بررسی« اقتصاد سرآمد» از ابعاد مختلف داخلی و منطقه‌ای کمبود آب در ایران

بحران جدی آب پیش روی ایران

گروه انرژی - از ابتدای مهر تا حالا حدود ۴ میلی متر باندگی در کشور اتفاق افتاده که نسبت به میانگین درازمدت ۴۳ درصد و نسبت به پارسال که خشک ترین سال آبی نیم قرن اخیر لقب گرفته بود، ۲۰ درصد کاهش را نشان می دهد. به نظر می‌رسد که کشور وارد یک دوره خشکسالی شده است.   آنگونه که آمارها نشان می دهد میزان بارندگی در نخستین ماه سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ حتی ۲۰ درصد کمتر از پارسال است. سالی که خود خشک ترین سال نیم قرن اخیر لقب گرفته بود، وضعیت بهتری نسبت به امسال داشته است.
به گزارش اقتصادسرآمد، از آن طرف شرکت مدیریت منابع آب ایران اعلام کرده که تنها ۳۷ درصد مخازن سدها پر است. هرچند که محرابیان وزیر نیرو اعلام کرده که اجازه نمی دهد مشکلی در تامین آب شرب مردم ایجاد شود، اما تحقق این وعده چندان کار ساده ای نیست. امسال تابستانی سختی در پیش روی ایران است. از یک سو بارش‌ها کاهش یافته و ذخایر برفی مناطق کوهستانی و حجم آب سدها افت کرده و از سوی دیگر، گرما نیز زودتر از سال گذشته در مناطق مختلف، مستقر شده است.
این شرایط علاوه بر محدود کردن استفاده از نیروگاه‌های برق آبی، میزان استفاده از دستگاه‌های سرمازا و مصرف برق را نیز بالا برده است. مجموع این شرایط، موجب شد تا خشکسالی همچنان بر بسیاری از مناطق کشور حاکم باشد که این مساله خسارت‌هایی را به منابع آبی و اقشار مختلف از جمله کشاورزان و دامداران وارد کرده است؛ دولت نیز در تلاش است تا با اجرای سیاست‌های حمایتی، بخشی از این خسارات‌ها را جبران کند.
شرایط بحران آبی در ایران
هدایت فهمی کارشناس حوزه آب در اینباره به روزنامه اقتصادسرآمد، می‌گوید: شرایط آبی در ایران بسیار بحرانی است. کاهش بارندگی‌ها و تداوم خشکسالی در سال‌های اخیر و بهره‌برداری بیش از حد از آب‌های تجدیدپذیر و آب‌های زیرزمینی اکنون به بزرگ‌ترین چالش زیست‌محیطی کشورمان تبدیل شده است.
چالش آب در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و منطقه‌ای برای ایران
او که معتقد است این چالش به تنهایی می‌تواند در سال‌های آتی بحران‌های دیگری را در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و منطقه‌ای دامن زند، ادامه داد :با این حال رشد افسارگسیخته کشاورزی ناپایدار همچنان در ایران ادامه دارد. رشد سریع جمعیت در خاورمیانه و شمال آفریقا نیز بحران در این منطقه را تشدید کرده است به‌طوری که این امر می‌تواند پیامدهای تغییر اقلیم و خشکسالی و کاهش منابع آب را برای ساکنان بیشتر کند و نهایتاً میزان دسترسی مردم به خدمات مناسب را کاهش دهد. این کارشناس حوزه آب احتمال می‌دهد که  جنگ آتی در خاورمیانه جنگ آب باشد. بدون شک بحران آب در سال های آینده باعث بروز مناقشات سیاسی بین کشورهای منطقه نیز خواهد شد. از ابتدای مهر تا حالا حدود ۴ میلی متر باندگی در کشور اتفاق افتاده  که نسبت به میانگین دوره‌های مشابه درازمدت ۴۳ درصد و نسبت به پارسال که خشک ترین سال آبی نیم قرن اخیر لقب گرفته بود، ۲۰ درصد  کاهش یافته است
۴ میلی متر بارندگی در ۲۸ روز 
وی افزود: ارتفاع کل ریزش‌های جوی تا به حال حدود ۴ میلی متر بوده که این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دوره‌های مشابه درازمدت ۴۳ درصد کاهش یافته است. این میزان حتی از بارش‌های مدت مشابه سال گذشته که خشک‌ترین سال آبی نیم قرن اخیر بود، هم کمتر است. به‌طوری که آمارها نشان می‌دهد، میزان بارندگی اول تا ۲۸ مهر نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته ۲۰ درصد کمتر است.
وضعیت خوبی بر آب کشور حاکم نیست
به گفته فهمی، بارش در فصل پاییز در اکثر مناطق کشور به جز سواحل دریای خزر کمتر از نرمال (میانگین بلندمدت آماری) پیش‌بینی می‌شود که سهم ماه‌های مهر و آبان در این کم‌بارشی بیشتر است. از نیمه دوم آذرماه ۱۴۰۰، شرایط بارشی در کشور مقداری متعادل شده و انتظار می‌رود بارش در اکثر مناطق کشور به نرمال گرایش یابد. شرایط سدها نشان می‌دهد ابدا وضعیت خوبی بر آب کشور حاکم نیست.
میانگین بارش‌های این بازه زمانی که نزدیک به یک سوم فصل پاییز را شامل می‌شود، در درازمدت ۷ میلی متر و سال آبی گذشته ۵ میلی متر بوده است. اما امسال ۴ میلیمتر یعنی حدود ۶.۵۹۲ میلیارد مترمکعب است و این یعنی یک شروع سخت برای سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ که درست بعد از خشک‌ترین دوره ۵۰ ساله اخیر قرار دارد و وضعیت ذخایر آبی نه در سفره‌های زیرزمینی و نه در سدهای کشور خوب نیست.
اظهارات رئیس سازمان هواشناسی این تصور را دامن زده که سال آبی جاری بدترین سال آبی ایران خواهد بود. البته مساله آب و کم‌آبی در ایران مختص بارش‌های کم و زیاد نیست، بلکه مهم‌ترین دلیل بروز تنش آبی و ابرچالش بی‌آبی در ایران برداشت‌های هولناک از آب‌های زیرزمینی است که تقریباً آب‌های باستانی ما را در عرض کمتر از ۵۰ سال غارت کرده است. متاسفانه استان‌های اصفهان، یزد، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان، فارس، هرمزگان، کرمان، کرمانشاه، چهارمحال و بختیاری، ‌ لرستان، خوزستان و ایلام نسبت به سایر استان‌ها از شرایط حادتری برخوردارند. اظهارات رئیس سازمان هواشناسی این نگرانی را به‌وجود آورده که آیا کشور برای تامین آب شرب هم با مشکل مواجه خواهد شد؟.
 بحران جدی آب پیش روی ایران
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه