گروه صمت -  محمد آیتی - دهه‌هاست که فساد به صورت سیستماتیک وارد اقتصاد کشور شده است و علیرغم وجود دستگاه‌های نظارتی پرتعداد، اما مشکلات به قوت خود باقیست.
یکی از حوزه‌های پر حرف و حدیث که به نظر سال‌هاست فساد و سوءمدیریت آن را فرا گرفته، «معدن» است. در حالی که قرار بود و البته هست که درآمدهای معدنی به مرور جایگزین درآمدهای نفتی شوند، اما خروجی کار تا امروز بسیار ناامیدکننده بوده است.
حال باید به انتظار نشست و دید در دولت سیزدهم که سه سال از عمر آن مانده، اتفاق مبارکی در این حوزه خواهد افتاد یا همچنان در به همان پاشنه خواهد چرخید.
حسن لطفی، نماینده رزن در مجلس یازدهم در این خصوص به اقتصاد سرآمد گفت: یک چالش اساسی در حوزه معدن در کشور داریم و آن هم این است که معادن توسط خود متولیان در کشور به غارت می‌رود. من بارها این موضوع را گفته‌ام و باز هم می‌گویم، چون شاید با تکرارش، روندها تغییر پیدا کند.
وی افزود: کارخانه‌های سیمان به ازای هر تن مواد اولیه، ۲۱۰ تومان به دولت می‌پردازند و در بازار تنی یک میلیون تومان می‌فروشند. صنایع فولاد به ازای هر تن مواد اولیه، ۴۰۰ تومان به دولت می‌دهند و در بازار تنی ۲۱ میلیون تومان می‌فروشند. کافیست یک محاسبه داشته باشیم تا ببینیم چه سود کلانی در این حوزه به این روش، صورت می‌گیرد.     
سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس تصریح کرد: حال اگر قیمت مواد معدنی واقعی و این خواسته به صورت عینی محقق شود و مثل سایر کشورها با نرخ روز دنیا و دلار آزاد، مبادله گردد به جرات می‌گویم، هم بساط کمیته امداد و هم بهزیستی از کشور جمع می‌شوند. مواد معدنی ایران باید در چرخه تولید قرار بگیرند و حتی به کشورهای دیگر صادر شوند. در این صورت، اشتغال‌زایی افزایش یافته و فقر ریشه‌کن می‌شود و در ادامه با ارزآوری که صورت می‌گیرد، اقتصاد روند پویا شدن به خود می‌گیرد.
لطفی اظهار داشت: متاسفانه مافیا روی معادن ما دست گذاشته‌اند و من خبر از این افراد ندارم. سوال من این است که چرا متولیان امر، شفاف اعلام نمی‌کنند خروجی کار در معدن چه بوده و چه میزان مواد معدنی خارج کردند؟ اینکه گاهی به صورت تقریبی آمار و ارقام‌هایی بدهند، هیچ سنخیتی به شفافیت ندارد.
وی یادآور شد: حتی در معدن سیمان هگمتان در رزن من ندیده‌ام باسکولی پای کوه باشد و ماشین از بالای کوه روی باسکول قرار بگیرد و اعلام کند که فلان مقدار از معدن برداشت کرده است. سایر معادن هم به همین صورت است و حق مردم هم داده نمی‌شود که این موضوع جای نگرانی دارد.
نماینده رزن در ادامه بیان کرد: همین آقایان متولی باعث شده‌اند نخبگانی که شبانه‌روزی در شرکت‌های دانش‌بنیان کار می‌کنند، توان بهره‌برداری از معادن را نداشته باشند. مثلاً یک نخبه از معدن سیمان می‌تواند هزار خلاقیت و نوآوری داشته باشد و مواد معدنی را فرآوری کند، ولی آیا این شرکت‌های دانش‌بنیان توان سرمایه گذاری دارند؟ خیر، پس این دولت و معدن‌داران هستند که باید به صورت واقعی به این نخبگان بها دهند.   
وی گفت: آقایان با کسانی که قبلاً در کار معادن بوده‌ا‌ند و الان شرایط بر وفق مرادشان است و معدن را رایگان و کم‌ارزش می‌گیرند، همکاری دارند. ثروت کشور در دست این‌هاست نه در دست شرکت‌های دانش‌بنیان. آن‌ها هم به شرکت‌های دانش‌بنیان در صورتی بها می‌دهند که اگر سودشان پنج هزار برابر است شش هزار برابر شود و اگر کمتر شود، بها نمی‌دهند. پس هیچ‌وقت شرکت‌های دانش‌بنیان نمی‌توانند رقیب و حریف آن‌ها شوند و اگر شرکت‌های دانش‌بنیان با این‌ها همکاری کنند، راز غارت‌ها را پیدا می‌کنند.
لطفی در پایان خاطرنشان کرد: ما که تافته جدا بافته نیستیم. مثلاً فقط ایران فولاد دارد؟ در فولاد حقوق مالکانه به دولت داده نمی‌شود و معادن را رایگان برمی‌دارند و برق، گاز و آب یارانه‌ای می‌گیرند و ۲۰ درصد گران‌تر از قیمت جهانی به مردم می‌فروشند. مثلاً در یک خودروی پرشیا یک تن آهن استفاده شده که قیمتش ۲۰ میلیون تومان است. تکنولوژی که آهن را تبدیل به ماشین کرده است چگونه ۳۵۰ میلیون روی این قیمت می‌کشد و تولید داخل را می‌فروشد؟ تا این ایرادات برطرف نشود، امیدی به روزهای بهتر نیست.
عبدالناصر درخشان، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گفت‌وگو با رسانه‌ای دیگر گفته بود: متاسفانه نه تنها ماشین آلات در کشور در حوزه معدن رو به نوسازی نرفته که حتی تکنولوژی‌های ما در این زمینه هم، به روز نیست. بسیاری از ماشین آلات ما فرسوده است که می‌باید از رده خارج شوند.
نماینده ایرانشهر در ادامه بیان کرد: برنامه‌ریزی برای نوسازی ماشین آلات و تجهیزات معدنی، بر عهده دولتمردان است، چون آن‌ها سیاست‌گذار هستند. وزارت صمت باید به صورت جدی به موضوع ورود پیدا کند و شرکت‌های تولید داخل را پای کار بیاورد و هر چقدر هم کم و کسری در این بخش دیده شد با واردات، آن را جبران کرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در حوزه معدن، حرف و شعار زیاد زده شده است و امیدوارم در یکی، دو سال پیش‌رو با توجه به بحث‌های جدی که مطرح شده، شاهد خروجی‌های مثبت و متفاوت‌تر از همیشه باشیم.