عارف مظفر- عملیاتی کردن شعار دیرینه نه شرقی و نه غربی، این روزها در جریان مذاکره عباس عراقچی، وزیر امورخارجه کشورمان با نماینده ویژه رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا با محدودشدن دست واسطه‌ها در حال جریان بوده و روند مذاکره نیز به گفته مقامات ایرانی و آمریکایی مورد خرسندی دوطرف است؛ مذاکره‌ای که هم کشورهای پیرامون حاشیه خلیج‌فارس، روسیه و هم اروپایی‌ها از آن حمایت کرده و آن را راهی برای کاهش تنش‌ها و موفقیتی در روند مذاکرات تلقی می‌کنند. 
آنچه مسلم است، دستورات همراه با تهدید دونالد ترامپ فروکش کرده و موضوع مذاکره در دوسطح «رفع تحریم‌ها و بحث برنامه هسته‌ای ایران» از طریق وزیر امور خارجه عمان به هریک از طرفین منتقل شد و مشخص شدن روند مذاکره افق روشنی را برای اراده طرفین در مورد جدول زمانی و ادامه دیدارها طی هفته آینده به‌وجود خواهد آورد.
تروئیکای اروپایی مطلع از روند مذاکرات، تأمین ثبات کل منطقه را حیاتی دانسته و راه‌حل دیپلماتیک در جهت دستیابی به رفع موانع در مسیر پایدار برای رسیدگی به برنامه هسته‌ای ایران را معیار قرار داده و از آن استقبال کرده و بر اهمیت رویکرد چندجانبه تأکید داشته‌اند.
بنابه گفته وزیر امور خارجه ایران، توپ در زمین آمریکا قرار داده شده و حذف واسطه‌ها دست دوطرف را برای گفت‌وگو در سطح عالی باز گذاشته است و این فرصت در شرایط حساس کنونی برای دوکشور و منطقه حائز اهمیت خواهد بود، چراکه لزوم تلاش برای دستیابی به راه‌حل دیپلماتیک و پرهیز از هرگونه تنش‌آفرینی هم خواسته ایران و هم ایالات‌متحده آمریکا خواهد بود.
از سویی، هرچند رفتار دیپلماتیک مقامات چینی، روسی و اروپایی با ابراز خرسندی و امید به موفقیت مذاکرات بیان شده است، اما بی‌تردید کنار گذاشته‌شدن آنان از همراهی در مذاکرات با مذاق‌شان سازگار نیست و فضای حاکم بر نشست مسقط را با تأکید مکرر بر «دیپلماسی» و «حل‌وفصل مسالمت‌آمیز» محتاطانه به نظاره نشسته‌اند.
غربی‌ها هرچند خواستار جلوگیری از هرگونه رویارویی و سناریوی تنش‌زای فیمابین ایالات‌متحده آمریکا و ایران هستند، اما حضورشان در میز مذاکره را ضرورتی برای تسریع حل‌وفصل موضوع ایران و رفع نگرانی‌ها از برنامه هسته‌ای و عدم‌بروز بحران تازه‌ای در منطقه می‌دانند.
ایجاد فاصله از سوی ایران بین بازیگران بین‌المللی و برخورداری از این شکاف برای رویارویی منجر به مذاکره، آن هم در یک کشور عربی نزدیک به ایران، بی‌گمان اعتراض کشورهای اروپایی، روسیه و برخی کشورهای منطقه را به‌دنبال خواهد داشت و در این راستا رژیم صهیونیستی نیز تلاشی در برهم زدن «مسیر خرسندی در مذاکرات» را خواهد داشت، اما فرصت لازم و مناسب برای برخورداری ایران از فضای مذاکرات وجود دارد، چراکه نه پمپئوی افراطی و نه کوشنر حافظ منافع رسمی اسرائیل در مذاکره حضور دارند.
تلاش گام‌به‌گام استراتژی مذاکره از سوی ایران، ایالات‌متحده را نیز به تکاپوی همراهی واداشته است و اغوای ترامپ از سوی رژیم صهیونیستی نیز منجربه تهییج و حمله نظامی به ایران نشد و اکنون هوشیاری مقامات ایرانی برای برخورداری از این شکاف در جهت گفت‌وگو در دوموضوع مذکور می‌تواند ترامپی که خود را منجی صلح جهانی معرفی کرده است را به سوی توفیق در مذاکرات و برون‌رفت از پدیده شوم جنگ پیش ببرد. اکنون ایران با تغییر جایگاه مذاکره، برخورداری از زمین متحد تاریخی خود در سطحی برابر، به دور از تهدید و با تأکید بر خواسته‌های منطقی خود، گام نخست را درست برداشته و نماینده آمریکا نیز خرسند از روند نشست اولیه، راضی به واشنگتن برگشته است و بازیگران اروپایی، چین و روسیه که خود سناریو‌نویس روند مذاکرات پیشین (برجام) بودند، اکنون تماشاچی مذاکره ایران و ایالات‌متحده آمریکا بدون دخل‌وتصرف منافع ملی خود هستند. قدر مسلم هرچه دست و پای واسطه‌های بین‌المللی کوتاه‌تر شود، شعار نه شرقی و نه غربی بیشتر عملیاتی خواهد شد و میوه مذاکره بر مبنای «برد ـ برد» با شتاب بیشتری قابل استحصال خواهد بود.
دانشجوی علوم سیاسی دانشگاه 
حکیم سبزواری