غلامرضا مصدق -  ديروز برای خرید میوه به بازار رفتم، بعضی قيمتها براي من بسیار عجیب و تامل برانگیز بود، نارنگی ایرانی شمال هر كيلو ۸۹٬۵۰۰ و موز اکوادوری ۸۹ هزار تومن.
 حتماً خوانندگان گرامی می دانند که اکوادور کشوری در کرانه شرقی اقیانوس آرام در غرب قاره آمریکای جنوبی واقع شده، فاصله هوائی این کشور با ایران ۱۳٬۵۰۰ کیلومتر است. کشاورز اکوادوری بعد از برداشت محصول، باید آنها را به کارخانه بسته بندی حمل کند، در آنجا موزها بعد از شستشو و ضدعفونی در نایلون و کارتن های نر و ماده بسته بندی می شوند، سپس با کامیونهای یخچال دار به بندر حمل و در سردخانه هاي بندر دپو شوند، بعد در کشتی های یخچال دار بارگیری شده، کشتی باید بخشی از کرانه اقیانوس آرام تا کانال پاناما، کل عرض اقیانوس اطلس، کل طول دو دریای مدیترانه و سرخ، بخشی از اقیانوس هند، كل طول دریای عمان و بخشي از خلیج فارس را طی کند تا به بندرعباس برسد. در آنجا محموله باید از کشتی تخلیه و در سردخانه دپو شود، سپس با کامیونهای یخچال دار به سردخانه های تهران حمل شود و از سردخانه ها به مغازه ها برسد. این پروسه در مجموع بین ۱/۵ الی ۲ ماه طول می کشد. با احتساب هزینه های، کاشت، داشت، برداشت، بسته بندی، حمل زمینی در مبدا و مقصد، طی مسافتی حدود نصف کره زمین با عبور از سه اقیانوسها، دو کانالها، سه دريا و يك خليج در یک زنجیره سرد، ١٠ بار تخلیه و بارگیری، هزینه های گمرگی، بیمه و غیره، نهایتاً در ایران به قیمت ۸۹ هزار تومن به دست مصرف کننده نهائی ایرانی می رسد. 
 از اين طرف نارنگی شمال بدون هیچگونه شستشو و ضد عفونی در سبدهای بسیار ساده پلاستیکی چند بار مصرف و بعضاً همراه با همان شاخ و برگهاي موقع چيدن ریخته شده، مستقیم از باغ با کامیون طی مسافتی ۲۵۰ کیلومتری و حداکثر ۵ ساعته با گازوئیل لیتری ۳۵۰ تومن به میدان بار تهران و از آنجا به مغازه ها حمل می شود و به قیمت ۸۹٬۵۰۰ تومن به دست مصرف کننده نهایی می رسد. 
 حال فرض كنيد، متقابلاً نارنگي شمال ما هم طی همین پروسهِ حملِ موز از اکوادور به ایران به آن کشور صادر شود، با اين تفاوت بسيار زياد بين دو پروسه اين دو نوع ميوه، به نظر شما قيمت يك كيلو نارنگي ايران در مغازه هاي اكوادور چقدر مي شود؟ يك ميليون تومن، دو ميليون تومن، چقدر؟. خدا می داند. 
 با نگاهی گذارا به این مقایسه تطبیقی ساده‌ِ بین موز اکوادوری و نارنگی ایرانی و تعميم آن به بخشهاي زيادي از اقتصاد ايران، می توان ناكارآمدي و بهره وري بسيار پايين حکمرانی اقتصادي ایران با هدر رفت عظیم منابع را به عينه ديد. انسان جماعت به اميد زنده است، از کجا معلوم، شاید معجزه اي اتفاق بيفتد و روزی برسد که ما هم مثل کشورهای دیگر تمرکز و منابع خود را صرف تولید محصولات و خدماتی کنیم که در آنها مزیت داريم و به مقوله بهره وري حساس شويم.