رودخانه های غرب مازندران ظرفیتی متعالی برای توسعه صنعت هیدروتوریسم یا گردشگری آبی یا رودخانه‌ای است که از این بخش مهم اشتغالزا و درآمدزا تاکنون استفاده نشده است، تهیه نقشه راه، برنامه ریزی علمی، سرمایه گذاری و حمایت نهادهای برنامه‌ریز موجب شکوفایی این ظرفیت طبیعی می شود.
در همین پیوند، محمدرضا اورمزدی استاد رشته گردشگری در استان مازندران معتقد است : هیدروتوریسم یکی از شاخه های صنعت گردشگری است، گردشگری مبتنی بر منابع آبی است، منابع آبی تقسیم بندی کوناگونی دارد که شاخص آن رودخانه هاست که یکی از منابع آبی مهم است و مورد توجه گردشگران است.
وی خاطرنشان کرد : البته هیدروتوریسم ریشه در تاریخ دارد چون ایرانیان برای آب و منابع آبی حرمت قائل بوده اند و حتی در ایران باستان معبد آناهتیا یا الهه آناهتیا که خدای آب های روان بود داشتیم که نمونه آن را امروز در شهرستان گنگاور کرمانشاه و استان فارس موجود است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد : رودخانه ها دارای سه کارکرد شیلاتی، اقتصادی و گردشگری است که بحث سوم مورد نظر این گزارش است که فضاهای کنار رودخانه ارزش ویژه ای به عنوان نمادهای توسعه در هر منطقه شهری یا روستایی ایجاد می کند.
اورمزدی تصریح کرد : به طور مثال در غرب مازندران رودخانه چشمه کیله تنکابن شاخص پرورش ماهیان آزاد و رودخانه شیرود ماهیان سفید را داریم که در دیگر رودخانه های غرب مازندران از جمله چالوس نیز همینطور هستند که دارای ظرفیت های خوب گردشگری آبی هستند که نقشه راه مربوط ندارند.
وی افزود : در دین مبین اسلام سفارش شده که منابع آبی را آلوده نکنیم اما یکی از مشکلات اساسی هیدروتوریسم به ویژه در رودخانه های غرب مازندران این است که منابع آبی ما دچار آلایندگی هستند و مخاطرات زیست محیطی ایجاد کرده است که بهره برداری از این ظرفیت به این مهم باید توجه شود
این پژوهشگر حوزه گردشگری تصرح کرد : آنچه چیزی که در اولویت اول توسعه گردشگری آبی است باید به مبحث زیست محیطی توجه ویژه ای داشته باشیم که متاسفانه کمتر به این مهم توجه شده است.
لزوم انعقاد تفاهم نامه ها مشترک نهادهای مربوط
اورمزدی ادامه داد : اگر می خواهیم گردشگری رودخانه ای را جدی بگیریم ابتدا نهادهای مربوط یعنی وزارت خانه های نیرو و میراث فرهنگی و سازمان محیطی زیست باید تفاهم نامه مشترک منعقد کنند تا بتوان در بحث ساختاری این مفاهیم را در سطح آزمایشی اجرایی کنیم.
وی گفت : ما تا امروز چنین تفاهم نامه ای را در ایران ندیدیم یعنی به صورت نظام مند و سازمان یافته تاکنون موفق نبوده ایم و همچنان به صورت سنتی از این منابع آبی استفاده می شود چون ساز و کاری ایجاد نشده و بیشتر در حد یک سری ملاحظات باقی مانده است.این استاد رشته گردشگری اضافه کرد : در حالی که این رودخانه ها در همه جای دنیا به ویژه در شهرها نماد توسعه هستند یعنی شهری که رودخانه در آن جریان دارد زیبایی دوچندان به آن ملاحظه می شود و جاذبه های گردشگری اش به حساب می آید و خیلی از کشورهای بزرگ نظیر فرانسه و انگلیس و چین از این ظرفیت نهایت استفاده را می برند.اورمزدی به عنوان مثال یادآور شد : اکنون از دریاچه ولشت کلاردشت چه استفاده های گردشگری به لحاظ علمی می بریم؟ در حالی که این ظرفیت همین طوری رها شده است یا سواحل دریای خزر چه استفاده هایی از آن می شود به طبع رودخانه های ما همینطور است. آیا رودخانه های ما ارزش استفاده قایق های تفریحی را دارد یا خیر؟ و یا آب بندان های مازندران که یکصد قطعه آن ثبت شد متاسفانه رها شده است.
وی تاکید کرد : اگر اقدامات علمی و پژوهش های دانشگاهی در این زمینه انجام گیرد و قابلیت طرح گردشگری توسط نهادهای مربوط داشته باشیم حتی باعث شکوفایی اقتصادی در هر شهرستان استان را شاهد خواهیم بود.
از مجموع ۲۲ شهرستان مازندران ۱۵ مورد ساحلی است
کارشناسان حوزه آب در غرب مازندران، هیدروتوریسم را صنعت پردرآمد و اشتغالزا در استان مازندران برشمردند و تاکید دارند این منطقه برخوردار از رودخانه ها و منابع آبی فراوان می تواند به عنوان منطقه ای پرجاذبه برای گردشگران آبی باشد.به تاکید آنان برای تحقق این مهم باید اتاق ویژه کارشناسی در نهادهای یادشده تشکیل شود تا درآمد سالانه ۲ صنعت هیدروتوریسم مشخص و بررسی قرار گیرد تا و برنامه ریزان امر نیز تامل کنند.به گزارش شرکت آب منطقه ای مازندران سالانه تعداد زیادی گردشگران از منابع آبی استان بازدید می کنند که نبود زیر ساخت ها ماندگاری آنها در محل را غیر ممکن و گاها کم کرده است.بر اساس این گزارش به عنوان نمونه سالانه حدود سه میلیون گردشگر و مسافر از سد شهید رجایی مازندران بازدید می کنند اما درآمد خاصی کسب نمی شود. سد شهید رجایی در ارتفاعات کیاسر و در ۴۰ کیلومتری شهر ساری در دل جنگلهای انبوه قراردارد و حجم آب دریاچه پشت سد آن حدود ۱۶۲ میلیون مترمکعب است، امکانات رفاهی تعبیه شده در حاشیه این سد بسیار ابتدایی و تنها محدود به چند استراحت گاه است.
زیر ساخت های لازم برای صنعت هیدروتوریسم به گفته مسوولان امر شامل هتل ، متل ، رستوران ، مهمانسرا ، کمپ های ورزشی و کمپ های رفاهی همچون سکوی عکاسی است که باید فراهم بشود.
رودخانه‌های مازندران ظرفیت متعالی برای گردشکری آبی نیازمند سرمایه‌گذاری
نکته مهم این که بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا از ظرفیت های گردشگری منابع آبی به خوبی استفاده می کنند که می توان مدل استفاده آنها را برای استانی از جمله مازندران بومی سازی شود و بتوانیم از ظرفیت آبی نیز برای رفع بسیاری از چالش ها و تامین نیازهای مربوط نهایت بهره را ببریم.بنابراین برای تحقق ظرفیت های گردشگری منابع آبی استان مازندران علاوه بر موارد یادشده از سرمایه گذاری گرفته تا حمایت های دولتی و تسهیلات بانکی و نقشه راه ، نهادهای مربوط باید هماهنگی و همراهی بین دستگاهی برای فراهم کردن امکانات و زیر ساخت های مورد نظر فراهم شود.به اعتقاد کارشناسان امر در زمان حاضر با وجود حضور مسافران زیادی از اقصی نقاط کشور هنوز بسیاری از ظرفیت های گردشگری استان مغفول مانده است ، در حالیکه حلقه مفقوده بهره مندی بیشتر مسافران از این فضاها را می توان با ایجاد بسترهاو زیر ساخت های لازم هرچند اندک جبران کرد تا دیگر مسافران حضورشان در مازندران تنها به خاطراتی نشستن کنار ساحل دریا خلاصه نشود.بسته گردشگری مازندران که تاکنون با طبیعت گردی و مسافرت در بهار وتابستان گره خورده بود اما امروز با تصمیم گیری و برنامه هایی برای استفاده از دیگر بخش ها چون گردشگری زمستانی و هیدروتوریسم یا همان گردشگری منابع آبی می تواند چهره تکمیلی به خود بگیرد.چالوس ، هراز آمل، تجن ساری ، شیررود تنکابن ، سردآبرود چالوس، چشمه کیله تنکابن، بابلرود و تلار قائمشهر از مهمترین رودخانه های استان مازندران هستند که آب دائمی در تمام طول فصول سال داشته و بویژه اینکه این رودخانه ها در یک مسیر نه چندان طولانی از کوه به جلگه سرازیر شده و با مناظر طبیعی بی نظیر خود جاذبه های بسیاری برای گردشگری آبی دارند.