سپیده اشرفی - تغییر در طرحی که سال‌ها به یک شیوه اجرا می‌شد بهانه‌ای بود برای روشن شدن سیاست‌هایی که از درون دولت سیزدهم می‌جوشید. نبود هماهنگی و بی‌نظمی در فرماندهی اقتصادی از اصلاح طرح یارانه‌ها به خوبی دیده می‌شد به طوری که ابتدا معاون اقتصادی رئیس‌جمهور اظهاراتی را مطرح کرد که شبیه به کنار زدن خاکستر از روی آتش بود. چند هفته قبل بود که محسن رضایی به یکباره خبر از افزایش دو برابری یارانه‌ها از ابتدای دی ماه داد و گفت: طبق لایحه بودجه قرار بود یارانه‌ها را برای سال آینده دو برابر کنیم، اما آقای رئیس‌جمهور تاکید کرد افزایش یارانه‌ها برای سه ماه باقی‌مانده سال نیز اعمال شود. مسئولان اجرایی تلاش خواهند کرد که در سه ماه باقی‌مانده سال نیزیارانه‌ها را دو برابر کنند و اگر این طرح به خوبی انجام شود هر خانوار ۴ نفره ۸۰۰ هزار تومان کالا و پول دریافت خواهد کرد. به ظاهر به نظر می‌رسید که همه بخش‌های دولت با هم هماهنگ هستند و این خبر هم به منزله یک خبر رسمی از سوی دولت برداشت شد. خبری که مساله تلاش دولت برای افزایش یارانه نقدی را تایید می‌کرد. البته محسن رضایی پیش از این در قامت کاندیدای ریاست‌جمهوری هم وعده‌هایی در خصوص افزایش یارانه نقدی داده بود و به نظر می‌رسید اعلام زودهنگام این خبر آن هم به صورت رسمی بیشتر از آنکه موضع دولت باشد، تمایل رضایی بود که حالا در قامت معاون اقتصادی رئیس‌جمهور قدرت بیشتری برای حرف زدن داشت.
وزیر اقتصاد تکذیب کرد
اما ماجرا به همینجا ختم نشد. درست یک روز بعد، وزیر اقتصاد صحبتی کرد که به صورت غیررسمی خبر معاون اقتصادی رئیس‌جمهور را تکذیب می‌کرد. البته صحبتی که خاندوزی در این رابطه مطرح کرد، بیشتر در ارتباط با زمان اجرای این طرح بود. او گفته بود: تاکنون هیچ تاریخ دقیقی برای افزایش یارانه‌ها در سال جاری اعلام نشده است.
همین مساله بهانه‌ای شد تا رئیس دولت هم در یک سخنرانی رسمی از لزوم هماهنگ بودن اعضای دولت در بیان مواضع بگوید. دولت سیزدهم هم مانند دولت‌های قبل سخنگوی رسمی دارد و بیان کردن این مواضع به خوبی نشان از ناهماهنگی و به رسمیت نشناختن یک فرد مشخص برای بیان موضع اقتصادی داشت.
بی نظمی در فرماندهی اقتصادی دولت چهارضلعی مدیران در کابینه رئیسی چگونه شکل گرفت
البته در همان زمان صحبتی از سوی یک نماینده مجلس هم بیان شد که نشان می‌داد این ناهماهنگی تنها میان بخش‌های مختلف دولت نیست که به چشم می‌خورد؛ بلکه هماهنگی میان قوا هم آنطور که به نظر می‌رسد کامل نیست. یک نماینده مجلس گفته بود که افزایش یارانه از اختیارات دولت است اما مجلس هم از آن بی‌خبر نبوده و می‌دانسته که صحبت‌هایی در این خصوص در حال انجام است. حرفی که بیشتر از تایید هماهنگی، نشان از یک بی‌خبری میان دولت و مجلس بود.
فرمانده کیست؟
شاید خاطره بی‌خبری رئیس دولت دوازدهم از قیمت بنزین این مساله را در خاطر تداعی کند که دولت‌های قبل هم خیلی برای اجرای طرح‌های خود هماهنگ نبودند. با این حال، باید این مساله را به خاطر داشت که اگر هماهنگی در دولت‌های قبل نبود و یک صدای واحد از کابینه شنیده نمی‌شد، دست کم اظهارنظرهای متناقض هم بیان نمی‌شد. اینکه طی یک هفته سه اظهارنظر متفاوت از بدنه دولت شنیده شود که یکی از آنها صدای اعتراض رئیس دولت باشد، قدری بی‌سابقه است.
البته پیش از این و درست زمانی که صحبت از حضور محسن رضایی در دولت شد، این مساله از سوی بسیاری از کارشناسان هشدار داده شد. حمید حسینی فعال اقتصادی در آن زمان گفته بود که ترکیب قرار گرفتن برخی اعضا در دولت سیزدهم نگران‌کننده است. وی گفته بود: بنده با این ترکیب کابینه اقتصادی آقای رئیسی نگران تشکیل یک چهارضلعی هستم، چهار ضلعی که اصلا با یکدیگر هماهنگ نیستند و آقایان مخبر، رضایی، میرکاظمی و خاندوزی هر کدام راس یک ضلع آن قرار دارند.
بر اساس این گزارش ، به نظر می‌رسد که پیش‌بینی این کارشناس اقتصادی که از زبان بسیاری از فعالان دیگر هم بیان شده بود، حالا به وضوح مشخص است. نبود نظم در مدیریت اقتصادی فعالیت‌های دولت و یکصدایی در طرح‌هایی به اهمیت افزایش یارانه‌ها بسیار قابل تامل است. نباید فراموش کرد که همیشه برخی دست‌های سودجو از این خبرها به نفع خود استفاده می‌کنند و این مردم هستند که از این تناقض در اخبار درست، زیان می‌بینند.