در روزهای پایانی سال 1401« اقتصادسرآمد» تحليل مي‌كند

دانش‌بنيان ايراني با سهم اندک بازار

گروه شعارسال – حمزه رستمی نیا - سهم بازار دانش‌بنيان‌ها در جهان امروز بسيار زياد است و كشورهاي مدعي دانش و فناوري‌هاي نوين، در اين بازار سالانه ميلياردها دلار كسب درآمد مي‌كنند؛ اما سهم دانش‌بنيان ايراني در اين بازار بزرگ فقط و فقط حدود يك ميليارددلار است كه نسبت به رقم بزرگ معاملات اين بازار، سهم ناجيزي محسوب مي‌شود. 
تقاضاي ضعيف
نسبت به توليدات دانش‌بنيان ايراني، تقاضاي ضعيفي در بازار وجود دارد كه دو دليل مهم دارد:
اول: نگاه منفي - دوم:‌بازاريابي ضعيف
نگاه تنگ و تاريكي در جهان به محصولات دانش‌بنيان ايران وجود دارد و دليل عمده آن، بمباران سمي افكار عمومي به وسيله رسانه‌هاي معاند فارسي و غير فارسي است كه رسانه‌هاي امريكا، انگليس و اسرائيل در رآس همه آن‌ها هستند. 
فشار رسانه‌اي و انبوه خبرهاي منفي، از ايران كشوري سياه و از ايراني، يك موجود خطرناك ساخته است. گفته مي‌شود در ديدار جمعي از مهندسان روسيه از ايران كه در پل طبيعت براي گردش برده شده بودند، در حال سير و تماشاي مردم با تعجب گفته بودند: ما خيال مي‌كرديم اينجا همه اسلحه به دست دارند!
ساختن و پرداختن افكار عمومي با انبوهي از رسانه باعث شده كه حتا قشر تحصيل‌كرده كشوري مانند روسيه كه به ايران نزديكي خاص دارد، ايرانيان را در حال جنگ و شورش بپندارد و خيال كند كه دست هر ايراني تفنگي است و كشتار از صبح تا شب ادامه دارد!
اين نگرش سياه با ضعف مفرط بازاريابي به افراط رسيده است. هم ضعف بازاريابي بازرگاني و هم ضعف ديپلماسي باعث شده كه دانش‌بنيان‌ها در ايران ديده نشوند. مردم جهان كمتر ايران را علمي مي‌دانند و همان تصوري كه ما از كشور افغانستان يا كشورهاي افريقايي داريم، آن‌ها نسبت به ما دارند و ما با ضعف بازاريابي خود نگاه منفي آن‌ها را تقويت كرده‌ايم. 
ايران كشوري علمي است
بر اساس آمارهاي جهاني، ايران در منطقه حائز رتبه اول دانش‌بنياني و توليد علم است و در سطح جهان رتبه 15 را دارد كه رتبه بسيار مناسبي است. حركت از رتبه 16 جهاني به رتبه 15 طي يك سال، نشان‌دهنده شتاب رشد علمي در ايران است. همچنين صعود چندين پله‌اي دانشگاه‌هاي ايران نمايانگر ديگري است از رشد علمي در ايران؛ اما متاسفانه آن گونه كه رسانه‌ها و بازاريابان ما و ديپلمات‌هاي ما بايد به دنيا منعكس كنند، بسيار فرتوت است و دليل آن همين است كه سهم اندكي از بازار جهاني دانش بنيان‌ها نصيب اهالي دانش اين سرزمين شود. 
ايران كشوري علمي است و اكنون خبري از جنگ در آن نيست. چه كسي بايد اين نكته را به جهانيان اثبات كند و آن‌ها را با توليدات دانش بنيان ايرانيان آشنا كند؟ 
تحريم پاشنه آشيل 
تحريم‌ها همچنان پاشنه آشيل همه توليدات ما به ويژه دانش بنيان‌ها هستند. تحريم‌ها مانع بزرگي هستند كه همه چيز را تحت تاثير قرار داده‌اند و اين كه بگوييم تحريم را به فلان موضوع گره نمي‌زنيم، شعاري است كه در عمل اتفاق نمي‌افتد. تحريم‌ها راه‌هاي زيادي را بسته‌اند و شايد دليل عدم موفقيت بازارياب‌ها و ديپلمات‌ها همين بسته بودن راه‌ها باشد. در صورت رفع تحريم، سهم بيشتري از بازار بزرگ دانش بنيان‌ها عايد ايران خواهد شد. 
ضعف صنعت گردشگري
در اين گير و دار، صنعت گردشگري به شدت شكست خورده است و تا حد صفر رسيده است. گردشگر مانند شمشير دو دم است، هم ارز مي‌آورد و هم خبر مي‌برد. 
گردشگران مانند رسانه‌هاي بسيار قوي عمل مي‌كنند. علاوه بر بعد اقتصادي آن‌ها، بعد خبررساني آن‌ها بسيار بسيار مهم است. وقتي يك گردشگر به ايران بيايد و مانند مهندسان روسي ببيند كه در دستان ما تفنگ نيست، بلكه دانش هست، آن را با رسانه خود كه كمتر از يك رسانه رسمي نيست، منتشر مي‌كند. زيبايي‌هاي ايران و آثار باستاني شگرف آن كه جزو ده كشور برتر جهان است، مي‌تواند چهره سياهي كه ساخته‌اند را از بين ببرد؛ اما شوربختانه اين صنعت را هم تقريبا از دست داده‌ايم. نه ارزي مي‌آيد و نه خبري مي‌رود. 
1 درصد تا 9 درصد
ايران يك درصدجمعيت جهان است كه 9 درصد ثروت جهان را در اختيار دارد. با اين ظرفيت مي‌توان بسيار باشكوه ظاهر شد و در همه جهات رشد كرد. دانش‌بنيان‌ها يكي از اجزاء رشد و توسعه ايران هستند كه در جهان امروز بيش از هر چيز مورد توجه قرار دارند. بااين ثروت بزرگ خدادادي سرمايه‌گذاري روي دانش‌بنيان‌ها كاري درست است و ما از پس آن بر مي‌آييم. 
سرمايه‌گذار خارجي 
سرمايه گذار براي دانش‌بنيان ‌ها كم است. آنان كه دانش دارند، پولش را ندارند و آنان كه پولش را دارند، سر از كار دانش بنيان‌ها در نمي‌آورند. دولت سرمايه‌گذار اصلي است كه خود با انبوهي مشكلات عديده از كمبود بودجه تا بازي رانت و بروكراسي درگير است. سرمايه گذار خارجي مي‌تواند بسيار موثر باشد كه باز هم ضعف‌هاي ما در ديپلماسي و بازاريابي، اين مهم را به حداقل رسانده. ضمن اين كه تحريم‌ها نفس سرمايه‌گذار را مي‌چيند و براي سرمايه‌گذاري در ايران به هراس مي‌اندازد.
دانش‌بنيان‌هاي اميدبخش
با تمام اين‌ها دانش بنيان‌ها اميد امروز وفرداي ايران هستند. نامگذاري سال جاري با تاكيد بر دانش‌بنيان‌ها، خردمندانه بود و در اين سال، رشد و توسعه كمي و كيفي دانش‌بنيان‌ها را شاهد بوديم كه البته در سال‌هاي آينده با زمينه‌آي كه ايجاد شده، بيشتر از آن‌ها خواهيم شنيد. 
اما بايد دانست كه دانش‌بنيان به تنهايي ره به جايي نمي‌برد و يك مجموعه بايد فعاليت كند تا موفقيت حتمي در بازارداخلي و خارجي حتمي شود. 
حمايت ازبرگزاري نمايشگاه‌ها و فعاليت‌ها و برنامه‌هاي فرهنگي در داخل و خارج كشو- به طور مشخص برگزاري منظم هفته‌هاي فرهنگي ايران در اقصي نقاط جهان- مي‌تواند به بازيافت چهره‌ واقعي ايرانيان براي خارجي ها كمك كند و هجمه سياه رسانه‌هاي بيگانه را تا حد زيادي خنثي كند. 
دانش‌بنيان ايراني  با سهم اندک بازار
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه