افزایش حجم ترانزیت چین و آذربایجان در 2024
گروه ترانزیت بین‌الملل- توحید ورستان - سال ۲۰۲۴ به نقطه عطفی برای روابط آذربایجان و چین تبدیل شده است. در سوم ژوئیه در حاشیه بیست و چهارمین نشست شورای سران کشورهای سازمان همکاری شانگهای در آستانه، بیانیه ایجاد یک مشارکت استراتژیک امضا شد. این سند تاریخی مورد تایید دو سران دولت الهام علی اف و شی جین پینگ قرار گرفت. از همین روی؛ روابط بین باکو و پکن وارد مرحله جدیدی شده و به روندهای دوجانبه انگیزه تازه‌ای بخشیده است. 

رونق ترانزیت دوجانبه در سال ۲۰۲۴
به گزارش روزنامه دریایی اقتصادسرآمد در این باره کاسپین نیوزآورده است: روابط آذربایجان و چین بخش‌های مختلفی از جمله انرژی سبز را در بر می‌گیرد. اما بخش حمل و نقل و لجستیک همچنان موضوع اصلی در دستور کار دوجانبه است. در سوم دسامبر، سیصدمین قطار کانتینری از چین به آذربایجان در امتداد مسیر ترانس خزر (TITR) یه همان کریدور میانی اعزام شد. قطار از پایانه شیان در مرز قزاقستان و چین حرکت و در تاریخ ۸ تا ۱۰ دسامبر به بندر بین‌المللی باکو رسید. حرکت این قطار بر اساس توافقنامه همکاری بین ADY Express و بندر تجارت آزاد شیان سازماندهی شد. بر اساس اعلام شرکت راه آهن آذربایجان، حجم کالاهای حمل شده از چین از طریق TITR تاکنون از ۲۷ هزار TEU  فراتر رفته که ۲۵ برابر بیشتر از مدت مشابه سال گذشته است. توسعه حمل و نقل محموله بین چین و آذربایجان، کریدور میانی را به عنوان یک شریان حمل و نقل حیاتی تقویت و امکان دسترسی به خدمات تحویل سریع و کارآمد در هر دو جهت را برای کشتیرانان فراهم می‌کند. پایان سال ۲۰۲۴ شاهد رویدادهای دیگری نیز بود. علاوه بر تسریع در مسیر شیان - باکو، حمل و نقل بار در جهت مخالف نیز آغاز شد. در ۲۴ نوامبر، برای نخستین بار، یک قطار باری ریلی حامل محموله صادراتی از باکو به مقصد چین حرکت کرد. اولین قطار صادراتی از باکو به شیان شامل ۶۲ کانتینر بود که از طریق قزاقستان به یکی از بنادر بزرگ چین تحویل داده شد. قرار است تا پایان سال ۶۰۰ کانتینر از این مسیر ارسال شود. صادرات منظم به چین فرصت‌های جدیدی برای افزایش حجم حمل و نقل و درآمد برای بازیگران کلیدی شبکه لجستیک آذربایجان ایجاد می‌کند. در این راستا برنامه‌هایی برای بیش از سه برابر کردن تعداد قطارهای بلوکی به ۱۰۰۰ مورد تا پایان سال ۲۰۲۵ برآورد شده است. در ۲۰ سپتامبر و در شهر شیان چین، راه آهن سریع السیر چین-اروپا با مراسم بزرگی افتتاح شد. قطاری متشکل از ۵۵ کانتینر چهل فوتی در امتداد کریدور میانی حرکت و مسیر شیان - آلتینکول - آکتائو - باکو - پوتی - بورگاس - بلگراد - هامبورگ - بوداپست را طی خواهد کرد. 

راه اندازی ترانزیت جاده‌ای
یکی دیگر از اولویت‌ها در همکاری‌های لجستیکی آذربایجان و چین، تحویل مستقیم کالا بین دو کشور از طریق جاده بود. در پایان ماه ژوئن، کامیون‌های آذربایجانی شهر آلشانکو چین را ترک و تنها در شش روز به باکو رسیدند و از طریق چین، قزاقستان، روسیه و آذربایجان این مسیر را طی کردند. تا آن زمان، هیچ سرویس حمل و نقل جاده‌ای مستقیم بین چین و آذربایجان انجام نشده بود. محموله‌ها عمدتاً شامل انتقال بار از یک وسیله نقلیه به دیگری است. بدین ترتیب، برای نخستین بار، سیستم ترابری آذربایجانی کالا را مستقیماً از چین بدون بارگیری مجدد تحویل دادند. باید توجه داشت که در سال ۲۰۲۴، آذربایجان و چین مجوز لازم برای حمل و نقل جاده‌ای بین‌المللی را مبادله کردند. این امر دامنه جغرافیایی حمل و نقل بین‌المللی را برای شرکت‌های ترانزیتی آذربایجان گسترش و تعداد کشورهایی را که آذربایجان با آن‌ها عملیات لجستیکی انجام می‌دهد به ۵۱ کشور رساند. 

توسعه بندر آلات باکو
ترانس خزر یک مسیر بین وجهی است که حمل و نقل دریایی در آن نقش ویژه‌ای ایفا می‌کند. بر این اساس، توجه زیادی به توسعه بنادر دریای خزر می‌شود و شرکای چینی در این کار مشارکت فعال دارند. در حاشیه بیست و نهمین اجلاس جهانی در مورد تغییرات آب و هوایی (COP29) در باکو، ده‌ها نشست، گفتگو و مذاکره برگزار و تعدادی از اسناد دوجانبه و چندجانبه در میان کشورهای عضو امضا شد که یکی از آن‌ها، موافقتنامه اجرای پروژه ایجاد پایانه حمل و نقل بین‌وجهی در بندر تجارت دریایی باکو در آلات است. این پایانه یک زیرساخت حیاتی برای جابجایی انواع محموله با استفاده از روش‌های مختلف حمل و نقل از جمله دریایی، ریلی و جاده‌ای خواهد بود. در فاز نخست این پروژه، تاسیساتی به مساحت ۴۰ هکتار ایجاد و توسعه خواهد یافت. پایانه جدید شامل یک سکوی جهانی بار، مجتمع انبار سرپوشیده به مساحت ۵ هزار متر مربع و یک محوطه کانتینری با ظرفیت بیش از هزار کانتینر خواهد بود. فاز دوم ساخت بندر باکو هم اکنون در حال انجام است. فاز نخست ظرفیت ۱۵ میلیون تن محموله را فراهم کرد و فاز دوم به بندر اجازه می‌دهد تا ۲۵ میلیون تن بار را جابجا کند و در درجه اول بر حمل و نقل کانتینری تمرکز خواهد کرد. بیشتر محموله‌های ارسال شده از چین به اروپا و همچنین از آسیای مرکزی به ترکیه، کانتینری خواهد بود. در این زمینه، با توجه به اینکه حجم کانتینر از چین به اروپا قرار است به تدریج از ۱۰۰ به ۳۰۰ هزار کانتینر افزایش یابد، ساخت پایانه جدید حمل و نقل بین‌وجهی در آلات توسط شرکای چینی از اهمیت بالایی برخوردار است. پایانه جدید حجم قطارهای کانتینری را در مسیر چین-اروپا-چین از طریق مسیر ترانس خزر افزایش، هزینه‌های حمل و نقل را کاهش و زمان جابجایی محموله را کوتاه می‌کند. باید توجه داشت که افزایش فعالیت چین در امتداد کریدور میانی از آغاز سال جاری مشهود بوده و سهم قابل توجهی در توسعه مسیر داشته است.