گروه اقتصاددریاپایه - امید متین - يكي از متغييرهاي مهم اجتماعي كه مي‌تواند در تغيير و تحول و توسعه بسيار نقش آفرين باشد، اتحاديه‌ها و سنديكاها و انجمن‌هاي صنفي است كه مانند شمشير دو لبه عمل مي‌كنند. 
اين تشكل‌هاي صنفي اگر قوي و فعال عمل كنند، به خوبي مسائل را شكافته، ضعف‌ها را شكسته و مسير رشد و توسعه را همواره مي‌كنند و اگر ساكت و خسته و بي‌حوصله باشند، آويزان رشد و توسعه يك كشور مي‌شوند و به جاي يار شاطر تبديل مي‌شوند به بار خاطر. 

وضعيت اتحاديه‌هاي حوزه دريا
اهالي دريا تجربه عبرت‌آموزي از انجمن مهندسي دريايي ايران دارند. چند سال ركود و سكون و بي‌اثري. چندي است كه با تغيير نفرات هسته مركزي، آن انجمن راكد و بي‌خاصيت، به آن‌جا رسيده كه با اعتماد به نفس و قوي با عالي‌ترين مراجع رسمي كشور مراوده مي‌كند و در باره عالي‌ترين مسائل و برنامه‌هاي راهبردي خود را صاحب‌نظر نشان داده و موثر نيز واقع شده است. 
تفاوت آن انجمن با اين انجمن، همان چيزي است كه از آن به عنوان شمشير دو دم ياد كرديم. به قول دانشجوها، يك چهارواحدي اثرگذار است كه اگر خوب باشد، معدل كل را بالا مي‌برد و اگر بد باشد معدل كل را نابود مي‌كند و يك صنف را به حالت مشروط مي‌كشاند.
اما اتحاديه‌اي مانند لجستيك، در مرز بود و نبود قرار دارد. سر و كله‌اش به طور ويژه در نمايشگاه ها با غرفه‌اي بزرگ پيدا مي‌شود و ديگر هيچ! وقتي براي مراوده با اين اتحاديه، ماه‌ها وقت گذاشتيم و هيچ خبري دريافت نكرديم، دانستيم كه وضعيت اين اتحاديه هم مانند انجمن سابق مهندسي دريايي ايران به دوران سكوت و سكون و بي‌حوصلگي رسيده است. رئيس هفته اي يك بار شايد سري به اتحاديه بزند و چايي بنوشد! نيمه جان اين اتحاديه به دبير آن وابسته است و اگر فعاليت او نبود، اتحاديه پايان يافته بود.
از اين سو، انجمن كشتيراني و صنايع وابسته آن، با شخصيتي صنفي و مديريتي شخيص، فعال است و نماي كلي فعاليت از اميد و نشاط خبر مي‌دهد. 
از ديگر سو، انجمني وابسته به دريانوردان و كارگران است كه بي‌شباهت به تعطيلي رسمي نيست و به جزفعالیت رسانه ای دبیر آن، عملا ديده يا شنيده نمي‌شود كه كاري كرده يا قصد انجام كاري را داشته باشد. بي برنامگي از سر و كول اين گونه انجمن‌ها مي‌بارد و خود نيز نمي‌دانند هستند يا نيستند و اگر هستند براي چه هستند؟
همچنين است اتحاديه صيادان ايران كه نمود و نشاني از بالندگي ندارد. نه توان مصاحبه دارند و حوصله انتشار خبر كه بدانيم در دنياي صيادان ايران چه مي‌گذرد. شش ماه تلاش كرديم براي يك مصاحبه، ابتدا امروز و فردا كردند و آخر هم معلوم شد حرفي براي گفتن ندارند. 
علاوه است برخي اتحاديه‌هاي حوزه مالکان كشتي كه شاید «شهامت گفت‌وگو» ندارند یا حرفی براي گفتن دارند، ممکن است مسائل و مشكلات و راه‌كارها را مي‌شناسند؛ اما شهامت گفت‌وگو با اصحاب رسانه را ندارند. در دنياي خودشان زندگي مي‌كنند و تصور مي‌كنند همين كه اعضاي خودشان مي‌دانند چه خبر است كافي است! به صراحت به ما گفتند: ما مصاحبه نمي‌كنيم چون اگر حرفي بزنيم چنين و چنان مي‌شود.

روابط عمومي معلول
يكي از دلايل بزرگي كه برخي انجمن ها و اتحاديه‌ها، عدم كارايي روابط عمومي‌هاي آن‌هاست. يا به طور كلي روابط عمومي ندارند، يا يك نفر غيرمتخصص را به عنوان روابط عمومي گمارده‌اند كه بيشتر شبيه منشي‌ها فقط تلفن جواب مي دهد و يا اين كه نفر آن‌ها آن طور حرفه‌اي نيست كه خبرسازي و خبرنويسي كند و فضاي رسانه‌ها را در اختيار بگيرد و افكار عمومي را تحت تاثير قرار دهد. اغلب در همين قاعده هستند. 
برخي اصناف به لطف آساني و ارزاني فضاي اينترنت، سايتي علم كرده‌اند و گاهي خبرهاي خود را در آن بارگذاري مي‌كنند و خيال مي‌كنند كه قلعه رسانه را فتح كرده‌اند. با همين بهانه ارتباطشان با دنياي واقعي رسانه قطع مي‌كنند و زماني كه به آن‌ها مي‌گوييم كه خبر يا مصاحبه مي‌خواهيم، ناشيانه مي‌گويند: توي سايت هست! اين جواب نشان مي دهند كه اين دسته افراد از فعاليت حرفه‌اي در رسانه خبر ندارند و راه و رسم مراوده با رسانه‌ها را نمي دانند. 
به هر روي، روابط عمومي معلول و ناقص، يكي از نقاط ضعف بزرگ اتحاديه‌ و انجمن‌هاي حوزه درياست. 
برخی انجمن و تشکل دریایی که در گوگل فقط خبری از آن ها به جا مانده، نه دفتری و نه اسم و رسمی.

اتحاديه در بند تعارفات سنتي
برخي اتحاديه‌ها و انجمن‌هاي حوزه دريا به قيد و بند تعارف و سنت گرفتار شده‌اند. رئيس اتحاديه هفته‌اي يك بار به زور به اتحاديه سر مي‌زند؛ اما عوضش نمي‌كنند چرا؟ چون پير است و پيشكسوت است و احترامش واجب است و از اين دست بهانه ها. اين كه كارآيي ندارد، حوصله ندارد، جلسات نمي‌آيد، اتحاديه را به ركود كشانده و... ملاك منطق قرار نمي‌گيرد؛‌ به همين خاطر برخي تشكل‌ها به رغم توانايي، ساكت و خسته و بي حوصله‌اند. 
بايد به اين دوستان گفت كه حرمت پيشكسوتي سر جايش است. چيزي دارم به اسم بازنشستگي كه براي همين وقت ها گذاشته‌اند. پيشكسوت بايد حرمت خودش را حفظ كند و جا را به جوان‌ترها بدهد كه كاري پيش ببرند.

نتيجه روشن
نتيجه روشن است. تشكل‌هاي صنفي در رشد و توسعه بسيار موثرند. شمشير دو دمي هستند كه اگر فعال باشند، ضعف‌ها را مي شكافند و پيش مي‌روند و اگر خود ضعف باشند، مانع سنگيني در مسير رشد و توسعه و باري به دوش ساير تشكل‌ها خواهند بود. 
براي توجه به دريا، بايد به اين مسائل توجه كرد. اعضاي اتحاديه‌ها،انجمن ها و تشکل های دریایی بايد نقش خود در انتخاب بهترين وفعال‌ترين اعضاي هيات مديره درك كنند. حداقل بايد به اين نكته برسند كه نفرات ضعيف و خسته را كنار بگذارند. حرمت و آينده صنف خود را بايد مقدم بر هر چيزي بدانند زيرا هم آينده آن‌هاست و هم بخشي از آينده كشور. 
بي‌توجهي به دريا و عدم رشد و توسعه حوزه دريا در همه ابعاد، يك برگشت محكم دارد به وضعيت خود ما. هر كس در جاي خودش مهم و اثرگذار است و همه تشكل‌ها ارزشمند و در مسير توجه و توسعه دريا مهم هستند. اگر قدر جايگاه خود را بدانيم و براي ارتقاي آن كوشش كنيم، بخش مهمي از توجه به دريا محقق خواهد شد.