جلال خوش‌چهره 
برای تحلیل واقعی اوضاع کنونی کشور، یک تفاوت بزرگ زمانه حاضر را با گذشته نمی‌توان نادیده گرفت. این تفاوت همانی است که خیلی پیش‌تر از این‌روزها، بسیاری از آگاهان جامعه شناسی سیاسی و فرهنگی به آن اشاره داشته و کوشیدند اهمیت آن را به‌گونه‌های مختلف - و حتی هشدار- نزد متولیان امر برجسته کنند.تفاوت بزرگ در جنس و سطح مطالباتی است که نسل جوان قرن بیست‌ویکمی چه در ایران و چه جامعه جهانی در پی آن هستند. این مطالبات با قرون گذشته فاصله مفهومی بسیار دارد.قرن‌های هفده، هجده، نوزده و بیست میلادی را می‌توان به ترتیب خاستگاه تولید اندیشه، بروزمکاتب فکری، سربرآوردن ایدئولوژی‌های متنوع ومتعارض و سرانجام تحقق اجرای آنها در عرصه‌های حکمرانی خواند. قرن بیست‌ویکم اما با شکل و شمایلی متفاوت از مطالبات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مطالبه‌گران همراه است. ایده‌آل‌گرایی و آرمان‌گرایی در این قرن به‌گونه‌ای است که گویی تجربه‌های گذشته با همه کارنامه‌های خوب و بد آن، اکنون نزد نسل جوان معنای دیگر دارد. آنان به گذشته به مثابه «راه طی شده» نگریسته و قرن کنونی را با اولویت‌های دیگری ترجمه می‌کنند. جامعه مدنی، آینده قابل پیش‌بینی، فمنیسم، حقوق بشر،محیط زیست، حمایت از حقوق حیوانات و خلاصه «سلام به زندگی» اولویت‌هایی است که در همه این سال‌ها و روزها مفهوم جهانی یافته است.ممکن است آنچه نسل جوان در این قرن در پی آن هستند را با چوب اتهام «ایده‌آلیسم سطحی» شماتت کرد. می‌توان به روال همیشگی، ابری از دشنام را علیه آنان در هوا پراکند اما نمی‌شود تا همیشه به احساس خود برتر بینی فکری ادامه داد و این مطالبات را بی‌پاسخ گذاشت. تجربه‌گرایی یکدنده، لفاظی‌های کم‌ حاصل، نگرش‌هایی که به تحقیر و نادیده انگاری واقعیت‌ها دلخوش دارند، تنها به آشوب بیشتر دامن می‌زنند.پاسخ به مطالبات نسل جوان، سبک تازه‌ می‌طلبد. حتی نگاه همدلانه با آنان نمی‌تواند بدون اجرای شیوه‌های کاربردی مناسب به ایجاد آرامش بینجامد. با سوءظن نمی‌توان از واقعیت‌ها پیشی گرفت. برای گفت وگو با نسل جوان لازم است نخست و بدون جزم‌نگری، از چرایی و چگونگی بروز انفجار بی‌اعتمادی کنونی، واقع‌گرایانه رمز گشایی کرد. گفت‌وگو با نسل معترض به‌گونه لفاظی‌های تحریک آمیز تکراری ممکن نیست. لازم است از الگوهای نخ نمای «ما» و «دیگران» عبور کرد و شجاعت به رسمیت شناختن مطالبات را بروز داد. ضرب‌المثلی است که می‌گوید؛ بدون شکستن تخم‌مرغ نمی‌توان املت درست کرد. بدون به رسمیت شناختن مطالبات جوانان هم نمی‌توان با آنان طرف گفت‌وگو شد.
خوب یا بد، جنس مطالبات نسل جوان قرن بیست‌ویکمی و یا آنچه این روزها به عنوان دهه هشتاد و نودی‌ها خوانده می‌شوند، متفاوت از آن چیزی است که بتوان ساده اندیشانه، تجربه درمانی کرد. تفاوت امروز با دیروز را باید دریافت و پاسخی درخور زمانه داد.
*روزنامه‌نگار