علیرضا نوری کجوریان- سفره دریا برای ماهیگیران اگرچه در همه فصل ها باز نیست اما صادرات محصولات شیلاتی همواره برای مازندران و حاشیه نشینان سواحل ارزآوری دارد.
به گزارش اقتصادسرآمد، اقتصاد دریایی در مازندران متکی به ماهیگیری و صیادی است و سفره دریا به روی مازندران و ساکنان کرانه شمالی دریای کاسپین در پاییز و زمستان باز است و به برکت سخاوت و مهربانی دریا، سالانه درآمدهای هنگفت ریالی و ارزی نصیب استان می‌شود.
 اگرچه فصل صید و صیادی در دریای مازندران با محدودیت‌هایی روبرو است اما، گاه صیادان کیلکا به آب می‌زنند و از این سفره خدادادی روزی می‌خورند و در پاییز و زمستان نیز صیادان پره تورهایشان را در دریا پهن می‌کنند.
طی سال‌های اخیر روند صید انواع ماهیان به دلایلی نظیر صید غیرمجاز، ورود آلاینده‌ها و مهاجم شانه دار در دریای مازندران کم و کمتر شده است با این حال هنوز اقتصاد بسیاری از خانوارها و صنایع به دریا و ذخایر آن بستگی دارد و چرخ صنایع و مشاغل زیادی با گونه‌های منحصربه فرد خزر می چرخد و اقتصاد دریاپایه در استان مازندران تک محصولی و متکی به تولید و یا صید آبزیان بوده و دیگر شاخه‌های آن مورد غفلت قرار گرفته است.
از گونه‌های کیلکا و ماهی سفید گرفته تا انواع دیگر ماهیان نظیر کفال، کپور در تورها و قلاب صیادان دیده می‌شود و طی چندسال گذشته صید ماهیان خاویاری و مروارید سیاه از دریای خزر و مازندران برای بازسازی ذخایر آن ممنوع شده است.
دو ماهی از فصل صید و صیادی ماهیان استخوانی می‌گذرد و صیادان مازندران بیش از ۵۰۰ تن انواع ماهیان استخوانی را صید و بیش ۹۰ میلیارد تومان درآمد کسب کردند. گرانی قیمت ماهی اگرچه سبب شده بسیاری از ساحل نشینان نیز طعم این ماده غذایی را نچشند اما به رغم کاهش صید، اوضاع اقتصادی صیادان امسال بهتر از پارسال شده است.
دست خانوارها برای خرید ماهی به جیب نمی‌رود
بازار ماهی در مناطق مختلف مازندران مملو از ماهی‌های دریایی است و هر روز خانوارهای زیادی از این بازار رد می‌شوند. محسن موسوی یک فروشند ماهی در مازندران با اظهار اینکه ماه‌های پاییز و زمستان فصل ماهیان دریایی است، افزود: بیشتر ماهی‌هایی که در این فصل عرضه می‌شود، کپور، کفال و سفید است و در کنار آن نیز ماهی‌های پرورشی آزاد، قزل آلا و سالمون عرضه می‌شود.
وی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه تورم موجود در بازار بر قیمت ماهی نیز اثر گذاشته است، گفت: امسال نسبت به سال قبل قیمت ماهی گران‌تر شده و قیمت ماهی سفید به کیلویی ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان رسیده است.
وی قیمت ماهی قزل آلا را کیلویی ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان ذکر کرد و گفت: گرانی سبب شده تا بسیاری از مردم توان خرید آن را نداشته باشند.
گرانی نرخ ماهی سرانه مصرف آبزیان را در مازندران نیز کاهش داده است و برخی از خانوارها طی سال یک یا دو نوبت بیشتر از این ماده مغذی استفاده نمی‌کنند.
اقتصاد و درآمد بیش از چهار هزار خانوار مازندران به صورت مستقیم به دریا و آبزیان آن بستگی دارد و صیادانی که از سحرگاهان به دریا می‌زنند تا روزی خود و خانواده‌هایشان را از دریا صید کنند. اکبر محمدی یک صیاد مازندرانی با بیان اینکه کاهش روزهای دریاروی به دلیل نامناسب بودن شرایط جوی سبب شده تا میزان پره کشی و صید کاهش داشته باشد، افزود: هزینه‌های صید و صیادی بالا است و دخل و خرج‌ها جور درنمی آید.
چشم صیادان به دریا و آسمان است
وی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه صیاد چشمش به دریا و آسمان است تا بتواند روزی خود را از امواج دریا صید کند، افزود: آلودگی دریا و صید غیرمجاز سبب شده تا حال دریا همانند صیادان خوش نباشد و میزان صید کاهش یافته است.
وی ادامه داد: شغل سخت صید و صیادی به عنوان مشاغل سخت پذیرفته نشده و هنوز مطالبات دیرینه صیادان مبنی بر کاهش حق بیمه و تعدیل صیادی نتیجه نداده است.
در استان مازندران ۵۱ واحد صنایع شیلاتی و ۱۲ واحد فعال در زمینه صادرات فعالیت دارند و سال قبل بیش از شش هزار تن آبزیان به خارج از کشور صادر کردند و بسیاری از محصولات شیلاتی استان در سبد و سفره خارجی‌ها قرار گرفته است.
کشورهای اروپایی و حاشیه دریای خزر از بلژیک و آلمان و ایتالیا گرفته تا تاجیکستان، ازبکستان و آذربایجان طعم ماهی‌های لذیذ دریای مازندران را چشیده‌اند. همچنین مزارع متعدد پرورش آبزیان و ماهیان خاویاری در گوشه و کنار مازندران فعالیت دارند که محصولات این مزارع به مناطق مختلف جهان صادر شده و سالانه حدود ۳۰ میلیون دلار برای استان ارزآوری دارد.
صدور مجوزهای متعدد صادرات آبزیان
محمدحسین گلپایگانی مدیرکل دامپزشکی مازندران با بیان اینکه هرماه مجوزهای متعدی برای صادرات فرآورده‌های آبزیان از استان به کشورهای مختلف صادر می‌شود، گفت: صادرات کنسرو ماهی از جمله محموله‌های صادراتی استان را تشکیل می‌دهد.
وی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به ثبت بیش از ۵۰ شرکت تولید و فرآوری خاویار، میگو و بسته بندی ماهی اظهار داشت: مازندران در زمینه بسته بندی ماهی و کنسرو ماهی و آبزیان مجوزهای صادراتی برای کشورهایی نظیر روسیه و اوراسیا ثبت کرده است.
وی ادامه داد: محموله‌های صادراتی با نظارت دامپزشکی و ممیزی این سازمان مجوز صادراتی دریافت می‌کنند.
ماهیگیران کیلکا و پره ۲۰۰ میلیارد تومان درآمد کسب کردند
صیادان مازندران در سال جاری بیش از شش هزار تن کیلکا و ۶۰۲ تن ماهیان استخوانی صید کردند و میزان درآمد کسب شده از این میزان صید حدود ۲۰۰ میلیارد تومان است. قاسم کریم زاده مدیرکل شیلات مازندران با اشاره به کاهش شش درصدی صید کیلکا در سال جاری گفت: ارزش میزان صید ماهیان کیلکا بیش از ۸۲ میلیارد تومان و ارزش صید ماهیان استخوانی بیش از ۱۱۹ میلیارد تومان است که از نظر اقتصادی شاهد رشد قابل توجهی هستیم.
وی بیشتر گونه‌های صیدشده در سبد صیادان پره را از نوع کفال، سفید، کپور و سایر گونه ذکر کرد و شرایط نامساعد جوی را سبب کاهش ۲۰ درصدی دریاروی و کاهش هفت درصدی میزان صید ماهیان استخوانی اعلام کرد.
وی با بیان اینکه هر ساله محموله‌های مختلفی از آبزیان روانه بازارهای گوناگون می‌شود، اظهار داشت: محصولات شیلاتی استان سالانه به کشورهای مختلفی روانه می‌شود و سبب کسب درآمد برای استان می‌شود.
دریا و بهره گیری از ظرفیت‌های اقتصادی آن از جمله مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی در مازندران تعریف شده است و درصد قابل توجهی از ارزآوری و صادرات استان را محصولات شیلاتی و آبزیان تشکیل می‌دهد و توسعه این روند مستلزم تأمین زیرساخت‌ها
 است.