« اقتصادسرآمد» در سال «تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» بررسی می کند

تولید یا واردات کشتی، اولویت چیست؟

گروه شعارسال – امید اسماعیلی - در سالی که به نام «تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» نامگذاری شد و روزهای پایانی خود را می گذراند، به این سوال جواب داده نشد که آیا در عرصه کشتی و کشتی سازی، «تولید کشتی» مد نظر قرار می گیرد یا نه؟
اظهار نظرهای متعدد و متفاوت در این باره از سوی فعالان حوزه کشتی شده است؛ اما نه از جمع بندی خبری هست و نه از موضع رسمی مسئولان عالی کشور. این ابهام سنگینی است که انتظار داشتیم حداقل در حد تصمیم اولیه، بحثی از دولت ساطع می شد و ارکان رسمی مرتبط با کشتی سازی، موضع روشنی می گرفتند. 
سه موضع قابل انتظار:
در سال تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین حداقل سه موضع رسمی و روشن در باره وضعیت آینده کشتی ایران- چه کشتی سازی و چه تعمیرات کشتی- قابل انتظار بود:
اول: ساخت و تولید تجهیزات کشتی
دوم: خرید کشتی و تمرکز راهبردی بر تعمیر کشتی
سوم: خرید کشتی و تعمیر در کشورهای دیگر

این که ما چه راهبردی داریم، و این که رویه عمومی ما به کدام سمت است، جای سوال است؛ بالاخره کشور ایران قرار است در باره کشتی چه تصمیمی بگیرد؟ قرار است به سمت ساخت کشتی و تولیدتجهیزات برود یا کشتی بخرد و بر تعمیرات تمرکز کند و یا به طور کلی، سیاست خرید و تعمیر از بیرون را هدف قرار دهد؟ سردرگمی بزرگی حاکم است و کسی نمی داند که به کدام سمت حرکت کند. 
این ابهام بزرگ باعث می شود که هر کسی که به مسئولیتی می رسد، بر اساس نظرگاه خود عمل کند و به سمتی که خود تشخیص می دهد حرکت کند و بودجه را به آن سمت بکشاند. این در حالی است که مسئول بعدی ممکن است چنین تصمیمی نداشته باشد و مسیر بودجه را عوض کند. این کشمکش باعث نابودی هدف بودجه می شود و بعد از سال ها تازه متوجه می شویم که دور خود چرخیده و به همان نقطه اول رسیده ایم.
نگارنده نمی داند کدام سوگیری درست است؛ آیا ساخت کشتی در ایران ممکن است؟ آیا تولید تجهیزات امکان پذیر است؟ آیا بهتر است کشتی خریداری شود؟ آیا... نبود جواب این سوالات، حوزه خبری و رسانه ای را هم گیج کرده است و یک رسانه مانند روزنامه اقتصاد سرآمد- به عنوان تنها روزنامه دریایی کشور- واقعا نمی داند در کدام سمت باید سو بگیرد که منافع عالی ملت ایران در آن باشد. چه چیزی را تبلیغ کند و چه روندی را سرزنش؟ هر کس تصمیمی می گیرد و بعد از مدتی در مقابل منتقدان عقب نشینی می کند و سال ها زمان از دست می رود. 
گروه ها روبروی هم
چند گروه در باره کشتی سازی در ایران موضع دارند. یک گروه معتقد است که ایران قابلیت ساخت کشتی ندارد و در مقابل رقبا نمی تواند در سکوی کشتی بایستد.
دیگری بر این باور است که ساخت کشتی کاملا غیر اقتصادی است و ورود به تولید کشتی جز زیان در بر ندارد.
دیگری بر این باور است که ما مهارت کشتیرانی داریم نه کشتی سازی. کشتی سازی وقت تلف کردن است.
دیگری می گوید ساخت تجهیزات فنی کشتی برای ما غیرممکن است و ما لزوما باید از کشورهایی که صاحب فناوری آن هستند خریداری کنیم. 
و در مقابل، عده ای هستند که معتقدند ما باید به سمت تولید کشتی برویم؛ حتا اگر با ضرر مواجه شویم.
دیگری می گوید که ساخت کشتی، هزاران شغل ایجاد می کند و برای رفع بی کاری هم که شده باید به سمت کشتی سازی برویم.
دیگری می گوید که ساخت بدنه کشتی از ما بر می آید و ما باید روی ساخت بدنه تمرکز کنیم و آن را با تجهیزات وارداتی تکمیل کنیم.
و دیگری می گوید دانش فنی لازم برای ساخت بخشی از کشتی را داریم. بخشی را ما بسازیم وبخشی را به دیگران واگذار کنیم.
مهم نیست کدام یک از این گزاره ها درست باشد، مهم این است که دولت تصمیم بگیرد. این انتخاب بزرگی است و دولت تصمیم گیری می خواهد که شهامت ورود به این عرصه را داشته باشد. ساخت کشتی، ساخت پراید و سمند نیست که اگر نشود، اتفاقی نیفتد و بدنه را روی موتور دیگر و موتور را روی شاسی دیگری بکارند و بفروشند. ساخت کشتی سال ها به طول می انجامد و هزینه بسیار بالایی می خواهد. این است که هم کارشناسی دقیق می خواهد و هم شهامت تصمیم راهبردی. 
به هر روی، شعار سال در بحث تولید کشتی، اشتغال زایی از ناحیه کشتی و کشتیرانی و دانش بنیان در عرصه کشتی و فناوری آن محقق نشد و متاسفانه در این بخش همه چیز با سکوت مطلق گذشت و تکلیف هیچ نکته ای از عرشه تا کف کشتی معلوم نشد. 
ما در این باره از دولت انتقاد می کنیم. در این که طبق شعار سال، در موضوع مهم و راهبردی تولید کشتی، دانش بنیان در حوزه کشتی و اشتغال در چارچوب کشتی مطلب، گزارش یا خبر مشخصی دریافت نکردیم، خرده می گیریم.
امید که سهم حوزه دریا با توجه به برنامه هفتم توسعه و تصویب بندهای سه گانه در کمیته تخصصی مجمع تشخیص مصلت نظام این رویه را عوض کند و سوت کشتی ها خبر از موفقیت های بزرگ در این عرصه بدهد. 
تولید یا  واردات کشتی، اولویت چیست؟
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه