کمبود زیرساخت‌ها و نبود برنامه توسعه مانع توسعه ورزش‌های ساحلی و دریایی
​​​​​​​گروه دریاپایه-امید اسماعیلی -  ایران باوجود دارا بودن بیش از ۵,۸۰۰کیلومتر خط ساحلی در جنوب و شمال کشور، جزو کشورهایی است که از نظر تنوع پهنه‌های ساحلی ظرفیت کم‌نظیری برای توسعه ورزش‌های ساحلی دارد. اقلیم متنوع، سواحل چهارفصل، دسترسی به مناطق آزاد و وجود مناطق گردشگریِ مستعد، می‌توانست ایران را به یکی از قطب‌های ورزش‌های ساحلی در غرب آسیا تبدیل کند، اما در عمل این ظرفیت چشمگیر، به دلیل ضعف برنامه‌ریزی و کمبود زیرساخت‌ها، به فرصتی از دست‌رفته تبدیل شده است. گزارش‌های اخیر وزارت ورزش و جوانان و همچنین تحقیقات دانشگاهی نشان می‌دهد که این ظرفیت‌ها عمدتاً نادیده گرفته شده و فرصت‌های طلایی برای توسعه از دست رفته است. این در حالی است که به باور کارشناسان، گردشگری ورزش ساحلی یکی از پردرآمدترین بخش‌های اقتصاد گردشگری جهان است.
به گزارش «سرآمد»، ایران هنوز در تامین زیرساخت‌های لازم و مورد نیاز برای توسعه ورزش‌های ساحلی کمبودهای زیادی دارد و مسیر زیادی برای توسعه این حوزه را در پیش‌رو می‌بیند. در نقاط مختلف دنیا بسیاری از رویدادهای بزرگ ساحلی میلیون‌ها نفر جذب می‌کنند. گردشگری ورزشی ساحلی نیز یکی از پردرآمدترین بخش‌های اقتصاد گردشگری جهان است. بااین‌حال، ضعف زیرساخت‌های ساحلی ورزشی، چالش اصلی توسعه این بخش در کشور است و ایران نتوانسته هنوز زیرساخت‌های لازم برای توسعه ورزش‌های ساحلی را فراهم کند. کارشناسان دلایل این ضعف را سرمایه‌گذاری محدود و ناکافی، شناخت کم و فعالان اقتصادی از درآمد اقتصاد ساحلی و نیز گرایش سرمایه‌گذاران به ساخت پروژه‌های سنتی مثل استادیوم‌ها می‌دانند. 
تمرکز زیرساخت‌های مورد نیاز ورزش‌های ساحلی در چند نقطه محدود مانند جزایر کیش، قشم و بندرعباس، در کنار نبود برنامه ملی برای ایجاد زمین‌های ساحلی استاندارد، باعث شده توسعه ورزش‌های ساحلی بر پایه رویدادهای موردی باشد نه یک جریان پایدار. بسیاری از سواحل کشور حتی امکانات اولیه مثل سکوهای تماشاچی، نورپردازی شبانه، رختکن یا سرویس‌های بهداشتی مناسب برای برگزاری رویدادهای ورزشی را ندارند. از طرف دیگر، سواحل ایران میان نهادهای مختلفی مدیریت می‌شود؛ از سازمان مناطق آزاد گرفته تا وزارت راه، میراث‌فرهنگی، شهرداری‌ها و محیط‌زیست. نبود یک نهاد واحد برای سیاست‌گذاری توسعه ورزش‌های ساحلی باعث پراکندگی تصمیم‌ها و عمل‌نشدن به برنامه‌های ملی شده است.

چالش نبود هماهنگی در ورزش‌های
 دریایی و ساحلی
«به دلیل نبود هماهنگی میان سازمان‌های مرتبط، تاکنون هیچ گام مؤثری درخصوص تدوین استراتژی دقیق در حوزه گردشگری و ورزش‌های دریایی و ساحلی کشور ایجاد نشده است». این بخشی از صحبت‌های محمد رحیمی، رئیس کارگروه گردشگری دریایی و ورزش‌های ساحلی شورای‌عالی صنایع دریایی کشور است. او این صحبت‌ها را در روزهای ابتدایی هفته جاری در کارگاه آموزشی اقتصاد دریامحور با موضوع گردشگری دریایی مطرح کرده است. به اعتقاد «رحیمی»؛ با اینکه سال‌هاست موضوع تدوین استراتژی دقیق در حوزه گردشگری و ورزش‌های دریایی و ساحلی در کشور پیگیری می‌شود، اما متأسفانه به دلیل نبود هماهنگی میان سازمان‌های مرتبط، تاکنون هیچ گام مؤثری در این زمینه برداشته نشده است.
دکتر رضا جهانفر، پژوهشگر و متخصص حوزه جامعه‌شناسی ورزش پیش از این در نوشتاری اختصاصی برای «اقتصاد سرآمد» درباره برخی چالش‌های عدم‌توسعه ورزش‌های ساحلی در ایران نوشته:« بلاتکلیفی یا تأخیر در راه‌اندازی پروژه‌های زیرساختی و حتی امکانات اولیه ورزش‌های ساحلی در استا‌ن‌های ساحلی منجربه افزایش محرومیت و کم‌شدن سرعت توسعه در مناطق ساحلی ایران شده است. تصور اشتباه این است که این محرومیت منحصر به سواحل استان‌های جنوبی کشور است. این در حالی است که شهرها و روستاهای ساحلی شمال کشور نیز کم‌بهره از سرمایه‌گذاری برای توسعه ورزش‌های ساحلی محسوب می‌شوند.»
این پژوهشگر همچنین در بخش دیگری از مطلب خود که در «اقتصاد سرآمد» منتشر شده، با اشاره به وضعیت رشته‌های ورزشی ساحلی مختص بانوان، آورده بود:«برخی رشته‌های ورزشی بانوان نظیر فوتبال ساحلی دارای لیگ در سطح کشوری است، اما همه رشته‌های ورزشی ساحلی دارای این وضعیت نیستند و در برخی دیگر از رشته‌های ورزشی حضور بانوان کمرنگ و حتی ناپیداست. در واقع ظرفیت بانوان در این‌گونه از رشته‌های ورزشی، کمتر مورد توجه قرار گرفته شده است.»

کمبود زیرساخت‌ها مانع اصلی توسعه
یکی از برجسته‌ترین موانع در مسیر رونق ورزش‌های ساحلی در ایران، کمبود شدید زیرساخت‌های ورزشی است. براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ایران باوجود خطوط ساحلی گسترده، فاقد مدیریت یکپارچه در مناطق ساحلی و زیرساخت‌های چندمنظوره مانند اسکله‌های ورزشی، پارک‌های آبی و زمین‌های استاندارد ساحلی است. این گزارش تأکید می‌کند که ناکارآمدی نظام تخصیص منابع مالی و ضعف در بازاریابی، توسعه را فلج کرده است. 
بخش بزرگی از سواحل ایران فاقد زمین استاندارد، نور مناسب، سکوهای تماشاچی، سالن‌های پشتیبان، مراکز تجهیزات ورزشی و حتی امکانات اولیه مانند دوش و رختکن است. چند شهر محدود مانند کیش، قشم یا بندرعباس ظرفیت‌هایی دارند اما در سطح ملی، توسعه ورزش‌های ساحلی به برنامه‌ای پایدار تبدیل نشده است. نبود مدیریت یکپارچه سواحل و پراکندگی تصمیم‌گیری بین دستگاه‌های مختلف نیز روند توسعه را کند کرده است. گردشگری ورزشی ساحلی در جهان یکی از بخش‌های رو به‌ رشد صنعت گردشگری است. کمپ‌های آموزشی، تورنمنت‌های ساحلی، لیگ‌های حرفه‌ای و فروش تجهیزات ورزشی زنجیره‌ای از مشاغل درآمدزا ایجاد می‌کنند.
باوجود چالش‌ها، توسعه ورزش‌های ساحلی می‌تواند موتور محرک اقتصاد مقاومتی باشد. گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تاکید می‌کند که این بخش فرصتی برای جذب سرمایه‌گذاری، اشتغالزایی پایدار و توسعه زیرساخت‌های بومی است. براساس این گزارش؛ ایران با سواحل استراتژیک مانند مکران و جزایر خلیج فارس، می‌تواند گردشگری ورزشی را به صنعتی چندمیلیارد دلاری تبدیل کند. برای نمونه، در هرمزگان، مدیرکل ورزش و جوانان تأکید کرده که ایجاد زیرساخت‌های ساحلی نه‌تنها نشاط اجتماعی ایجاد می‌کند، بلکه اقتصاد اقشار مختلف را تقویت خواهد کرد.

فرصتی برای توسعه فرهنگ سواحل
در بسیاری از کشورها، ورزش‌های ساحلی ابزار قدرتمندی برای ایجاد نشاط اجتماعی، جذب گردشگر داخلی و شکل‌دهی به فرهنگ دریاپایه هستند. در ایران اما سواحل هنوز نتوانسته‌اند به «پاتوق‌های ورزشی-فرهنگی» تبدیل شوند. محدودیت‌های کاربری، سواحل بلااستفاده و نگاه صرفاً امنیتی یا تجاری به سواحل، فرصت‌های فرهنگی ورزش را محدود کرده است. بسیاری از ورزش‌های ساحلی قابلیت تبدیل‌شدن به فعالیت‌های خانوادگی و تفریحی را دارند، اما نبود امکانات پایه و آموزشگاه‌های ساحلی سبب شده بسیاری از خانواده‌ها و جوانان به سواحل کشورهای همسایه مثل امارات، عمان یا ترکیه مهاجرت ورزشی یا تفریحی کنند.
ایران علی‌رغم تاریخ دریایی طولانی، هنوز در ساخت «هویت دریاپایه» عقب است. ورزش‌های ساحلی می‌توانستند بخشی از هویت مدرن ایران مبتنی بر ساحل و دریا باشند، همانگونه که والیبال ساحلی برای برزیل یا موج‌سواری برای استرالیاست. این فرصت فرهنگی همچنان محقق نشده است، اما باید پذیرفت که ورزش‌های ساحلی فراتر از جنبه اقتصادی، ابزاری قدرتمند برای حفظ و ترویج فرهنگ دریایی ایران است. گزارش مرکز تحقیقات مجلس، ضعف در نهادینه‌سازی فرهنگ دریایی را چالشی فرهنگی می‌داند، اما توسعه این ورزش‌ها را فرصتی برای بازنمایی ظرفیت‌های ایران در عرصه جهانی توصیف می‌کند. با ۵۸۰۰کیلومتر ساحل، ایران می‌تواند جشنواره‌های محلی مانند مسابقات کبدی ساحلی در سواحل جنوب را به نمادی از وحدت فرهنگی تبدیل کند؛ جایی که سنت‌های بومی با ورزش‌های مدرن آمیخته می‌شود.
در حالی‌که ایران در برخی رشته‌های ورزشی ساحلی و دریایی دارای رتبه‌های آسیایی و جهانی است، فرصت‌های از دست رفته در سال‌های گذشته توسعه این بخش از ورزش را کند کرده است. با‌این‌حال، سیاست‌های دولت چهاردهم، از جمله تشکیل معاونت ویژه ورزش‌های ساحلی در وزارت ورزش و سرمایه‌گذاری در سواحل مکران، نویدبخش حرکت رو به جلو در این حوزه است. باید توجه داشت که توسعه ورزش‌های ساحلی نه‌تنها یک ضرورت اقتصادی و فرهنگی است، بلکه کلیدی برای تحقق سیاست‌های کلی دریامحور در ایران است.