کوتاه‌سازی مسیر کشتیرانی چین به اروپا از طریق قطب شمال
​​​​​​​گروه اقتصاد دریا- سعید قلیچی- حدود یک‌دهه قبل بود که رسانه‌های جهان گزارش دادند که کشور چین پس از اجرای طرح راه ابریشم نوین دریایی و زمینی در اندیشه آن است تا با استفاده از فرصت گرمایش زمین «راه ابریشم قطبی» را نیز راه‌اندازی كند. این موضوع طی سال‌های گذشته همچنان در دستور کار تجاری این کشور قرار داشته است. دوسال قبل اعلام شد که چین و روسیه برای واردات و صادرات نفت و کالا از مسیر دریای شما‌ل به توافق رسیده‌اند؛ بدین ترتیب نفت روسیه به راحتی از این مسیر به چین می‌رسد. از طرف دیگر، سال گذشته رسانه‌ها گزارش دادند که توافقی بین دوشرکت روسی و چینی برای توسعه یک مسیر دریایی از طریق قطب شمال، به عنوان جایگزین مسیر کانال سوئز یا دور آفریقا انجام شده است. در چنین شرایطی طی روزهای گذشته پورت‌نیوز از راه‌اندازی سرویس جدید بین چین و اروپا از طریق قطب شمال خبر داده است. به نظر می‌رسد رویای ایجاد راه ابریشم قطبی توسط چینی‌ها با افزایش گرمایش زمین در حال تعبیرشدن است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، آنطور که رسانه‌ها گزارش داده‌اند، قرار است سرویس جدید کشتیرانی بین چین و اروپا از طریق قطب شما‌ل در ماه سپتامبر۲۰۲۵ آغاز به‌کار کند. خط کشتیرانی SEA LEGEND Shipping با راه‌اندازی مسیری جدید از طریق قطب شمال، زمان حمل کالا از چین به اروپا را به ۱۸روز کاهش داده و رکورد تازه‌ای در حمل‌ونقل بین چین و اروپا ثبت خواهد کرد. براساس این گزارش، کشتی‌هایی که در ماه سپتامبر از مسیر قطب شمال عازم اروپا می‌شوند، کالاها را در مدت ۱۸روز به بنادر اروپایی می‌رسانند. این بازه زمانی با فصل اوج موجودی کالا در اروپا همزمان بوده و به صاحبان کالا اجازه می‌دهد زودتر از رقبا بازار را در دست گیرند و از گره‌های لجستیکی و ازدحام فصلی عبور کنند.
این سرویس جدید همچنین خدمات لجستیک سفارشی برای محموله‌های ویژه ارائه می‌دهد؛ از جمله: حمل کابینت‌های ذخیره‌سازی انرژی و باتری‌های لیتیومی با سرویس درب تا درب و ردیابی بصری، حمل وسایل نقلیه انرژی نو با کنترل دما و اسکورت ضدضربه برای ایمنی باتری و تجهیزات الکترونیکی، جابه‌جایی تجهیزات مکانیکی سنگین با تیم‌های تخصصی و راهکارهای تقویتی ویژه. همزمان با آغاز به‌کار این مسیر، کشتی Istanbul Bridge با ظرفیت ۴۸۹۰ TEU که توسط شرکت Safetrans Line شریک تجاری SEA LEGEND اداره می‌شود، در بنادر چینگدائو، شانگهای، نینگبو، فلیکستو، رتردام، هامبورگ و گدانسک پهلو خواهد گرفت.
شرکت SEA LEGEND Shipping یک اپراتور خطوط کشتیرانی مستقر در سنگاپور و تحت مالکیت چینی‌هاست که با شریک روسی خود Safetrans Line همکاری دارد. این شرکت پیش‌تر نیز سفرهای قطب شمال را با نام Flying Fish انجام داده و تمرکز اصلی آن روی محموله‌های ممتاز با زمان تحویل حساس است. همچنین شرکت SDI Logistics با سرمایه ثبت‌شده ۵میلیون یوان و متخصص در حمل‌ونقل بارهای عمومی، به عنوان شریک دیگر در این پروژه همکاری می‌کند.

برنامه چین برای کشتیرانی در قطب شمال
چین پیش از این اعلام كرده است با توجه به گرم‌شدن زمین این فرصت پدید آمده تا مسیرهای كشتیرانی از قطب باز شود. مسئولان این کشور بر این باورند که گرم‌شدن زمین موجب شده تا كشتیرانی در مناطق قطبی نیز كه می‌تواند منافع تجاری و گردشگری بالایی داشته باشد، مدنظر قرار گیرد. دولت چین در این اندیشه بودهكه راه كشتیرانی را از قطب شمال باز كند كه به راه ابریشم قطبی شهرت یافته و در این‌باره بیانیه‌ای هم از سوی دولت منتشر شده است.
در بیانیه شورای دولتی چین آمده است: این كشور به عنوان یك قدرت مسئول اقتصادی به دنبال همكاری با كشورهای دیگر در این زمینه است. دولت چین همچنین تاكید كرده است برای اجرای طرح راه ابریشم قطبی شركت‌های خصوصی و دولتی و كشورهای مختلف می‌توانند با چین همكاری كنند. چین می‌گوید اولویت منتفع‌شدن و رشد كردن در این برنامه به دولت‌ها و كشورهایی داده خواهد شد كه در مناطق قطبی هستند.
اراضی قطبی نزدیك به 8‌میلیون كیلومترمربع فضا را در بر می‌گیرد و كانادا، فنلاند، آمریكا، روسیه، نروژ، ایسلند و سوئد از جمله كشورهای ذی‌نفع در این منطقه محسوب می‌شوند. چین ابراز امیدواری كرده است با ایجاد و اجرای طرح‌های زیرساختی، مناطق قطبی نیز توسعه یافته و مسیرهای كشتیرانی در آن‌ها راه‌اندازی شود. پیش از این چین در راستای ایجاد راه نوین ابریشم اعلام كرده بود که با روسیه برای ساخت مشترك راه ابریشم قطبی در امتداد مسیر دریای شمال به توافق رسیده است.

فرصت‌های ایجاد راه ابریشم قطبی
مسیرهای دریایی قطبی اكنون شامل دومسیر می‌شود كه شامل مسیر شمال‌شرقی (مسیر دریای شمال توسط روسیه) و مسیر شمال‌غرب است. مسیر شمال‌شرقی كه بخش‌های وسیعی از سواحل شمالی روسیه را در بر می‌گیرد، كوتاه‌ترین مسیر برای بسیاری از مناطق در چین است. این مسیر برای دسترسی بنادر شمال چین به بنادر غرب اروپا، دریای شمال و دریای بالتیك، نزدیك به 25 تا 55درصد كوتاه‌تر از مسیرهای دیگر است. طرح ایجاد جاده ابریشم قطبی بخشی از برنامه‌های توسعه‌طلبانه چین برای ایجاد مسیرهای دریایی و زمینی جدید از جمله خطوط راه‌آهن برای ارتباط تجاری بهتر با سایر نقاط جهان است.
مقامات چینی در همین حال نگرانی طرفداران حفظ محیط‌زیست در مورد آثار منفی زیست‌محیطی جاده ابریشم قطبی و برنامه‌ریزی برای تاراج منابع قطب شمال را نادرست خوانده‌اند. در گزارش مقامات چینی آمده است؛ دولت این كشور، مشوق‌هایی را برای بخش خصوصی در نظر گرفته تا در احداث زیرساخت‌ها و استفاده تجاری از این مسیر مشاركت كنند. جاده ابریشم قطبی كه می‌تواند فرصت‌های بی‌شماری را برای بنادر واقع در كشورهای این مسیر ایجاد كند، بر اهمیت بنادر شمالی چین مانند دالیان و تیانجین نیز می‌افزاید.

صف‌کشی آمریکا در مقابل آبراه شمالی
مدتی قبل بود که رسانه‌ها گزارش دادند؛ آمریکایی‌ها نیز به فکر بین‌المللی کردن یکی از ابراه‌های روسیه در قطب شمال افتاده‌اند. این در حالی است که این آبراه در قلمرو سرزمینی روس‌ها قرار دارد. در حقیقت به نظر می‌رسد آمریکا به دنبال محروم کردن روسیه از حق خود در یکی از آبراه‌های این کشور در قطب شمال است. این آبراه در منطقه قطبی روسیه و در یکی از مناطق اقتصادی این کشور واقع شده است. گزارش رسانه‌ها حاکی از آن است که واشنگتن می‌گوید، مسیر آبی موسوم به«آبراه شمالی» نباید فقط برای روسیه باشد و باید به روی عبور و مرور بین‌المللی باز شود.آمریکایی‌ها در حال مطرح کردن این بحث به‌گونه‌ای هستند که گویی روسیه ادعای حاکمیت بر این آبراه‌ها را داشته و برای رد این ادعا نیز موضوع «تضمین عبور و مرور آزاد از آبراه‌های موجود در دریاهای مورد مناقشه» را پیش کشیده است.
مدتی قبل نیز دونالد ترامپ اعلام کرده بودکه این کشور به دنبال خرید گرین‌لند است. همچنین پیش از این اعلام شده بود که آمریکا به کانادا اعلام کرده باید از خیر حق خود در کریدور شمال‌غرب قطب نیز بگذرد. آمریکا همچنین از چین خواسته است تا ایستگاه‌های تحقیقاتی خود در نروژ و ایسلند را تعطیل کرده و از سرمایه‌گذاری در آبراه شمالی نیز صرف‌نظر کند. این در حالی است که مسیر آبراه شمالی روسیه، زمان حمل‌و‌نقل کالا از آسیا به اروپا را نسبت به مسیر سنتی که از کانال سوئز و پناما عبور می‌کند، به نصف کاهش خواهد داد.