کرمی راد: حرکت از شیلات سنتی به سمت هوشمند جزو سیاست‌گذاری سازمان شیلات ایران است
​​​​​​​گروه شیلات- امید عباسی- روزهای پایانی هفته گذشته (چهارشنبه و پنجشنبه 5 و 6آذرماه) نخستین رویداد ملی اقتصاد شیلات ایران در افق آینده با حضور فعالان بخش خصوصی، سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، شرکت‌های دانش‌بنیان، اساتید دانشگاه، پژوهشگران و مسئولان سازمان شیلات به میزبانی منطقه آزاد قشم برگزار شد. آنطور که خبرگزاری‌ها گزارش داده‌اند؛ سه‌پنل تخصصی با موضوع «مدیریت نوین و آبزی‌پروری»، «بازرایابی، فروش و صادرات» و «اقتصاد و سرمایه‌گذاری در شیلات» نیز در حاشیه این رویداد ملی برگزار شد. 
به گزارش «سرآمد»، پیش از این قرار بود تا رویداد ملی «اقتصاد شیلات ایران در افق آینده»  در روزهای ۲۸ و ۲۹آبان‌ماه سال‌جاری برگزار شود. مرکز رسانه سازمان منطقه آزاد قشم پیش‌تر هدف از برگزاری این رویداد را توسعه اقتصادی، ارتقای بهره‌وری و گسترش بازارهای داخلی و صادراتی در صنعت شیلات و آبزی‌پروری عنوان کرده بود.
بااین‌حال، در فاصله زمانی چندروز مانده به زمان اولیه اعلام‌شده برای این رویداد، تغییراتی در سطح مدیریت شیلات و کشاورزی سازمان منطقه آزاد قشم، اتفاق افتاد. هرچند در عمل این تغییر مدیریتی موجب تغییر زمان برگزاری رویداد ملی اقتصاد شیلات ایران در افق آینده را شد، اما از سوی دیگر نگاهی به تقویم نمایشگاهی کشور نیز حاکی از همزمانی عجیب میان زمان اولیه برگزاری این رویداد در جزیره قشم با نمایشگاه ملی «توانمندی‌های دانش‌بنیان اقتصاد دریامحور» بود. 
در سال‌های اخیر، همزمان با افزایش فشار بر منابع زمینی و کشاورزی کشور، نقش شیلات و آبزی‌پروری در تأمین امنیت غذایی ایران بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گرفته است. ایران با برخورداری از بیش از ۵۸۰۰کیلومتر مرز آبی در شمال و جنوب، جایگاهی استراتژیک در توسعه اقتصاد آبی و امنیت غذایی دارد؛ جایگاهی که جزیره قشم به‌عنوان یکی از محورهای اصلی آن در جنوب کشور، در حال تبدیل‌شدن به مرکز ثقل تولید، فرآوری و صادرات محصولات شیلاتی است. 
دولت چهاردهم در چارچوب برنامه توسعه اقتصاد دریاپایه، طرح ملی افزایش ۳۰درصدی تولید آبزیان تا سال‌۱۴۰۶ را در دستور کار دارد. در این طرح، سواحل جنوبی ایران به‌ویژه هرمزگان، بوشهر و سیستان‌وبلوچستان به‌عنوان محورهای توسعه آبزی‌پروری معرفی شده‌اند. همچنین برنامه‌هایی برای ایجاد کنسرسیوم صادراتی شیلات با محوریت قشم در دست بررسی است. با اجرای این برنامه‌ها، انتظار می‌رود علاوه‌بر افزایش اشتغال پایدار در مناطق ساحلی، سهم شیلات در امنیت غذایی کشور نیز از حدود ۵درصد کنونی به بیش از ۸درصد تا پایان برنامه هفتم افزایش یابد.

ترسیم آینده اقتصاد شیلات در ایران
توجه به توسعه صنعت شیلات و آبزی‌پروری در کشور می‌تواند به رونق اقتصادی جوامع محلی، افزایش تاب‌آوری در برابر تحولات منطقه‌ای و همچنین توسعه اقتصاد دریامحور منجر شود. در این میان طبق برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته این موضوع در دستور کار قرار گرفته است که با استفاده از علوم و فناوری‌های نوین، شیلات و آبزی‌پروری کشور در مسیر درست جهت تأمین امنیت غذایی و ارزآوری ملی به حرکت رو به رشد خود ادامه دهد.
مدیرکل دفتر توسعه آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران در حاشیه برگزاری نخستین رویداد ملی اقتصاد شیلات ایران در افق آینده تأکید کرد که آینده شیلات کشور در گرو هم‌افزایی میان تولیدکنندگان، بخش دولتی، فناوری و سرمایه‌گذاری است. او گفت: این رویداد توانست ارتباط مؤثری میان بخش خصوصی و بخش دولتی ایجاد کند و امیدوارم استمرار چنین نشست‌هایی مسیر پیشرفت صنعت دریامحور ایران را هموار سازد.
ناصر کرمی‌راد، ادامه داد: در زمان برگزاری این رویداد، پنل‌های تخصصی خوبی با حضور صاحب‌نظرها و کارشناسان و فعالان اقتصادی برگزار شد و بحث‌های مربوط به تکنولوژی، فناوری و دانش روز به‌خوبی در این رویداد مطرح شد.
 وی همچنین خاطرنشان کرد: ظرفیت‌های بسیار خوبی در حوزه اقتصاد دریامحور در کشور ما وجود دارد که امیدواریم با تسهیل مسیر ورود دانش روز به حوزه شیلات، بستر مناسب برای رونق و توسعه شیلات ب‌عنوان یکی از بخش‌های محوری توسعه اقتصاد دریامحور اجرایی شود.
سمانه ملکی، مدیر زنجیره ارزش آبزیان سازمان شیلات کشور نیز در حاشیه برگزاری این رویداد تصریح کرد: حرکت از شیلات سنتی به سمت شیلات هوشمند و مبتنی بر فناوری یکی از اصول سیاست‌گذاری سازمان شیلات ایران است. او ادامه داد: با توجه به اینکه در برنامه هفتم توسعه کشور نیز یکی از ماموریت های اصلی سازمان شیلات، توسعه زنجیره های ارزش است.
وی  با اشاره به اینکه مسیر طولانی جهت رسیدن نقطه مناسب در حوزه زنجیره ارزش شیلات پیش روی کشور قرار دارد، خاطرنشان کرد: برای اینکه بتوانیم به شیلات هوشمند برسیم و اقتصاد شیلات را پویا کرده و به سود پایدار دست پیدا کنیم، باید برای رسیدن به زنجیره‌های ارزش شیلات تلاش کنیم.

قشم در میان قطب‌های اصلی شیلات
قشم به‌عنوان بزرگ‌ترین جزیره ایرانی خلیج‌فارس از لحاظ وجود ذخایر آبزیان یکی از قطب‌های مهم در کشور محسوب می‌شود. صنعت شیلات و صیادی از قدیمی‌ترین راه‌های تامین معاش و کسب درآمد مردم در جامعه محلی جزیره قشم است. طی سال‌های گذشته با پیشرفت علوم و دانش‌های مرتبط با حوزه شیلات و همچنین رشد جمعیت، موضوع تولید آبزیان پرورشی برای پاسخگویی به نیاز غذایی جامعه و کاهش فشار بر ذخایر آبزیان در دریاها و همچنین امنیت غذایی کشور بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است.
فرزین حقدل، عضو موظف هیات‌مدیره و معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری سازمان منطقه آزاد قشم در حاشیه برگزاری این رویداد از جزیره قشم به عنوان پایتخت مهم شیلات در جنوب ایران‌ نام برد. او با بیان این‌ مطلب، اظهار داشت: جزیره قشم به تنهایی حدود ۷۰درصد بار شیلانی استان هرمزگان را برعهده داشته و نقش مهمی در پرورش میگو و ماهی در قفس دارد.
عضو موظف هیات‌مدیره سازمان منطقه آزاد قشم ادامه داد: چشم‌انداز و آینده هر فعالیتی از جمله صنعت شیلات به واکاوی و بررسی علمی نیاز دارد تا از جنبه اقتصادی آن با تراز مثبت همراه شود. به گفته حقدل، توجه به مقوله زنجیره ارزش افزوده، مهم‌ترین فاکتور در زمینه توسعه فعالبت‌های شیلاتی به‌ویژه در بخش صادرات محسوب می‌شود.
جزیره قشم با دارا بودن یک‌‌هزار و ۲۰۰کیلومترمربع خط ساحلی و اقلیمی بی‌نظیر، زیرساختی خدادادی در مباحث صیادی، پرورش ماهی در قفس و همچنین پرورش میگو دارد و می‌تواند علاوه‌بر تامین بخشی از نیاز بازار داخلی، با صادرات به بازارهای هدف ارزآوری کشور کمک کند. باوجود ظرفیت‌های فراوان، فعالان بخش شیلات قشم با چالش‌هایی همچون کمبود زیرساخت‌های سردخانه‌ای و حمل‌ونقل سرد، افزایش هزینه نهاده‌های وارداتی، مشکلات در تأمین لارو و خوراک باکیفیت و محدودیت‌های صادراتی روبه‌رو هستند.
معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری سازمان منطقه آزاد قشم با اشاره به جایگاه ممتاز قشم در ساختار شیلاتی ایران گفت: در میان ۱۵منطقه آزاد کشور، تنها منطقه آزادی هستیم که مدیریت مستقل شیلات و کشاورزی در ساختار سازمانی خود داریم. «حقدل» با بیان اینکه قشم، چابهار و بوشهر سه‌قطب اصلی شیلات در جنوب کشور هستند، افزود: «هدف ما توسعه اقتصادی فعالیت‌های شیلاتی، تکمیل زنجیره ارزش و ارتقاي استانداردهای جهانی در حوزه سورتینگ، بسته‌بندی و انجماد است تا از این مسیر سرمایه‌گذاری در این حوزه بیش از گذشته توجیه‌پذیر شود.»
برخی کارشناسان معتقدند؛ در صورت توسعه ناوگان حمل‌ونقل سرد و ایجاد شهرک‌های تخصصی فرآوری، قشم می‌تواند درآینده ظرفیت تولید و صادرات خود را در حوزه شیلات افزایش دهد. بااین‌حال؛ مدتی قبل رسانه‌ها از قول مسئولان سازمان منطقه آزاد قشم اعلام کرده بودند که در سال‌های اخیر با اجرای پروژه‌های بزرگ و هدفمند در حوزه پرورش میگو، تولید ماهی در قفس و توسعه صنایع وابسته، زمینه جذب 8همت سرمایه‌گذاری در جزیره فراهم شده است.