تبخیر؛ سرنوشت بیش از دو سوم بارشهای کشور
علیرضا مسگری
ساختار مدیریت منابع آب کشور بایستی با تمرکز بر نفوذ حداکثری آب در آبخوانها علاوه بر جلوگیری از اتلاف آب براثر تبخیر، مانع از افزایش تعداد دشتهای ممنوعه کشور شود. بر اساس دادههای روزانه بارش سازمان هواشناسی، کشور از نعمت ۴۳.۵ میلیارد مترمکعب بارش پاییز بهرهمند شده است. میانگین بارش کشور از ابتدای سال آبی جاری یعنی از اول مهرماه تا تاریخ ۴ آذرماه، ۲۶.۴ میلیمتر گزارش شده که کل ای حجم بارش برابر ۸۷ درصد از حجم مخزن سدهای کشور است.از ۴۳.۵ میلیارد مترمکعب بارشهای کشور، تنها ۶.۲ درصد برابر ۲.۷ میلیارد مترمکعب آب وارد مخزن سدهای کشور شده و بر نگرانی همیشگی مدیران وزارت نیرو از شرایط آبی کشور مهر تایید زده است. تداوم این نگرانی موجب شده که مسئولان در مواجهه با مردم همواره به تصویرسازی از یک بحران غیرقابل حل بپردازند.بر اساس آخرین بیلان آبی منتشرشده (نمودار ۱)، ایران بهطور متوسط سالانه در بلندمدت ۳۹۶ میلیارد مترمکعب بارش دریافت میکند که ۷۵.۵ درصد از این مقدار یعنی ۲۹۹.۱ میلیارد مترمکعب تبخیر میشود. ۱۹۹.۷ میلیارد مترمکعب از تبخیر کشور در ارتفاعات و ۸۶.۷ میلیارد مترمکعب آن در دشت و مابقی تبخیر از دریاچهها و آبهای زیرزمینی است.بر اساس نمودار چرخه آب کشور ۷۱.۹ درصد از بارشهای کشور پیش از تبدیلشدن به رواناب، یا نفوذ در آبخوانها براثر تبخیر از دست میرود. به بیانی دیگر بعد از بارش باران و مرطوب شدن خاک، به این دلیل که خاک به حد اشباع خود نرسیده، بارشها تبدیل به رواناب نمیشود. تشکیل نشدن رواناب از پر شدن سدهای کشور و افزایش ذخایر سطحی نیز جلوگیری میکند.سهم تبخیر از بارندگی در حوضههای آبریز درجه ۲ کشور در نمودار ۲ نشان دادهشده است. همانطور که مشاهده میشود، تبخیر از بارندگی بخش عمده بارش را در حوضههای آبریز درجه ۲ کشور را تشکیل میدهد.حکمرانی آب کشور از یک بحران مدیریتی که تمام توان خود را معطوف به ذخیره آب بهصورت سطحی کرده است رنج میبرد. هنگامی که میانگین تبخیر و تعرق بالقوه کشور ۳ برابر میانگین جهانی است، راهبرد نگهداشت آب بهصورت سطحی و در پشت سدها بهسان ارایهی آدرس غلط است. ساختار مدیریت منابع آب کشور بایستی با تمرکز بر نفوذ حداکثری آب در آبخوانها علاوه بر جلوگیری از اتلاف آب براثر تبخیر، مانع از افزایش تعداد دشتهای ممنوعه کشور شود. آبخیزداری و آبخوانداری بهعنوان روشی شناختهشده برای تسریع نفوذ آب در زمین است. در این روش با استفاده از تقویت پوشش گیاهی و یا ناهمواریهای مکانیکی علاوه برافزایش نفوذ آب در آبخوان باعث کاهش فرسایش خاک و حفظ منابع ارزشمند خاکی میشود که درمجموع کاهش اتلاف منابع آبی براثر تبخیر را به همراه خواهد داشت.
سیاستپژوه حکمرانی آب
ساختار مدیریت منابع آب کشور بایستی با تمرکز بر نفوذ حداکثری آب در آبخوانها علاوه بر جلوگیری از اتلاف آب براثر تبخیر، مانع از افزایش تعداد دشتهای ممنوعه کشور شود. بر اساس دادههای روزانه بارش سازمان هواشناسی، کشور از نعمت ۴۳.۵ میلیارد مترمکعب بارش پاییز بهرهمند شده است. میانگین بارش کشور از ابتدای سال آبی جاری یعنی از اول مهرماه تا تاریخ ۴ آذرماه، ۲۶.۴ میلیمتر گزارش شده که کل ای حجم بارش برابر ۸۷ درصد از حجم مخزن سدهای کشور است.از ۴۳.۵ میلیارد مترمکعب بارشهای کشور، تنها ۶.۲ درصد برابر ۲.۷ میلیارد مترمکعب آب وارد مخزن سدهای کشور شده و بر نگرانی همیشگی مدیران وزارت نیرو از شرایط آبی کشور مهر تایید زده است. تداوم این نگرانی موجب شده که مسئولان در مواجهه با مردم همواره به تصویرسازی از یک بحران غیرقابل حل بپردازند.بر اساس آخرین بیلان آبی منتشرشده (نمودار ۱)، ایران بهطور متوسط سالانه در بلندمدت ۳۹۶ میلیارد مترمکعب بارش دریافت میکند که ۷۵.۵ درصد از این مقدار یعنی ۲۹۹.۱ میلیارد مترمکعب تبخیر میشود. ۱۹۹.۷ میلیارد مترمکعب از تبخیر کشور در ارتفاعات و ۸۶.۷ میلیارد مترمکعب آن در دشت و مابقی تبخیر از دریاچهها و آبهای زیرزمینی است.بر اساس نمودار چرخه آب کشور ۷۱.۹ درصد از بارشهای کشور پیش از تبدیلشدن به رواناب، یا نفوذ در آبخوانها براثر تبخیر از دست میرود. به بیانی دیگر بعد از بارش باران و مرطوب شدن خاک، به این دلیل که خاک به حد اشباع خود نرسیده، بارشها تبدیل به رواناب نمیشود. تشکیل نشدن رواناب از پر شدن سدهای کشور و افزایش ذخایر سطحی نیز جلوگیری میکند.سهم تبخیر از بارندگی در حوضههای آبریز درجه ۲ کشور در نمودار ۲ نشان دادهشده است. همانطور که مشاهده میشود، تبخیر از بارندگی بخش عمده بارش را در حوضههای آبریز درجه ۲ کشور را تشکیل میدهد.حکمرانی آب کشور از یک بحران مدیریتی که تمام توان خود را معطوف به ذخیره آب بهصورت سطحی کرده است رنج میبرد. هنگامی که میانگین تبخیر و تعرق بالقوه کشور ۳ برابر میانگین جهانی است، راهبرد نگهداشت آب بهصورت سطحی و در پشت سدها بهسان ارایهی آدرس غلط است. ساختار مدیریت منابع آب کشور بایستی با تمرکز بر نفوذ حداکثری آب در آبخوانها علاوه بر جلوگیری از اتلاف آب براثر تبخیر، مانع از افزایش تعداد دشتهای ممنوعه کشور شود. آبخیزداری و آبخوانداری بهعنوان روشی شناختهشده برای تسریع نفوذ آب در زمین است. در این روش با استفاده از تقویت پوشش گیاهی و یا ناهمواریهای مکانیکی علاوه برافزایش نفوذ آب در آبخوان باعث کاهش فرسایش خاک و حفظ منابع ارزشمند خاکی میشود که درمجموع کاهش اتلاف منابع آبی براثر تبخیر را به همراه خواهد داشت.
سیاستپژوه حکمرانی آب
ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
-
تبخیر؛ سرنوشت بیش از دو سوم بارشهای کشور
-
آینده حمل و نقل دریایی در گرو گشایش و توافقات
-
راهاندازی مجدد و تقویت خط گردشگری دریایی ایران و عمان
-
کریدور دریایی با لتیک به بندرعباس ایجاد می شود
-
ضربه کاری «بن زاید» به «بن سلمان»
-
گازرسانی بهینه در گرو صرفهجویی مردم
-
دولتها، مقصر عدم تعامل صنعت و دانشگاه
اخبار روز
-
نشست هماندیشی مدیران کل حوزه وزارتی وزارتخانهها با حضور وزیر اقتصاد
-
موزه شهرداری تهران راه اندازی می شود
-
بازدید مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره ایران از مجتمع دریایی سلمان
-
آخرین رایزنی گزینه های کابینه دولت چهاردهم اعلام شد
-
پیام تبریک اتحادیه انجمن های اسلامی صنعت آب و برق به دکتر پزشکیان
-
تکمیل ساخت هزار مدرسه جایگزین کانکسی در مناطق محروم کشور تا مهر ماه با مشارکت بنیاد برکت
-
مشارکت بنیاد برکت در تولید ۱۰ هزار پایند الکترونیکی
-
اظهارات رئیس روسنفت درباره تاثیر مازاد تولید بر تلاشهای اوپک پلاس
-
عصری با رضا عبدالهی در ویژه برنامه «سیب نقره ای»
-
امضای تفاهم نامه همکاری میان بانک سرمایه و هلدینگ پتروفرهنگ
-
مهدی بیرانوند برگزیده دوره دکتری روزنامهنگاری و رسانه دانشگاه هارویست آماریلو تگزاس آمریکا شد
-
حضور بنیاد برکت در سی یکمین نمایشگاه بین المللی مواد غذایی ایران
-
نیم نگاهی به انتخابات چهاردهم ریاست جمهوری
-
در محل نمایشگاه بین المللی کتاب تهران صورت گرفت؛
-
پرداخت تسهیلات قرضالحسنه به کسب و کارهای آسیبدیده
-
یک سر و گردن بالاتر از همه
-
آشنایی با کفپوش عایق برق فشار قوی
-
«معلم خصوصی ارزان و آنلاین برای شب امتحان» با یک تلفن!
-
تقدیرشرکت آب و نیرو از قهرمانان ورزشی شهرستان گتوند در مسابقات جهانی
-
راه اندازی کارگاه تولید شمش آلومینیوم از ضایعات