احداث مراکز تخصصی برای بازسازی ذخایر آبزیان در دستور کار
​​​​​​​گروه شیلات-سعید قلیچی- صنعت شیلات در ایران با داشتن منابع آبی گسترده و تنوع‌زیستی غنی، یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور به‌شمار می‌آید. این صنعت نه‌تنها به تأمین امنیت غذایی و ایجاد اشتغال کمک می‌کند، بلکه می‌تواند در توسعه اقتصادی و ارزآوری نیز نقش مهمی ایفا کند. با داشتن بیش از ۳۰۰۰کیلومتر خط ساحلی و ده‌ها رودخانه و تالاب داخلی، ایران یکی از کشورهای با ظرفیت بالا در زمینه شیلات و آبزی‌پروری است. از ماهیان دریایی گرفته تا ماهیان گرمابی و سردابی، همه این منابع می‌توانند به‌عنوان منبع درآمد و ارزآوری مورد استفاده قرار گیرند. علاوه‌بر این، مصرف ماهی به دلیل فواید فراوان برای سلامت انسان رو به افزایش است که این امر می‌تواند به رشد بیشتر این صنعت کمک کند.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، آبزی‌پروری در آب‌های داخلی یکی از فرصت‌های طلایی برای صنعت شیلات ایران است. باوجود دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و تالاب‌های فراوان، امکان پرورش انواع ماهیان گرمابی و سردابی وجود دارد. همچنین بهره‌برداری از منابع آب‌های داخلی به‌خصوص در مناطق روستایی می‌تواند به اشتغالزایی و کاهش مهاجرت از روستاها کمک کند. محصولات شیلاتی ایران به کشورهای منطقه و فراتر از آن صادر می‌شود. بازارهای بزرگ مانند چین، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و اتحادیه اروپا همواره به‌دنبال ماهی و محصولات دریایی با کیفیت هستند. با افزایش کیفیت و تنوع محصولات شیلاتی، ایران می‌تواند سهم بیشتری از این بازارها را به خود اختصاص
 دهد.
با چنین نگاهی استفاده از فناوری‌های نوین در پرورش و صید ماهی می‌تواند بهره‌وری را به‌طور چشمگیری افزایش دهد. از سیستم‌های هوشمند مدیریت آبزی‌پروری گرفته تا تجهیزات پیشرفته صید، همه این‌ها می‌توانند به کاهش هزینه‌ها و افزایش تولید کمک کنند. از طرف دیگر، پژوهش و نوآوری یکی از عوامل کلیدی برای پیشرفت صنعت شیلات است. با حمایت از مراکز پژوهشی و ارتقای تحقیقات علمی، می‌توان به بهبود کیفیت محصولات، افزایش بهره‌وری و کاهش مخاطرات زیست‌محیطی دست یافت. همچنین استفاده از روش‌های نوین پرورش، مثل استفاده از بیوتکنولوژی، می‌تواند به توسعه بیشتر این صنعت کمک کند.
چالش‌های پیش روی صنعت شیلات
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های صنعت شیلات در ایران، تغییرات اقلیمی و کاهش منابع آبی است. خشک‌شدن رودخانه‌ها و تالاب‌ها و کاهش بارندگی‌ها می‌تواند به کاهش تولیدات شیلاتی منجر شود. این موضوع نیازمند مدیریت پایدار منابع آبی و برنامه‌ریزی مناسب برای مقابله با اثرات تغییرات اقلیمی است. بسیاری از زیرساخت‌های مورد نیاز برای صنعت شیلات در ایران قدیمی هستند و نیاز به به‌روزرسانی دارند. از جمله مشکلات زیرساختی می‌توان به تجهیزات قدیمی پرورش ماهی، سیستم‌های ناکارآمد مدیریت منابع آبی و کمبود امکانات بسته‌بندی و نگهداری محصولات شیلاتی اشاره کرد.
رقابت در بازار جهانی محصولات شیلاتی بسیار شدید است و نوسانات قیمت می‌تواند به کاهش سودآوری صنعت شیلات ایران منجر شود. برای مقابله با این چالش، باید به بهبود کیفیت محصولات، کاهش هزینه‌های تولید و توسعه بازاریابی بین‌المللی توجه ویژه‌ای شود. عدم‌هماهنگی بین سازمان‌های مختلف و مشکلات قانونی می‌تواند به کاهش کارایی و بهره‌وری در صنعت شیلات منجر شود. همچنین برخی قوانین و مقررات قدیمی و ناکارآمد هستند و نیاز به بازنگری دارند تا بتوانند به بهبود عملکرد این صنعت کمک کنند.

مسیری برای ارتقای صنعت شیلات
یکی از مهم‌ترین اقدامات برای بهبود صنعت شیلات، توسعه پایدار و مدیریت صحیح منابع آبی است. باید از فناوری‌های نوین برای کاهش هدررفت آب و افزایش بهره‌وری استفاده شود. همچنین استفاده از سیستم‌های آب‌بندی و مخازن ذخیره آب می‌تواند به حفظ منابع آبی کمک کند. از طرف دیگر، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های نوین مانند تجهیزات پرورش ماهی، سیستم‌های هوشمند مدیریت آبزی‌پروری و تجهیزات پیشرفته صید می‌تواند به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها منجر شود. همچنین ایجاد تسهیلات مناسب برای حمل‌ونقل و بسته‌بندی محصولات شیلاتی می‌تواند به بهبود کیفیت و افزایش صادرات کمک کند.
بسیاری از فعالان این صنعت معتقدند که ایجاد نظام بازاریابی قوی و توسعه صادرات محصولات شیلاتی می‌تواند به افزایش سهم ایران در بازارهای بین‌المللی کمک کند. استفاده از فناوری‌های نوین بازاریابی، تبلیغات مناسب و ایجاد برند ملی برای محصولات شیلاتی ایران از جمله اقداماتی است که می‌تواند به این هدف کمک کند. تقویت همکاری‌های بین‌المللی و منطقه‌ای با سایر کشورها می‌تواند به تبادل تجربیات و ارتقای فناوری در صنعت شیلات کمک کند. همچنین ایجاد توافق‌نامه‌های تجاری با کشورهای دیگر می‌تواند به توسعه صادرات محصولات شیلاتی ایران منجر شود.در شرایط فعلی به نظر می‌رسد آینده صنعت شیلات در ایران به‌طور مستقیم به نحوه بهره‌برداری از فرصت‌ها و مدیریت چالش‌ها بستگی دارد. با استفاده از فناوری‌های نوین، بهبود زیرساخت‌ها، مدیریت پایدار منابع آبی و توسعه بازارهای بین‌المللی، می‌توان به رشد و توسعه این صنعت کمک کرد. با در نظر گرفتن تمامی این نکات، صنعت شیلات ایران می‌تواند به یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور تبدیل شود و سهم بیشتری در توسعه اقتصادی و ارزآوری داشته باشد.

حمایت برای افزایش تاب‌آوری شیلات
امیرحسین صفرقلی، مدیر دفتر برنامه ملی ارتقای فناوری در زنجیره ارزش محصولات گلخانه‌ای و شیلاتی، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری با اشاره به نقش کلیدی تولید پایدار محصولات شیلات و گلخانه‌ای در پایداری اقتصادی کشور اظهار کرد: در تلاش هستیم روند توسعه فناوری و تاب‌آوری فناورانه در صنایع گلخانه‌ای و شیلاتی به‌عنوان یکی از حوزه‌های اولویت‌دار، استمرار داشته و از این طریق، تأمین امنیت غذایی، اشتغالزایی و حرکت اقتصاد کشور با قوت ادامه یابد. وی با تأکید بر اینکه‌ تولیدکنندگان بخش کشاورزی و صنایع وابسته در طول تاریخ کشور نقش اساسی در عبور از بحران‌ها ایفا کرده‌اند، گفت: در شرایطی که کشور با چالش‌هایی نظیر تحریم، فشارهای بین‌المللی و حتی تهدیدات امنیتی مواجه بوده، این فعالان اقتصادی و فناورانه، به‌ویژه در بخش‌های گلخانه‌ای و شیلاتی، بار اصلی تأمین نیازهای مردم و حفظ ثبات اقتصادی را به دوش کشیده‌اند.
صفرقلی افزود: صنایع گلخانه‌ای و شیلاتی به‌عنوان بخش‌هایی اولویت‌دار در اقتصاد کشور، نه‌تنها در تولید و اشتغال، بلکه در تأمین امنیت غذایی و تاب‌آوری ملی نقش غیرقابل ‌انکاری ایفا می‌کنند. وی ادامه داد: تجربه سال‌های اخیر نشان داده که این حوزه‌ها ظرفیت بالایی برای مقاومت در برابر بحران‌ها و ایفای نقش موثر در شرایط سخت دارند. به گفته این مقام مسئول، دفتر برنامه ملی ارتقای فناوری در زنجیره ارزش محصولات گلخانه‌ای و شیلاتی با درک اهمیت راهبردی این حوزه‌ها، حتی در سخت‌ترین مقاطع نیز پشتیبانی از تولیدکنندگان و پروژه‌های کلان را متوقف نکرده است.مدیر برنامه ملی ارتقای فناوری در زنجیره ارزش محصولات گلخانه‌ای و شیلاتی تصریح کرد: در هفته جاری، چندین نشست تخصصی با حضور کارشناسان این دفتر به‌صورت مجازی برگزار شد تا روند بررسی و ارزیابی طرح‌های پیشنهادی و پروژه‌های اولویت‌دار با دقت و جدیت ادامه یابد. صفرقلی با اشاره به برنامه‌های آتی این دفتر گفت: رویکرد ما فعال، حمایتی و آینده‌نگر است. تلاش خواهیم کرد با تسهیل فرایندها، هماهنگی میان نهادهای مرتبط و تداوم حمایت از پروژه‌های ملی، بستر رشد پایدار و عبور از شرایط دشوار فعلی را در کنار تولیدکنندگان فراهم کنیم.

احداث مراکز تخصصی برای بازسازی
 ذخایر شیلات
ناصر کرمی‌راد، مدیرکل بازسازی ذخایر سازمان شیلات ایران در گفت‌وگو با «ایانا» با بیان اینکه گرمایش زمین، خشکسالی، ورود آلاینده‌های صنعتی، شهری، کشاورزی و همچنین صید بی‌رویه باعث فشار مضاعف بر زیستگاه‌های طبیعی آبزیان شده‌اند، گفت: بسیاری از این عوامل خارج از کنترل انسان است و باید با رویکردی جبرانی به احیای ذخایر پرداخت. وی ادامه داد: سازمان شیلات ایران باوجود اجرای قوانین نظارتی، نیازمند حمایت بیشتر برای انجام اقدامات احیایی است؛ از جمله رهاسازی نوزاد ماهیان و میگو در زیستگاه‌های طبیعی که نقشی حیاتی در پایداری ذخایر دارند.مدیرکل بازسازی ذخایر سازمان شیلات ایران تأکید کرد: بازسازی ذخایر، مکمل حفاظت و مدیریت منابع است و باید به‌عنوان بخشی از پاسخ کشور به بحران اقلیم، در سیاست‌گذاری‌های کلان مورد توجه قرار گیرد. وی بازسازی ذخایر را نه‌تنها اقدامی علمی، بلکه راهبردی زیست‌محیطی دانست که باید با مشارکت دستگاه‌های اجرایی، پژوهشی و جامعه بهره‌بردار توسعه یابد. کرمی‌راد با اشاره به تجارب فنی سازمان شیلات در بازسازی ذخایر میگو گفت: در مرکز کلاهی بندرعباس، سال‌ها روی گونه‌های بومی مانند میگوی ببری سبز، موزی و ایندیکوس فعالیت می‌شد اما این مرکز در چندسال اخیر تعطیل شده و تلاش داریم آن را دوباره وارد چرخه تولید کنیم.
مدیرکل بازسازی ذخایر سازمان شیلات ایران با بیان اینکه تکنیک‌های تکثیر و پرورش گونه‌های بومی میگو در کشور بومی‌سازی شده، افزود: در زمینه ماهیان دریایی نیز تجربه تکثیر گونه‌هایی مانند هامور و سوبیتی را داریم، اما تنوع بالای گونه‌ها در جنوب ایجاب می‌کند مراکز تخصصی بیشتری راه‌اندازی شود. وی با توجه به لزوم تنوع گونه‌های در معرض صید ادامه داد: باید به‌ جز میگو و ماهی، روی گونه‌های دیگری مانند صدف‌های مرواریدساز و لابستر هم سرمایه‌گذاری کنیم. کرمی‌راد تأکید کرد توسعه مراکز اختصاصی برای گونه‌های متنوع خلیج‌فارس و دریای عمان، گامی کلیدی در مدیریت پایدار منابع آبزی جنوب کشور است.