وضعیت جغرافیایی و سابقه تاریخی خلیج فارس
دکتر همایون الهی
7- موقعیت جغرافیایی خلیج فارس
۱- بخش شمالی و شمال شرقی خلیج فارس را تماماً سواحل ایران پوشانده است. طول مرزهای ایران در خلیج فارس از دهانه اروندرود تا بندر عباس ۱۲۵۹ کیلومتر است.
۲- در منتهی الیه شمالی خلیج فارس کشور عراق قرار دارد. اروندرود بخشی از حد فاصل (مرز) بین عراق و ایران را تشکیل میدهد که به خلیج فارس میریزد. ساحل عراق در خلیج فارس حدود چند کیلومتر است که در فاصله خور عبدالله (مرز مشترک عراق با کویت) و جزیره آبادان قرار دارد. بندر عراقی فاو (الفاو- FAO) در این ناحیه قرار دارد. با احتساب طول آبراه خور عبدالله، عراق حداکثر ۸۰ کیلومتر (حدود ۵۰ میل) در خلیج فارس دارای ساحل میباشد.
3- بعد از عراق، کشور کویت است که ۶۰ کیلومتر (حدود ۳۷ میل) از ساحل خلیج فارس را به خود اختصاص داده است.
4- در حد فاصل کشور کویت و عربستان منطقه بیطرفی به طول ۷۲ کیلومتر (۴۵ میل) وجود دارد که از ۱۷ خرداد ماه ۱۳۴۴ (هفتم ژوئن سال ۱۹۶۵) طبق قراردادی بین دو کشور تقسیم شده است و هر کشور سهم خود را در اختیار دارد.
5- بعد از آن حدود ۴۰۰ کیلومتر (۲۵۰ میل) از سواحل خلیج فارس جزو قلمرو عربستان است که در گذشته الحسا (Al Hasa) خوانده میشد و ساحل غربی خلیج سالوا (Salwa) بخشی از آن است.
۶- ساحل شرقی خلیج سالوا را کشور قطر تشکیل میدهد این کشور به طول ۱۴۴ کیلومتر به طرف شمال کشیده شده است. طول سواحل قطر ۵۶۳ کیلومتر میباشد. دهانه خلیج سالوا حدود ۶۳ کیلومتر (۳۹) میل است که جزایر بحرین تقریباً در وسط این دهانه گسترده است.
7- بعد از قطر، امارات متحده عربی متشکل از هفت شیخ نشین قرار دارد. این شیخ نشینها عبارتند از: ابوظبی Abu-Dhabi))، دوبی (Dubai)، شارجه (Sharjeh)، عجمان (Ajman)، امالقوين (يا امالكوين Umal Qiwain)، رأسالخيمه (Ras Al Khaimah) و فجیره (Fujairah) که در شبه جزیره مسندم (Musandam) قرار دارند. این شبه جزیره، که پیشرفتگی خاک در آب است، به رأس المسندم منتهی میشود که در حقیقت حد فاصل آن و سواحل ایران را تنگه هرمز مینامند.
به غیر از فجیره که در بخش شرقی شبه جزیره مسندم و در آبهای عمان قرار دارد بقیه شیخ نشینهای ذکر شده در غرب شبه جزیره مسندم و در آبهای خلیج فارس قرار دارند که حدود ۸۰۰ کیلومتر از ساحل را به خود اختصاص دادهاند.در رأس شبه جزیره مسندم ناحیهای به نام خصب (Khasab) وجود دارد که هرچند ارتباط خاکی با کشور عمان ندارد ولی بخشی از آن کشور محسوب میشود. تنگه هرمز که حدفاصل رأس المسندم و سواحل ایران است حدود 69/46 کیلومتر طول دارد.برخی از محققین تنگه هرمز را بخشی از خلیج فارس و گروهی دیگر آن را بخشی از دریای عمان میدانند؛ با این حال تعدادی دیگر تنگه هرمز را حد فاصل (مرز) بین دریای عمان و خلیج فارس میشناسند.
7- موقعیت جغرافیایی خلیج فارس
۱- بخش شمالی و شمال شرقی خلیج فارس را تماماً سواحل ایران پوشانده است. طول مرزهای ایران در خلیج فارس از دهانه اروندرود تا بندر عباس ۱۲۵۹ کیلومتر است.
۲- در منتهی الیه شمالی خلیج فارس کشور عراق قرار دارد. اروندرود بخشی از حد فاصل (مرز) بین عراق و ایران را تشکیل میدهد که به خلیج فارس میریزد. ساحل عراق در خلیج فارس حدود چند کیلومتر است که در فاصله خور عبدالله (مرز مشترک عراق با کویت) و جزیره آبادان قرار دارد. بندر عراقی فاو (الفاو- FAO) در این ناحیه قرار دارد. با احتساب طول آبراه خور عبدالله، عراق حداکثر ۸۰ کیلومتر (حدود ۵۰ میل) در خلیج فارس دارای ساحل میباشد.
3- بعد از عراق، کشور کویت است که ۶۰ کیلومتر (حدود ۳۷ میل) از ساحل خلیج فارس را به خود اختصاص داده است.
4- در حد فاصل کشور کویت و عربستان منطقه بیطرفی به طول ۷۲ کیلومتر (۴۵ میل) وجود دارد که از ۱۷ خرداد ماه ۱۳۴۴ (هفتم ژوئن سال ۱۹۶۵) طبق قراردادی بین دو کشور تقسیم شده است و هر کشور سهم خود را در اختیار دارد.
5- بعد از آن حدود ۴۰۰ کیلومتر (۲۵۰ میل) از سواحل خلیج فارس جزو قلمرو عربستان است که در گذشته الحسا (Al Hasa) خوانده میشد و ساحل غربی خلیج سالوا (Salwa) بخشی از آن است.
۶- ساحل شرقی خلیج سالوا را کشور قطر تشکیل میدهد این کشور به طول ۱۴۴ کیلومتر به طرف شمال کشیده شده است. طول سواحل قطر ۵۶۳ کیلومتر میباشد. دهانه خلیج سالوا حدود ۶۳ کیلومتر (۳۹) میل است که جزایر بحرین تقریباً در وسط این دهانه گسترده است.
7- بعد از قطر، امارات متحده عربی متشکل از هفت شیخ نشین قرار دارد. این شیخ نشینها عبارتند از: ابوظبی Abu-Dhabi))، دوبی (Dubai)، شارجه (Sharjeh)، عجمان (Ajman)، امالقوين (يا امالكوين Umal Qiwain)، رأسالخيمه (Ras Al Khaimah) و فجیره (Fujairah) که در شبه جزیره مسندم (Musandam) قرار دارند. این شبه جزیره، که پیشرفتگی خاک در آب است، به رأس المسندم منتهی میشود که در حقیقت حد فاصل آن و سواحل ایران را تنگه هرمز مینامند.
به غیر از فجیره که در بخش شرقی شبه جزیره مسندم و در آبهای عمان قرار دارد بقیه شیخ نشینهای ذکر شده در غرب شبه جزیره مسندم و در آبهای خلیج فارس قرار دارند که حدود ۸۰۰ کیلومتر از ساحل را به خود اختصاص دادهاند.در رأس شبه جزیره مسندم ناحیهای به نام خصب (Khasab) وجود دارد که هرچند ارتباط خاکی با کشور عمان ندارد ولی بخشی از آن کشور محسوب میشود. تنگه هرمز که حدفاصل رأس المسندم و سواحل ایران است حدود 69/46 کیلومتر طول دارد.برخی از محققین تنگه هرمز را بخشی از خلیج فارس و گروهی دیگر آن را بخشی از دریای عمان میدانند؛ با این حال تعدادی دیگر تنگه هرمز را حد فاصل (مرز) بین دریای عمان و خلیج فارس میشناسند.

ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
اخبار روز
-
رُمان نویسنده هرمزگانی به چاپ سوم رسید/ «آن تابستان»؛ سوژه مردمپسند ناب اقلیمی برای سینما
-
سرمایهگذاری در پروژههای شهری پیشرفت کرده، اما برخی چالشها باقی است
-
گام جدیددرنگهداشت محلات۲۷گانه منطقه یک باشروع بهار قرآن و طبیعت
-
بازدید مدیر دفتر یونسکو در تهران، از شناور تحقیقاتی «کاوشگر خلیج فارس»
-
صادرات محوری و توسعه فناوری رویکرد اصلی مناطق آزاد
-
تأکید هند بر توسعه چابهار همزمان با تهدید آمریکا
-
افتتاح بخشی از پروژه آزادراه تبریز-مرند
-
عملیات ترمیم خط اسید استیک مربوط به مخازن 1001
-
پانزدهمین نمایشگاه بینالمللی قیر، آسفالت، عایقها، بتن، سیمان و ماشینآلات وابسته افتتاح شد
-
هدفگذاری ایران و قزاقستان برای حمل ۵ میلیون تن بار از مسیر ریلی کشورمان
-
تخصصی ترین وزراتخانه جولانگاه افراد سفارشی و رابطه ای شده است
-
دهمین بوت کمپ اقتصادی با رویکرد توسعه کسب و کارهای نوظهور برگزار شد
-
نیازمند برنامه کلان ملی در حوزه منابع انسانی دریانوردان هستیم
-
همایش شرکت های برتر ایران برای بررسی و رتبه بندی 100 شرکت برتر در سال مالی 1402 برگزار شد
-
امروز باید تکلیف خود را نسبت به نگاه امنیتی حاکم بر فضای دیتا روشن کنیم
-
بازدید میدانی مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره شرکت پایانه ها و مخازن پتروشیمی به منظور بررسی عملکرد واحدهای مختلف بندر پتروشیمی ماهشهر
-
نشست صمیمانه مدیرعامل شرکت پایانه ها و مخازن پتروشیمی با کارکنان بندر پتروشیمی ماهشهر
-
شناور بینظیر "زاگرس" به آب انداخته میشود
-
همایش «بوشهر در مسیر توسعه پایدار دریا محور» برگزار شد
-
مشاغل وابسته به دریا بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد