مهدی شکوری، معاون توسعه آبزی پروری سازمان شیلات ایران به « اقتصادسرآمد» می گوید

رتبه نخست آبزی پروری ایران در منطقه غرب آسیا

سرآمد دریایی- دکتر مهدی شکوری معاون توسعه آبزی پروری سازمان شیلات ایران در رابطه با اما و اگرهای اهمیت و جایگاه توسعه زیرساخت آبزی پروری در کشورمان در گفت و گوی تفصیلی با خبرنگار اقتصادسرآمد تشریح کرد:  
اقتصادسرآمد: وضعیت آبزی پروری در کشور در مقایسه با آمار های جهانی چگونه بررسی میشود ؟
مهدی شکوری: البته مقایسه بین دو یا چند کشور هنگامی وجاهت پیدا می کند که شرایط نسبتا یکسانی بر آنها حاکم باشد لذا در مقام مقایسه ابتدا باید خودمان را با خودمان مقایسه کنیم.  در چهار دهه گذشته آبزی پروری در ایران از رشد نسبتا مناسبی برخوردار بوده و توسعه قابل توجهی هم از منظر تنوع گونه ای و هم از نظر میزان تولید و کیفیت تولید در کشور رخ داده است و در یک دهه اخیر میانگین نرخ رشد آن حدود نه درصد بوده است که در مقایسه با سایر فعالیت های اقتصادی از رشد قابل قبولی برخوردار است.  بر مبنای آمار منتشر شده از تولیدات جهانی آبزی پروری، کشور ایران در منطقه غرب آسیا در رتبه نخست آبزی پروری و در برخی موارد مانند قزل آلا در رتبه نخست و کپور ماهیان چینی رتبه پنجم تولید جهانی قرار داریم و در بین تولید کنندگان میگوی پرورشی نیز حایز رتبه دهم هستیم. 
 در مجموع سال گذشته 550 هزار تن انواع آبزیان پرورشی خوراکی در کشور تولید شد که رشد بیش از پنج درصدی نسبت به سال قبل را نشان می دهد که در مقایسه با رشد بخش کشاورزی و صنعت قابل قبول است. در تولید ماهیان زینتی نیز اتفاق بزرگی رخ داده و امروز شاهد فعالیت بیش از یک واحد تولید ماهیان زینتی با مجموع تولید نزدیک به 290 میلیون عدد در سال هستیم. پرورش زالو، جلبک، آرتمیا نیز از فعالیت های نسبتا جدیدی است که در نقاط مختلف در حال توسعه است.
اقتصادسرآمد: مهمترین برنامه های توسعه آبزی پروری که در دست اجرا است را تشریح فرمایید:
 مهدی شکوری: در پیش نویس سند امنیت غذایی که در شورایعالی انقلاب فرهنگی تنظیم شده است برای ده سال آینده رشد تقریبا صد درصدی در زیر بخش آبزی پروری پیش بینی شده است. در برنامه تحولی شیلات نیز رشد سریعی برای آبزی پروری کشور دیده شده است. 
در هر دو برنامه توجه و تمرکز بر توسعه در حوزه آب های شور است. توسعه پرورش ماهیان دریایی و توسعه پرورش میگو ، توسعه پرورش تیلاپیا و جلبک ها سه حوزه ای است که بیشترین افزایش باید در آن اتفاق بیفتد. در آبزی پروری آب شیرین علاوه بر تثبیت وضعیت مزارع موجود که تحت تاثیر تغییرات اقلیمی و کم آبی سرعت رشد تولید در آن ها کاهش یافته است، با افزایش بهره وری می بایست روند صعودی تولید را ایجاد نمود.
برای افزایش بهره وری 1- ارتقای دانش و مهارت آبزی پروران 2- تجهیز هر چه بیشتر مزارع به ادوات و ماشین آلات و 3-  بهگزینی و اصلاح نژاد سه محور اصلی هستند که باید به آنها بیش از پیش پرداخته شود. در برنامه تحولی شیلات نیازمندی های تحقیقاتی و آموزشی که زیر بنای افزایش بهره وری هستند تدوین شده است و اجرای آن ها مستلزم تامین مالی است. همچنین برای ارتقای مکانیزاسیون چهارچوبی را همکاران ما تدوین نموده اند که در صورت تحقق آن می توان تا 170 هزار تن در مزارع موجود،  افزایش تولید را رقم زد.در حوزه بهگزینی کار  درخور توجهی تا کنون در عرصه ماهیان پرورشی انجام نشده است و این حوزه تقریبا دست نخورده باقی مانده و ظرفیت زیادی برای کار دارد. بر مبنای تجربیات حوزه کشاورزی تا سی درصد افزایش بهره وری ناشی از بهگزینی و اصلاح نژاد هدفی دست یافتنی است که می توان و باید از این ظرفیت در ابزی پروری نیز استفاده شود. 
اجرای این برنامه ها توسط بخش غیردولتی نیازمند حمایت دولت و بخشی هم که باید در دولت انجام شود نیازمند سرمایه گذاری جدید است. برای مثال در حوزه بهگزینی انواع ابزیان،  نیازمند مشارکت بخش غیر دولتی و دولتی با هم هستیم تا علاوه بر ایجاد مراکز بهگزینی انواع آبزیان پرورشی توسط بخش غیر دولتی، مراکزی نیز به عنوان پشتیبان در بخش دولتی وجود داشته باشند. این امر اگرچه ممکن است در نگاه اول با سیاست های عمومی دولت همخوانی نداشته باشد؛ لیکن کاری زیر بنایی است که تقریبا در همه جای دنیا با حمایت دولت پایه گذاری شده و به پیش رفته است و بدون حمایت مستقیم و غیر مستقیم دولت کار به سامان نمی رسد.
اقتصادسرآمد: نقش بخش خصوصی در توسعه آبزی پروری و در عمل در چه درصدی از حضور و اثر بخشی است؟
مهدی شکوری: خصوصی سازی در شیلات از دهه هفتاد اغاز شده است و امروزه خوشبختانه تمامی حلقه های زنجیره آبزی پروری در اختیار بخش خصوصی است و از تامین نهاده های اولیه تا بازار در عمل این بخش خصوصی است که نقش تصدی گری را ایفا می نماید. در برخی حوزه ها بخش غیردولتی بسیار سرآمد و توسعه یافته است و در برخی دیگر از فعالیت ها حضور بخش غیردولتی کمرنگ است. این فعالیت ها نیازمند سرمایه گذاری بیشتر یا زمان بیشتر برای رسیدن به بازدهی اقتصادی هستند و در شرایط اقتصادی امروز، سرمایه گذاران کمتری برای انجام آنها آمادگی دارند مگر آنکه از ریسک سرمایه گذاری به نحوی کاسته شود.
در نیمه اول سال شیلات ایران نسبت به ارزیابی توان شرکت های دانش بنیان برای ارایه فناوری های جدید اقدام نمود که ورود این فناوری ها به عرصه تولید می تواند به خودی خود یک تحول در زیر بخش آبزی پروری ایجاد کند.
اقتصادسرآمد: در استان های غیر ساحلی آبزی پروری در چه حالی است ؟
  مهدی شکوری:  نزدیک به سی درصد از تولیدات آبزی پروری در استان های غیر ساحلی تولید می شود. این استان ها عموما در حوزه پرورش آبزیان آب شیرین و تولید ماهیان زینتی و زالوی طبی فعال هستند. تعدادی از استان های غیر ساحلی با تمرکز بر تولید آبزیان در استخرهای ذخیره آب کشاورزی به صورت دو منظوره(کشاورزی- آبزی پروری)  و استخرهای خُرد مشغول به تولید هستند که اگر چه در سطح ملی ممکن است از نظر اقتصادی عدد بزرگی را تشکیل ندهند؛ اما برای اقتصاد محلی و اشتغال بسیار ارزشمند هستند. برخی از مطالعات انجام شده نشان می دهند که با پرورش ماهی در استخرهای ذخیره آب کشاورزی سطح رفاه خانوارهای روستایی در مناطق مختلف کشور به شکل چشم گیری بهبود یافته است. 
تعداد دیگری از استان های داخلی ما قطب تولید ماهیان زینتی هستند مانند استان اصفهان که به تنهایی حدود بیست درصد ماهیان زینتی کشور در آن تولید می شود و یا استان های چهارمحال و بختیاری و استان کهکیلویه و بویر احمد که این دو استان نزدیک به بیست درصد ماهیان سردآبی کشور را تولید می کنند. 
برخی دیگر از استان های غیرساحلی علاوه بر تولید در مصرف ماهی بسیار تاثیر گذارند و با ایجاد مراکز عرضه و طبخ ماهی در قالب غذا خوری های بین راهی و بازارهای ماهی و مراکز گردشگری شیلاتی به افزایش مصرف سرانه و توزیع یکنواخت تر مصرف ماهی در سطح کشور کمک می کنند که می توان به استان های مرکزی، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و... اشاره نمود. 
در حوزه برداشت از منابع آبی طبیعی و نیمه طبیعی هم تعداد دیگری از استان ها مانند کردستان، آذربایجان غربی را می توان نام برد که سهم قابل توجهی از تولید هفتاد هزارتنی این بخش دارند.
اقتصادسرآمد: ارزیابی و انتظار شما از نمایشگاه شیلات چیست ؟
مهدی شکوری: نمایشگاه محل تلاقی «داشته ها» و «خواسته ها» است. یک طرف غرفه داران هستند که توانمندی و دارایی خود را عرضه می کنند و طرف دیگر بازدید کنندگان هستند که نیاز خود را در بین غرفه ها جستجو می کنند و البته با تبلیغ و دیدن آنچه که هست می تواند نیاز جدیدی نیز در آن ها شکل بگیرد. در سال های اخیر با گسترش فضای مجازی فرصت های جدیدی برای این نوع تعاملات ایجاد شده اما همچنان بازدیدهای حضوری کارکرد خودشان را دارند و اثر گذاری آن ها همچنان غیر قابل جایگزینی با روش های مجازی عرضه و تبلیغ است. بویژه آنکه در فضای نمایشگاه شاهد عقد قراردادهای تجاری فی مابین تولید کنندگان و مشتریان باشیم.امیدواریم با حضور پرتعداد شرکت ها و محصولات جدید بویژه با بی رنگ شدن فضای کرونا و کمرنگ شدن دل نگرانی از حضور در فضاهای بسته نمایشگاه شیلات بتواند امسال جذب مخاطب بیشتری داشته باشد و چنانچه مجری نمایشگاه تسهیلات ویژه ای را برای حضور شرکت های دانش بنیان و فناوری های نوین در نظر بگیرد، با حضور این شرکت ها این نمایشگاه می تواند رنگ و بوی تازه ای به خود بگیرد.
 رتبه نخست آبزی پروری ایران  در منطقه غرب آسیا
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه