گروه اقتصاددریاپایه – ایرج گلشنی -  شعارها و حرف‌هاي خوب و وعده‌هاي قشنگ، تند و تند از راه مي‌رسند اما ديگر باور آن‌ها مشكل شده است و مردم تا به چشم نبينند، حرف‌هاي اهالي سياست را ديگر باور نمي‌كنند و با خود مي‌گويند: ما از اين حرف‌ها زياد شنيده‌ايم!ديرزماني است كه «گنج پنهان» همچنان پنهان مانده و با روندي كه به نظاره نشسته‌ايم، اميدي به اكتشاف گنج پنهان به اين زودي‌ها به چشم نمي‌آيد و توسعه سواحل مَكُران، براي ايرانيان به رويايي دست‌نيافتني بدل شده است. دبیر شورای توسعه سواحل مَكُران، چابهار را نگین سواحل مَکُران مي‌خواند تا حرف قشنگي به حرف‌هاي قشنگ گذشته اضافه كرده باشد. وي مي‌گويد: طی سه سال با سرمایه‌گذاری ۳ میلیارد دلاری، کریدور شمال جنوب تکمیل شده، فاز ۲ بندر شهید بهشتی چابهار اجرایی و فرودگاه چابهار ساخته می‌شود.
به ظاهر خبر قشنگ است؛ اما باطن تلخي دارد؛ يعني بعد از اين همه سال، آنچه نگين مَكُران خوانده مي‌شود، هنوز فرودگاه ندارد. هنوز فازهاي مهم آن اجرايي نشده است. هنوز كريدور شمال جنوب به صورت کامل تكميل نشده است. اين  در حالي است كه رقبا، بسيار تند و تيز در حال سبقت گرفتن از ما هستند و از دور براي ما با نيشخندي جان‌سوز براي ما دست تكان مي‌دهند. در شماره قبل روزنامه دریایی اقتصادسرآمد بخش مهمي از ناگفته‌ها در سخنان اخير حسين دهقان نهفته بود را منتشر کردیم تا مخاطبان آگاه با دقت در آن به راحتي مي‌تواند اين ناگفته‌ها را تشخيص دهد.در سخنان دبیر وقت شورای توسعه سواحل مَکُران، نكاتي قابل تأمل است و ما برداشت خود از اين سخنان را بيان مي‌كنيم: 

يك: نگین سواحل مَکُران
اگر مَکُران «گنج» است، چابهار به عنوان «نگين» در اين گنج مي‌درخشد. با اين توصيف، تمام دولت و مردم ايران بايد بسيج مي شدند تا مَکُران را به اوج برسانند و به زعم رهبري، «گنج پنهان» را كشف كنند؛ اما هرگز اين طور نشده است و تمام اين حرف‌هاي قشنگ و توصيف هاي شاعرانه، كاري از پيش نبرده است. 

دو: دولت‌ها
اين‌گونه نيست كه دولت‌ها كار نكرده باشند. بر اساس گفته‌ دهقان كه در متن سخنانشان آمده، دولت احمدي‌نژاد ورود كرده و سپس دولت روحاني هم تلاش داشته، اما كار و تلاش زماني معنا مي‌دهد كه نتيجه‌اي هم در بر داشته باشد. تلاش اين دولت‌ها تشكيل جلسات به همراه انواع ميوه و آب ميوه بوده است؛ اين سطح تلاش طبيعي دولتي‌هاست. كارشان همين است:‌جلسه به صرف ميوه. اما نتيجه؟ 
قصه همچنان همان قصه است: آفتاب و لگن هفت دست، شام و نهار هيچ. اين قصه به دو دولت قبلي بر نمي‌گردد، بلكه هم‌اكنون به دولت رئيسي هم رسيده است؛ زيرا هنوز اتفاق خاصي نيفتاده است و ماجرا در شهر روياهاي نگين مكران با حرف پيش مي رود و از عمل خبري نيست. 

سه: زیرساخت‌های ذهنی و برنامه‌ای و سیاستی
اين كه دهقان، دبیر وقت شورای توسعه مَکُران به صراحت از ضعف زيرساخت‌هاي ذهني و برنامه‌آي و سياستي مي‌گويد، همان خشكي‌گرا بودن مسئولان ايران را مي رساند. خود آقاي دهقان هم دريايي نيست. نه تخصص دريايي دارد، نه ايده‌هاي خاص، نه تجربه خاص. اما دل‌سوز است و پست‌هاي مختلفي را تجربه كرده و ما در دل سوزي و مسئوليت‌پذيري ايشان و ديگران هيچ حرفي نداشته و نداريم؛ اما به شدت د راين نكته كه زيرساخت ذهني براي توسعه دريايي در ميان اغلب مسئولان كشور ما وجود ندارد، مصر و محكم هستيم. بارها هم نوشته‌ايم كه تا اين ذهن خشكي‌گرا جاي خود را به ذهن‌هاي دريايي ندهد، تا تخصص دريايي جانشين تخصص خشكي‌ نشود، هيچ اميدي به توسعه اقتصاد درياپايه ايران نمي‌توان داشت. غير ممكن است با ساختار ذهني خشكي‌گرا، بتوان توسعه دريايي ايجاد كرد. 

چهار: ‌منطقه مَکُران یک منطقه تقریباً منزوی و کنار افتاده:
چنين سخني از دهقان بعد از اين همه سال، شوك آور است. در حالي كه همه رسانه‌ها- به ويژه روزنامه اقتصاد سرآمد- بارها براي انعكاس خبر و گزارش از حوزه مكران اعلام آمادگي كرده‌اند، به رغم اين‌كه چندين طرح فرهنگي براي خروج مكران از انزوا مطرح كرده‌ايم، هرگز دبيرخانه اين شورا وقعي ننهاده و براي كار فرهنگي و براي معرفي مكران هيچ نگاه فرهنگي نداشته است. 
نگاه، فقط نگاه بودجه‌اي است كه بودجه‌اي بيايد و جايي خرج شود. اين تنگناي تفكر و عمل دولتي است كه نمي‌گذارد مكران به اوج برسد و گنج پنهانش از زير ذهن‌هاي خشكي گرا بيرون بيايد. نگاه كنيد به گوادر. يك بندر متروكه ديروز كه امروز دارد آقايي مي‌كند. از يك بندر متروكه كه حتا جاده‌ خاكي هم نداشت، با تفكر چيني و پاكستاني به يك بندر قوي و مدعي در منطقه تبديل شده است؛ و ما همچنان مي‌شنويم كه مكران هنوز متروكه مانده است. آيا جاي تامل و بازانديشي در رويه فكر و عمل نرسيده است؟ آيا بهتر نيست حوزه مكران را به تمام در اختيار بخش خصوصي قرار دهيم؟ آيا بهتر نيست چابهار را به طور كامل در اختيار هندي‌ها قرار دهيم تا شايد اتفاقي بيفتد؟ اين آيا‌ها از آن  جا مطرح مي‌شود كه بعد از نيم قرن، هنوز از متروكه بودن و انزواي مكران حرف مي‌زنيم. سخت آزاردهنده است كه حدود ۳۰ سال از امر رهبر عزيزمان در باره مكران بگذرد و ما امروز در سال ۰۲ بشنويم كه مكران متروكه و منزوي و عقب‌مانده و ناشناخته است. دست مريزاد!

پنج: باید حتماً به این منطقه متفاوت نگاه شود
ما اين سخن را سنجيده مي دانيم. نگاه متفاوت را در بند بالا اشاره اي كرديم. اگر ما نمي توانيم، اجازه بدهيم هندي‌ها كار كنند. اگر هندي ها نمي توانند، مانند گوادر بسپاريد به چيني‌ها. يا خود ما بايد عرضه نشان دهيم يا اجازه بدهيم ديگران دست مرحمت به سر ما بكشند. اين كه نه خودمان كار مي كنيم و نه اجازه به ديگران مي‌دهيم، چه فايده دارد؟
هر چه هست نگاه متفاوت لازم است. نگاه متفاوت به مسئولاني كه قرار است مكران را زنده كنند. لزوما بايد دريايي باشند و انگيزه و همت دريايي داشته باشند. نگاه متفاوت به همكاري با كشورهايي مانند هند تا نگويند: «ما جرثقيل بزرگ صنعتي به چابهار برديم و تازه فهميديم كه برق ندارد!» 
نگاه متفاوت مبني بر اين كه ما زيرساخت‌هاي ذهني و زميني را ايجاد نكرده‌ايم و پناهي داريم به اسم تحريم. تا كم‌كاري ما رو مي‌شود، سريع مي‌‌رويم پشت تحريم قايم مي شويم. نگاه متفاوت يعني اين كه مكران و چابهار را جدا از ساير بخش‌ها بنگريم و در واگذاري مسئوليت، در برنامه‌ريزي و در تخصيص بودجه و نيز در ورود بخش خصوصي به اين سامان، تجديد نظر جدي كنيم.  نگاه متفاوت يعني اين كه با اين روند لاك‌پشتي به جايي نمي‌رسيم. لازم است در طول و سرعت گام‌ها تجديد نظر شود و براي اين منظور بايد نفرات خاص با اختيارات خاص به كار بگماريم. 
ادامه دارد...