمد، اقتصاد دریامحور که در اصطلاح جهانی به آن اقتصاد آبی (blue economy) گفته می شود، در واقع استفاده پایدار از منابع و گستره های آبی اعم از اقیانوس ها، دریاها، دریاچه ها سواحل و جزایر برای رشد اقتصادی، بهبود وضعیت معیشت و ایجاد مشاغل است.واژه  اقتصاد آبی  برگرفته از رنگ آبی گستره های دریایی و در برگیرنده تمام فعالیت های اقتصادی مربوط عرصه های آبی و سواحل و طیفی وسیع از بخش های مستقر و نوظهور است.گستره فعالیت های اقتصادی آبی فراتر فعالیت های سنتی مانند شیلات، گردشگری و حمل و نقل دریایی تعریف شده و مستلزم صنایع نوظهور از جمله انرژی های تجدید پذیر، آبزی پروری، فعالیت های استخراج در دریا، بیوتکنولوژی و زیست و هواشناسی دریایی است.
باید اشاره داشت: گستره های آبی در واقع به عنوان یکی از عناصر قدرت سیاسی و ظرفیت های رشد اقتصادی ایران محسوب می شود و به همین جهت کشورمان همواره به عنوان قدرت تاثیرگذار در جهان مطرح بوده است و اکنون هم این نقش می تواند با برنامه ریزی و طرحهای نوظهور و روزآمد تقویت شود.
ایران در زمره کشورهایی است که از موقعیت دریایی مناسبی برخوردار است و می تواند به فراوانی از موهبت های دریایی بهره مند شود. واقع شدن در سواحل جنوبی دریای خزر از سمت شمال، خلیج فارس و دریای عمان و به خصوص تنگه راهبردی هرمز از سمت جنوب، موقعیت دریایی بسیار حساس و راهبردی را برای ایران به ارمغان آورده است.
کشور همچنین می تواند علاوه بر برخورداری از مزایای اقتصادی و بهره مندی از دریانوردی تجاری، با تعریف نیروی دریایی کارآمد و راهبردی از مزیت های نیروی دریایی قدرتمند برخوردار شود و بدین شکل به ارتقای جایگاه قدرت منطقه ای و فرامنطقه ای خود کمک کند.
گفتنی است: ایران دارای سه ساحل ممتاز و کم همتا است: اول، خزر در شمال، راهی را برای ایران برای رسیدن به اروپای جنوبی و شمالی از راه دسترسی به دریاهای سیاه و بالتیک مهیا کرده است؛ دوم، خلیج فارس که پهنه آن تنها نیمی از خزر است از بیشتر جهات برای ایرانیان راهبردی به شمار می رود و سوم،کرانه مکران که ایران را بی واسطه به اقیانوس هند پیوند زده است.
در عین حال باید گفت،ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب امکان انجام تمام روش های حمل ونقل دریایی را هم دارد که می توان در ذیل به آنها اشاره داشت:
حمل و نقل کراس استافینگ (Cross Stuffing): این روش زمانی به کار برده می شود که امکان ارسال کالا از طریق دریا به کشوری میسر نباشد؛ به گونه ای که کالا ابتدا از راه زمینی وارد بندر شده و سپس کانتینر آن به کشتی ترانزیت منتقل می شود.
حمل و نقل چارترینگ (Chartering): یکی دیگر از انواع روش های حمل ونقل دریایی ایران روش چارترینگ است. از این روش زمانی استفاده می شود که بارها بسیار بزرگ و حجیم باشند و امکان بسته بندی آن ها وجود نداشته باشد و حتماً باید کشتی های باربری اجاره شوند.
حمل و نقل ترانشیپ (Transhipment): در این روش از حمل ونقل، کالاها از یک کشتی به کشتی دیگر منتقل می شوند. زمانی این روش اتخاذ می شود که یک بندر به صورت مستقیم قادر به حمل دریایی کالا نباشد، به گونه ای که ممکن است فضای کافی برای ورود کشتی های ترانزیتی نداشته باشد.
حمل و نقل گروپاژ (groupage):یکی از روش های رایج در حمل ونقل دریایی ایران روش گروپاژ است. در این روش چند تاجر با یکدیگر قرارداد امضا کرده و کالاهای خود را به صورت گروهی از طریق یک کشتی ارسال می کنند. همچنین می توان کوچک ترین کالاهای خود را از طریق این روش ارسال کرد. اینکار باعث می شود تا هزینه های ترانزیت بار برای تاجران به طور قابل ملاحظه ای کاهش یابد.
حمل و نقل کالاهای فله ای ( Bulk): روش حمل ونقل کالاهای فله ای شباهت زیادی به چارترینگ دارد با این تفاوت که هر کالایی چه کوچک و چه بزرگ بدون بسته بندی و به صورت فله ای ترانزیت می شود.
با این وجود علی رغم موقعیت جغرافیایی و سیاسی و ظرفیت های بسیار زیاد ایران –مانند مجاورت با عرصه های اقیانوسی، تنگه های بین المللی، سواحل طولانی، ویژگی های حمل ونقل پیوندی و همسایگان محصور در خشکی- برای توسعه اقتصادی دریامحور، رویکردهای توسعه در کشور به دلایل مختلف، دریاگریز و خشکی محور است. به طوری که هفت استان ساحلی با جزایر ۱۴گانه فقط حدود ۷ درصد از جمعیت کشور را در خود جای داده است که از این میزان فقط ۹میلیون نفر یعنی حدود ۱۰درصد از جمعیت کشور در حاشیه سواحل مستقر شده اند.در اینجا بی مناسبت نیست نگاهی گذرا به برخی ظرفیت های بالقوه و بالفعل سواحل جنوب و شمال داشته باشیم؛یکی از بحران های مهم جامعه، کمبود فرصت های شغلی است که این معضل را می توان با توجه بیشتر به دریا و برنامه ریزی دقیق و بلندمدت در این زمینه رفع کرد. در بحث اشتغال زایی در حوزه دریا،بررسی ها نشان می دهد که به ازای ایجاد یک شغل در بخش اقتصاد دریا، بیش از ۴شغل جدید در دیگر بخش ها ایجاد می شود. تراکم جمعیت:مسئله مهم و پیچیده کلانشهرهای کشور، بحث تراکم جمعیت است. این امر بیش از همه در پایتخت حس می شود. پهنه کم شهرهای مرکزی ایران و مهاجرت روز افزون جمعیت به این مناطق، چالش های بسیاری در موضوعات آلودگی هوا، امکانات رفاهی و حمل و نقل ایجاد کرده که این مسئله ضعف کشور در نقطه گزینی مناسب برای سکونت مردم را نمایان می کند.