مقالی بر اقتصاد و توسعه دریایی مولداوی، « اقتصادسرآمد» بررسی کرد

مرز آبی ۴۸۰ متری تنها راه ارتباط بین‌المللی مولداوی

گروه دریاپایه - سیدعمران طباطبایی - مولداوی با نام رسمی جمهوری مولداوی یک کشور محصور در خشکی در شرق اروپا است که از غرب با رومانی و از شمال شرقی تا جنوب با اوکراین همسایه است. بیشتر قلمرو آن بین دو رودخانه اصلی منطقه یعنی نسترو و پروت قرار دارد. نسترو به بخش کوچکی از مرز مولداوی با اوکراین را در شمال شرقی تشکیل می دهد، اما عمدتاً از طریق قسمت شرقی این کشور جریان می یابد و بسارابیا و Transnistria را از هم جدا می کند. رود پرت تمام مرز غربی مولداوی را با رومانی تشکیل می دهد. در واقع مرزهای مولداوی با رومانی در راستای رودهای پروت و دانوب کشیده شده ‌است. این کشور از سال ۱۹۴۵ تا ۱۹۹۱ با نام جمهوری شوروی سوسیالیستی مولداوی بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود و در ۲۷ اوت ۱۹۹۱ پس از فروپاشی شوروی، اعلام استقلال نمود. پایتخت مولداوی شهر کیشیناو است. همچنین این کشور با کشوری به رسمیت نشناخته شده بنام ترانس نیستریا همسایه است که در سطح بین‌الملل آن را به‌ عنوان بخشی از مولداوی می‌شناسند. به دلیل کاهش تولیدات صنعتی و کشاورزی پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بخش خدمات، تحت سلطه اقتصاد مولداوی قرار گرفته است. این کشور از نظر سرانه تولید ناخالص داخلی دومین کشور فقیر در اروپا است. اگرچه مولداوی دارای شاخص توسعه انسانی نسبتاً بالایی است، اما از پایین‌ترین شاخص در قاره اروپا برخوردار است. 

فقیرترین کشور در همسایگی اتحادیه اروپا
مولداوی با کمترین میزان درآمد سالانه ملی، افزایش مهاجرت شهروندان برای یافتن شغل و کاهش میزان مبادلات بازرگانی، فقیرترین کشور در همسایگی اتحادیه اروپا شناخته شده ‌است. بخاطر مشکل بیکاری ناشی از بحران اقتصادی، تقریباً یک سوم از مردم مولداوی مجبور به ترک این کشور به منظور یافتن کار در کشورهای همسایه شده ‌اند و قدرت خرید مردم نیز به‌ طور جدی کاهش یافته و در عین حال میزان مبادلات بازرگانی بین این کشور و اروپا نیز تقریباً به یک سوم کاهش یافته‌ است. دولت مولداوی بخاطر مشکلات اقتصادی پیش از این مجبور شده تا درخواست کمک مالی خارجی کند.

مرز آبی ۴۸۰ متری در کنار رود دانوب تنها راه ارتباطی بین‌المللی مولداوی
  تنها راه ارتباطی بین‌المللی مولداوی، مرز آبی آن به طول تقریبی ۴۸۰ متر در کنار رود دانوب می‌باشد. این منطقه پس از استقلال، با تلاش زیاد دولت مولداوی به سمت بندر شدن پیش می‌رود و هر نوع سرمایه‌گذاری و کمک یک کشور خارجی جهت تأسیس و تجهیز بندر فوق و ایجاد ارتباطات جاده‌ای با کیشیناو اقدامی کاملاً حیاتی برای مولداوی بوده، اجازه ارتباط آزاد وتجارت آزاد را به این جمهوری خواهد داد و در آینده‌ای نزدیک پتانسیل اقتصادی مولداوی را افزایش خواهد داد و بنابراین مشکل همیشگی قیمت‌های حمل و نقل با امتیاز دسترسی به مهم‌ترین راه آبی اروپا کم خواهد شد.
اگرچه موانع بی شمار و عدم شفافیت، باعث افزایش هزینه های تجارت می شود ولی با سرمایه گذاران خارجی و داخلی به یک اندازه رفتار می شود، اما روش سرمایه گذاری برای رشد پویا کشور مؤثر نیست. سطح واسطه گيري كلي مالي در مولداوی كم عمق است. 

ظرفیت های اقتصادی مولداوی 
استفاده از بندر جورجولشتی: جورجولشتی بندری است واقع در ساحل رود دانوب که ترمینال‌های کالا(کانتینر)، نفت و مسافر را در خود جای داده است و افزون بر آن، بندری است که دارای منطقه آزاد بوده و مزایای خوبی برای سرمایه گذاران خارجی پیش بینی شده است؛ لذا شرکت هایی که  کالاهای خود را با استفاده از کشتی‌های رودخانه رو ( با ظرفیت های 5 تا 10 هزار تنی ) از طریق دریای خزر و عبور از ولگا روسیه به دریای سیاه برسانند می‌توانند از امکانات بندر جورجولشتی استفاده کنند.
 صادرات شرکت‌های خارجی در مولداوی و صادرات مجدد از این کشور به نام کشور مولداوی از راهکارهای افزایش صادرات به اروپا است و لذا شرکت های خارجی مستقر در مناطق آزاد از مزایای حقوقی این کشور نیز، بهره خواهند برد. بهره‌برداری چین از مزایای این بندر، نشان دهنده اقتصادی بودن تردد کالاهای چینی از این گذرگاه است.
       شرکت‌های حمل و نقل مولداوی اعلام کردند حمل و نقل دریایی از طریق مولداوی 4 تا 5 برابر افزایش یافته است. در همین راستا این شرکت‌ها به دنبال راه حل های لجستیکی و حمل و نقل برای توسعه دالان‌های حمل و نقلی زنجیره تامین و ترانزیت می‌باشند. به زعم این شرکت ها، مولداوی در شرایط کنونی می‌تواند به یک مرکز حمل و نقل تبدیل شود. یکی از دلایل اصلی افزایش حمل و نقل دریایی از طریق مولداوی، جنگ در اوکراین اعلام شده است.

چرا کریدور تراسیکا برای ایران
 اهمیت دارد؟
قاره آسیا در سال‌های اخیر به مرکز ثقل تجارت و تولید جهانی بدل شده است، به تبع آن تقاضا برای حمل‌ و نقل در این منطقه بیشتر شده و این مساله موجب افزایش همکاری بین دولت‌ها به‌ ویژه برای ایجاد کریدورهای بین‌المللی و عملیاتی کردن آن ها شده است.
در حال حاضر چهار کریدور مهم بین‌المللی از قزاقستان می‌گذرند که چین را به اروپا وصل می‌کنند که یکی از این کریدورها کریدور «تراسیکا» است؛ کریدوری بین‌المللی که آسیا را به اروپا متصل می‌کند و به عنوان «راه ابریشم جدید» شناخته می شود . هدف اصلی تراسیکا توسعه روابط اقتصادی، تجارت و ارتباطات حمل ‌و نقل در طول این کریدور است. این کریدور از اهمیت بین‌المللی زیادی برای ایران، منطقه و آسیا و اروپا برخوردار است. اعضای این کریدور کشورهای بلغارستان، اوکراین، رومانی، مولداوی و ترکیه در حاشیه دریای سیاه، گرجستان، ارمنستان و آذربایجان در منطقه قفقاز و ترکمنستان، قزاقستان، ازبکستان، تاجیکستان و قرقیزستان در آسیای میانه هستند که در سال ۱۳۸۸ ایران نیز به ‌عنوان چهاردهمین کشور عضو این کریدور شناخته شد. ایران با دارا بودن موقعیت جغرافیایی و تزانزیتی ویژه در منطقه در زمینه تجارت بین آسیا و اروپا نقش ویژه‌ای ایفا می‌کند، بنابراین عبور کریدورهای جاده ابریشم، شمال-جنوب، شرق-غرب، شبکه بزرگراه‌های آسیایی و شاخه جنوبی کریدور سه گانه آلتید از قلمرو ایران، حاکی از آن است که با عضویت رسمی ایران در کریدور تراسیکا، مسیرهای این کریدور توسعه‌ یافته و علاوه بر مسیر دریای سیاه، مسیر زمینی بلغارستان، ترکیه و ایران که از اقتصادی‌ترین مسیرهای دسترسی اروپا به آسیا به شمار می‌رود، به مسیرهای یاد شده اضافه می‌شود که قطعا منافع اقتصادی، تجاری و سیاسی عمده‌ای را متوجه کشورهای منطقه خواهد کرد.
در سال های اخیر مرکز ثقل تجارت و تولید جهانی به سمت آسیا تغییر جهت داده و به تبع آن تقاضا برای حمل و نقل در این منطقه بیشتر شده است. این مساله موجب افزایش همکاری بین دولت ها به ویژه برای ایجاد کریدورهای بین المللی و عملیاتی کردن آن ها شده است. کریدور تراسیکا پیش تر ابتکار و پیشنهاد اتحادیه اروپا برای کمک به کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه و نیز گسترش اتصالات حمل و نقلی بین اروپا و آسیا بود.ایران تنها مسیر جاده‌ای برای کریدور مزبور به شمار می‌آید، بنابراین از اهمیت ویژه‌ای در این طرح برخوردار است. به علاوه با عضویت ایران در کریدور تراسیکا راه برای عضویت کشورهای افغانستان و پاکستان که مایل به پیوستن به این کریدور هستند، هموار شد.
 در این میان مولداوی هم یک پرونده جدید به حساب نمی‌آید و از گذشته روسیه بحث منطقه ترانس نیستریا را پیش کشیده است و حالا هم به نظر می‌رسد که به دنبال فعال کردن این محور در مسیر سیاست‌های خاص خود در شرایط کنونی است. توجه داشته باشید که منطقه ترانس نیستریا در شرق مولداوی که در دست جدایی‌طبان منتسب به روسیه است، اساساً یکی از نقاط اختلاف مسکو و مولدواوی به حساب می‌آید و هر زمان که این کشور به دنبال حرکت کردن به سمت غرب بوده، روس‌ها مجدداً بحث ترانس نیستریا و سلطه خودشان بر آنجا را پیش می‌کشند. در این میان روس‌ها از چند روز پیش مجدداً پرونده ترانس نیستریا را مفتوح کرده‌اند تا از این طریق بتوانند به غرب بگویند که ما می‌توانیم همزمان با پرونده اوکراین، این موضوع را هم جلو ببریم و در مدار اقدام‌های خود قرار دهیم؛ به عبارتی دیگر مسکو با این اقدام در حال نمایان کردن مانور قدرت است و می‌تواند اوضاع را به هم بریزد.
 مرز آبی ۴۸۰ متری  تنها راه ارتباط  بین‌المللی مولداوی
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه