محسن کنگی نژاد، آرش نجفی- در متن بادگیر یکی از عناصر معماران است که با رویکرد اقلیمی در معماری بومی مناطق گرم و خشک و مناطق گرم و مرطوب ایران احداث گردیده و به صورت کانالی عمودی در سیمای برخی از شهرها خودنمایی می‌کند. 

ارتفاع بادگیر 
عامل تعیین کننده ارتفاع را به طور نسبی میتوان تعداد چشمه‌های بادگیر دانست. چنان که بادگیرهای تک چشمه‌ای کوتاه‌ترین و بادگیرهای سه چشمه‌ای بلندترین نمونه ها هستند. با توجه به این نکته که بادگیرهای دو طرفه در عمل سهم کمتری از باد دارند و اغلب کوتاه‌اند میتوان تمکن مالی صاحب خانه را عامل دیگری در میزان افراشتگی بادگیرها دانست که گاه بر عامل اصلی دارد. 

مصالح بادگیر
مصالح به کار رفته در ساخت بادگیرهای استان هرمزگان از خشت خام، ملات گل و گچ و چوب چندل است. داخل لوله بادگیر چهار طرفه معمولا از گچ یا ساروج سفید کاری میشده است. در زمستان که هوا نسبتاً خنک بوده و نیازی به آنان زیر بادگیر جهت سکونت نبوده از آن به عنوان یخچال جهت نگهداری مواد غذایی، میوه و سبزیجات استفاده می‌شده است و در صورتی که نیازی به استفاده از آن نبوده دهانه زیر آن را به وسیله ورق های چوبی مسدود می نموده اند چوب‌های چندل بکار رفته در اسکلت بادگیر کار بادبند را داشته که مانع از ریزش آن می‌شده است.

کارایی سرمایی انواع بادگیرها
این بادگیرها دارای ارتفاع و سطح مقطع متفاوتی هستند. کوناهترین بادگیر حدود ۲ متر از سطح بام یا حدود ۵ متر از سطح حیاط مجاور و بلندترین آن که در ایران ساخته شده است. حدود ۳1 متر از سطح حیاط ارتفاع دارد. ارتفاع انواع متداول بادگیر حدود ۸ متر است.

موقعیت سیاسی، جغرافیایی
 تاریخی بندر کنگ
این شهر تاریخی با پهنه‌ای حدود ۱۱ کیلومتر در شمال شهر بندر لنگه و در کرانه شمالی خلیج فارس، در کنار راه بندرلنگه و بندر عباس در ۲۶ درجه و ۳۶ دقیقه پهنای شمالی و ۵۴ درجه و ۵۶ در ازای خاوری نسبت به نیمروز گرینویچ قرار گرفته و میانگین بلندی آن از سطح دریا ۵ متر است. این شهر از جنوب به دریا و از شمال به دره میانکوهی بردغون و اراضی مرتفع و بریدگی‌های پایکوهی آن منتهی می شود این شهر از سوی شمال به آبادی باورد، از جنوب باختری به بندر لنگه، از خاور و جنوب به خلیج فارس، از باختر به آبادی های دهستان حومه بندرلنگه محدود است. لنگرگاه این ۲۵ کیلومتر کرانه به ژرفای 9متر برای کشتی‌های کوچک مناسب است. بندر لنگه از آب و هوای گرم و مرطوب برخوردار است و اندازه رطوبت هوا در آن بالاست. این بندر چاه‌های آب شیرین خوش گوار دارد. در شهر کنگ و پیرامون آن درختان کهور، کناره گر و پوشش گیاهی برای چرای دام وجود دارد. واژه کنگ در فرهنگ‌ها به مرد ستبر و قوی هیکل، فربه و قوی هیکل، مردی قوی اندام، مرد استوار، خلقت بزرگ جثه و پسر جوان گویند. به معنی بیخ و بن خوشه خرما هم آمده است. واژه کنگ در گویش محلی به معنی میوه درخت خرما است. این بندر تاریخی بر پهنه اراضی پست ساحلی و دور از بلندی های کوهستان قرار گرفته و به جز بستر خشک در قسمت شرق شهر عارضه مشخص دیگری ندارد. نخلستان‌های شرق آن بندر کنگ بزرگترین منبع ارتزاق اهالی جنوب است و در ضمن عامل ارتباطی با کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز به شمار می‌رود. بین شهر و دریا باریکه‌ای شنتزار استکه هنگام مد مشخص‌تر است. این شهر با حجم کم ارتفاع و ساختمان‌هایی با بام‌های کاهگلی و مسطح سیمای یکنواختی رانشان می‌دهد، تنها بادگیرهای منازل و مناره‌های مساجد شهر خط آسمان شهر را تنوع می‌بخشد.

خانه گلستان بندر کنگ
این بنا طبق کتیبه روی درب چوبی اصلی آن در سال ۱۳۸۸ (ه.ق) ساخته شده و بدین ترتیب 4۱ سال از تاریخ ساخت آن می‌گذرد، به واسطه دارا بودن عناصر معماری خاص مناطق گرم و مرطوب و رعایت کامل اصول معماری بومی ساختمان مورد توجه اداره میراث فرهنگی قرار گرفته است. ساختمان در زمینی مشرف به دریا قرار گرفته و نزدیک اسکله کنگ است. در ضمن محل لنج‌سازی منطقه که در کنار اسکله قرار دارد نیز به این محل نزدیک است.
ادامه دارد ...