عقب‌نشینی روسیه در مقابل طرح آمریکا در قفقاز
​​​​​​​گروه بین‌الملل-سعید قلیچی- برخی رسانه‌ها در گزارش‌های خود اعلام کردند که طرح کریدور زنگزور در پارلمان ارمنستان مورد موافقت و تصویب قرار گرفته است. این گزارش‌ها همچنین نشان‌دهنده عقب‌نشینی روسیه از مخالفت با حضور آمریکا در این پروژه‌ است. مسئولان اتحادیه اروپا نیز به صورت ضمنی از راه‌اندازی زنگزور استقبال کرده‌اند.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، موضوع ساخت و بهره‌برداری از کریدور زنگزور طی ماه‌های اخیر، به مهم‌ترین چالش امنیتی در منطقه قفقاز تبدیل شده است. این کریدور ریلی ۴۳کیلومتری که از منطقه هرادیز در خاک جمهوری آذربایجان آغاز و با عبور از منطقه سیونیک ارمنستان، نخجوان را به خاک آذربایجان متصل خواهد کرد، نهایتا به شهر کارص ترکیه یعنی ایستگاه پایانی کریدور باکو-تفلیس-کارص‌(BTK) متصل خواهد شد. با این حساب، در صورت ساخت و بهره‌برداری از این کریدور ریلی، بنادر مهم ترکیه همچون استانبول و مرسین، به غرب دریای خزر متصل می‌شوند.
علاوه‌بر آثار مخرب ساخت چنین راهگذری برای دوکشور ایران و ارمنستان که نهایتا موجب قطع ارتباط زمینی مستقیم دوکشور با یکدیگر خواهد شد، آنچه بیش از همه موجب ایجاد نگرانی‌های امنیتی در خصوص ساخت این کریدور ترانزیتی در شمال ایران شده، مسئله حضور یک شرکت خصوصی آمریکایی به نام PMC به عنوان پیمانکار و مدیر کریدور زنگزور است که بنابر اطلاعات موجود، قرار است بیش از هزارپرسنل خود را در این منطقه مستقر کند. بر همین اساس، قرار است ۳۰درصد از منافع مالی حاصل از فعالیت کریدور زنگزور به ارمنستان پرداخت شود و البته ۴۰درصد نیز سهم طرف آمریکایی برای مدیریت این کریدور خواهد بود.
به نوشته نشریه «کالیفرنیا کوریِر»، برآوردهای اولیه نشان می‌دهند که ارزش بار مورد مبادله در این کریدور در صورت ساخت و تکمیل، رقمی بین ۵۰ الی ۱۰۰میلیارد دلار خواهد بود. اگرچه ایران، روسیه و ارمنستان به شدت در برابر ساخت این کریدور موضع گرفته و مخالفت صریح خود با ساخت آن را طی ماه‌های اخیر اعلام کرده بودند، اما نشریه «کریدل» روز پنجشنبه دوم‌مردادماه، با انتشار گزارشی، از تصویب طرح ساخت این کریدور در پارلمان ارمنستان خبر داد. «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان نیز البته روز ۲۵تیرماه از دریافت پیشنهاد پیشنهاد آمریکا درخصوص ساخت این کریدور خبر داده بود.

تسهیل ترانزیت یا مسیر نفوذ
هرچند «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه روز پنجشنبه طی سخنانی، طرح آمریکا برای کنترل ۱۰۰ساله کریدور زنگزور را نشانه فریبکاری واشنگتن دانست، اما همان روز، «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کاخ کرملین، طی سخنانی جداگانه اعلام کرد که مسئله ساخت این کریدور و نحوه مدیریت آن، نهایتا موضوعی مرتبط با حاکمیت دوکشور ارمنستان و آذربایجان است و روسیه به تصمیم دو شور در این خصوص احترام می‌گذارد.
تحریم‌های اقتصادی وضع‌شده علیه روسیه طی سال‌های اخیر، بیش از هرچیز، امنیت انرژی اروپا را به واسطه ممنوعیت صادرات منابع گازی روسیه به قاره سبز، تحت تاثیر خود قرار داده است. اگرچه اروپا موفق شد این چالش بزرگ را طی سه‌سال اخیر با موفقیت نسبی پشت‌سر بگذارد، اما حقیقت امر این است که موضوع تامین انرژی، همچنان یکی از چالش‌های پیش روی منطقه یورو آن هم در اوج وضعیت شکننده اقتصادی ناشی از رکود جهانی است که می‌تواند نرخ تورم در اروپا را تحت تاثیر خود قرار دهد.
حالا اما با نزدیک‌ترشدن رویای ساخت کریدور به واقعیت، اروپا امیدوار است راه‌اندازی زنگزور بتواند علاوه‌بر تسهیل حمل بار میان شرق و غرب، امنیت انرژی خود را نیز با منابع گازی دریای خزر، تامین و گاز وارداتی از کشورهای قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان را جایگزین گاز صادراتی روسیه کند. این در حالی است که برخی کارشناسان همچنان معتقدند که دولت ایالات متحده آمریکا از اجرای چنین پروژه‌ای در منطقه قفقاز به دنبال افزایش ضریب نفوذ اقتصادی و سیاسی است. 
تخمین‌های بانک جهانی نشان می‌دهد که زنگزور می‌تواند تا پایان سال۲۰۲۷، بین ۵۰ الی ۱۰۰میلیارد دلار کالا را بین شرق و غرب ترانزیت کند که دامنه نوسان این رقم به میزان آمادگی زیرساخت‌ها برای تسهیل در حمل جاده‌ای و ریلی کالا در منطقه قفقاز و البته مسیر کریدور، بستگی دارد. از سوی دیگر، بلومبرگ نیز با انتشار گزارشی در خصوص زنگزور معتقد است که ساخت این کریدور می‌تواند زمان حمل بار میان اروپا و آسیا را بین ۱۲ تا ۱۵روز کاهش دهد.
تخمین‌های مرکز سیاست‌گذاری دریای خزر نیز نشان می‌دهد که هزینه تامین زیرساخت‌های لازم برای کریدور زنگزور بین ۵ الی ۱۰سال آینده، ۳ الی ۵میلیون دلار است. در آذربایجان نیز «مرکز تحلیل اصلاحات اقتصادی و ارتباطات» معتقد است که بهره‌برداری از زنگزور، توانایی جمهوری آذربایجان برای صادرات را تا ۷۰۰میلیون دلار بیش از ارقام فعلی افزایش خواهد داد که این رقم معادل ۲درصد تولید ناخالص داخلی این کشور است. همین ارقام، ساخت چنین کریدور جاده ای-ریلی را توجیه‌پذیر خواهند کرد.

اروپا امیدوار به انتقال و تامین انرژی
در حوزه انرژی نیز تخمین‌ها نشان می‌دهند که ساخت زنگزور می‌تواند میزان صادرات گاز منطقه اوراسیا و قفقاز به اروپا را تا حد زیادی افزایش دهد و امنیت انرژی قاره سبز را تامین کند. میزان گاز صادراتی از طریق کریدور گازی قفقازجنوبی در حال حاضر، رقمی حدود ۱۲میلیون مترمکعبی بوده که قرار است این رقم تا پایان سال۲۰۲۷ به بالای ۲۰میلیون مترمکعب افزایش یابد. از سوی دیگر، قزاقستان نیز در تلاش است تا حجم گاز و میعانات گازی خود به اروپا از طریق آذربایجان را افزایش دهد. این کشور در بازه زمانی ژانویه تا اکتبر۲۰۲۴، بیش از ۱.۲میلیون تن موادنفتی را از طریق آذربایجان به اروپا صادر کرده است.
درخصوص اروپا نیز باید گفت که براساس سند چشم‌انداز انرژی سال۲۰۲۵ که توسط آژانس بین‌المللی انرژی منتشر شده، اروپا تا سال۲۰۳۰، به تامین بیش از ۲۰میلیون مترمکعب گاز جدا از منابع گازی صادراتی روسیه، نیازمند است. به همین دلیل، باوجود روابط نزدیک برخی کشورهای اروپایی به‌ویژه فرانسه با ارمنستان، اولویت بروکسل، تامین گاز و دیگر منابع انرژی مورد نیاز خود است. همین امر سبب شده است تا علاوه‌بر ایالات متحده، اروپا نیز از تاسیس و بهره‌برداری از کریدور زنگزور، استقبال کند.
پیشنهاد ایالات متحده برای اجاره ۱۰۰ساله کریدور زنگزور، نشان‌دهنده اهمیت راهبردی این کریدور برای تضعیف محور روسیه-ایران-چین و تامین امنیت انرژی اتحادیه اروپا با کاهش وابستگی به مسکو است. در طول تاریخ، منطقه قفقازجنوبی همواره میدان رقابت قدرت‌های منطقه مانند روسیه، ایران و عثمانی بوده است. پس از فروپاشی شوروی و استقلال جمهوری‌های آذربایجان، ارمنستان و گرجستان، این منطقه با ورود اتحادیه اروپا و ایالات متحده و همچنین درگیری بلندمدت قره‌باغ به کانون رقابت جهانی تبدیل شد؛ به‌ویژه آنکه پس از جنگ دوم قره‌باغ در سال۲۰۲۰ و کنترل آن توسط نیروهای آذری، اختلافات تشدید شد که ریشه در ادعاهای باکو در مورد کریدور زنگزور دارد که جنوب ارمنستان را جدا و جمهوری آذربایجان را به نخجوان متصل می‌کند. 
پروژه کریدور زنگزور طیف وسیعی از موافقان و مخالفان خاص خود را دارد که در این میان ایران به عنوان مهم‌ترین مخالف آن شناخته می‌شود، در حالی‌که این طرح با اهداف راهبردی سازمان کشورهای ترک و همچنین ناتو به نوعی همسو شده است. چین نیز به دلیل رونق کریدور میانی تاکنون موضع تقریبا مثبتی داشته، اما روسیه به عنوان با نفوذترین قدرت منطقه‌ای، تاکنون رویکرد تقربیا میانه در پیش گرفته است، ولی بروز برخی اختلافات با باکو می‌تواند باعث تغییر این موضع شود. البته ترکیه از این پیشنهاد ابراز بی‌اطلاعی کرده و ارمنستان نیز اعلام کرده که براساس قوانین کشور، اراضی ارمنستان فقط به منظور کشاورزی می‌تواند اجاره داده شود. گزینه‌ای که سفیر ایالات متحده مطرح می‌کند، غیرممکن است. باوجود این، این پیشنهاد نشان‌دهنده اهمیت راهبردی قفقازجنوبی و کریدور زنگزور برای دولت ترامپ است.