سیری در تحولات حمل و نقل دریایی


دکتر بهروز امرایی - چگونه می‌توان از کارشناسان جوان امروز که مدیران فردای صنعت بسیار پیچیده حمل و نقل دریایی، بندری،کشتیرانی، کشتی‌سازی و صنایع وابسته به آن‌ها از وضعیت و چگونگی تحولات گذشته و حال بی‌اطلاع باشند و آنگاه انتظار داشته باشیم مدیرانی تحول‌گرا و آینده‌نگر بوده و قادر به طراحی و ترسیم افق‌های نزدیک و دور توسعه سازمان، ارگان، نهاد و یا شرکت‌های مورد تصدی و مدیریت خود باشند؟
عامل اصلی تورم واردات بسیار زیاد طلا و نقره از مستعمرات بود. در قرن هفدهم انگلستان و هلند سهم روز افزونی از ترافیک دریایی که قبلاً در انحصار و سلطه پرتغالی‌ها و اسپانیایی‌ها قرارداشت را به خود اختصاص دادند.
کمپانی‌های هندی، هلندی و انگلیسی در سال های ۱۶۰۱ و ۱۶۰۲ به ترتیب تاسیس شدند. در آن زمان سفرهای تجاری به قاره‌های دورتر در قالب سفرهای نظامی که به شدت مسلح بودند. انجام می‌شد و اغلب نه تنها با یکدیگر می‌جنگیدند و بلکه با دزدان دریایی نیز مجبور بودند نبرد دریایی بکنند. خطر دزدان دریایی بسیار زیاد بود. در محدوده بین سال‌های ۱۶۰۹ و ۱۶۱۶ دزدان دریایی ترک در مجموع ۴۶۶ کشتی تجاری را به اشغال و کنترل خود درآوردند. این خسارات و از دست دادن کشتی‌ها برابر است با تلفات سنگین کاروان‌های از دست رفته در طول دو جنگ اول و دوم جهانی.
در قرن هفدهم انگلیس شروع به توسعه و افزایش مستعمرات خود نمود که این امر موجب ایجاد تحول وتغییرات عمده‌ای در کشتیرانی گردید. انگلیسی‌هائی که از جزیره انگلیس به مستعمرات سراسر سواحل اقیانوس اطلس مهاجرت کرده بودند به کشاورزی روی آورند و به دلیل تولید محصولات کشاورزی در این سرزمین‌ها شرکت‌های کشتیرانی خط اقیانوس اطلس ایجاد نمودند تا این محصولات و تولیدات را به انگلستان و سایر مناطق حمل و نقل کنند. انگلستان به صورتی فزاینده‌ای و با سرعت تبدیل به یک قدرت دریائی می‌شد و لذا شروع به بهره برداری از این قدرت خود در قالب قوانین حمایتی Protectionist نمود. 
لذا در سال ۱۶۴۶ آن‌ها اولین قانون دریانوردی Navigation Act که تحت آن همه تجارت و بازرگانی به مقاصد مزارع و کشت و زرع در مستعمرات و بالعکس که در ویرجینیا، برمودا. باربادوس و سایر جاهای دیگر در آمریکا بصورت انحصاری برای کشتی‌های انگلی گرفته و رزرو شده بود نمودند. 
در اکتبر ۱۶۵۱ کرامول که چهره معروفی در حکومت انگلستان شده بود قانون دریانوردی را توسعه داد به این ترتیب که یک شرط ضمن عقد و یک ماده در این قانون افزود مبنی بر اینکه فقط کشتی‌های انگلی می‌توانند و مجازند جهت حمل و نقل کلیه کالاها از تمام نقاط دنیا به مقصد انگلستان با یکدیگر رقابت نمایند.
واردات به انگلستان زمانی مجاز بود که توسط کشتی‌های ساخت انگلستان که در مالکیت افراد انگلیسی می‌باشد و فرمانده و ۷۵ درصد پرسنل آن کشتی انگلیسی باشند حمل گردد. 
این مقررات کشورها و بنادر و شرکت‌های کشتیرانی دیگر ملل را بسیار ضعیف و ناتوان و در عوض قدرت دریائی و کشتیرانی انگلستان را قدرت مطلقه و منحصر بفرد نمود.
انواع کشتی‌ها از نظر جابه جایی به انواع کشتی‌ها و تحولاتی که این صنعت و صنعت کشتی‌سازی داشته است بپردازید. 
با ظهور تانکرها تخصصی شدن حمل و نقل دریایی کم کم شروع شد. زمانی هر نوع کالایی را بایک نوع کشتی حمل می‌کردند و یک کشتی تجاری می‌توانست صدها نوع کالا را جابه جا کند و البته این جابه‌جایی بستگی به تجار و مالکان کالاها داشته است که چه کالا یا محموله‌ای را وارد یا صادر کنند و به عبارت دیگر همزمان کالاهای خطرناک و مواد محترقه را با سایر مواد مانند مواد خوراکی و کالاهای مصرفی را با یکدیگر بارگیری می‌کردند و این گونه بارگیری‌ها در گذشته باعث از بین رفتن بسیاری از کشتی‌ها و دریانوردان و کالاها شد برای اینکه هر کالایی مشخصات و خصوصیات خودش را داشت و نمی‌توانست در کنار سایر کالاهای دیگر بارگیری و جابه جا شود، در غیر این صورت امکان داشت ماهیت کالا عوض شود و خطرش را بروز دهد. بنابراین مقدمه تخصصی شدن و متنوع شدن کشتی‌ها از اوایل قرن بیستم و بعد از جنگ جهانی دوم شروع می‌شود.
حال به بررسی تاریخچه ساخت کشتی‌ها و تناژهای انواع مختلف کشتی‌ها بپردازیم. در یک عرصه کوتاه مدت ۲۵ ساله شاهد این بودیم که تناژ کشتی‌های تانکر به دلیل نیازهای بازار، رشد سریعی داشته است. از سوی دیگر کاهش هزینه‌های تمام شده برای یک کالا و ارزان و با صرفه‌تر بودن هزینه حمل و نقل به وسیله روش حمل و نقل دریایی سبب شد تا استقبال زیادی از این روش حمل و نقل صورت بگیرد و در نتیجه افزایش تناژ کشتی‌ها را به همراه داشته باشد، چرا که می‌توانید کالاهای بیشتری را با پرداخت هزینه کمتری جابه جا کنید و این پرداخت کمتر باعث سرشکن شدن قیمت تمام شده کالاها برای تولید کننده‌ها و ارزان‌تر شدن قیمت فروش می‌شود و این خود یکی از امتیازهای حمل و نقل دریایی است.
سیری در تحولات حمل و نقل دریایی
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه