اقتصاد سرآمد بررسی می کند؛ فقر مديريت در حوزه دريايي ايران مشهود است

شوراي عالي صنايع دريايي نمي تواند عامل وحدت مديريت دريايي باشد

گروه صنایع دریایی- ایرج گلشنی- مديريت مقوله‌اي است كه در تمامي فعاليت‌هاي فردي و جمعي و در تمامي حوزه‌هاي سياسي، اجتماعي، اقتصادي، صنعتي، ورزشي و... معنا پيدا مي‌كند و در همه موارد نقطه اشتراك معيني هم دارد. براي مثال، وقتي از موفقيت يك سيستم سخن به ميان مي‌آيد، تمامي فرايند ها از نقشه اوليه(plan)  تا برنامه‌ريزي(planning) تا سازماندهي و ساماندهي و اجرا و سپس پيش‌خوردها و بازخوردها و... همه را يك جا در بر مي گيرد. و زماني از عدم موفقيت و عدم تحقق برنامه‌ها و اهداف سخن به ميان مي‌آيد كه اين قطعات مديريتي درست كنار هم چيده نشده باشند و كارها طبق نقشه و هماهنگ پيش نرود كه در اين صورت، فقر مديريت يا نبود مديريت يا سوءمديريت اتقاق مي‌افتد. 

فقر مديريت در حوزه دريايي ايران
يكي از نشانه‌هاي فقر مديريت در حوزه دريايي ايران، «توسعه ناهماهنگ و ناموزون» است. زماني كه اجزاي يك سيستم تكه تكه شده و مانند جگر زليخا هر پاره‌اش جايي و دست كسي است، به طور طبيعي از يك نقشه منظم پيروي نمي‌كند و نمي‌تواند پيروي كند. حتا اگر به صورت تئوري و روي كاغذ يك طرح كلي و كلان ريخته شود، با توجه به اين كه مجريان اين طرح‌ها متعدد هستند، امكان حركت و اقدام يك‌نواخت و امكان پيش‌خورد و بازخورد يك‌نواخت و منظم وجود نخواهد داشت. از اين رو، حركت‌ها با كندي و شتاب متفاوت صورت گرفته و در نهايت به يك كاريكاتور از توسعه مي رسد و دست توسعه مانند نقاشي‌هاي پيكاسو از دهان رشد مي زند بيرون و رشد سر از پاي توسعه در مي‌آورد و در كل، يك نامتوازن واقعي تحويل جامعه مي‌شود كه اكنون حوزه دريايي ايران، نمونه بارز آن است. 

عدم وحدت مديريت
فقر مديريت در زماني زاييده مي‌شود كه وحدت مديريت وجود ندارد. زماني كه سيستم در دست چندين نفر افتاده است و اين چندين نفر مانند بزكشي افغانستاني‌ها، هر تكه از سيستم را براي خود مي‌خواهند و به طرف خود مي‌كشند. 
اكنون در حوزه دريايي كشور، نظام واحد فكري وجود ندارد. شوراي عالي صنايع دريايي تلاش مي‌كند كه اين خلاء بزرگ را پر كند، اما تا كنون نمودار موفقيت آن، چندان ديدني نيست. از اساس، كمي مشكل است كه قبول كنيم يك شورا بتواند يك جريان واحد مديريت ايجاد كند. ذات ساختاري و سازماني شورا، مانع از تحقق مديريت واحد مي شود و بعيد است بتواند نظام فكري واحد ايجاد كند. اين شورا در حداكثر توانايي ممكن است بخشي از هماهنگي را محقق كند؛ اما از نظر عده و عده نمي توان آن را قادر به ايجاد وحدت فرماندهي و وحدت مديريت و وحدت رويه دانست. هميشه يك پاي اين شورا مي‌لنگد زيرا رئيس شورا در سال های اخیر اصلا پای کار نبود و حالا در دولت رییسی سالي يك يا دو بار بيشتر نمي تواند پاي كار باشد و با توجه به وابستگي كامل شورا به رييس شورا، بعيد است كه آبي از اين شورا براي حوزه پراكنده دريا گرم شود. 
به هر روي، اين كه شورا مي‌تواند منشاء وحدت مديريت باشد يا نه، اكنون حوزه دريا از اين نقيصه رنج مي برد و گمان هم نمي‌رود به زودي شاهد اتفاق مثبتي در اين عرصه باشيم. تاكيد رييس جمهور بر شوراي عالي صنايع دريايي كشور به عنوان ركن اصلي هدايت، بسيار مهم و حتا اميدوار كننده است؛ اما در عمل تحقق چنين امري براي يك شورا با توجه به سابقه اين شورا و ديگر شوراهاي عالي، غيرممكن به نظر مي‌رسد.

هيمنه شوراي عالي صنايع دريايي
در باره شوراي عالي صنايع دريايي در بالا نكاتي ذكر كرديم. اما اينجا مايلييم به رفتار اين شورا بپردازيم. از بدو تاسيس تا كنون، فعاليت چشمگيري نداشته است. موثر نبوده و سال‌ها بدون استفاده و بدون تشكيل جلسه به كناري افتاده بود. اكنون رييسي به آن توجه كرده و در جلسه آن شركت كرده و گويا در جلسه ديگري در آينده نزديك، شركت خواهد كرد تا شوراي عالي صنايع دريايي در تمام عمر خود، دو بار با حضور رييس تشكيل جلسه داده باشد. 
از آن‌جا كه جريان مديريتي در دولت‌ها، همواره با دو عنصر سياسي‌بازي و هيجان‌گرايي همراه است، اين هم در گير و دار اين دو عنصر است. اين دولت هم مانند دولت‌هاي قبلي، بر اساس قواعد سياسي، سال‌هاي اول تلاش مي كند و هيجان كار نشان مي‌دهد و هر چه از عمرش بگذرد، اين هيجان كاهش پيدا مي‌كند. حسن روحاني هم روزهاي اول، سفر پشت سفر مي‌رفت و سپس به خستگي گراييد و خاموش شد! رييسي هم همين خواهد بود؛ مگر اين كه تاب‌آوري او بيش از اسلافش باشد. از اين روست كه شوراي عالي صنايع دريايي هم يك باره بر اساس بازي سياسي و هيجان كاري اوج گرفت و يك باره به سكوت و سكون خواهد گراييد.
يك دليل بزرگ و روشن براي اين مدعا اين است: بعد از تشكيل جلسه با حضور رييس جمهور، مصوبات مهمي داشت ولي تا كنون هيچ خبري از تحقق عملي مصوبات از يك سو و دستورات جديد و تكميلي از ديگر سو نرسيده است. يا واقعا خبري نيست يا دبيرخانه شورا تعطيل كرده است و رفته است يا به اربعين يا به شمال! هر چه هست، جريان خاموشي در رهروهاي شورا قدم مي زند. 
تشكيل کارگروه های تخصصي هم اغلب هم بدون حضور رسانه هاست و هم بدون پوشش خبري. واقعا نمي‌دانيم چه خبر است و دراين کارگروه های تخصصي هم چه مي گذرد. اصلا چيزي به اسم کارگروه یا کمیته تخصصي با توجه به فرايندهايي كه از يك كميته یا کارگروه تخصصي انتظار داريم، اتفاق مي‌افتد؟ يا دور همي سازماني است كه به صرف چاي ميوه طبق روال همه دولتي ها برگزار مي‌شود؟ به نظر مي‌رسد گزينه دوم نزديك به صواب باشد. از اين روست كه شوراي عالي صنايع دريايي نمي‌تواند باني وحدت مديريت در حوزه دريايي كشور باشد و بي‌ترديد، همين فعاليت موجود اين شورا در سال آينده كاهش خواهد يافت و مجدد از حيز انتفاع خارج خواهد شد. 

فقر عمومي – غناي بخشي
يكي ديگر از دلايل مهم فقر مديريت در حوزه دريايي كشور، وجود مديران متعدد با توان‌مندي متفاوت  است. برخي از مديران حوزه دريايي بسيار قوي هستند و نگرش دريايي خاص خود دارند كه برخاسته از تخصص و تجربه آن‌هاست. اما برخي ديگر فاقد اين ديدگاه هستند. مديراني هستند كه تخصص و تجربه دريايي ندارند. تنها دليل مدير بودنشان، يك برگه حكم دولتي است كه به امضاي يك مقام رسيده است؛ بدون توجه به اين كه حكم مسئوليت، مسئوليت مي‌دهد اما تخصص و تجربه و نگرش نمي‌دهد. از اين دست مديران در بدنه دريايي كشور به وفور يافت مي‌شود. كساني كه قدرت درك و مهارت يك مدير را ندارند و نگاهي‌ بسته و محدود به پديده‌هاي دريايي دارند.
قوي بودن بخشي از مديران در كنار ضعيف بودن بخش ديگر، باعث ناهمگوني مديريت كلان شده است. درك و تفاهم معناداري بين اين مديران وجود ندارد و به وجود هم نخواهد آمد؛ زيرا آن‌ها از دو بينش متفاوت بهره‌‌مندند. يك عده بينش دريايي دارند و يك عده بينش غير دريايي. از اين رو، بيشتر شاهد بگومگو هستيم تا درك متفابل و همكاري
 همه جانبه. 
شوراي عالي صنايع دريايي نمي تواند عامل وحدت مديريت دريايي باشد
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه