گروه اقتصاد - در حالی که مذاکرات به مراحل حساس خود رسیده و منابع رسمی و غیررسمی همزمان از حصول و عدم دسیابی به توافق در لحظات پایانی صحبت می‌کنند، در این موضوع تردیدی نیست که دولت خودش را برای هر دو موقعیت آماده کرده و سیاست‌های را برای هر دو حالت آماده کرده است. اما آنچه مسلم است این است که تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی در داخل این انتظار را دارند که در صورت ورود منابع بلوکه شده به کشور، این منابع مانند سال 94 در زمان امضای برجام و یا قبل تر از آن در دولت دهم صرف واردات بی رویه و غیرضرور نشود و اینبار دلارهای آزاد شده صرف حمایت از تولید و سرمایه‌گذاری در زیر ساخت‌های کشور شود.
به گزارش اقتصادسرآمد، فرض اینکه این دوره مذاکرات به توافق بینجامد، دو دستاورد مهم برای کشور خواهد داشت؛ اول اینکه کشور می‌تواند به دلارهای نفتی دسترسی داشته باشد و از سوی دیگر، دلارهای بلوکه شده بانک مرکزی نیز آزاد خواهد شد. بنابراین منابع ارزی کشور افزایش خواهد یافت و سیاستگذار قدرت مانور بیشتری پیدا خواهد کرد.
تجربیات گذشته نشان می‌دهد که سیاست ارزی در کشور چندان مناسب نبوده و به جای اینکه از ابزار مناسب برای هدفگذاری تورمی بهره ببرد، عمدتا به سمت لنگرسازی ارزی حرکت شده است. به اعتقاد کارشناسان، نرخ ارز یکی از مهم ترین متغیرهای اقتصاد کلان به شمار می‌رود که تغییرات و سیاست‌های مرتبط با آن بر سایر متغیرهای اقتصادی تاثیرگذار است. درآمدهای ارزی ایران به علت وابستگی شدید به فروش نفت و گاز همواره از رخدادهای سیاسی و اقتصادی بین المللی متاثر بوده است. زمانی که نشانه‌هایی از بهبود درآمدهای ارزی کشور به چشم می‌خورد، نرخ ارز در بازار آزاد کاهش یافته و شکاف قیمت دلار آزاد و نیمایی کمتر شده است و در مواقعی که نااطمینانی بیشتر می‌شود، نرخ دلار نیمایی خود را به بازار آزاد نزدیک می‌کند. در شرایط کنونی اگر چه زمزمه‌هایی در خصوص توافق برای احیای برجام وجود دارد اما وضعیت متغیرهای پولی کشور به نفع رشد قیمت دلار در بازار آزاد است.
سرانجام دلارهای نفتی ایران پس از توافق وین
احمد لاری در اینباره به خبرنگار روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: در صورت رسیدن به یک توافق، باید منتظر آزادسازی منابع و دلارهای بلوکه شده ایران در کشورهای مختلف باشیم که گفته می‌شود رقمی بیش از 50 میلیارد دلار است. اما با نزدیک شدن به توافق هسته‌ای با محور لغو تحریم‌ها، سیاستگذار با یک جریان ارزی روبه‌رو خواهد شد که اقتصاد ایران را متاثر خواهد کرد.
ضرورت مدیریت ارزی پس از توافق
او ادامه داد: مدیریت ارزی باید به گونه‌ای باشد که از تولید کشور حمایت کند، مانع خروج سرمایه از اقتصاد شده و شرایط را برای کنترل تورم نیز فراهم کند. در پسا‌توافق دو نوع منابع ارزی بلوکه شده و جریان ارزی جدید حاصل خواهد شد. نوع بهره‌گیری از این منابع سه سناریوی ارزی ایجاد می‌کند. در این شرایط بسیار مهم است که سیاستگذار خود را برای مدیریت بازار ارز در شرایط جدید آماده کند.
افزایش نگرانی از صرف دلارهای نفتی برای واردات کالای غیر ضرور
وی به اقتصادسرآمد یادآور شد: البته این نگرانی وجود دارد که آیا قرار است در صورت آزادسازی پول های مسدود شده ایران در سایر کشورها، این ارزها صرف واردات کالاهای غیرضروری شود یا اینبار سیاستگذار از اشتباهات گذشته درس گرفته و حمایت از تولید و صادرات با استفاده از ظرفیت ایجاد شده و فروش نفت  را در دستور کار قرار می‌دهد یا خیر؟ 
بر اساس تخمین شرکت‌های بین‌المللی که جریان نفت را ردیابی می‌کنند، صادرات نفت ایران برای اولین بار در ۳ سال گذشته از یک‌میلیون بشکه در روز گذشته است که نشان‌‌‌دهنده افزایش محموله‌‌‌های نفتی به مقصد چین است.
افزایش فروش نفت ایران در زمانی رخ می‌دهد که عرضه جهانی محدود به افزایش قیمت نفت تا رکورد ۷ ساله یعنی ۹۴ دلار بر بشکه کمک کرده است. برداشتن تحریم‌های آمریکا از نظری تئوریک به ایران اجازه خواهد داد آغاز به افزایش صادرات تا ۵/ ۲‌میلیون بشکه در روز کند که آخرین بار در سال ۲۰۱۸ دیده شد.
به گفته رویترز، وزارتخانه‌های نفت و خارجه ایران فورا به درخواست این رسانه برای اظهارنظر درباره سطح صادرات نفت پاسخ ندادند. با این حال، دفتر سخنگوی وزارت خارجه چین در این مورد گفت: جامعه بین‌المللی از جمله چین، تحت چارچوب قانونی جهانی که هم منطقی و هم مشروع است، با ایران همکاری عادی داشته است. آنها سزاوار احترام و محافظت هستند. رقم دقیقی برای صادرات نفت ایران وجود ندارد و تخمین‌‌‌ها معمولا در یک بازه گسترده قرار می‌‌‌گیرند. دولت ایران هم به‌‌‌طور کلی اطلاعات صادرات نفت خود را منتشر نمی‌‌‌کند.
تازه‌‌‌ترین گزارش ماهانه اوپک نشان می‌دهد تولید نفت این سازمان در ماه ژانویه با ۶۴‌هزار بشکه افزایش روزانه به ۹۸۱/ ۲۷ میلیون بشکه در روز رسید. در همین حال، تولید نفت ایران هم در این بازه ۲۱‌هزار بشکه بالا رفته و به ۲‌میلیون و  ۵۰۳‌هزار بشکه در روز رسیده است. اوپک همچنین گزارش داده بهای نفت سنگین ایران در ژانویه با رشد ۹۱/ ۱۰ دلاری در هر بشکه نسبت به دسامبر معادل ۶/ ۱۴ درصد، به ۸۵ دلار و ۶۸ سنت رسیده است.