گروه دریامحور - کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی وزارت امور خارجه و وزارت بازرگانی جمهوری خلق چین، مارس 2015 با مجوز شورای دولتی اقدام به انتشار چشم‌انداز و اقدامات مربوط به احداث کمربند اقتصادی جاده ابریشم به طور مشترک و ساخت جاده ابریشم دریایی قرن بیستم و یکم کرد. نزدیک به بیش از دو هزار سال پیش مردم پرکار و سخت‌کوش اوراسیا در جستجوی کشف طرق مختلف مبادلات تجاری و فرهنگی، مسیرهای مختلفی را در این عرصه گشودند که تمدن‌های عمده آسیا، اروپا و آفریقا را به هم مرتبط می‌کرد و توسط نسل‌های بعدی به طور کلی جاده ابریشم نام گرفت. 
به گزارش اقتصادسرآمد، روح جاده ابریشم صلح و همکاری، شفافیت و مشارکت همگانی، یادگیری و منفعت همگانی- برای هزاران سال از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته، جریان تمدن بشری را ارتقا داده و به طور گسترده در رفاه و توسعه کشورهای همجوار جاده ابریشم سهیم بوده است. روح جاده ابریشم به عنوان نماد ارتباط بین شرق و غرب، میراثی تاریخی و فرهنگی است که تمام کشورهای جهان در آن سهیم هستند.
برای ما در قرن بیست و یکم، یعنی دوران جدیدی که نشانی از صلح، توسعه، همکاری و منفعت همگانی را با خود به همراه دارد، عطف توجه دوباره به روح جاده ابریشم در بهبود اقتصاد جهانی ضعیف و موقعیت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی پیچیده، حائز اهمیت است. شی جین‌پینگ رئیس‌جمهور چین، پس از بازدید از آسیای مرکزی و جنوب شرقی آسیا در سپتامبر و اکتبر 2013، طرح احداث کمربند اقتصادی جاده ابریشم و جاده ابریشم دریایی قرن بیست و یکم به طور مشترک که از این پس به عنوان طرح کمربند و جاده نامیده می‌شود را مطرح کرد. این طرح توجه ویژه‌ای را در سرتاسر جهان به خود معطوف کرد. در نمایشگاه «چین - آسه‌آن» در 2013، لی که‌چیانگ، نخست‌وزیر چین بر نیاز به احداث جاده ابریشم دریایی به سمت آسه‌آن و ایجاد مجوزهای استراتژیک در جهت توسعه مناطق داخلی کشور تأکید کرد.
طرح چین در ایجاد مسیر ابریشم دریایی در هاله‌ای از ابهام
بایزید مردوخی، کارشناس دریایی در گفت و گو با اقتصادسرآمد گفت: طرح راه ابریشم جدید یا یک کمربنددریایی- یک جاده، طرح سرمایه‌گذاری چینی در زیربناهای اقتصادی بیش از ۷۷ کشور جهان و توسعه دو مسیر تجاری کمربند اقتصادی راه ابریشم و راه ابریشم دریایی است که توسط چین در سال ۲۰۱۳ ارائه شده‌ است اما تاکنون حرکت خاصی در آن صورت نگرفته است. این طرح با ۹۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اقتصادی جهان بزرگترین طرح سرمایه‌گذاری است که تاکنون توسط یک کشور ارائه شده‌است.
نقش کلیدی ایران در ایجاد راه ابریشم دریایی
وی در ادامه تاکید داشت: جمهوری اسلامی ایران از دیرباز در این برنامه مشارکت فعال داشته است به طوری که ایران اکنون به یکی از اصلی ترین گذرگاه ها و کریدورها برای اجرای طرح یک جاده - یک کمربنددریایی تبدیل شده است.
سرمایه‌گذاری عظیم چین در مسیر ابریشم دریایی
وی با یادآوری این مهم که طرح جدید با ایده و هزینه یک‌هزار و ۳۰۰ میلیارد دلاری چین برای ساخت هزارها کیلومتر جاده، راه‌آهن و مسیرهای آبی و هوایی در نظر گرفته شده است، گفت: پروژه یک کمربنددریایی- یک جاده که جاده ابریشم جدید نامیده شده است طرحی به ‌منظور سرمایه‌گذاری در زیربناهای اقتصادی بیش از ۶۰ کشور جهان و توسعه دو مسیر تجاری کمربند اقتصادی راه ابریشم و راه ابریشم دریایی است که از سه مسیر شمالی، مرکزی و جنوبی تشکیل شده است.
تلاش امریکا برای اخلال در راه ابریشم دریایی
مردوخی با یادآوری کسری بودجه در پیشبر چنین اهدافی تاکید ‌کرد: آمریکا که حالا چین را رقیبی جدی برای خود می‌داند، در کنار دلایلی که برای خروج خود و نا امن کردن افغانستان دارد، تضعیف چین و خراب‌کاری در پروژه یک کمربند- یک جاده را نیز جز مهم‌ترین هدف‌های خود قرار داده است.در این راستا، نقش ایران و به‌ویژه بندر چابهار به عنوان یک شاهراه و گذرگاه مهم و بندر دریایی برای راه ابریشم و مرتبط کردن خطوط دریایی به یکدیگر، یک نقش حیاتی است، موضوعی بود که وی به آن اشاره داشت و افزود: چین برای تحقق راهبرد خود در غرب آسیا بدنبال تقویت روابط خود با ایران است. ذخایر نفت و گاز، نیروی انسانی، بازار پُرکشش داخلی، منابع کانی و غیرفلزی، بازارهای تحت نفوذ ایران در غرب آسیا و موقعیت ترانزیتی از جمله دلایل جذابیت ایران برای چین است.
تجارت ابریشم و کالاهای دیگر سالیان در از بین ایران، چین و رم جریان داشت و راه معروف ابریشم را به وجود آورده بود، اما بروز برخی مشکلات در مسیر خشکی راه ابریشم ، برخی از بازرگانان را واداشت راه آبی را برای ادامه تجارت خویش برگزینند. اگرچه این مسیر طولانی تر بوده و خطرات ناشناخته ای به همراه داشت، اما در برخی مواقع بر مسیر خشکی برتری داشت.
تسریع در ساخت طرح کمربند و جاده می‌تواند به ارتقای رونق اقتصادی کشورهای مجاور کمربند و جاده و همکاری اقتصادی منطقه‌ای، تقویت مبادلات و ارتقای آگاهی همگانی بین تمدن‌های مختلف و رشد صلح و توسعه در جهان کمک کند. این اقدامی بزرگ است که منفعت مردم در سرتاسر جهان را به دنبال خواهد داشت.
طرح کمربند و جاده طرحی نظام‌مند است که باید به طور مشترک از طریق رایزنی برای یافتن منافع همگانی احداث شود و تلاش‌ها باید در جهت ادغام استراتژی‌های توسعه کشورهای همجوار کمربند و جاده انجام گیرد. دولت چین پیش‌نویسی از دورنما و اقداماتی برای ساخت کمربند اقتصادی جاده ابریشم و جاده ابریشم دریایی قرن بیست و یکم جهت ارتقای اجرای طرح، ایجاد توان و حیات دوباره جاده ابریشم قدیمی، ایجاد ارتباط هر چه نزدیک‌تر بین کشورهای آسیایی، اروپایی و آفریقایی و ارتقای همکاری مؤثر را به طور همگانی در مرتبه و اشکال جدید تهیه و منتشر کرده است.