گروه انرژی - امید اسماعیلی- بوی گاز خاورمیانه از میانه تنش‌ها و درگیری‌های سوریه همچنان به مشام می‌رسد. 15 سال قبل و در روزهایی درگیری‌ها و جنگ داخلی سوریه تا این اندازه فرسایشی نشده بود و هنوز بشار اسد بر سر کار بود، زمزمه‌هایی شنیده می‌شد مبنی بر اینکه مخالفت بشار اسد با امضاي تفاهم نامه‌ای برای مجوز ايجاد خط لوله از طريق سوريه به اروپا  در سال 2009 موجب آغاز و بالا گرفتن درگیری‌ها در این کشور شده است.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، بنابر اسناد افشا شده توسط ويکي ليکس، در سال 2009 پس از آنکه اسد طرح خط لوله قطر را رد کرد، سازمان سيا حمايت مالي از گروه‌هاي مخالف در سوريه را آغاز کرد. شايان ذکر است که اين مساله پيش از قيام بهارعربي عليه اسد اتفاق افتاد. گزارش هاي محرمانه از سازمان‌هاي اطلاعاتي اسرائيل، عربستان سعودي و آمريکا نشان مي‌دهند همان زماني که اسد طرح خط لوله قطر را رد کرد، برنامه‌ريزان نظامي و اطلاعاتي به سرعت به اين نتيجه رسيدند که دامن زدن به شورش سني‌ها در سوريه براي برکناري بشار اسد که با آنان همکاري نداشته است، راهکاري عملي براي دستيابي به هدف مشترک تکميل خط لوله گاز قطر – ترکيه است. اين پروژه 10 ميليارد دلاري نخستين بار در سال 2000 مطرح شد و سرويس اطلاعاتي آمريکا (سيا) اين طرح را پيگيري کرد تا آنکه 9 سال بعد اسد اعلام کرد که از طرح خط لوله که به موجب آن قطر مي توانست از طريق پايانه‌هاي ترکيه، مستقيما به بازارهاي انرژي اروپا دسترسي داشته باشد حمايت نمي کند.
سال گذشته بود که برخی رسانه‌های بین‌المللی اعلام کردند که عراق بهترین گزینه برای اروپا برای دستیابی به گاز کشورهای شورای همکاری است به خصوص که عربستان و قطر و خود عراق سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای برای افزایش تولید گاز انجام داده‌اند. مرکز جهانی مطالعات توسعه در گزارشی نوشت بهترین گزینه اروپا واردات گاز خاورمیانه از خط لوله قطر - ترکیه است که از عراق می‌گذرد. اتحادیه اروپا نیازمند تأمین سالانه 150 میلیارد مترمکعب برای پرکردن مخازن خود از میانه سال آینده میلادی هستند. علت این نیاز فوری، کاهش عرضه گاز با توقف واردات از روسیه است در این میان خط گاز عربی برای انتقال سالانه 10 میلیارد مترمکعب از مصر به ترکیه با عبور از اردن و سوریه، و خط دوستی برای انتقال گاز ایران از طریق عراق و سوریه و لبنان با ظرفیت 40 میلیارد مترمکعب در سال، با توجه به تحریم‌ها علیه سوریه و ایران عملا پروژه‌های غیرقابل تحقق هستند. حالا و با سقوط دولت اسد اما به نظر می‌رسد که فضای کشور سوریه برای احداث خط لوله گاز از قطر به اروپا فراهم است.
در همین حال معاون پیشین امور بین الملل و بازرگانی وزیر نفت گفت: در هر حال خط لوله گاز قطر از مسیر سوریه می‌تواند بعنوان یک آلترناتیو برای اروپا مطرح باشد هرچند فعلا این پروژه دور از ذهن است زیرا خط لوله باید در احجام وسیع و بزرگ و ۵۴ اینچی باشد، مسئله امنیت نیز باتوجه به عدم ثبات سیاسی در سوریه مسئله مهمی است که این پروژه را اگر در دستور کار باشد در شرایط ابهام قرار می‌دهد، اما در عین حال نمی‌توان آن را نادیده گرفت. علی ماجدی در گفتگویی با ایلنا، درباره احتمال اجرای خط لوله صادرات گاز قطر از مسیر عربستان و سوریه تا اروپا اظهار داشت: قطر اکنون برای صادرات گاز به هر مقصدی روی ال‌ان‌جی متمرکز است و بیشترین گازی که صادر می‌کند گاز مایع است و تجربه زیادی در این حوزه دارد بنابراین فعلا در شرایط کنونی صادرات از مسیر خط لوله چندان در دستور کار این کشور نخواهد بود هرچند منتفی هم نیست. وی افزود: قطر برای صادرات به اروپا از مسیر خط لوله باید ارزیابی کند که احداث چندین هزار کیلومتر خط لوله به صرفه خواهد بود یا خیر. اکنون قطر با استفاده از روش‌های IOR و EOR در حال افزایش تولید گاز است ولی در عین حال باید دید آیا ترجیح قطر این است که صادرات از مسیر ال‌ان‌جی باشد و یا اینکه با خط لوله به اروپا برود.
معاون پیشین امور بین الملل و بازرگانی وزیر نفت با تاکید بر اینکه اکنون صادرات قطر به اروپا از مسیر خط لوله دور از ذهن است ولی نشدنی هم نیست، خاطرنشان کرد: ممکن است اروپا با توجه به مسئله جنگ روسیه بخواهد مبادی دریافت انرژی خود را متنوع‌سازی کند و از خط لوله جدیدی گاز مورد نیاز خود را دریافت کند ولی واقعیت این است که کشور قطر روی خط لوله تجربه زیادی ندارد. وی بیان داشت: در هر حال خط لوله گاز قطر از مسیر سوریه می‌تواند بعنوان یک آلترناتیو برای اروپا مطرح باشد هرچند فعلا این پروژه دور از ذهن است زیرا خط لوله باید در احجام وسیع و بزرگ و ۵۴ اینچی باشد، مسئله امنیت نیز باتوجه به عدم ثبات سیاسی در سوریه مسئله مهمی است که این پروژه را اگر در دستور کار باشد در شرایط ابهام قرار می‌دهد، اما در عین حال نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
ماجدی خاطرنشان کرد: در شرایطی که سوریه از نظر حکومت تثبیت نشده طرح این پروژه زودرس است چون فعلا با رفتن بشار اسد وضعیت کشور سوریه مبهم است، تا تثبیت سیاسی صورت نگیرد و اینکه چه حکومتی بر سر کار بیاید این طرح ها زود است بخصوص اینکه خط لوله امنیت بالایی نیاز دارد. وی درباره احتمال مانع‌تراشی روسیه برای صادرات گاز دیگر کشورها به اروپا تصریح کرد: قطر برای صادرات گاز خود روی بلوک غرب تمرکز کرده و روسیه نیز نمی‌تواند مانعی ایجاد کند، روسیه اکنون خطوط لوله زیادی تا اروپا دارد که گازی از آن عبور و صادر نمی‌شود و ممکن است ضمن اینکه این خط لوله می‌تواند بهانه و فشاری از سوی امریکا به روسیه باشد تا روس‌ها زودتر به پایان جنگ با اوکراین تن در دهند.
معاون پیشین امور بین الملل و بازرگانی وزیر نفت تاکید کرد: طبق آنچه در محافل سیاسی مطرح می‌شود روسیه در رابطه با سوریه کوتاه آمد و در نظر دارد در مورد اوکراین امتیازگیری کرده و در نهایت به صلح برسد. وی بیان داشت: روسیه با قطر رابطه‌ای ندارد که بخواهد در حوزه صادرات گاز این کشور مانع ایجاد کند و با توجه به سرمایه‌گذاری‌هایی که توتال در قطر داشته روسیه نمی‌تواند مانع چندانی برای قطر ایجاد کند. ضمن اینکه اگر توافق صورت گیرد روسیه هیچ کاری نمی‌تواند انجام دهد.
ماجدی اظهار داشت: در هر حال اکنون شرایط سیاسی کل دنیا تثبیت شده نیست از سویی ترامپ از ۲۰ ژانویه شروع به کار خواهد کرد، در آلمان در ماه فوریه انتخابات مجلس و انتخاب صدر اعظم برگزار می‌شود بنابراین علاوه بر سوریه اوضاع سیاسی اروپا نیز در شرایط باثباتی نیست. وی درباره تاثیر اجرای این خط لوله روی ایران گفت: ما تا زمانی که از بن‌بست مصرف داخلی گاز خارج نشویم حرفی برای گفتن نداریم.
معاون پیشین امور بین الملل و بازرگانی وزیر نفت ما در حوزه انرژی دنیا سهمی نداریم و در مسئله انرژی قدرت گذشته را از دست داده‌ایم. اکنون نیاز به سرمایه‌گذاری کلان حداقل به مدت ۵ سال آن هم با شرکت‌های بزرگ و ابرکمپانی‌های نفتی و گازی داریم که بتوانیم به بازار برگردیم.