توسعه دریامحور راه برون رفت از مشکلات، «اقتصادسر آمد» تشریح کرد

۲۵ ضرورتِ اقتصاد دریامحور

گروه اقتصاد دریا - بخش پایانی- دکتر محمد مونسان عضو گروه توسعه منطقه ای و دریا محور مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو هیات مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران از متخصصان حوزه دریاست که با دقت و اشتیاق مسائل مرتبط با دریا را پیگیری می کند. آن چه در ادامه می آید، نوشتاری از اوست که در وبگاه شخصی خود منتشر کرده است. 25 بند در تشریح معنا و مفهوم و کارکردهای توسعه دریا محور.  در این نوشتار، ما برای توضیح بیشتر و درک آسان تر، توضیحاتی در داخل پرانتز افزوده ایم. فهم قوی نسبت به توسعه دریامحور برای همه- به خصوص مسئولان دولتی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی- می تواند نقطه امیدی باشد برای فردایی بهتر و برون رفت از انبوه مشکلات ناشی از تمرکز بر توسعه خشکی محور.
(مهاجرت از شهرهای فقیر به شهرهای بزرگ مانند تهران، یک دلیل اصلی دارد و آن اشتغال است. اگر با توسعه دریامحور شغل ایجاد شود، مهاجرت معکوس می شود. دلیل دیگر مهاجرت، کمبود امکانات علمی و تفریحی است. با توسعه دریامحور این دو کمبود به سرعت جبران می شود و دیگر دلیلی برای مهاجرت نیست. 
مهاجرت که معکوس شود، مشکل مسکن و ترافیک و... از شهرهای بزرگ رخت بر می بندد.بخش خصوصی هم دارای منابع مالی سرشار هستند که به شدت دنبال فرصت سرمایه گذاری جدید هستند. توجه به دریا به معنای جهت دادن به سرمایه عظیم بخش خصوصی است که می تواند به سرعت هر چه تمام تر به سازندگی و آبادانی سواحل بینجامد.نگاه کنید به خیل جمعیتی که در تعطیلات به سمت شمال کشور، سرازیر می شوند. نه به آن معنا که در سواحل شمال خیلی ارزانی یا فراوانی یا تفرجگاه های بی نظیر وجود دارد، بلکه به آن دلیل است که سواحل جنوب فاقد کمترین امکانات است. آیا برای کشور ما این طنز نیست که مردم سواحل جنوبی ما برای تفریح به شمال می آیند؟)
۱۳- توسعه دریامحور یعنی: باید موفق­ترین شرکتهای دانش ­بنیان کشور را برای تولید ثروت و ارزش افزوده به سمت سواحل گسیل داشت و از زایش و رویش این شرکت ها در مناطق ساحلی حمایت کرد.
(دانش بنیان ها، بسیار فهیم، علمی و دقیق هستند. کافی است دولت محترم نگاهی جدی تر به توسعه دریامحور بیندازد. این شرکت ها به سرعت باقی مسیر را خود شناخته، ساخته و حرکت می کننند. مشکل ما این است که در سطح عالی تصمیم ساز و تصمیم گیر، جدیتی برای ورود به حوزه دریا و سواحل احساس نمی شود. البته نباید از ساخت مناطق آزاد غافل بود. اغلب سواحل را هدف قرار داده اند اما نیاز به جدیتی راهبردی، حرکتی ملموس و یک پارچه به همه سواحل است تا نگاه دانش بنیان ها از یک سو و سیل سرمایه های سرگردان بخش خصوصی از دیگر سو به سوی دریا حرکت کند.)
۱۴- توسعه دریامحور یعنی: باید سواحل جنوبی را به سرسبزترین مناطق کشور تبدیل کرد. فناوری گیاهان شورزی و روش های مدرن شیرین­‌سازی آب دریا و بهره‌­گیری از بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی و تکنولوژی هسته‌­ای و لیزر (که تا به امروز در کشور بخوبی بلوغ یافته­‌اند) در تغییرات ژنتیک گیاهان شورزی و همچنین فرآوری خاک باید در این زمینه به کار گرفته شوند. در اینجا لزوما کشاورزی برای مصارف خوراکی مد نظر نیست و جلوگیری از بیابان زایی و ریزگردها و ایجاد پوشش سبز و تغییر اقلیم مد نظر است.
۱۵- توسعه دریامحور یعنی : باید مردم ایران را عمیقا با فرهنگ دریایی آشنا نمود؛ از کتاب های درسی کودکستان و دبستان گرفته تا فیلم های سینمایی و امکان تماشای کشتی­ های اقیانوس ­پیما. کشوری که تصور عامه مردم آن از کشتی، یک لنچ چوبی فرسوده است و در فیلم‌های خود فقط فقر و فلاکت را در سواحل دیده‌­اند چگونه ممکن است به سمت دریا و زندگی در سواحل رغبت نشان دهند؟!.
۱۶- توسعه دریامحور یعنی : باید غذاهای دریایی متنوع و با قیمت مناسب در سبد غذایی خانواده­‌های ایرانی جای گیرد. این امر علاوه بر خواص غذایی، منجر به توسعه صنعت شیلات می­گردد. کشوری که بخش عمده آن بیابانی و خشک است نباید سبد غذایی مردم آن صرفا متکی بر گوشت قرمز و مرغ باشد که نیازمند تامین آب شیرین زیاد است.
۱۷- توسعه دریامحور یعنی: باید جزایر ایران سهم بزرگی از تولید ثروت و اشتغال در ایران داشته باشند. تشکیل «استان جزایر» با مرکزیت قشم یا کیش یکی از مهمترین مطالبه‌­ها در این راستا است.
۱۸- توسعه دریامحور یعنی : باید ضرورت و اهمیت تغییر تقسیمات استانی جنوب کشور و ایجاد استان‌های جدید را درک نمود. چگونه ممکن است که وقتی نیمی از سواحل جنوب کشور در اختیار یک استان (هرمزگان) است امیدی به توسعه سواحل داشت؟ تشکیل استان‌­های «مکران شرقی» و «مکران غربی» یکی از مهمترین مطالبات در این زمینه است.
۱۹- توسعه دریامحور یعنی: باید بنادر کشور به جای مدخل واردات و قاچاق به مبدا صادرات و تولید ثروت و ارزش افزوده تبدیل شوند. توسعه پسکرانه­‌ها و ایجاد شهرک‌های صنعتی بزرگ در مجاورت سواحل صرفا بر مبنای این تفکر شکل می گیرند و لاغیر.  
۲۰- توسعه دریامحور یعنی: باید صنایع دریایی به خصوص صنعت کشتی‌­سازی و تعمیرات کشتی و دریانوردی به یکی از ارکان صنعتی کشور تبدیل شوند.
۲۱- توسعه دریامحور یعنی: باید آموزش تخصصی دریایی در ایران جدی­تر گرفته شده و از مرحله هنرستان‌های دریایی تا تحصیلات عالیه در همه رشته­‌های دریایی ترویج شود. ایران باید به صادرکننده نیروی انسانی و خدمات فنی و مهندسی دریایی و همچنین صادرکننده دریانورد تبدیل شود نه این که حتی در کشتی‌­های خود ایران از دریانوردان فیلیپینی و بنگلادشی و پاکستانی و غیره استفاده شود و جوانان ایرانی بیکار باشند. این کار نیازمند یک برنامه‌­ریزی آموزشی منسجم است.
۲۲- توسعه دریامحور یعنی: باید توسعه ­یافته ­ترین و کامل­ترین قوانین حقوقی را در حوزه دریایی داشته باشیم.
۲۳- توسعه دریامحور یعنی: باید کلیه سازمان های دولتی مرتبط با دریا به سواحل منتقل شوند و یکی از شهرهای ساحلی جنوبی به عنوان «پایتخت اقتصادی» ایران انتخاب شود. 
۲۴- توسعه دریامحور یعنی: طرح­های تحول آفرین و بزرگی مانند «طرح ایرانرود» را نه تنها نباید فراموش کرد بلکه مجدانه احیا کرده و در مرکز توجه قرار داد.
۲۵- توسعه دریامحور در نهایت به این معناست که سهم دریا از تولید ناخالص داخلی از سهم زیر ۲ درصد فعلی به بالای ۱۰ درصد در یک افق ۱۰ ساله و بالای ۴۰ درصد در یک افق ۲۵ ساله افزایش یابد و این مهم تنها زمانی امکان­پذیر است که موارد ۲۴ گانه فوق محقق شده باشند.
(دریا، منبع سرشاری است از امکانات؛ امکان تاسیس صنایع بزرگ آب بر بدون دغدغه از خشکسالی ایران، امکان تامین غذاهای دریایی هم برای سلامت جامعه و هم برای تغذیه بهتر و صادرات. امکان بهره مندی از ارزآوری فراوان صنعت گردش گری. امکان توسعه گردش گری داخلی و حذف تمرکز در محدوده محدود خزر. امکان اشتغال زایی بسیار بالا. امکان مهاجرت معکوس و.... همه این ها یک معنا دارد و آن این است: «توسعه دریا محور راه چاره راهبردی برای درمان بسیاری از معضلات اجتماعی، اقتصادی و اشتغال است. چه کسی مسئول است؟)
 ۲۵ ضرورتِ اقتصاد دریامحور
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه