گروه اقتصاددریاپایه -امید متین - سخنان دقيق و بي‌تعارف رهبر انقلاب اسلامي در جمع فرماندهان نیروی دریایی ارتش و بيان صريح و مستقيم اين نكته كه «هنوز توجه لازم به دريا وجود ندارد» ما را بر آن داشت تا بار ديگر موج مطالبه‌گري خود از مسئولان دولتي و غيردولتي را آغاز كنيم. 
پيش از اين، بارها گفته بوديم كه نگاه به دريا، نگاه كم‌سويي است و تاكيد كرده بوديم كه تفكر خشك‌گرا نمي‌تواند باني تحول در حوزه دريا باشد. بارها نوشتيم كه با روند كنوني، تحول در حوزه دريا به چند دهه زمان نياز دارد. بارها گفتيم كه توجه به دريا با نگاه و روش موجود، اثربخش نيست و براي آن راه‌كارهايي هم عرضه داشتيم؛ اما معلوم بود كه به ناله‌ها و فريادهاي اين رسانه دريايي، چندان توجه نمي‌شود و گاهي كه به طور مستقيم سازماني را مورد خطاب قرار مي‌داديم، آن سازمان خود را در پشت و پناه مشتي آمار خودساخته، پنهان مي‌كرد و ما هر چه در باره آمارسازي‌هاي برخي مسئولان سخن گفتيم، آن‌ها آمار بيشتري منتشر مي كردند. 

اقتصاددریاپایه طبق آمارسازي‌ها
اگر ملاك و معيار ما صرفا آمارسازي‌هاي دولتي باشد، اكنون ما در بهترين وضعيت ممكن قرار داريم. نگاه و توجه به دريا بي‌نهايت است و ما از نعمات دريا بالاترين بهره‌برداري را داريم. 
طبق آمارهاي شيلات، عن قريب است كه ماهي رايگان شود و مانند شيربسته‌بندي صبحگاهي، درب منازل تحويل شود. با روند آماري شيلات، ما به زودي انباشت ماهي خواهيم داشت و به طور كلي بوي ماهي مي‌گيريم!
طبق آمارهاي وزارت گردشگري، در حوزه گردشگري دريايي در بهترين وضعيت هستيم و دو برابر پول نفت، از گردشگري دريايي درآمدزايي مي‌كنيم. تعداد اسكله هاي گردشگري دريايي چنان زياد است كه مي‌توان نصف جمعيت كرده زمين را در آن‌ها جاي داد!
اما واقعيت همان است كه رهبری فرمودند: «هنوز نگاه جدي به دريا وجود ندارد». نگاه جدي به دريا، آن‌قدر نفع ملي دارد كه مي‌تواند تمام اقتصاد ما را دگرگون كند. براي اثبات توجه خود به دريا بايد كار كرد و نبايد با آمارسازي‌ها و برنامه‌هاي تخيلي خود را پشت توهمات سازماني خود غرق كرد. و نبايد چنان به خود دروغ بگوييم كه واقعيت ها را از خود دور كنيم. 

واقعيت دریاپایه چيست؟
كشف واقعيت در درون آمارهاي ساختگي نيست؛ بلكه در سفره مردم است. شاهد مدعا هم خود شما خواننده اين سطور هستيد. كافي است پرسيده شود: شما در هفته چندبار ماهي مي‌خوريد؟ شما در سال چند بار سفر دريايي رفته‌ايد؟ 

شما نام چند اسكله گردشگري 
را می دانید؟ 
به خوبي مي‌دانيم كه شما ماهي يك بار هم ماهي نمي‌خوريد و به خوبي مي‌دانيم اكثر مردم ايران، هرگز يك سفر دريايي را تجربه نكرده‌اند و اساسا گردشگري دريايي در ايران هنوز متولد نشده است. چه بسا مسئولان دريايي داريم كه فرق گردشگري ساحلي با گردشگري دريايي را نمي دانند و اين نكته را در مصاحبه‌ها و آمارهايي كه ارائه مي‌دهند به خوبي مي‌توان اثبات كرد. 
زماني كه ما آمارهاي نجومي مي‌سازيم و براي اثبات صحت آمارهاي خود، در تعاريف و تقسيم‌بندي‌ها دست‌كاري مي‌كنيم و برخي تعاريف جهاني را با مقصود خاص، مورد توجه قرار مي‌دهيم، نشان مي‌دهد كه مي‌خواهيم از واقعيت‌ها فرار كنيم. براي مثال، طبق تعريف جهاني، «هر كس به هر دليل و با هر هدفي، 24 ساعت از موطن خود دور شود، گردشگر است و گردشگري مي‌كند» وقتي اين تعريف را دست‌مايه آمارسازي قرار دهيم، نتيجه اين مي شود كه هر كس از عوارضي تهران رد شد، گردشگر دريايي محسوب مي‌شود! و نيز اگر گردشگري ساحلي با گردشگري دريايي را يكي فرض كنيم، آمار چند ده ميليوني از گردشگري خواهيم داشت كه رندانه نام آن را گردشگري دريايي مي‌گذاريم و آمار چندين ميليوني به خورد مردم مي‌دهيم و تصور مي كنيم كار موفقي انجام شده است! در حالي كه واقعيت اين نيست. واقعيت همان است كه رهبر فرمودند: توجه جدي به دريا نشده است. 

دلايل بي‌توجهي به دريا
دلايل زيادي را مي‌توان برشمرد. با حرمت به دل سوزان عرصه دريا- چه در بخش دولتي و چه در بخش خصوصي- و با اذعان به اين نكته كه آن‌ها در تلاش هستند و مي‌خواهند كار بزرگي انجام دهند، با تاكيد بر اين كه ما نمي‌خواهيم زحمت هيچ‌شخص حقيقي يا حقوقي را ناديده بگيريم، اما با توجه به اين واقعيت كه «هنوز به دريا توجه جدي نشده است» علاقه‌منديم برخي دلايل را برشماريم:

انجمن های يخ‌زده دریا
يكي از دلايل بي‌توجهي به دريا، اتحاديه‌ها و انجمن‌هايي هستند كه در مرزِ بود و نبود هستند. هستند، چون مجوزي دست و پا كرده‌اند و براي خود دفتر و دستكي راه انداخته‌اند، اما نيستند چون فعاليت خاصي نمي‌كنند. 

برخي اتحاديه‌ها حرفي هم
 براي گفتن ندارند
براي نمونه، اتحاديه صيادان است كه طي 9 ماه اخير به رغم آن همه تماس و پيگيري، حاضر به يك مصاحبه معمولي نشدند. كسي در اين باره به ما گفت: مصاحبه كنند كه چه بگويند؟ واقعيت اين است كه برخي اتحاديه‌ها هيچ كاري نمي كنند و حرفي هم براي گفتن ندارند. حال كه زبان راستين را رهبر باز كرد و واقعيت را به صراحت فرمودند، برماست كه مطالبه گر باشيم و ما هم با همين صراحت، در باره عملكرد اتحاديه‌ها با مخاطبان خود سخن بگوييم. پس در آينده، نياز باشد ذكر نام و عينا وقايع را منعكس مي‌كنيم.
برخي اتحاديه‌ها و انجمن‌ها، مانند ماهي به ساحل افتاده نيستند كه تكاني بخورند و دهاني باز و بسته كنند؛ بلكه مانند ماهي يخ‌زده بازار سرچشمه هستند كه خشك شده و با چشم زاق فقط به يك نقطه خيره شده‌اند. اين دليل بزرگي براي بي‌توجهي به درياست كه بايد از ماهي يخ‌زده بازار به ماهي‌هاي شاداب دريا و اقيانوس تبديل شوند. 

بي‌تفاوتي فعالان دريايي
بايد مي نوشتم وحشت فعالان دريايي! وقتي اتحاديه‌ها بي‌تفاوت و بي‌رمق هستند، ديگر فعالان هم بي‌انگيزه مي‌شوند و گاهي از يك مصاحبه وحشت مي‌كنند. نمونه آن، يكي از مسئولان انجمن مالکان كشتي است كه به رغم هماهنگي حضوري براي گفت‌وگو، چند بار عقب انداخت و در نهايت هم به اضطراب گفت: ما مصاحبه نمي‌كنيم! 
چرا از مصاحبه وحشت دارند؟ آيا در مصاحبه بايد مطالبه گر صنف و صنعت خود باشند يا بايد با سكوت، به افزايش دامنه مشكلات كمك كنند؟ آن سوي پرده چه خبر است كه يك مديرعامل در عرصه كشتيراني توان سخن گفتن هم نداشته باشد. كس ديگري مي‌گفت: همين‌طور مشكل داريم، حرف هم بزنيم بدتر مي‌شود!
چه مسائلي هست كه سخن گفتن در باره آن‌ها مسائل را پيچيده‌ و خطرناك مي‌كند؟ اين واهمه آيا دليل منطقي و روشني بر بي‌توجهي به دريا نيست؟

دولتي‌هاي مناسبتي
دليل مهم ديگر بر بي‌توجهي به دريا اين است كه بخش اعظم فعاليت دريايي ما دولتي است و دولتي‌هاي ما هم مناسبتي. بايد روزي برسد كه مناسبتي با شيلات داشته باشد تا رئيس سازمان شيلات خبرنگاران را جمع كند و چندين برگ جدول و آمار تقديم كند. يا مناسبتي باشد كه برخی مسئولان، در برنامه صف اول بنشيند و انبوهي آمار و اطلاعات در مغز مخاطب فرو كند. 
اين مناسبت‌گرايي به بخش خصوصي ما هم رسوخ كرده است. تا نمايشگاهي نباشد، تا برنامه‌اي نباشد، در برابر افكار عمومي حاضر نمي شوند. اين كه اخيرا روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد با مشارکت انجمن كشتيراني و موسسه رده‌بندي ايرانيان، سلسله نشست‌هاي تخصصي اقتصاددریاپایه را برگزار كردند و تا حدي موثر بودند، باقي در چنان سكون و ركودي هستند كه انگار وجود خارجي ندارند. 
دولتي‌هاي خشكي گرا انگيزه عملي و قوي براي گرايش به دريا ندارند
اما دليل عمده اين است كه بخش بزرگي از مسئولان حوزه دريايي كشور ما، كساني هستند كه خشكي‌گرا هستند و هيچ تجربه و انگيزه عملي و قوي براي گرايش به دريا ندارند. بي‌شك، كمبود نيروي انساني متخصص وجود دارد كه ما مجبوريم از نفرات خشكي‌گرا با تخصص‌هاي غيردريايي در مناسبات دريايي به كار بگيريم. تيمي كه گل‌زن خوب ندارد، مجبور است دروازه‌بان را به نوك حمله بياورد! 
نگاهي به ساختار و سازمان در نهادها و دستگاه‌هاي دولتي به خوبي نشان مي‌دهد كه غيرمتخصص ها و غيردريايي‌ها پست‌هاي مهمي در حوزه دريا اشغال كرده‌اند. براي مثال: حسابدار مي‌شود مسئول توسعه دريايي! يا اكثر مسئولان فلان سازمان، يا سرپرست هستند و يا مدركي بالاتر از ليسانس ندارند. كمبود نيروي انساني در حوزه دريا همراه با نبود متخصصان در سطح دكترا، دليل بزرگي بر بي‌توجهي به درياست. 
ادامه دارد...