گروه انرژی - سمیه ملایی-جواد اوجی وزیر نفت ایران در سفر به مسقط با محمد بن حمد الرمحی، همتای عمانی خود دیدار کرده و طرفین بر احیای پروژه خط لوله دریایی برای انتقال گاز ایران به عمان توافق کرده‌اند. این در حالی است که نه وزارت انرژی و منابع طبیعی عمان و نه رسانه‌های این کشور گزارشی درباره این توافقات منتشر نکرده‌اند. اولین توافق احداث خط لوله ایران-عمان در سال ۱۳۸۳ امضا شد و قرار بود تا سال ۱۳۸۷ به مدت ۲۵ سال، سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز ایران با خط لوله‌ای ۲۰۰ کیلومتری از کوه‌مبارک تا بندر صحار و از مسیر بستر دریا انتقال یابد. این پروژه در پی افزایش تنش‌ها میان ایران و غرب بر سر برنامه هسته‌ای با روی کار آمدن دولت محمود احمدی‌نژاد تعلیق شد و تاکنون بارها دوباره به روی میز مذاکرات دو کشور آمده است. آخرین دور توافق احیای این پروژه در سال ۱۳۹۷ و قبل از خروج آمریکا از برجام انجام شد، اما باز هم اعمال تحریم‌های جدید آمریکا آن را به تعویق انداخت.
به گزارش اقتصادسرآمد، همچنین خبرها حاکی از توافق دو کشور برای توسعه میدان مشترک نفتی «هنگام» است. ام همانگونه که اشاره شد رسانه‌های عمانی به آن نپردخته اند. در سکوت مقامات عمانی، رسانه‌های داخلی درباره نتیجه سفر وزیر نفت ایران به عمان و توافق احیای پروژه خط لوله گازی ایران‌-عمان خبر داده‌اند؛ توافقی که طی دو دهه گذشته بارها انجام و سپس رها شده است.
آمارها نشان می‌دهد که بخش اعظم پروژه‌های گازی عمان، از جمله میدان خزان را توسعه داده، نشان می‌دهد تولید گاز عمان طی یک دهه گذشته از حدود ۲۶ میلیارد متر مکعب به ۳۷ میلیارد متر مکعب رسیده است؛ یعنی بطور متوسط سالانه ۴.۴ درصد رشد داشته است. مصرف گاز کشور نیز از ۱۶ میلیارد متر مکعب به ۲۷ میلیارد متر مکعب رسیده که رشد سالانه ۶.۳ درصدی را نشان می‌دهد. بدین ترتیب، سرعت رشد مصرف گاز عمان بسیار بیشتر از سرعت رشد تولید گاز کشور بوده است.
ایران و عمان به توافق گازی می‌رسند؟
محسن عاملی کارشناس انرژی کشورمان در اینباره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: مهمترین چالش اجرایی کردن توافق احداث خط لوله گازی، تحریم‌های آمریکا است. عمق آب در بخش بزرگی از مسیر این خط لوله بین ۵۰۰ تا هزار متر است و هیچ کدام از طرفین تکنولوژی احداث خطوط لوله در آب‌های عمیق را ندارند. ایران حتی تنها بستر دریا در عمق ۵۰۰ متری را توانسته مطالعه کند و بخش بزرگی از مسیر بستر دریا میان ایران و عمان حتی مطالعه نیز نشده است.
دست رد روس‌ها به انتقال گاز ایران
وی با بیان این نکته که لوله‌گذاری میدان پارس جنوبی ایران در خلیج فارس تنها در عمق ۳۰ تا ۱۴۰ متری بوده و تا همین حد ایران توان لوله‌گذاری در بستر دریا را دارد، افزود: ایران در سال ۱۳۹۷ از شرکت‌های روسی دعوت کرد که وارد این پروژه ۲ میلیارد دلاری شوند، اما این دعوت بدون نتیجه ماند.
عمان انگیزه‌ای برای همکاری گازی
 با ایران ندارد
او ادامه داد: عمان نیز میدان گازی عظیم خزان را سال‌هاست که با کمک شرکت بی‌پی بریتانیا توسعه می‌دهد و انتظار می‌رود در سال‌های پیش رو و میان‌مدت نیاز مبرم و ضروری به واردات گاز از ایران نداشته باشد؛ موضوعی که انگیزه این کشور را نیز برای احداث خط لوله گازی کاهش می‌دهد.
آیا ایران همکار فصلی عمان در گاز است
عاملی در بخش دیگری از سخنان خود، تصریح کرد: چالش دیگر اینکه ایران خود در زمستان با ۲۵۰ میلیون متر مکعب کسری روزانه گاز مواجه است و این رقم معادل بیش از سه برابر کل مصرف گاز عمان است. چنین حجمی از کسری گاز در زمستان باعث می‌شود ایران تنها در فصول گرم سال شریکی مطمئن برای صادرات گاز به عمان باشد.
وی بر این اعتقاد است که ایران خود نیز با رشد مصرف گاز مواجه است. پارسال مصرف داخلی گاز ایران ۶ میلیارد متر مکعب افزایش یافت و به ۲۳۸ میلیارد متر مکعب رسید. ایران تنها ۱۷ میلیارد متر مکعب گاز اضافی برای صادرات به عراق و ترکیه داشت و آن را هم به مدد استفاده از سوخت‌های جایگزین بسیار آلاینده مانند مازوت و گازوئیل در نیروگاه‌های برقی و صنایع انجام داد.
این اولین سفر رئیس جمهور ایرانی به عمان بعد از روی کار آمدن سلطان هیثم بن طارق است و از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. از نظر سیاسی اکنون تلاش های زیادی برای نجات توافق هسته ای ایران وجود دارد و این سفر همچنین در راستای تمایل دولت ابراهیم رئیسی برای تقویت روابط با کشورهای منطقه است.
روابط ایران و عمان روابطی تاریخی است و همسایگی دریایی و فعالیت های تجاری و روابط برادرانه اسلامی نقش مهمی در حفظ روابط خوب تهران و مسقط داشت. میان این دو کشور هماهنگی های سیاسی مداومی در خصوص تمام پرونده های منطقه وجود دارد و این امر صلح و ثبات و امنیت را تقویت می کند، روابط دو کشور دوست طی دهه های اخیر شاهد رشد و پیشرفت در تمامی زمینه های اقتصادی و تجاری و گردشگری بوده است و توافق حمل و نقل دریایی اخیر میان تهران و مسقط در راستای تقویت همکاری در زمینه مبادلات تجاری و اقتصادی و سرمایه گذاری بود. هماهنگی های سیاسی میان سلطنت عمان و جمهوری اسلامی ایران از دهه ها پیش مداوم بوده است و نقش محوری دیپلماسی عمانی در موضوع پرونده هسته ای ایران یکی از بارزترین زمینه های همکاری و هماهنگی ایران و عمان است، همچنین هدوم از تداوم این همکاری های سیاسی تقویت امنیت و ثبات در منطقه است.