برنامه‌های موفق چهارمحال و بختیاری  در حفظ و احیای تالاب‌ها

هر چند خشکسالی‌های متوالی سبب شده تا تالاب‌های چهارمحال و بختیاری در وضعیت ایده‌آل خود نباشند اما بررسی‌های کارشناسی حاکی از آنست که این استان در حفظ این زیست‌بوم‌گان ارزشمند و هچنین احیای تالاب‌ها برنامه‌ها و تجربه‌های موفقی در سال‌های اخیر داشته است.
به گزارش اقتصادسرآمد، چند سالی می‌شود که از هر طرف می‌شنویم که تالابی در گوشه‌ای از کشور دچار خشکسالی شده و یا دارد نفس‌های آخر خود را می‌کشد. داستان خشکیدگی و یا در معرض خشکی قرار گرفتن تالاب‌های کشور با گاوخونی، جازموریان، پریشان و ارومیه در رسانه‌ها گاهی شنیده می‌شود و با بختگان، هامون، هورالعظیم، میقان، میانکاله، قوری‌گل، انزلی، صابری، هیرمند، یادگارلو و لپوی مازندران به اوج رسید و این تراژدی همچنان ادامه دارد.اما دولت سیزدهم عزم خود را برای حفظ و احیای تالاب‌ها نظیر انزلی و میانکاله به کار گرفته است و امید می‌رود در سال‌های آینده نتیجه این اقدامات بیش از پیش خود را نشان دهد.
ایرنا نوشت: تالاب محیطی است که عامل اصلی تشکیل‌دهنده محیط‌زیست جانوری و گیاهی آن، آب باشد.تحقیقات علمی محققان حاکی از آن است که تالاب‌ها از مولدترین محیط‌های جهان هستند که با فراهم ساختن آب و قابلیت زادآوری اولیه، نقش مهمی در بقای گونه‌های بیشماری از گیاهان و جانوران وابسته به خود ایفا می‌کنند.این اکوسیستم‌ها از ارزش اقتصادی زیادی نیز برخوردارند که از جمله آن می‌توان به تامین آب برای شیلات، زراعت، تولید چوب، منابع انرژی لجنی و گیاهی، چشم‌انداز تفریحی و گردشگری و اشتغالزایی اشاره کرد.کارشناسان معتقدند که رعایت نشدن حقابه تالاب‌ها از مهمترین موضوعاتی است که منجر به خشک شدن این زیست‌بوم‌گان ارزشمند شده است و از سوی دیگر وقوع خشکسالی‌های اخیر نیز این روند را تشدید کرده است به طوری‌که مجتبی ذوالجودی معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور به تازگی در اعلام کرده است:رعایت نکردن حقابه تالاب‌ها، خشکسالی و کاهش بارندگی و مصرف آب زیاد در اراضی حاشیه تالاب‌ها موجب ایجاد وضعیت نامناسب کنونی تالاب‌های کشور شده است.ایران بنیانگذار نخستین و مهمترین کنوانسیون حفاظت از تالاب‌ها در جهان یعنی کنوانسیون رامسر است؛ معاهده بین‌المللی که در سال ۱۹۷۱ به منظور حفظ و نگهداری تالاب‌ها امضا شداین در حالی است که ایران بنیانگذار نخستین و مهمترین کنوانسیون حفاظت از تالاب‌ها در جهان یعنی کنوانسیون رامسر است؛ معاهده بین‌المللی که در سال ۱۹۷۱ به منظور حفظ و نگهداری تالاب‌ها امضا شد از همین رو می‌طلبد برنامه‌های موثرتری برای حفظ این محیط‌های طبیعی به اجرا گذاشت و از تجربه استان‌هایی که در این رابطه موفق بوده‌اند بهره‌گیری کرد چراکه خشک شدن تالاب‌ها پیامدهای ناگواری برای محیط‌زیست و زندگی انسان‌ها دارد.
خشک شدن تالاب‌ها چه تاثیری بر زندگی انسان‌ها می‌گذارد؟
شکل‌گیری کانون‌های گرد و خاک از مهمترین تاثیراتی است که با خشک شدن تالاب‌ها متوجه محیط زندگی انسان‌ها می‌شود. این موضوع را عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا عنوان کرد و گفت: تالاب‌ها نقش بسیار مهمی در تعدیل آب و هوا دارند و چنانچه این محیط‌های طبیعی از دست بروند نخستین و مهمترین تهدیدی که برای محیط زندگی انسان‌ها شکل می‌گیرد، خیزش گرد و خاک است.رسول زمانی افزود: یکی دیگر از کارکردهای تالاب‌ها، مهار و کنترل سیلاب‌ است پس با از بین رفتن این زیست‌بوم‌گان با وقوع سیلاب، محیط زندگی انسان به طور جدی تهدید می‌شود.وی با بیان اینکه حیات بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری به تالاب‌ها وابسته است، تصریح کرد: مهاجرت پرندگان به تالاب‌ها دارای تاثیرات اکولوژیکی است و زمانی که تالابی از بین برود و مهاجرت پرندگان متوقف شود تعادل اکولوژیک برهم می‌خورد و شاهد افزایش جمعیت جانورانی نظیر موش و مار و حشرات خواهیم بود.
قهرمان تالاب ایران در سال ۹۹ به پیامدهای اقتصادی خشکیدگی تالاب‌ها نیز اشاره کرد و گفت: اراضی مجاور تالاب بهترین مکان برای توسعه گردشگری است و چنانچه تالابی خشک شود این امکان از دسترس خارج می‌شود و از سوی دیگر تالاب‌ها منبع تغذیه آب‌های زیرزمینی هستند و زمینه کشاورزی را فراهم می‌کنند از همین رو با از بین رفتن تالاب‌ها این فعالیت‌ها متوقف شده و بیکاری افزایش پیدا می‌کند.زمانی، رعایت حقابه زیست‌محیطی را مهمترین عامل برای حفظ تالاب‌ها عنوان کرد و افزود: جلوگیری از برداشت بی‌رویه آب از تالاب‌ها، ممانعت از تغییر کاربری اراضی کشاورزی و جلوگیری از ورود پساب از مهمترین اقداماتی است که می‌توان برای حفظ تالاب‌ها انجام داد.چنانچه تالابی به هر دلیل طبیعی و یا دستکاری انسانی خشک شود امکان احیای آن وجود دارد، ولی این احتمال هست که احیای گونه‌های گیاهی و جانوری آن به صورت ۱۰۰ درصد امکانپذیر نباشد.وی با بیان اینکه امکان احیای تالاب‌های خشک شده وجود دارد، خاطرنشان کرد: هرچند تاکید می‌شود که دستگاه‌های متولی تمام تلاش خود را برای جلوگیری از خشک شدن تالاب‌ها به کار گیرند اما چنانچه تالابی به هر دلیل طبیعی و یا دستکاری انسانی خشک شود امکان احیای آن وجود دارد، ولی این احتمال هست که احیای گونه‌های گیاهی و جانوری آن به صورت ۱۰۰ درصد امکانپذیر نباشد.در «کنوانسیون بین‌المللی رامسر» تمام تالاب‌های مهم دنیا ثبت شده‌اند و عنوان «رامسر سایت» را دریافت کرده‌اند که تاکنون دو هزار و ۴۱۴ رامسر سایت به ثبت رسیده که از این تعداد ۲۵ تالاب سهم ایران و چهار تالاب سهم استان چهارمحال و بختیاری است.وضیعت نامناسب تالاب‌های کشور و پشت سر گذاشتن ۱۵ سال خشکسالی متوالی در استان چهارمحال و بختیاری ،دوستداران محیط‌زیست این استان را هم نگران وضعیت تالاب‌های این استان کرده است.اما از حسن اتفاق بنا بر اظهارات مدیرکل حفاظت محیط‌زیست این استان، در حال حاضر وضعیت چهار تالاب اصلی این استان مساعد است و اگرچه نسبت به وضعیت ایده‌آل خود فاصله دارند اما چالش جدی حیات این محیط‌های طبیعی را تهدید نمی‌کند و حقابه تالاب‌ها تا حد زیادی رعایت می‌شود. از سوی دیگر نه تنها حفظ این تالاب‌ها در دستور کار اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان قرار دارد بلکه این اداره‌کل در تکاپوی احیای تالاب‌های خشک شده نیز است.
تالاب‌های استان به لحاظ کارکرد طبیعی در شرایط خوبی قرار دارند
وضعیت عمومی تالاب‌های استان نگران‌کننده نیست و این زیست‌بوم‌گان به لحاظ کارکرد طبیعی در شرایط خوبی قرار دارند.مدیرکل حفاظت محیط‌زیست چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به آخرین وضعیت تالاب‌های اصلی این استان اظهار داشت: با وجود اینکه بسیاری از تالاب‌های کشور با چالش‌های جدی روبرو هستند اما وضعیت عمومی تالاب‌های استان نگران‌کننده نیست و این زیست‌بوم‌گان به لحاظ کارکرد طبیعی در شرایط خوبی قرار دارند.سعید یوسف‌پور در خصوص نگرانی برخی دوستداران محیط‌زیست استان در خصوص پسروی آب در تالاب بین‌المللی چغاخور طی تابستان امسال نیز گفت: بر اساس آخرین آمارها ۳۷ میلیون مترمکعب آب در تالاب چغاخور وجود دارد که از این میزان ۱۸ میلیون مترمکعب حقابه طبیعی تالاب است، از همین رو نگرانی در این خصوص وجود ندارد اما چالشی که با آن در این تالاب بین‌المللی روبرو هستیم پساب خانگی و سموم بخش کشاورزی است که وارد تالاب می‌شود به طوری که این اکوسیستم پویا را به سمت تغذیه‌گرایی سوق داده و بر اساس آن پوشش گیاهی بر سطح تالاب در فصل گرما شکل می‌گیرد که برای زیست پرندگان و گونه‌های جانوری تالاب خطرآفرین است.
برنامه‌های موفق چهارمحال و بختیاری  در حفظ و احیای تالاب‌ها
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه