بهرهبرداری هدفمند از مَکُران؛ توسعه متوازن میآورد
الناز کارخانه- سواحل مَکُران، بهویژه محور جاسک تا گواتر، از معدود مناطق کشور هستند که همزمان از مزیتهای جغرافیایی، منابع طبیعی و فرصتهای تجاری برخوردارند. موقعیت راهبردی در مجاورت آبهای آزاد، دسترسی به مسیرهای کشتیرانی بینالمللی، مجاورت با بازارهای جنوب و جنوبشرق آسیا و پتانسیل بالای منابع معدنی، کشاورزی و دریایی، این منطقه را به یکی از اولویتهای توسعهای کشور تبدیل کرده است.
در کنار این ویژگیها، وجود زیرساختهای در حال توسعه مانند بندر چابهار، مناطق آزاد و بازارچههای مرزی، چشمانداز مطلوبی برای تقویت نقش صادراتی و صنعتی منطقه مَکُران فراهم ساخته است. این ظرفیتها، زمینهساز سیاستگذاریهایی شده که هدف آن، توانمندسازی اقتصادی سواحل جنوب شرقی کشور و ارتقاء سطح معیشت محلی بر پایه مزیتهای بومی است.
طرح کمکهای فنی و اعتباری برای توسعه تولید در سواحل جاسک تا گواتر
در راستای بهرهگیری هدفمند از ظرفیتهای منطقهای و تحقق توسعه متوازن، طرح «کمکهای فنی و اعتباری برای ایجاد و توسعه مجتمعهای تولیدی در سواحل جاسک تا گواتر» در محدوده جاسک تا گواتر از سال ۱۳۹۲ در دستور کار قرار گرفته است. این طرح با تمرکز بر فعالسازی ظرفیتهای انسانی، طبیعی و منطقهای، در پی ایجاد زیرساختهای تولیدی و صنعتی در مناطق کمتر برخوردار جنوب شرق کشور است.
هدف اصلی این طرح ایجاد اشتغال پایدار و مولد، ایجاد رونق و ارتقاء سطح اقتصادی و ایجاد ارزش افزوده با استفاده از ظرفیت و مزایای موجود منطقه است. در این چارچوب، ایدرو بهعنوان نهاد توسعهای، ضمن مشارکت در تأمین مالی (در قالب اعطای تسهیلات یارانهدار) ، نقش تسهیلگر، هماهنگکننده و پشتیبان را نیز ایفا کرده
است.
فراز و فرود اعتبارات؛ تصویری
از واقعیتهای اجرایی
نگاهی به روند تأمین مالی این طرح در فاصله سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۳، نشاندهنده نوسانات قابل توجه در سطح تخصیص اعتبارات دولتی است. این طرح از ابتدا در قالب ردیف مستقل در پیوستهای قانون بودجه درج شده است. در سال آغازین، اعتباری معادل ۲۷۰ میلیارد ریال برای آن مصوب شد و در سال ۱۳۹۴ به اوج خود یعنی ۵۶۷ میلیارد ریال رسید. اما در ادامه، و بهویژه در بازه زمانی ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰، به دلیل عدم تخصیص کافی منابع از سوی دولت، روند رشد این طرح با وقفه مواجه شد.
در سالهای اخیر، با تقویت رویکرد منطقهگرا و بازگشت نگاه توسعهای به سواحل مَکُران، مجدداً روند تخصیصها بهبود یافته است. در سال ۱۴۰۲، اعتبار مصوب طرح ۴۰۰ میلیارد ریال بود و در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ نیز همین رقم تصویب شد که از آن، ۳۶۷ میلیارد ریال بهصورت نقدی تخصیص یافته است.در مجموع، از سال ۱۳۹۲ تا پایان ۱۴۰۳، مجموع اعتبارات تخصیصیافته به این طرح به ۲,۱۴۸ میلیارد ریال رسیده که ۱,۴۳۰ میلیارد ریال آن بهصورت نقدی و مابقی در قالب اسناد خزانه اسلامی تأمین شده است. این میزان منابع منجر به تحقق سرمایهگذاری بیش از ۱۰,۴۵۶ میلیارد ریالی در پروژههای زیرمجموعه این طرح شده است.
تنوع طرحها در راستای مزیتهای بومی
پروژههایی که در چارچوب این طرح اجرا شدهاند، متناسب با ظرفیتها و مزیتهای محلی منطقه طراحی و پیادهسازی شدهاند. این پروژهها شامل ایجاد و توسعه مجتمعهای تولیدی در حوزههای کشاورزی، شیلات، صنایع تبدیلی کشاورزی، صنایع معدنی و فلزی و همچنین ساخت شناور بودهاند.از مجموع ۲۹ طرح تحت حمایت، ۲۶ طرح به بهرهبرداری رسیده و ۳ طرح دیگر در مرحله اجرا قرار دارند. سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در این روند، ضمن تعامل با بانکهای عامل و سرمایهگذاران، نقش فعالی در تسهیل فرآیندها و بسترسازی برای حضور بخش خصوصی ایفا کرده است.
الگویی برای توسعه منطقهای متکی
بر ظرفیتهای داخلی
اگرچه تمرکز اصلی این طرح بر تقویت زیرساختهای تولیدی و ارتقاء توانمندیهای درونزا در منطقه بوده، اما در نگاه کلان، توسعه این ظرفیتها میتواند بستر مناسبی برای مشارکت آتی منطقه در زنجیرههای منطقهای و تجارت دریامحور فراهم سازد.
ادامه روند حمایتهای هدفمند، همراه با رفع موانع اجرایی و هماهنگی نهادی، میتواند محور جاسک-گواتر را به الگویی موفق از توسعه منطقهای تبدیل کند؛ الگویی که بر پایه منابع بومی، سرمایهگذاری هدفمند و همافزایی بیندستگاهی، مسیر تازهای برای پیشرفت جنوبشرق کشور ترسیم خواهد کرد.
در کنار این ویژگیها، وجود زیرساختهای در حال توسعه مانند بندر چابهار، مناطق آزاد و بازارچههای مرزی، چشمانداز مطلوبی برای تقویت نقش صادراتی و صنعتی منطقه مَکُران فراهم ساخته است. این ظرفیتها، زمینهساز سیاستگذاریهایی شده که هدف آن، توانمندسازی اقتصادی سواحل جنوب شرقی کشور و ارتقاء سطح معیشت محلی بر پایه مزیتهای بومی است.
طرح کمکهای فنی و اعتباری برای توسعه تولید در سواحل جاسک تا گواتر
در راستای بهرهگیری هدفمند از ظرفیتهای منطقهای و تحقق توسعه متوازن، طرح «کمکهای فنی و اعتباری برای ایجاد و توسعه مجتمعهای تولیدی در سواحل جاسک تا گواتر» در محدوده جاسک تا گواتر از سال ۱۳۹۲ در دستور کار قرار گرفته است. این طرح با تمرکز بر فعالسازی ظرفیتهای انسانی، طبیعی و منطقهای، در پی ایجاد زیرساختهای تولیدی و صنعتی در مناطق کمتر برخوردار جنوب شرق کشور است.
هدف اصلی این طرح ایجاد اشتغال پایدار و مولد، ایجاد رونق و ارتقاء سطح اقتصادی و ایجاد ارزش افزوده با استفاده از ظرفیت و مزایای موجود منطقه است. در این چارچوب، ایدرو بهعنوان نهاد توسعهای، ضمن مشارکت در تأمین مالی (در قالب اعطای تسهیلات یارانهدار) ، نقش تسهیلگر، هماهنگکننده و پشتیبان را نیز ایفا کرده
است.
فراز و فرود اعتبارات؛ تصویری
از واقعیتهای اجرایی
نگاهی به روند تأمین مالی این طرح در فاصله سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۳، نشاندهنده نوسانات قابل توجه در سطح تخصیص اعتبارات دولتی است. این طرح از ابتدا در قالب ردیف مستقل در پیوستهای قانون بودجه درج شده است. در سال آغازین، اعتباری معادل ۲۷۰ میلیارد ریال برای آن مصوب شد و در سال ۱۳۹۴ به اوج خود یعنی ۵۶۷ میلیارد ریال رسید. اما در ادامه، و بهویژه در بازه زمانی ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰، به دلیل عدم تخصیص کافی منابع از سوی دولت، روند رشد این طرح با وقفه مواجه شد.
در سالهای اخیر، با تقویت رویکرد منطقهگرا و بازگشت نگاه توسعهای به سواحل مَکُران، مجدداً روند تخصیصها بهبود یافته است. در سال ۱۴۰۲، اعتبار مصوب طرح ۴۰۰ میلیارد ریال بود و در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ نیز همین رقم تصویب شد که از آن، ۳۶۷ میلیارد ریال بهصورت نقدی تخصیص یافته است.در مجموع، از سال ۱۳۹۲ تا پایان ۱۴۰۳، مجموع اعتبارات تخصیصیافته به این طرح به ۲,۱۴۸ میلیارد ریال رسیده که ۱,۴۳۰ میلیارد ریال آن بهصورت نقدی و مابقی در قالب اسناد خزانه اسلامی تأمین شده است. این میزان منابع منجر به تحقق سرمایهگذاری بیش از ۱۰,۴۵۶ میلیارد ریالی در پروژههای زیرمجموعه این طرح شده است.
تنوع طرحها در راستای مزیتهای بومی
پروژههایی که در چارچوب این طرح اجرا شدهاند، متناسب با ظرفیتها و مزیتهای محلی منطقه طراحی و پیادهسازی شدهاند. این پروژهها شامل ایجاد و توسعه مجتمعهای تولیدی در حوزههای کشاورزی، شیلات، صنایع تبدیلی کشاورزی، صنایع معدنی و فلزی و همچنین ساخت شناور بودهاند.از مجموع ۲۹ طرح تحت حمایت، ۲۶ طرح به بهرهبرداری رسیده و ۳ طرح دیگر در مرحله اجرا قرار دارند. سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در این روند، ضمن تعامل با بانکهای عامل و سرمایهگذاران، نقش فعالی در تسهیل فرآیندها و بسترسازی برای حضور بخش خصوصی ایفا کرده است.
الگویی برای توسعه منطقهای متکی
بر ظرفیتهای داخلی
اگرچه تمرکز اصلی این طرح بر تقویت زیرساختهای تولیدی و ارتقاء توانمندیهای درونزا در منطقه بوده، اما در نگاه کلان، توسعه این ظرفیتها میتواند بستر مناسبی برای مشارکت آتی منطقه در زنجیرههای منطقهای و تجارت دریامحور فراهم سازد.
ادامه روند حمایتهای هدفمند، همراه با رفع موانع اجرایی و هماهنگی نهادی، میتواند محور جاسک-گواتر را به الگویی موفق از توسعه منطقهای تبدیل کند؛ الگویی که بر پایه منابع بومی، سرمایهگذاری هدفمند و همافزایی بیندستگاهی، مسیر تازهای برای پیشرفت جنوبشرق کشور ترسیم خواهد کرد.

ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
اخبار روز
-
راهآهن چابهار – زاهدان؛ شریان راهبردی امید، توسعه و پیوند شرق به جهان
-
همکاری شیلات و آموزش و پرورش خوزستان برای راهاندازی رشته شیلات در هنرستانها
-
فراخوان اعلام ظرفیت نصب و راهاندازی نیروگاه مقیاس کوچک و پشتبامی در پلتفرمهای اینترنتی
-
افزایش نظارتها برای مقابله با صید غیرمجاز در آبهای خوزستان
-
فهرست فروش بلیت پروازهای اربعین صرفاً از طریق سایت رسمی سازمان هواپیمایی کشوری منتشر میشود
-
تأکید مجلس بر اجرای کامل قانون تأمین مالی تولید
-
تاکید دکتر پزشکیان بر بازنگری اساسی در خصوصیسازی با تمرکز بر مدیریت بهرهور، نظارتپذیر و پاسخگو
-
تاکید وزیر راه و شهرسازی بر لزوم توزیع عادلانه بلیت و برقراری پرواز به ایلام
-
تأکید بر تأمین منابع مالی برای پروژههای راهبردی
-
واکنش تند هندوستان به سلطه گری امریکا در تعرفه ها
-
بررسی جمعیت ماهی شیر در آب های خلیج فارس و دریای عمان
-
تبریک رئیس سازمان شیلات ایران به مناسبت روز خبرنگار
-
افزایش قطارهای برنامهای و فوقالعاده در اربعین
-
آغاز جلسه غیرعلنی مجلس با حضور وزیر اقتصاد
-
تعامل شهرداری منطقه یک با نخبگان و فعالان محیط زیستی
-
دومین سفر دریایی زائران اربعین حسینی از بندر خرمشهر به بصره انجام شد
-
از سرگیری تردد قطار تهران - آنکارا تا ۲ ماه دیگر
-
«ترانزیت بار» از شرق آسیا به قفقاز و روسیه با مسیر ریلی چابهار-زاهدان
-
دومین گروه راهداری و حمل و نقل جاده ای گلستان به مرز مهران اعزام شد
-
ازسرگیری عملیات پروازی وسایل پرنده فوقسبک