گروه بازارسرمایه - سمیه ملایی - بازار سرمایه این روزها تحت تاثیر خبرهای انتخاباتی از دو کاندید ریاست‌جمهوری است. 300میلیارد تومان خروج پول حقیقی برای سومین روز معاملاتی ثبت شد در حالی که روز یکشنبه یک همت خروج پول رخ داده بود. از یک‌سو خروج پول حقیقی کاهش یافت و از سوی دیگر، تعدادی از نمادهایی که روز یکشنبه منفی بودند  دیروز سبز رنگ شدند.
به گزارش اقتصادسرآمد، مقدار ورود یا خروج پول حقیقی یکی از ابزارهایی است که سرمایه‌گذاران در بازار بورس برای رصد بازار استفاده می‌کنند. این اطلاعات کسب‌شده با این ابزارهای اطلاعاتی منتج به تصمیماتی برای به‌کارگیری استراتژی‌های معاملاتی می‌شود. اما تجزیه و تحلیل این اطلاعات فقط به یک عامل وابسته نیست. بررسی آمار خرید و فروش حقیقی و تکیه کردن بر آن برای تصمیم‌گیری باور غلط دیگری است که در بازار سرمایه وجود دارد زیرا این روش شرط لازم است، اما کافی نیست و ممکن است باعث به خطر افتادن سرمایه شود. آمارها تعداد زیادی سهام را نشان‌ می‌دهند که پس از فروش بالای سهام‌داران حقیقی، باز هم در مسیر افزایش قیمت بوده‌اند. بسیاری سهام دیگر هم هستند که با وجود خرید بالای سهام‌داران حقیقی در مسیر افت قیمت قرار گرفته‌اند.
ورود و خروج پول‌ حقیقی در بازار سرمایه وابسته به عوامل بسیاری است که اولین و مهم‌ترین آن‌ها حضور سرمایه‌گذاران حقیقی در بازار و معامله کردن آن‌ها است. در شرایطی که سرمایه‌گذاران منفعل شوند و قصد فعالیت خود را از دست دهند، دیگر نمی‌توان شاهد موقعیت‌هایی بود که پول حقیقی به بازار سرمایه وارد یا خارج شود. حجم معاملاتی که افراد در بازار سرمایه انجام می‌دهند نیز از دیگر عوامل تاثیرگذار بر این مسئله است. مواردی مثل نوسانات نرخ ارز، مسائل سیاسی، تغییرات بازارهای جهانی و… نیز بر ورود خروج پول حقیقی تاثیر می‌گذارند.

جذابیت بالا و نبود خریدار
پس از رکودی که از اردیبهشت ماه 1402 شروع شده است و به دنبال آن قیمت سهام شرکت‌ها در چند مرحله نزول پیدا کرد و وارد سطوحی از قیمت‌ها شد  که بسیار جذابیت دارد، اما همچنان تقاضایی برای این سطوح یا کم یا وجود ندارد. فعالان بازار سرمایه نبود تقاضا در این سطوح را ناشی از ارزنده‌ نبودن نمی‌دانند بلکه نبود اعتماد به دورنمای وضع بازار سرمایه ذکر می‌کنند چراکه در بورس همواره آینده خرید و فروش می‌شود و نظر به اینکه اکنون رئیس‌جمهوری وجود ندارد و معاون رئیس‌جمهوری پیشین به طور موقت کارهای وظایف او را انجام می‌دهد و انتخابات نیز به دور دوم کشیده شده است نوعی نبود قطعیت موجب پرهیز سرمایه‌گذاران از ورود به بورس شده است.
شاخص کل بورس در سومین روز معاملاتی با افزایش 2هزار و 207واحدی در تراز 2میلیون و 75هزار واحدی ایستاد، اما شاخص کل (هم‌وزن) 75واحد نزولی را ثبت کرد به عبارت دیگر، روند شاخص کل با هم‌وزن دریک راستا نبود. موردی که فعالان بازار سرمایه از آن به شاخص‌سازی تعبیر می‌کنند و از سوی مجریان بورس پذیرفته نمی‌شود.
شاخص کل بورس نماینده میانگین رشد با درنظر گرفتن کوچک یا بزرگ بودن شرکت‌ها است و در مقابل شاخص کل (هم‌وزن) میانگین رشد بدون در نظر گرفتن اندازه شرکت‌ها است.
شاخص بورس مفهومی است که بر اساس آن می‌توان یک سنجش و ارزیابی را در خصوص موضوعی خاص انجام داد. شاخص‌ها به‌ منزله‌ معیارهایی هستند که به وسیله آن‌ها می‌توان کمیت، کیفیت و… را اندازه‌گیری کرد. در بازار سرمایه هم شاخص‌ها معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آن‌ها می‌توان وضع گذشته و حال بورس را از جنبه‌های مختلف ارزیابی و حتی روند آینده بورس را نیز پیش‌بینی کرد. شاخص‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام وضعیت بازار را از جنبه خاصی نشان می‌دهند. به همین دلیل کسب دانش در خصوص شاخص‌ها اهمیت زیادی نزد سرمایه‌گذاران دارد.

اعتقاد به شاخص‌سازی
شهریور 1395، عباسعلی حقانی‌نسب، کارشناس بازار سرمایه در این باره به ایسنا گفته بود: «اعتقاد دارم سال‌هاست که در کشور ما شاخص‌سازی وجود دارد. اگر عزم ملی و اراده دولتی در زمینه جلوگیری از این اقدام وجود دارد، مسئولان ما باید به این موضوع اهتمام جدی بورزند. چرا که در بازار سرمایه ما قوانینی وجود دارد که شرایط را برای دستکاری شاخص مهیا می‌کند. این قوانین باید اصلاح یا حذف شوند. تا زمانی که این قواعد وجود دارد، تمام مدیران بازار سرمایه در معرض این اتهام قرار خواهند داشت که شاخص را دستکاری می‌کنند.»
او با تاکید بر اینکه بحث دستکاری در شاخص مربوط به دولتی خاص نیست، اضافه کرده بود: «در ایران، خودِ نهاد ناظر از نظر ساختاری بین حوزه نظارت و حوزه اجرا تفکیک قائل نشده و یا تفکیکی قائل شده که کارآمد نیست. در نتیجه عملا این دستکاری‌ها اتفاق می‌افتد. به اعتقاد من علت اینکه هنوز حجم مبنا حذف نشده و دامنه نوسان به اندازه مناسب افزایش پیدا نکرده همه با تفکرِ کنترل و دستکاری در شاخص است. من قاطعانه می‌گویم که دستکاری در شاخص وجود دارد و مسئولان وقتی می‌خواهند وضعیت را مطلوب یا نامطلوب نشان دهند از شاخص به عنوان اهرم استفاده می‌کنند، این موضوع سال‌های گذشته هم بوده و در حال حاضر هم هست.»

تاثیر بر شاخص کل بورس
روز گذشته کشتیرانی جمهوری اسلامی با 718، ملی صنایع مس ایران با 679، فولاد مبارکه اصفهان با 345، پتروشیمی نوری با 326 و سرمایه‌گذاری غدیر با 230واحد در حالی بالاترین نقش را در افزایش شاخص کل داشتند که شرکت‌های مبین انرژی خلیج فارس با 617، محابرات ایران با 383، توسعه معدنی و صنعتی صبانور با 262، گروه مپنا با 122 و پتروشیمی شازند با 121واحد مانع از رشد بیشتر شاخص کل شدند.
گروه‌های فلزات اساسی با کسب 130میلیارد تومان توانست رتبه اول برترین گروه‌های صنعت را در بازار روز گذشته از آن خود کند و گروه‌های خودرو با 144، بانک‌ها با 97، گروه لاستیک با 95 و گروه شیمیایی و پتروشیمی با 93میلیارد تومان رتبه‌های بعدی را کسب کردند.
 گروه فلزات اساسی روز گذشته با 130میلیارد تومان در حالی رتبه اول را کسب کرد که هفته گذشته (4تیرماه) گروه خودرو با کسب 206میلیارد تومان این رتبه را از آن خود کرد به عبارت دیگر، مقایسه دو رتبه اول گویای این است که ارزش معاملات حدود 40درصد کاهش یافته است این نزول در ارزش معاملات گروه‌های صنایع به نوعی تاییدکننده کاهش نقدینگی در جریان بورس است.